Prathamaḥ paṭalaḥ
yasmin sarvaṃ yataḥ sarvaṃ yaḥ sarvaṃ sarvataśca yaḥ
yaśca sarvamayo nityaṃ tasmai sarvātmane namaḥ //
kailāsaśikhare ramye nānāratnavibhūṣite
nānādrumalatākīrṇe guptasambandhavarjite //
devadevaṃ sukhāsīnaṃ nīlakaṇṭhaṃ trilocanam
praṇamya śirasā devī pārvatī paripṛcchati //
devadeva mahādeva kāla kāmāṅgadāhaka
kulakaulamahākaulasiddhakaulādināśana //
tvatprasādācchrutaṃ sarvam aśeṣamavadhāritam
yadi te 'ham anugrāhyā yadyahaṃ tava vallabhā //
sūcitā sarvatantreṣu yā punarna prakāśitā
jīvanmuktiriyaṃ nātha kīdṛśī vaktumarhasi //
sādhu sādhu mahābhāge sādhu parvatanandini
sādhu pṛṣṭaṃ tvayā devi bhaktānāṃ hitakāmyayā //
ajarāmaradehasya śivatādātmyavedanam
jīvanmuktirmahādevi devānāmapi durlabhā //
piṇḍapāte ca yo mokṣaḥ sa ca mokṣo nirarthakaḥ
piṇḍe tu patite devi gardabho 'pi vimucyate //
yadi muktirbhagakṣobhe kiṃ na muñcanti gardabhāḥ
ajāśca vṛṣabhāścaiva kiṃna muktā gaṇāmbike //
tasmāt saṃrakṣayet piṇḍaṃ rasaiścaiva rasāyanaiḥ
śukramūtrapurīṣāṇāṃ yadi muktirniṣevaṇāt //
kiṃna muktā mahādevi śvānaśūkarajātayaḥ
ṣaḍdarśane 'pi muktistu darśitā piṇḍapātane //
karāmalakavat sāpi pratyakṣaṃ nopalabhyate
akathyamapi deveśi sadbhāvaṃ kathayāmi te //
śūnyapāpo mantrayājī na piṇḍaṃ dhārayet kvacit
devānāmapi deveśi durlabhaṃ piṇḍadhāraṇam //
kiṃ punarmānuṣāṇāṃ tu dharaṇītalavāsinām
dharme naṣṭe kuto dharmaḥ dharme naṣṭe kutaḥ kriyā //
kriyānaṣṭe kuto yogaḥ yoge naṣṭe kuto gatiḥ
gatinaṣṭe kuto mokṣo mokṣe naṣṭe na kiṃcana //
jīvanmuktisvarūpaṃ tu devadeva śrutaṃ mayā
tatpratyupāyaṃ me brūhi yadyasti karuṇā mayi //
karmayogena deveśi prāpyate piṇḍadhāraṇam
rasaśca pavanaśceti karmayogo dvidhā mataḥ //
mūrchito harati vyādhiṃ mṛto jīvayati svayam
baddhaḥ khecaratāṃ kuryāt raso vāyuśca bhairavi //
jñānānmokṣaḥ sureśāni jñānaṃ pavanadhāraṇāt
tatra devi sthiraṃ piṇḍaṃ yatra sthairye rasaḥ prabhuḥ //
acirājjāyate devi śarīram ajarāmaram
manasaśca yathā dhyānaṃ rasayogādavāpyate //
satyaṃ sa labhate devi jñānaṃ vijñānapūrvakam
tasya mantrāśca sidhyanti yo 'śnāti mṛtasūtakam //
yāvanna śaktipātastu na yāvat pāśakṛntanam
tāvattasya kuto buddhiḥ jāyate mṛtasūtake //
madyamāṃsaratā nityaṃ bhagaliṅgeṣu ye ratāḥ
teṣāṃ vinaṣṭabuddhīnāṃ rasajñānaṃ sudurlabham //
kulaśāsanahīnānāṃ saddarśanam akāṅkṣiṇām
na sidhyati raso devi pibanti mṛgatṛṣṇikām //
gomāṃsaṃ bhakṣayedyastu pibedamaravāruṇīm
kulīnaṃ tamahaṃ manye rasajñamapare 'dhamāḥ //
na garbhaḥ sampradāyārthe raso garbho vidhīyate
tenāyaṃ labhate siddhiṃ na siddhiḥ sūtakaṃ vinā //
yāvanna harabījaṃ tu bhakṣayet pāradaṃ rasam
tāvattasya kuto muktiḥ kutaḥ piṇḍasya dhāraṇam //
madyamāṃsaratāprajñā mohitāḥ śivamāyayā
jalpanti ca vayaṃ muktā yāsyāmaḥ śivamandiram //
piṇḍadhāraṇayoge ca nispṛhā mandabuddhayaḥ
khaṇḍajñānena deveśi rañjitaṃ sacarācaram //
svadehe khecaratvaṃ ca śivatvaṃ yena labhyate
tādṛśe tu rasajñāne nityābhyāsaṃ kuru priye //
avatāraṃ rasendrasya māhātmyaṃ tu sureśvara
śrotumicchāmi deveśa vaktumarhasi tattvataḥ //
sādhu pṛṣṭaṃ mahābhāge guhyādguhyataraṃ tvayā
anugrahakaraṃ dhyānaṃ lokānāmupakārakam //
tvaṃ mātā sarvabhūtānāṃ pitā cāhaṃ sanātanaḥ
dvayośca yo raso devi mahāmaithunasambhavaḥ //
svairataḥ sambhavāddevi pāradaḥ kīrtito mahaḥ
pārado gadito yaśca parārthaṃ sādhakottamaiḥ //
sūto 'yaṃ matsamo devi mama pratyaṅgasambhavaḥ
mama deharaso yasmāt rasastenāyamucyate //
darśanāt sparśanāt tasya bhakṣaṇāt smaraṇādapi
pūjanācca pradānācca dṛśyate ṣaḍvidhaṃ phalam //
kedārādīni liṅgāni pṛthivyā yāni kāni ca
tāni dṛṣṭvā tu yatpuṇyaṃ tatpuṇyaṃ rasadarśanāt //
candanāgurukarpūrakuṅkumāntargato rasaḥ
mūrchitaḥ śivapūjāyāṃ śivasāṃnidhyasiddhaye //
bhakṣaṇāt parameśāni hanti pāpatrayaṃ rasaḥ
tathā tāpatrayaṃ hanti rogān doṣatrayodbhavān //
durlabhaṃ brahmaniṣṇātaiḥ prāpyate paramaṃ padam
hṛdvyomakarṇikāntaḥstharasendrasya maheśvari //
smaraṇānmucyate pāpaiḥ sadyo janmāntarārjitaiḥ //
svayaṃbhūliṅgasāhasraiḥ yatphalaṃ samyagarcanāt
tatphalaṃ koṭiguṇitaṃ rasaliṅgārcanādbhavet //
adhamaḥ khagavādastu vilavādastu madhyamaḥ
uttamo mantravādastu rasavādo mahottamaḥ //
mantratantraparijñāne rasayogasya dūṣakāḥ
prayānti narakaṃ sarve chittvā sukṛtasaṃcayam //
rasavidyā parā vidyā trailokye 'pi sudurlabhā
bhuktimuktikarī yasmāt tasmāddeyā guṇānvitaiḥ //
astīti bhāṣate kaścit kaścinnāstīti bhāṣate
āstike tu bhavetsiddhiḥ tasya sidhyati bhūtale //
nāstikenānubhāvena nāsti nāstīti yo vadet
tasya nāsti priye siddhir janmakoṭiśatairapi //
brahmajñānena mukto 'sau pāpī yo rasanindakaḥ
nāhaṃ trātā bhave tasya janmakoṭiśatairapi //
śvāno 'yaṃ jāyate devi yāvat janmasahasrakam
trikoṭijanmalakṣāṇi mārjāro jāyate rasāt
rāsabho lakṣajanmāni lakṣajanmāni vāyasaḥ //
kṛmiko lakṣajanmāni kukkuṭo janmalakṣakam
gṛdhrako lakṣajanmāni yaḥ pāpī rasanindakaḥ //
ālāpaṃ gātrasaṃsparśaṃ yaḥ kuryād rasanindakaiḥ
yāvajjanmasahasraṃ tu sa bhavedduḥkhapīḍitaḥ //
rasavīryavipāke ca sūtakastvamṛtopamaḥ
tena janmajarāvyādhīn harate sūtakaḥ priye //
gurumārādhayet pūrvaṃ viśuddhenāntarātmanā
sampradāyaṃ prayacchanti gurau tuṣṭe marīcayaḥ //
gurusevāṃ vinā karma yaḥ kuryān mūḍhacetanaḥ
sa yāti niṣphalaṃ karma svapnalabdhaṃ dhanaṃ yathā //
yaḥ karma kurute dṛṣṭaṃ tasya lābhaḥ pade pade
kārayed rasavādaṃ tu tuṣṭena guruṇā priye //
siddhyupāyopadeśo 'yam ubhayorbhogamokṣadaḥ
rasārṇavaṃ mahātantram idaṃ paramadurlabham //
gopyaṃ guruprasādena labdhaṃ syāt phalasiddhaye
labdhvātra rasakarmāṇi nāhaṃkāraṃ samācaret //
anujñātaśca guruṇā labdhvā cājñāṃ rasāṅkuśīm
bhairavīṃ tanum āśritya sādhayedrasabhairavam //
evamuktā rasotpattiḥ māhātmyaṃ ca sureśvari
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumicchasi //
Dvitīyaḥ paṭalaḥ [Dīkṣāvidhāna]
rasopadeśadātā ca kathaṃ syādvada me prabho
śiṣyaścaiva kathaṃ deva rasānuṣṭhānatatparaḥ //
nispṛho nirahaṃkāro lobhamāyāvivarjitaḥ
kulamārgarato nityaṃ gurupūjārataśca yaḥ //
dāntaḥ śiṣyopadeśajñaḥ śaktimān gatamatsaraḥ
dharmajñaḥ satyavāk dakṣaḥ śīlavān guṇavān śuciḥ //
anekarasaśāstrajño rasamaṇḍapakovidaḥ
rasadīkṣāvidhānajño yantrauṣadhimahārasān //
rāgasaṃkhyāṃ bījakalāṃ dvaṃdvamelāpanaṃ viḍam
rañjanaṃ sāraṇaṃ tailaṃ dalāni krāmaṇāni ca //
varṇotkarṣaṃ mṛdutvaṃ ca jāraṇāṃ bālabaddhayoḥ
khecarīṃ bhūcarīṃ caiva yo vetti sa gururmataḥ //
deśakālakriyābhijño dayādākṣiṇyasaṃyutaḥ
lobhamāyāvinirmukto mantrānuṣṭhānatatparaḥ //
sāmudralakṣaṇopeto gambhīro guruvatsalaḥ
devāgniyoginīcakrakulapūjārataḥ sadā
śiṣyo vinītastantrajñaḥ satyavādī dṛḍhavrataḥ //
ye narāḥ kumbhakuddāladhvajaśaṅkhādilāñchitaiḥ
karairadhiṣṭhitā devi yojyās te nidhisādhane //
balavanto mahāsattvāḥ kṛṣṇaraktavilocanāḥ
vakraghoṇāḥ sadā krūrāḥ praśastā bilasādhane //
nirmāṃsamūrdhapiṇḍīkān raktakeśān gatālasān
kaṭhinān uṣṇapādāṃśca dhātuvāde niyojayet //
ādau parīkṣayeddevi sādhakān susamāhitān
brāhmaṇān kṣatriyān vaiśyān śūdrāṃścānukrameṇa tu //
jitendriyāḥ kleśasahā nityodyamasamanvitāḥ
śūrāśca kṛtavidyāśca praśastāḥ sādhakāḥ priye //
rasadīkṣāvihīnā ye proktalakṣaṇavarjitāḥ
viplāvakāḥ pāparatāḥ varjayettān prayatnataḥ //
duścāriṇī durācārā niṣṭhurā kalahapriyā
bahvāśinī ca duścittā koṭarākṣī ca nirdayā
rasanindākarī yā ca tāṃ nārīṃ parivarjayet //
īdṛśībhir varārohe sampūrṇaṃ kṣitimaṇḍalam
na tādṛśī bhavennārī yādṛśī rasabandhakī //
kākiṇī kīkaṇī nārī tathaiva kāñcikācinī
kṛṣṇapakṣe ṛtumatī sā nārī kākiṇī smṛtā //
ubhayapakṣe ṛtumatī sā nārī kīkaṇī matā //
śuklapakṣe ṛtumatī sā nārī kāñcikācinī //
navayauvanasampannā surūpā cāruhāsinī
sūkṣmakeśā tu yā nārī kṣīrāhārapriyā sadā //
priyālāpakarī nityaṃ śivaśāstrakathāpriyā
padmākāraṃ mukhaṃ yasyā dṛṣṭirindīvarākṛtiḥ //
daśanā vajrasadṛśāḥ pravālasadṛśo 'dharaḥ
yasyāḥ payodharau devi tuṅgapīnau samāv ubhau //
aśvatthapattrasadṛśī yonī yasyā bhagaḥ samaḥ
yatpādau māṃsalau snigdhau vartulāvartaromakau //
śyāmā ca madhye kṣāmā ca tanvī bhaktiparā śive
padminī sā tu vijñeyā prasannā mṛgalocanā //
pūrṇimāyāmamāyāṃ vā pakṣe pakṣe rajasvalā
ṣaḍbhedā kākiṇī nāmnā pūrvaproktā rasapradā //
yasya tuṣṭo mahādevas tasya siddho rasāyane
tayaiva devadeveśi rasakarmāṇi kārayet //
tasya hi nirmalā buddhir niścitā rasasādhane
tasmādguruśca śiṣyaśca pūrvoktaḥ siddhibhāgbhavet //
īdṛśairlakṣaṇaiḥ nārīṃ kutaḥ prāpnoti sādhakaḥ
yatra rūpaṃ mahādeva lakṣaṇaṃ nātra vidyate //
lakṣaṇaṃ vidyate yatra bhāvanā nātra vidyate
athavā rūpahīnāyā rūpaṃ kena pravartate //
lakṣaṇatritayaṃ kutra tvayā dṛṣṭaṃ maheśvara
tadetajjāyate yena tamupāyaṃ vada prabho //
śṛṇu devi paraṃ guhyaṃ yatsurairapi durlabham
pituḥ sadāśivājjātaṃ janma yaccaṇḍikodare //
tāsāṃ buddhirbhaveddevi nirmalā rasasādhane
dāpayettvaritāmantraṃ japettaṃ darpavarjitā //
lakṣamantraṃ japedyā tu jāyate sā sulakṣaṇā
baddhvā tu khecarīṃ mudrāṃ japet pheṭkārabhairavīm //
mameyaṃ caṇḍikā mātā janma ca tripurāntakāt
kālikāhaṃ samudbhūtāsmīdṛśaṃ saṃsmarettu sā //
bhūtaṃ bhavyaṃ bhaviṣyaṃ ca trailokye kathayettu sā
sahāyāstādṛśāstasya yādṛśī bhavitavyatā //
devadeva mahādeva samastajñānabhājana
rasadīkṣāṃ tu pṛcchāmi sādhakānāṃ hitāya vai //
śṛṇu bhairavi yadbhāvam apūrvaṃ varṇayāmi te
rasadīkṣāvidhānaṃ tu tasmānnigaditaṃ śṛṇu //
yatra rājā nayaparo balavān dharmatatparaḥ
mantrī ca dharmatattvajño bhaktiśraddhāsamanvitaḥ //
tatredaṃ kārayet karma rasabandhaṃ rasāyanam
janā māheśvarā yatra tatra sthāne tu kārayet //
kārayedvijane sthāne paśuryatra na vidyate
sugupte suṣame sthāne sarvabādhāvivarjite //
prākāraparikhopete kapāṭārgalarakṣite
ekānte nirmale hṛdye nānāpuṣpadrumānvite //
haṃsakāraṇḍavākīrṇe cakravākopaśobhite
divyauṣadhigaṇopete sajale śyāmaśādvale //
kumudotpalakahlārakadalīṣaṇḍamaṇḍite
citrite bhavanodyāne kārayet parameśvari //
tanmadhye devadeveśi mattavāraṇasaṃyutam
vātāyanasamopetam ūrdhvanirgāmidhūmakam //
raktapatākāsaṃyuktaṃ sajjopakaraṇaṃ tathā
pravibhaktauṣadhituṣākāṣṭhāraṇyotpalālayam //
samālikhitadigdevaṃ samarcitavināyakam
pratiṣṭhitam umeśābhyāṃ lokapālaiśca rakṣitam //
nirmāpayedekatalaṃ dvitalaṃ vāpi maṇḍapam
atha pakṣe site devi candratārābalānvite //
puṇye tithau muhūrte ca lagne saumyagrahekṣite
snātaḥ śuklāmbaradharaḥ śuklamālyānulepanaḥ //
madhusarpirdadhikṣīratilaiḥ saṃpūjya bālikāḥ
kapilāgomayālipte hiraṇyakalaśāvṛte //
yavasiddhārthakāstīrṇe gandhamālyopaśobhite
tatreṣṭikābhiḥ racite karapīṭhe sureśvari //
śilāpaṭṭaṃ samutkīrya śilāpaṭṭārgalaṃ priye
nyāsaṃ rasāṅkuśenaiva kṛtvāṅgulihṛdādiṣu //
rasaliṅgaṃ nyasettatra hemnā ca sahitaṃ priye
oṃ hrīṃ śrīṃ sūtarājasya mūlamantra udāhṛtaḥ //
tasmin rasāṅkuśīṃ devīṃ mūlenāvāhayetpriye
caturasre tu dikpālān pūjayitvā bahiḥ kramāt //
nandinaṃ ca mahākālaṃ bhṛṅgirīṭaṃ mahābalam
kumbhakarṇaṃ ca sugrīvaṃ bhṛṅgīkaṃ ca dṛḍhāyudham //
dvāre caturdhā vinyasya pūjayeddakṣavāmayoḥ
śukraṃ pūrve 'bhisaṃpūjya skandamāgneyagocare //
dakṣiṇasyāṃ tato rudraṃ pavanaṃ nairṛte tathā
śivaṃ paścimabhāge tu pāvakaṃ vāyave nyaset
umāmuttarabhāge tu vyāpakaṃ ceśagocare //
lepikā kṣepikā caiva kṣārikā rañjikā tathā
lohaṭī bandhakārī ca bhūcarī mṛtyunāśinī //
vibhūtiḥ khecarī caiva daśa dūtyaḥ krameṇa ca
pūjyāstvaṣṭadale padme ūrdhvādhastu daleṣu ca //
mākṣiko vimalaḥ śailaś capalo rasakastathā
sasyako gandhatālau ca pūrvādikramayogataḥ //
aṣṭādaśabhujā rudrāḥ pañcavaktrās tryambakāḥ
candrārdhaśobhimukuṭā nīlagrīvā vṛṣadhvajāḥ //
svasvavarṇadharāḥ sarve 'pyaṣṭavidyeśvarāstathā
pūjanīyā maheśāni dvitīye 'ṣṭadalāmbuje //
karṇikāyāṃ tu pūrvādipūrvaṃ śakticatuṣṭayam
mālinī hemaśaktiśca parā śaktirbalā smṛtā
aparā vajraśaktiśca kāntijñeyaṃ parāparam //
madhye tāsāṃ ca śaktīnāṃ sarvajñaṃ rasabhairavam
śuddhasphaṭikasaṃkāśaṃ pañcavaktraṃ tryambakam //
jvalatpiṅgogranetraṃ ca jvalajjihvānanaṃ tathā
jvaladbhruvaṃ jvalatkeśaṃ duṣprekṣyaṃ pretaviṣṭaram //
jaṭāmukuṭasaṃyuktaṃ candrārdhakṛtaśikharam
vyāghracarmadharaṃ nāgopavītaṃ vṛṣabhadhvajam //
aṣṭādaśabhujaṃ devam īṣatprahasitānanam
dvātriṃśārṇena manunā pūjayet sakalaṃ śivam //
raseśvarasya mantraṃ ca kathyamānaṃ nibodha me //
oṃ hrīṃ krīṃ raseśvarāya mahākālāya mahābalāyāghorabhairavāya vajravīra krodhakaṅkāla kṣlauḥ kṣlaḥ ||
tasyotsaṅge mahādevīṃ ratnābharaṇabhūṣaṇām
uttaptahemarucirāṃ pītavastrāṃ trilocanām //
śvetacāmarayormadhye muktācchattreṇa śobhitām
aṅkuśaṃ cākṣamālāṃ ca dadhatīṃ dakṣahastayoḥ //
pāśābhaye ca vāmābhyāṃ candrārdhakṛtaśekharām
rasāṅkuśīṃ mahādevīṃ nīlagrīvāṃ kṛpāmayīm //
pūjayedrasasiddhyarthaṃ vidyayā pañcabījayā
vāgbhavaṃ bhuvaneśīṃ ca śrībījaṃ ca sureśvari //
mādanaṃ śaktibījaṃ ca vidyā paramadurlabhā
dhūpadīpaistu naivedyaiḥ puṣpatāmbūlacandanaiḥ //
śāntipāṭhasya nirghoṣaiḥ stotramaṅgalanisvanaiḥ
ghaṇṭāṭaṅkārasaṃyuktaiḥ pūjāṃ kṛtvā yathāvidhi //
aghoreṇa baliṃ dadyāt sarvavighnopaśāntaye
bhūtebhyo yakṣarakṣabhyo piśācebhyaśca yatnataḥ //
aghoramantrasaṃyuktam oṃkārādinamo 'ntakam
sarvakarmākaraṃ devi vighnopadravanāśanam //
yathāśakti japitvā tu vidyāmeva rasāṅkuśīm
kuṇḍaṃ vidhāya deveśi yonicakraṃ samekhalam //
tatrājyatilasaṃyuktaṃ homaṃ kṛtvā krameṇa tu
kalaśaṃ sthāpayeddevi payaḥpūrṇaṃ phalānvitam //
pañcaratnasamopetaṃ vāsobhiḥ pariveṣṭitam
tatrāṣṭādaśavidyābhir abhimantrya pṛthak pṛthak //
gandhapuṣpādibhiḥ pūrṇaṃ pallavair upaśobhitam
arghyapātraṃ ca saṃpūjya vardhanyābhyukṣya sādhakam //
śatamaṣṭottaraṃ caivam arghyapātrodakena tu
abhiṣicya vidhānena kumbhatoyena mantravit //
vidyāmupadiśeddevi pāṭhayedrasasādhakam
kumāroyoginīyogisādhakāṃśca yathocitaiḥ //
tarpayedannapānaiśca jāgaraṃ tatra kārayet
evaṃvihitadīkṣastu sādhakaḥ kṣuranāyike //
mahābhūtamayīṃ tatra varṇapañcakasaṃyutām
pañcabījātmikāṃ vidyāṃ prāṇāyāmātmasūtrake //
mudrāṃ rasāṅkuśīṃ baddhvā lakṣamekaṃ japetpriye
tasya sidhyati deveśi nirvighnaṃ rasabhairavaḥ //
praṇavādinamo 'ntastu tarpaṇānte japaḥ paraḥ
ahiṃsā candanaṃ satyaṃ puṣpam asteyadhūpanam //
brahmacaryaṃ mahādīpam apratigrahaghaṇṭikām
pāyasānnaṃ maheśāni sarvabhūtadayātmakam //
saṃgūhyārādhayed devīṃ sa bhavetsiddhibhājanam
sahasraṃ vā śataṃ vāpi trisaṃdhyaṃ saṃjapedimām //
asyā ājñāprasādena jāyate khecaro rasaḥ
divyauṣadhyaśca tasyaiva sidhyanti suravandite //
anaṅkuśaṃ samāruhya vane mattagajaṃ yathā
tathā rasāṅkuśābhijño rasendraṃ prāpya sīdati //
vidyayā saha mantavyaṃ guroḥ satsampradāyinaḥ
rasaprayogajātaṃ tu sarvataḥ siddhimicchatā //
atha praśnāvatārāya pūrvoktaṃ rasabhairavam
samāhitamanā dhyāyet tadālīnaṃ samācaret //
anāhate brahmarandhre manaḥ kṛtvā nirāmaye
karanyāsaṃ purā kṛtvā aṅganyāsamanantaram
yathāśakti japenmantraṃ rasendrasya samāhitaḥ //
catuṣkoṇaṃ punaḥ kṛtvā madhye ṣaṭkoṇamaṇḍalam
hastamātraṃ dvihastaṃ vā taṇḍulairvimalairlikhet //
sugandhairlepite sthāne pūjayeccandanādibhiḥ //
karṇikāyāṃ nyaseddevi pūrvoktaṃ rasabhairavam
ṣaṭkoṇe devatāṣaṭkaṃ mahākālādi vinyaset //
mahākālaṃ mahābalam aghoraṃ vajravīrakam
nyaset krodhaṃ ca kaṅkālaṃ mālāmantraiḥ samarcayet //
oṃ hrīṃ krauṃ kṣlaiṃ kṣlaṃ hrīṃ hrīṃ hrīṃ hrūḥ huṃ phaṭ raseśvarāya mahākālabhairavāya raudrarūpāya kṛṣṇapiṅgalalocanāya | avatara 2 avatāraya 2 jalpa 2 jalpaya 2 śubhāśubhaṃ kathaya 2 kathāpaya 2 mahārakṣāṃ kuru 2 rasasiddhiṃ dehi | iti mālāmantrāḥ | oṃ mahākālabhairavāya hṛdayāya namaḥ | oṃ mahābalabhairavāya śirase svāhā | oṃ aghorabhairavāya śikhāyai vauṣaṭ | oṃ vajravīrabhairavāya kavacāya hum | oṃ krodhabhairavāya netrāya vauṣaṭ | oṃ kaṅkālabhairavāya astrāya phaṭ | sarvatra svāhāntam | evamaṅganyāsāḥ | evamaṅgulīnyāsān kuryādādau | ete ṣaḍaṅge pūjane ca mūlamantrāḥ |
evaṃ nyāsākṣaraḥ kuṭaiḥ gandhapuṣpaiḥ samarcayet
pūrṇakumbhaṃ nyasenmadhye śarāvaṃ taṇḍulaiḥ saha //
tasyopari ghṛtadīpaṃ vartīṃ mantraiśca mantrayet //
samānīya kumārīṃ tu kumāraṃ vā suśobhanam
ekadvitricatuḥpañca yathālābhaṃ samānayet
gandhapuṣpairdhūpadīpaiḥ naivedyena ca pūjayet //
ekaikasyā nyasenmantraṃ hṛdayādyāśca devatāḥ //
tato nirīkṣya taddīpaṃ sarvāstatra kumārikāḥ
paśyanti devatā dīpe kumārāśca śubhāśubham
siddhiṃ vāpyathavāsiddhiṃ kathayanti kumārikāḥ //
praśnāvatāraṃ jñātveti rasakarmaṇi saṃcaret //
yaḥ purā devadeveśi rasendre bhāvitātmavān
saptajanma mṛto jāto na tyajed rasabhāvanam //
evaṃ śubhāśubhaṃ jñātvā devatānugrahānvitaḥ
maṇḍape pūrvavaddevīm arcayitvā rasāṅkuśīm //
ācāryamapi saṃpūjya dhūpasrakcandanādibhiḥ
aghoreṇa baliṃ dattvā tataḥ karma samācaret //
oṣadhyo maṇḍape prācyāṃ rasasvedo 'gnigocare
dakṣiṇasyāṃ lohamāro nairṛtyāṃ peṣaṇādikam //
drutikriyā tu vāruṇyāṃ vāyavye dhamanaṃ priye
varṇotkarṣastu kauberyām aiśānyāṃ rasavedhanam //
āsanaṃ tu gurormadhye niveśya suranāyike
niyāmanādikaṃ karma krāmaṇāntaṃ varānane
rasāṅkuśena mantreṇa kartavyaṃ sādhakena tu //
yaḥ purā devadeveśi varṇito rasabhairavaḥ
sadyojātaṃ tasya jānu vāmadevaṃ tu guhyakam //
aghoraṃ hṛdayaṃ tasya vaktraṃ tatpuruṣaṃ smṛtam
yāvad bhrūmadhyam īśānam ardhacandraṃ lalāṭakam //
bindur deveśi tasyordhve bindorūrdhve sthito nadaḥ
lalāṭaśirasormadhye śaktistatraiva saṃsthitā //
vyāpinī brahmarandhrasthā tasyordhve tūnmanā bhavet
unmanā unmanībhāvam unmanāpadamavyayam //
tasyordhve paramaṃ satyaṃ vyomasthāyi parātparam
śūnyaṃ śūnyaṃ punaḥ śūnyaṃ triśūnyaṃ ca nirāmayam //
nabhaśca gaganaṃ vyoma khamākāśaṃ ca kevalam
niṣkalaṃ nirmalaṃ nityaṃ nistaraṅgaṃ nirāmayam //
niṣprapañcaṃ nirādhāraṃ nirguṇaṃ guṇagocaram
evaṃrūpaṃ sadā dhyāyet svadehe rasabhairavam //
yadā ca niścalaṃ dhyāyet yadā ca niścalaṃ manaḥ
vahnimadhye tadā sūto badhyate niścalastathā //
yadā ca calati dhyānaṃ raso vahnau na tiṣṭhati //
maṇḍalasya bahiḥ rātrau surāmatsyāmiṣādibhiḥ
arcayed yakṣagandharvān piśācān rākṣasāṃstathā //
kriyākaraṇavighnāśca phalavighnāśca koṭiśaḥ
sambhavanti tathā tattac chāntyai ca vaṭukeśvaram
arcānugrahaṣaṭkaṃ ca sampūjyādau samācaret //
karmānte ca punarbālam aṣṭāṣṭakamanugraham
sampūjya viniyuñjyāt tat siddhadravyaṃ tu siddhidam //
siddhastu nāśayedvādaṃ taddeśaṃ tu parityajet
bhramenmādhukarīṃ bhikṣāṃ susiddhe tu mahārase //
pramādādutthito vighno rasabandhe kṛte sati
rasaśāntirvidhātavyā rasakṣobhaṃ na kārayet //
rasaṃ na darśayeddevi nārīhaste na pātayet
nāryai guhyaṃ na vaktavyaṃ dravyaṃ tābhyo hi gopayet //
paradravyair na kartavyaṃ paradārānna saṃspṛśet
parānnaṃ naiva bhuñjīta parāṃścaiva na viśvaset //
na deyaṃ duṣṭabuddhīnāṃ goṣṭhīrūpeṇa yācake //
aṣṭamyāṃ paurṇamāsyāṃ ca amāvāsyāṃ yugādiṣu
ayane viṣuve caiva caturdaśyāṃ viśeṣataḥ
rasotsavaṃ prakurvīta yathāvittānusārataḥ //
evaṃ rasotsavaṃ devi yaḥ kuryādbhaktisaṃyutaḥ
brahmahatyādipāpāni naśyanti vividhāni ca //
anena vidhinā yatra pūjāṃ kurvanti sādhakāḥ
na tatra rogadaurgatyaṃ netayaḥ prabhavanti ca //
evaṃvidhāṃ rase pūjāṃ pratiṣṭhāpya yathāvidhi
paścātkarma vidhātavyam ātmanaḥ śubhamicchatām //
anyathā kurute yastu tasya siddhirna jāyate
apāyaḥ pāpaśaṅkā ca buddhibhaṅgo hi jāyate //
avajñā rogajātaṃ ca saṃdehaśca pade pade
ālasyādgurulobhācca parasya kathanena ca
utpannamapi vijñānaṃ haranti kulakāḥ priye //
dīkṣito rasakarmāṇi mantranyāsavidācaret
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotum icchasi //
Tṛtīyaḥ paṭalaḥ [Mantranyāsāḥ]
bhagavan devadeveśa lokanātha jagatpate
mantranyāsaṃ samācakṣva rasakarmopakārakam //
punaranyaṃ pravakṣyāmi mantramūrtiṃ rasāṅkuśīm
pañcamaṃ tu gṛhaṃ devi durlabhaṃ devadānavaiḥ //
catvāraḥ pradhānagṛhāḥ haṃsagṛhaṃ tu pañcamam
yatra siddhir makārādiḥ tiṣṭhate pañcame gṛhe //
liṅgāśrayaṃ yathā rūpaṃ liṅgimāyā tu liṅginī
gaganena tu sā jñeyā bhagarekhā tu pañcame //
praṇavaṃ pūrvam uccārya bījaṃ śabdamanuttaram
hrīṃkāraṃ caiva krīṃkāraṃ haṃsabuddhimanantaram //
kālapāśaṃ mahāmantraṃ gṛhṇīyāt sādhakeśvaraḥ
mahārambhe tu tanmantraṃ pratīhāraṃ rasāṅkuśīm //
lakṣamekaṃ japettasya mahāsiddhiḥ pravartate
bālavatsapurīṣaṃ tu tataḥ kenaiva grāhayet //
citāgnibhasma tenaiva grāhayet parameśvari
kṣetraṃ taduttamaṃ sthānaṃ rasendrastatra tiṣṭhati //
mārjanyā mārjayetsthānaṃ kubjikākhyā tu khecarī
dvātriṃśadakṣarā devi pañcanādeṣu saṃsthitā //
tataḥ siddhāśca catvāraḥ puruṣāṣṭādaśa smṛtāḥ
arthapañcakasaṃyuktā dhyānaṃ syāt pañcakaṃ punaḥ //
yoginīṣaṭkasaṃyuktaṃ saptaviṃśatkramānvitam
ekāśītipadairyuktaṃ pañcāvaraṇasaṃyutam //
anena kramayogena mārjanīṃ paripūjayet
anena mārjayet kṣetraṃ rasendro yatra tiṣṭhati //
upalepaṃ tu tatraiva caṇḍaghaṇṭāṃ tu kārayet
pūrve gṛhe tu sā devī caṇḍaghaṇṭā vyavasthitā //
caṇḍabhairavikā devī saṃsthitā dakṣiṇe gṛhe
gomayaṃ tena gṛhṇīyāl lepanārthaṃ varānane //
caṇḍakāpālinī devī saṃsthitā cottare gṛhe
gṛhītvā codakaṃ tena lepayedbhūmimaṇḍalam //
saptadaśākṣarāṃ kālīṃ khallapāṣāṇato nyaset
dvātriṃśadakṣaraṃ ghoraṃ mardake tu niyojayet //
gṛhṇīyāt kāñjikāṃ devi kālapāśena mantritaḥ
evaṃ sukarmasaṃyogaṃ kurute khecarīkulam //
aṣṭāśītisahasrāṇi yāḥ sthitā divyakhecarī
tāḥ sarvāḥ kiṃkarāstasya auṣadhaṃ peṣayanti tāḥ //
tāsāṃ sarvaṃ tu mantraikaṃ caturakṣarasaṃyutam
so 'haṃ haṃsaḥ |
sā vidyā khecarīṇāṃ tu nāmnāṃ tu kulakhecarī //
rājikāṃ saindhavaṃ nyasya sā vidyā kulakhecarī
mantrayet kāñjikāṃ tatra mantrarājo rasāṅkuśī //
astravidyāṃ japettatra yā jñātā pūrvabhārgave
guḍeṣṭakāṃ tu saṃmardya priye tanmarditaṃ rasam //
kā kathā mantrarājasya na vākyaṃ triśirasya ca
ṣaḍaṅgaṃ yojayet tāṃ tu tvaritaṃ dhārayet tataḥ //
ḍāmarākhyaṃ mahāmantraṃ dhamanīṣu niyojayet
cintāmaṇimahāvidyāṃ kavaceṣu niyojayet //
caṇḍikāyā mahāmantraṃ taṃ tu pātre niyojayet
navavidyāṃ varārohe vinyasettuṣagomaye //
tripurābhairavīṃ devīṃ rājikākāñjike nyaset
guḍasya kālarātris tu nyastavyā vīravandite //
trikūṭākṣaṃ trinetraṃ tu analasya tu vinyaset
udake vinyaseddevi caturaśīticaṇḍikāḥ //
kṣetrapālamaghorāstraṃ nyastavyaṃ koṣṭhake priye
mahāpāśupatāstraṃ tu mūṣāyāṃ ca niyojayet //
etanmantragaṇaṃ devi rasasthāne niyojayet
tadā tu sidhyate tasya sādhakasya phalaṃ priye //
rasāṅkuśaṃ mahāmantraṃ japettu hṛdayāntare
anye ye yoginīmantrāḥ sarvānnārīśca jāpayet //
aprakāśaṃ tu tenaiva mantrarājaṃ rasāṅkuśam
aprakāśaṃ ca nārīṇāṃ rakṣayetpraṇavaṃ tathā
mahāsamayavibhraṃśaṃ nārīṇāṃ hṛdayaṃ yathā //
kubjikādyāstu ye mantrā mayā te saṃprakāśitāḥ
trailokyaṃ kṣobhitāste tu na manyante mama priye //
rasāṅkuśena jñānena trailokyaṃ vaśyatāṃ vrajet //
mantranyāsamiti jñātvā yantramūṣāgnimānavit
kurvāṇo rasakarmāṇi siddhiṃ prāpnoti sādhakaḥ //
Caturthaḥ paṭalaḥ [Yantramūṣāgnivarṇanaḥ]
yantramūṣāgnimānāni na jñātvā mantravedyapi
kiṃ karoti mahādeva tāni me vaktumarhasi //
rasoparasalohāni vasanaṃ kāñjikam viḍam
dhamanīlohayantrāṇi khallapāṣāṇamardakam //
koṣṭhikā vakranālaṃ ca gomayaṃ sāramindhanam
mṛnmayāni ca yantrāṇi musalolūkhalāni ca //
saṇḍasīpaṭṭasaṃdaṃśaṃ mṛtpātrāyaḥkaṭorakam
pratimānāni ca tulāchedanāni kaṣopalam //
vaṃśanāḍīlohanāḍīm ūṣāṅgārāṃs tathauṣadhīḥ
snehāmlalavaṇakṣāraviṣāṇyupaviṣāṇi ca //
evaṃ saṃgūhya sambhāraṃ karmayogaṃ samācaret //
dravadravyeṇa bhāṇḍasya pūritārdhodarasya ca
mukhe tiryakkṛte bhāṇḍe rasaṃ sūtreṇa lambitam
taṃ svedayet talagataṃ dolāyantramiti smṛtam //
lohamūṣādvayaṃ kṛtvā dvādaśāṅgulamānataḥ
īṣac chidrānvitām ekāṃ tatra gandhakasaṃyutām //
mūṣāyāṃ rasayuktāyām anyasyāṃ tāṃ praveśayet
toyaṃ syāt sūtakasyādhaḥ ūrdhvādho vahnidīpanam //
rasonakarasaṃ bhadre yatnato vastragālitam
dāpayetpracuraṃ yatnāt āplāvya rasagandhakau //
sthālikāyāṃ nidhāyordhvaṃ sthālīm anyāṃ dṛḍhāṃ kuru
saṃdhiṃ vilepayedyatnāt mṛdā vastreṇa caiva hi //
sthālyantare kapotākhyaṃ puṭaṃ karṣāgninā sadā
yantrasyādhaḥ karīṣāgniṃ dadyāttīvrāgnimeva vā //
evaṃ tu tridinaṃ kuryāt tato yantraṃ vimocayet
taptodake taptacullyāṃ na kuryācchītale kriyām //
na tatra kṣīyate sūto na ca gacchati kutracit
anena kramayogena kuryādgandhakajāraṇam //
ūrdhvaṃ vahniradhaścāpo madhye tu rasasaṃgrahaḥ
mūṣāyantramidaṃ devi jārayedgaganādikam //
garbhayantraṃ pravakṣyāmi piṣṭikābhasmakāraṇam
caturaṅguladīrghāṃ tu mūṣikāṃ mṛnmayīṃ dṛḍhām //
tryaṅgulāṃ madhyavistāre vartulaṃ kārayenmukham
lohasya viṃśatirbhāgā eko bhāgastu gugguloḥ //
suślakṣṇaṃ peṣayitvā tu toyaṃ dadyāt punaḥ punaḥ
mūṣālepaṃ tataḥ kuryāt tale piṣṭīṃ ca nikṣipet //
tuṣakarṣāgninā bhūmau mṛdusvedaṃ tu kārayet
ahorātraṃ trirātraṃ vā rasendro bhasmatāṃ vrajet //
jāraṇe māraṇe caiva rasarājasya rañjane
yantramekaṃ paraṃ marma yatrauṣadhyo mahābalam //
auṣadhīrahitaścāyaṃ haṭhādyantreṇa badhyate
sarvatra sūtako yāti muktvā bhūdharalakṣaṇam //
devatābhiḥ samākṛṣṭo loṣṭastho 'pi hi gacchati
tasmādyantrabalaṃ caikaṃ na vilaṅghyaṃ vijānatā //
mantrauṣadhisamāyogāt susiddhaṃ kurute hy ayam
mantro 'ghoro 'tra japtavyo japānte pūjayedrasam //
ekānte tu kriyā kāryā dṛṣṭānyairviphalā bhavet //
gandhakasya kṣayo nāsti na rasasya kṣayo bhavet
kṣayo yantrasya vijñeyaḥ yantre vikriyate kriyā
alābhe kāntalohasya yantraṃ lohena kārayet //
vahnilakṣyam avijñāya rasasyārdhakṣayo bhavet
yantrakṣayavidhijñasya caturthāṃśakṣayo bhavet //
dvimāsena dvitīyāṃśaṃ tṛtīyāṃśaṃ tribhirbhavet
mahāgniṃ sahate hy eṣa sārito yatra tiṣṭhati //
kharparaṃ sikatāpūrṇaṃ kṛtvā tasyopari nyaset
aparaṃ kharparaṃ tatra śanairmṛdvagninā pacet //
pañcakṣāraistathā mūtrair lavaṇaiśca viḍaṃ tataḥ
haṃsapākaḥ sa vijñāto yantratantrārthakovidaiḥ //
kṛṣṇā raktā ca pītā ca śuklavarṇā ca mṛttikā
ādyā śreṣṭhā kaniṣṭhāntyā madhyamā madhyamā matā //
dagdhadhānyatuṣopetā mṛttikā koṣṭhikāvidhau
vakranālakṛtā vāpi śasyate surasundari //
gārā dagdhā tuṣā dagdhā dagdhā valmīkamṛttikā
ajāśvānāṃ malaṃ dagdhaṃ yāvattat kṛṣṇatāṃ gatam //
vāsakasya ca pattrāṇi valmīkasya mṛdā saha
peṣayedvahnitoyena yāvattat ślakṣṇatāṃ gatam //
mardayettena badhnīyāt vakranālaṃ ca koṣṭhikām //
gārā dagdhā tuṣā dagdhā dagdhā valmīkamṛttikā
cīramaṅgārakaḥ kiṭṭaṃ vajreṇāpi na bhidyate //
dagdhāṅgārasya ṣaḍbhāgā bhāgaikā kṛṣṇamṛttikā
cīramaṅgārakaḥ kiṭṭaṃ vajramūṣā prakīrtitā //
tuṣaṃ vastrasamaṃ dagdhāṃ mṛttikā caturaṃśikā
kupīpāṣāṇasaṃyuktā varamūṣā prakīrtitā //
prakāśā cāndhamūṣā ca mūṣā tu dvividhā smṛtā //
prakāśamūṣā deveśi śarāvākārasaṃyutā
dravyanirvāhaṇe sā ca vādikaiḥ supraśasyate //
andhamūṣā tu kartavyā gostanākārasaṃnibhā
pidhānakasamāyuktā kiṃcid unnatamastakā //
pattralepe tathā raṅge dvaṃdvamelāpake tathā
saiva chidrānvitā mandā gambhīrā sāraṇocitā //
tilabhasma dvir aṃśaṃ tu iṣṭakāṃśasamanvitam
bhasmamūṣā tu vijñeyā tārāsaṃśodhane hitā //
mokṣakṣārasya bhāgau dvau iṣṭakāṃśasamanvitau
mṛdbhāgās tāraśuddhyartham uttamā varavarṇini //
raktavargeṇa sammiśrā raktavargapariplutā
raktavargakṛtālepā sarvaśuddhiṣu śobhanā //
śuklavargeṇa sammiśrā śuklavargapariplutā
śuklavargakṛtālepā śuklaśuddhiṣu śobhanā //
viḍavargeṇa sammiśrā dhṛtimicchati jāraṇe
nirvāhaṇaṃ prakurvīta raktavargapraliptayā //
viṣaṭaṅkaṇaguñjābhiḥ mūṣālepaṃ tu kārayet
prakāśāyāṃ prakurvīta yadi vāṅgāralepanam //
tasyāṃ vinyasya mūṣāyāṃ dravyamāvartayedbudhaḥ
lepo varṇapuṭaṃ devi raktamṛtsindhubhūkhagaiḥ //
āvartamāne kanake pītā tāre sitā prabhā
śulve nīlanibhā tīkṣṇe kṛṣṇavarṇā sureśvari //
vaṅge jvālā kapotābhā nāge malinadhūmakā
śaile tu dhūsarā devi āyase kapilaprabhā //
ayaskānte dhūmravarṇā sasyake lohitā bhavet
vajre nānāvidhā jvālā khasattve pāṇḍuraprabhā //
na visphuliṅgo na ca budbudaśca yadā na rekhāpaṭalaṃ na śabdaḥ
mūṣāgataṃ ratnasamaṃ sthiraṃ ca tadā viśuddhaṃ pravadanti loham //
pratīvāpaḥ purā yojyo niṣekastadanantaram
chādanaṃ tu pratīvāpaḥ niṣekaṃ majjanaṃ viduḥ
abhiṣekaṃ tadicchanti snapanaṃ kriyate tu yat //
vāpo niṣekaḥ snapanaṃ drute nirmalatāṃ gate
uṣṇenaiva hi vāñchanti śītalaṃ na ca vāñchati //
śukladīptiḥ saśabdaśca yadā vaiśvānaro bhavet
lohāvartaḥ sa vijñeyaḥ sattvaṃ patati nirmalam //
ṣoḍaśāṅgulavistīrṇaṃ hastamātrāyataṃ śubham
dhātusattvanipātārthaṃ koṣṭhakaṃ varavarṇini //
vaṃśakhādiramādhūkabadarīdārusambhavaḥ
paripūrṇaṃ dṛḍhāṅgāraiḥ dhamedvātena koṣṭhakam
bhastrayā jvālamārgeṇa jvālayecca hutāśanam //
pravitatamukhabhāgaṃ saṃvṛtāntaḥpradeśaṃ sthalaracitacirāntarjālakaṃ koṣṭhakaṃ syāt
bakagalasamamānaṃ vaṅkanālaṃ vidheyaṃ śuṣiranalinikā syānmṛnmayī dīrghavṛttā //
mṛnmaye lohapātre vā ayaskāntamaye 'thavā
pāṣāṇe sphaṭike vātha muktāśailamaye 'thavā //
sudṛḍho mardakaḥ kāryaḥ caturaṅgulakocchrayaḥ
sa ca lohamayaḥ śailo hy ayaskāntamayo 'thavā //
aghorāstrābhidhānena mahāpāśupatena vā
mantreṇa racayecchuddhiṃ bhūmiṃ tenaiva śodhayet //
indhanāni ca sarvāṇi dravyāṇi ca viśeṣataḥ
dāhakaṃ jvālayettena khallaṃ tenaiva śodhayet //
rasaṃ viśodhayettena vinyaset divase śubhe
khallopari nyasitvā ca śivamūrtimanusmaret //
devatānugrahaṃ prāpya yantramūṣāgnimānavit
deveśi rasasiddhyarthaṃ jānīyāt oṣadhīrapi //
yantramūṣāgnimānāni varṇitāni sureśvari
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumicchasi //
Pañcamaḥ paṭalaḥ [Oṣadhinirṇaya]
niyāmanādikaṃ karma krāmaṇāntaṃ sureśvara
yayā sampadyate hy eṣām oṣadhīṃ vaktumarhasi //
sarpākṣo vahnikarkoṭī kañcukī jalabindujā
śatāvarī bhṛṅgarājaḥ śarapuṅkhā punarnavā //
maṇḍūkaparṇī matsyākṣī brahmadaṇḍī śikhaṇḍinī
anantā kākajaṅghā ca kākamācī kapotikā //
viṣṇukrāntā sahacarā sahādevī mahābalā
balā nāgabalā kṛṣṇā cakramardaḥ kuruṅgiṇī //
pāṭhā cāmalakī nīlī jvālinī padmacāriṇī
phaṇitrijihvā gojihvā kokilākṣo ghanadhvaniḥ //
ākhuparṇī triparṇī ca dviparṇī caikaparṇikā
tittiḍī kṣīriṇī rāsnā meṣaśṛṅgī ca kukkuṭī //
kṛṣṇaparṇī ca tulasī śvetā ca girikarṇikā
etā niyāmakauṣadhyaḥ puṣpamūladalānvitāḥ
dolāsvedaḥ prakartavyo mūlenānena suvrate //
caṇḍālī rākṣasī vyāghrī khaḍgārī gajakarṇikā
śaṅkhapuṣpyagnidhamanī lāṅgalī bālamocakā //
raktasnuhī raktaśṛṅgī raktikā nīlacitrakaḥ
śṛgālajihvā bṛhatī vajrā cakrī ca rājikā //
ekavīrā narakasā rudantī brahmacāriṇī
uccaṭā māninīkandā kumārī raktacitrakaḥ //
lakṣmīḥ śākhoṭakaścaiva kañcukī meṣaśṛṅgikā
himāvatī somalatā modā vyāghranakhī śamī //
kāñcanī vanarājī ca kākamācī ca keśinī
ajamārī koṭarākṣī hanūmatyaṅganāyikā //
narajīvā hemapuṣpī kākamuṇḍī ca kālikā
toyavallī gajārī ca haṃsāṅghrī kuhukaṃvikā
tāmbūlī sūryabhaktā ca rasanirjīvakārikāḥ //
kaṭutumbī ca gosandhī devadālīndravāruṇī
vākucī brahmabījāni kārpāsaṃ kṛṣṇajīrakam //
kaṅgunī kṛṣṇakanakaṃ śvetārkaṃ ca pipīlijam
dantinī yavaciñcā ca karkoṭī kāravallikā //
gojihvā kākajaṅghā ca mahākālī ca śambarī
śvetaguñjā sitāṅkolaḥ paṭolī bilvameva ca
ekaikamoṣadhībījaṃ mārayedrasabhairavam //
raktasnuhī somalatā rudantī raktacitrakaḥ
śākhoṭakī dagdharuhā modinī vṛddhadārukaḥ //
triśūlī kṛṣṇamārjārī cakrikā kṣīrakukkuṭī
devadālī śaṅkhapuṣpī kākamācī hanūmatī //
nīlajyotis tṛṇajyotir utkaṭā hemavallarī
tridaṇḍī brahmadaṇḍī ca cakrāṅkī sthalapadminī //
nāgajihvā nāgakarṇī vīrā vartulaparṇikā
arkapattrī vaṃśapattrī tāmraparṇī tatheśvarī
indurī devadeveśi rasabandhakarāḥ priye //
tīvragandharasasparśair dravyaiḥ sthāvarajaṅgamaiḥ
mriyate badhyate caiva rasaḥ svedanamardanāt //
sūryāvartaśca kadalī vandhyā kośātakī tathā
vajrakandodakakaṇā kākamācī ca śigrukaḥ //
devadālī ca deveśi drāvikāḥ parikīrtitāḥ
doṣān haranti yogina dhātūnāṃ pāradasya ca //
kākamācī ghanaravaḥ kāsamardaḥ kṛtāñjaliḥ
varāhakarṇī saṭirī haṃsadāvī śatāvarī //
tāmbūlī nāginī brahmī haṃsapādī ca lakṣaṇā
arjunī kṣīranālī ca kāravello 'rkapattrikā
vyāghrī cavī kuravakaḥ krāmikāḥ suravandite //
brahmadaṇḍaḥ sudaṇḍaśca lohadaṇḍastṛtīyakaḥ
ete rasāyane yogyā brahmaviṣṇumaheśvarāḥ //
bhūpāṭalī ca kaumārī siṃhavallī ca śūkarī
hemaparṇī paṭolī ca nāgavallī ca bhṛṅgarāṭ
ityaṣṭa mūlikāḥ proktāḥ pañcaratnaṃ śṛṇu priye //
mantrasiddhāsanā devī tathā kaṅkālakhecarī
indirā ca kṣamāpālī pañcamī tu niśācarī
pañcaratnamidaṃ devi rasaśodhanajāraṇe //
rasasya bandhane śastam ekaikaṃ suravandite
rasāṅkuśena gṛhṇīyāt pañcaratnāni suvrate
dadāti khecarīṃ siddhiṃ rasabhairavasaṃgame //
trikṣāraṃ ṭaṅkaṇakṣāro yavakṣāraśca sarjikā
tilāpāmārgakadalī palāśaśigrumocikāḥ
mūlakārdrakaciñcāśca vṛkṣakṣārāḥ prakīrtitāḥ //
amlavetasajambīraluṅgāmlacaṇakāmlakam
nāraṅgaṃ tintiṇīkaṃ ca cāṅgeryamlagaṇottamāḥ //
sāmudraṃ saindhavaṃ caiva cūlikālavaṇaṃ tathā
sauvarcalaṃ ca kācaṃ ca lavaṇāḥ pañca kīrtitāḥ //
saktukaṃ kālakūṭaṃ ca sitamustā tathaiva ca
śṛṅgī kṛṣṇaviṣaṃ caiva pañcaite tu mahāviṣāḥ //
snuhyarkonmattakaṃ caiva karavīraṃ ca lāṅgalī
pañcaivopaviṣā mukhyāḥ tailāni hy uttamāni vai
kusumbhakaṅguṇīnaktātilasarṣapajāni tu //
hastyaśvachāganārīṇāṃ mūtraṃ gavyaṃ ca pañcamam //
pittaṃ pañcavidhaṃ matsyagavāśvanarabarhijam //
vasā pañcavidhā matsyameṣāhinarabarhijā //
kapotacāṣagṛdhrāṇāṃ śikhikukkuṭayośca viṭ //
mañjiṣṭhā kuṅkumaṃ lākṣā khadiraścāsanaṃ tathā
raktavargastu deveśi pītavargamataḥ śṛṇu
kusumbhaṃ kiṃśukaṃ rātrī pataṃgo madayantikā //
śuklavargaḥ sudhākūrmaśaṅkhaśuktivarāṭikāḥ //
guñjāṭaṅkaṇamadhvājyaguḍā drāvaṇapañcakam //
kācaṭaṅkaṇasauvīraṃ śodhanatritayaṃ priye //
sarve malaharāḥ kṣārāḥ sarve cāmlāḥ prabodhakāḥ
viṣāṇi ca tamoghnāni snehā mārdavakārakāḥ //
ityoṣadhigaṇāḥ proktāḥ siddhidā rasasaṃgame
kriyāṃ kurvanti tadyogāt śaktayaśca mahārasāḥ //
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumicchasi //
Ṣaṣṭhaḥ paṭalaḥ [Abhrakādilakṣaṇasaṃskāranirṇaya]
devadeva mahādeva śaktīnāṃ lakṣaṇaṃ katham
rasakarmaṇi yogyatve saṃskāras tasya kathyatām //
kadācidgirijā devī haraṃ dṛṣṭvā manoharam
mumoca yattadā vīryaṃ tajjātaṃ śubhamabhrakam
pītaṃ kṛṣṇaṃ tathā śuklaṃ raktaṃ bhūmeśca saṃgamāt //
abhrakaṃ kāntapāṣāṇaṃ vajraṃ vaikrāntakaṃ śṛṇu //
pinākaṃ darduraṃ nāgaṃ vajraṃ cābhraṃ caturvidham
pināke 'gniṃ praviṣṭe tu śabdaś ciṭiciṭir bhavet //
dardure 'gniṃ praviṣṭe tu śabdaḥ kukkuṭavadbhavet
agniṃ praviṣṭaṃ nāgaṃ tu phūtkāraṃ devi muñcati //
agniṃ praviṣṭaṃ vajraṃ tu vajravattiṣṭhati priye //
kuṣṭhapradaṃ pinākābhraṃ darduraṃ maraṇapradam
nāgaṃ dehagataṃ nityaṃ vyādhiṃ kuryād bhagaṃdaram //
rase rasāyane caiva yojyaṃ vajrābhrakaṃ priye
anekavarṇabhedena taccaturvidhamabhrakam //
raktaṃ pītaṃ ca hemārthe kṛṣṇaṃ hemaśarīrayoḥ
tārakarmaṇi śuklaṃ ca kācakiṭṭaṃ sadā tyajet //
ekapattraṃ kṛtaṃ pūrvam abhrakaṃ suranāyike
agastyapuṣpatoyena kumudānāṃ rasena ca //
kapitindukajambīrameghanādapunarnavaiḥ
yavaciñcāranālāmlakaravīrāruṇotpalaiḥ //
vanasūraṇabhūdhātrībhiṇḍīmūlāmlavetasaiḥ
meṣaśṛṅgīśaśavasāśṛṅgatailaśamīrasaiḥ //
vajravallīkṣīrakandamaricaiḥ sumukhena ca
tridinaṃ svedayed devi jāyate doṣavarjitam //
dhānyābhrakaṃ purā kṛtvā suślakṣṇaṃ navanītavat
triṃśatpalaṃ vyomarajaḥ kṣudramatsyapaladvayam //
tilacūrṇapalaṃ guñjātripalaṃ pādaṭaṅkaṇam
godhūmabaddhā tatpiṇḍī pañcagavyena bhāvitā //
dhamanāt koṣṭhikāyantre bhastrābhyāṃ tīvravahninā
patatyabhrakasattvaṃ tu sattvāni nikhilāni ca //
svedanauṣadhiniryāsalolitaṃ puṭitaṃ muhuḥ
mṛtaṃ tu pañcaniculapuṭair bahulapotakam //
piṇḍitaṃ vyoma niṣkledaṃ dattvā sattvaṃ nirañjanam
umāphalaiśca puṣpaiśca ṣaṣṭikāmlapariplutaiḥ
aumadaṇḍavimardena gamanaṃ dravati sphuṭam //
agnijāraṃ nave kumbhe sthāpayitvā dharottaram
gaganaṃ dravati kṣipraṃ muktāphalasamaprabham //
śatadhā kañcukīcūrṇaṃ kañcukīrasabhāvitam
drāvayedgaganaṃ devi lohāni sakalāni ca //
dhānyāmlake paryyuṣitaṃ niculakṣāravāriṇi
sthitaṃ taddravatāṃ vāti nirleparasasannibham //
agastyapuṣpatoyena piṣṭvā sūraṇakandake
koṣṭhabhūmigataṃ māsaṃ jāyate rasasannibham //
chāgamūtreṇa saṃsiktaṃ kapitindukareṇunā
abhrakaṃ vāpitaṃ devi jāyate jalasannibham //
kākinīvījacūrṇena ghṛṣṭamabhrakajaṃ rajaḥ
snuhikṣīreṇa saptāhaṃ siktaṃ dhmātaṃ drutaṃ bhavet //
apāmārgasya pañcāṅgam abhrakaṃ ca supeṣitam
sthāpayenmṛnmaye pātre tadbhavet salilaṃ yathā //
ghṛṣṭamabhrakacūrṇaṃ tu kapālīmaricaiḥ saha
śilayā vāpitaṃ bhūyo 'py agastyarasasaṃyutam //
mārjārapādīsvarasaphalamūlāmlamarditam
mātuluṅgaphale nyastaṃ vrīhimadhye nidhāpayet
taddravet pakṣamātreṇa śilāsaindhavayojitam //
ekapatrīkṛtaṃ saptadinaṃ munirase kṣipet
dārvīmaricasaṃmiśraṃ maurvīrasapariplutam //
sauvarccalayuto meghā vajravallīrasaplutaḥ
śarāvasaṃpuṭe dhmāto jāyate jalasannibhaḥ //
vegāphalasya cūrṇena samamabhrakajaṃ rajaḥ
bhāvitāṃ kuliśakṣīre dhmātaṃ dravati tatkṣaṇāt //
vajravallīrasaiḥ piṣṭvā vyoma sauvarcalānvitam
śarāvasaṃṣuṭe paktvā dravet salilasannibham //
gomāṃsasaindhavārkaistu munitoyayutaṃ punaḥ
kadalīkandakāntaḥsthaṃ gomayāgnau tryahaṃ dravet //
kṛṣṇābhrapatraṃ saṃgṛhya pīlutailena lepayet
saptāhamātape taptam āmle kṣiptvā dinatrayam //
vajrārkacitrakakṣāraṃ tumbīkṣārastathārjunaḥ
sarjakṣāro yavakṣāraṣṭaṅkaṇaścāṣṭamo bhavet //
kṣīrakandarasaṃ caiva vajrakandarasaṃ tathā
vṛhatītrayasaṃyuktaṃ kṣāravargañca lepayet //
kalkenānena liptaṃ tat patrābhraṃ kāṃsyabhājane
dhamanāt sūryyatāpotthāt tridinena drutaṃ bhavet //
athavābhrakapatraṃ tu kañcukokṣīramadhyagam
bhāvayecca tathā tena yāvaccūrṇaṃ tato bhavet //
grāhayedabhrapatrāṇi nikṣipyāmle dinatrayam
lepayettena kalkena kāṃsyapātre nidhāpayet
sūryyatāpena saptāhaṃ drutiḥ sañjāyate kṣaṇāt //
kākāṇḍīphalacūrṇena drāvakaiḥ pañcabhistathā
abhrakasya yutaṃ cūrṇaṃ dhmātaṃ mūṣāgataṃ dravat //
bhrāmakaṃ cumbakaṃ caiva karṣakaṃ drāvakaṃ tathā
evaṃ caturvidhaṃ kāntaṃ romakāntañca pañcamam //
ekadvitricatuḥpañca sarbbatomukhameva tat
pītaṃ kṛṣṇaṃ tathā raktaṃ trivarṇaṃ syāt pṛthak pṛthak //
krameṇa devatāstatra brahmaviṣṇumaheśvarāḥ //
sparśavedhi bhavet pītaṃ kṛṣṇaṃ śreṣṭhaṃ rasāyane
raktavarṇaṃ mahābhāge rasabandhe praśasyate //
bhrāmakaṃ tu kaniṣṭhaṃ syāt cumbakaṃ madhyamaṃ priye
uttamaṃ karṣakaṃ devi drāvakaṃ cottamottamam //
bhrāmayellohajātaṃ tu tatkāntaṃ bhrāmakaṃ priye
cumbayeccumbakaṃ kāntaṃ karṣayet karṣakaṃ priye //
yatsākṣāddrāvayellohaṃ takrāntaṃ drāvakaṃ bhavet
tadromakāntaṃ sphuṭitāt yathā romodgamo bhavet //
kaniṣṭhaṃ syādekamukhaṃ madhyaṃ dvitrimukhaṃ bhavet
catuḥpañcamukhaṃ śreṣṭham uttamaṃ sarvatomukham //
bhrāmakaṃ cumbakañcaiva vyādhināśe praśasyate
rase rasāyane caiva karṣakaṃ drāvakaṃ hitam //
madonmattagajaḥ sūtaḥ kāntamaṅkuśamucyate
kṣetraṃ khātvā grahītavyaṃ tatprayatnena bhūyasā //
mārutātapavikṣiptaṃ varjayet surasundari
bahiḥsthitaṃ tvayaskāntaṃ chāgaraktena bhāvayet //
chāgaraktapraliptena vāsasā pariveṣṭayet
chāgacarmaparīveṣṭya vinyaset pūrvvavat kṣitau //
uddhṛtaṃ saptabhirmāsaiḥ toyakumbhe vinikṣipet //
raktapuṣpaiḥ sadā pūjyaṃ raktamālyānulepanaiḥ
pūjitaṃ madyamāṃsaiśca yojyaṃ rasarasāyane //
saṃskṛtaṃ chāgaraktena bhrāmakaṃ cumbakaṃ bhavet
anena kramayogena drāvakaṃ bhavati priye //
sūtalohasya vakṣyāmi saṃskāramatisaukhyadam
jīvadehe praveśe ca dehasaukhyabalapradam //
kāntalohaṃ vinā sūto dehe na krāmati kvacit
vedhayedvyāpayecchīghraṃ tailabindurivāmbhasi //
na sūtena vinā kānto na kāntaḥ sūtavarjitaḥ
kāntasūtasamāyuktaḥ prayogo dehadhārakaḥ //
yavakṣārantu saṃgṛhya snigdhabhāṇḍe nidhāpayet
maricābhrakacūrṇena piṇḍībandhantu kārayet
kāntalohaṃ draveddhmātaṃ nātra kāryā vicāraṇā //
triṃśaccumbakakāntaṃ ca piṣṭvā tu triphalāmbhasā
tenaiva kṣālanaṃ kāryyaṃ pañcaniṣkaṃ tu ṭaṅkaṇam //
jīrṇavastre vinikṣipya madhusarpiryutaṃ puṭet
saṃsthāpya māsaparyyantaṃ tatra śuddhirbhavetpriye //
sināḍikāyā mūlaṃ tu daśaniṣkamitaṃ yutam
phalatrayakaṣāyana khalle tu parimardayet //
trimūṣāsu samaṃ sthāpyam aṣṭāṅgulamitāsu ca
mūṣakālepanaṃ kāryyaṃ tanmūlaṃ niṣkamātrakam //
śivapañcamukhīkāryyā mūṣāṃ prati samaṃ tataḥ
yantrahaste susaṃbadhya khoṭakaṃ ca śilātale //
tailena miśritaṃ kṛtvā kāntanāgaṃ labhettataḥ
abhrakakramayogena drutipātañca sādhayet //
surāsurairmathyamāne kṣīrode mandarādriṇā
pītaṃ tadamṛtaṃ devair amaratvam upāgatam //
pibatāṃ bindavo devi patitā bhūmimaṇḍale
śuṣkāste vajratāṃ yātā nānāvarṇā mahābalāḥ //
bindavaḥ ke 'pi sañjātāḥ sasyakā vimalāstathā
brāhmaṇāḥ kṣattriyā vaiśvāḥ śudrāścaivamanekadhā //
śvetā raktāstathā pītā kṛṣṇāścaiva caturvidhāḥ
puruṣāśca striyaścaiva napuṃsakam anukramāt //
vṛttāḥ phalakasaṃpūrṇās tejasvanto mahattarāḥ
puruṣāste niboddhavyā rekhābinduvivarjitāḥ //
rekhābindusamāyuktāḥ khaṇḍāścaiva tu yoṣitaḥ
trikoṇāḥ pattalā dīrghāḥ vijñeyāste napuṃsakāḥ //
sattvavanto balopetā lohe krāmaṇaśīlinaḥ
rasabandhakarāḥ śīghraṃ puṃvajrāḥ suravandite //
śarīrakāntijananāḥ strīvajrāḥ svalpaśaktayaḥ
napuṃsakāḥ sattvahīnāḥ kaṣṭaṃ lohe kramanti ca //
kṣatriyāḥ sarvakāryyeṣu varjyāśca rasakarmaṇi
uttamā madhyamāścaiva kaniṣṭhāḥ parikīrtitāḥ //
sthūlātisthūlamadhyāśca sūkṣmāḥ sūkṣmatarāḥ priye
āsphoṭadāhabhedaiśca nirvyaṅgā nirupadravāḥ
vīryyavantaśca te jyeṣṭhā nirmalā balavattarāḥ //
rasāyane bhaved vipro hy aṇimādiguṇapradaḥ
kṣatriyo mṛtyunāśārtho valīpalitarogahā //
dravyakāro tathā vaiśyaḥ śarīraṃ dṛḍhatāṃ nayet
vyādhipraśamanaṃ śūdro vayaḥstambhaṃ karoti ca //
klībe klīvāḥ striyaḥ strīṇāṃ sarbbeṣāṃ puruṣā hitāḥ //
yathā jātistathotsāhaṃ yathā sattvaṃ tathā guṇān
yathā rucistathā śīlaṃ yathā śīlaṃ tathā varam
yathā varastathā varṇaṃ kurvanti kuliśāḥ priye //
śyāmā śamī ghanaravo vaṣābhūnmattakodravāḥ
ākhukarṇī munitaruḥ kulatthaṃ cāmlavetasam //
meṣaśṛṅgī raso 'pyeṣāṃ kandasya sūraṇasya tu
śodhayettridinaṃ vajraṃ śuddhimeti sureśvari //
meṣaśṛṅgaṃ bhujaṅgāsthi kūrmapṛṣṭhaṃ śilājatu
snukkīlālarasaṃ stanyaṃ kāntapāṣāṇameva ca //
vajrakaṃ cāpi vaikrāntaṃ tanmadhye prakṣipet priye
tīvrānale puṭaṃ dattvā puṭāntaṃ yāvadāgatam //
kulatthaṃ kodravaṃ cāpi hayamūtreṇa peṣayet
taptaṃ nipecayet pīṭhe yāvattadbhasmatāṃ gatam //
eṣa kāpāliko yogo vajramāraṇa uttamaḥ //
mākṣikaṃ meṣaśṛṅgaṃ ca śilāgandhakaṭaṅkaṇam
vaikrāntaṃ tālakaṃ cāpi vajrīkṣīrapariplutam //
lepaṃ mūṣodare dattvā samāvarttaṃ tu kārayet
mriyante hīrakāstatra dvandve samyaṅmilanti ca //
gandhakaṃ ca śilādhātuṃ bhrāmakasya mukhaṃ tathā
śaśakasya ca dantāṃśca vetasāmlena peṣayat //
anena siddhakalkena mūṣālepaṃ tu kārayet
andhamūṣāgataṃ dhmātaṃ vajraṃ tu mriyate kṣaṇāt //
tenaiva militaṃ vajraṃ tārahemni na saṃśayaḥ //
tālakaṃ gandhakaṃ kāntaṃ tāpyaṃ karpūraṭaṅkaṇam
ciñcāsthi meṣaśṛṅgaṃ ca strīrajaḥparipeṣitam
mūṣālepagataṃ dhmātaṃ vajraṃ tu mriyate kṣaṇāt //
śarapuṅkhasya pañcāṅgaṃ peṣyaṃ strīrajasā tataḥ
peṭārībījam athavā saṃpeṣyaṃ taṇḍulāmbhasā //
peṣyaṃ trikarṣakārpāsamūlaṃ vā taṇḍulāmbhasā
āraktarākāmūlaṃ vā strīstanyena tu peṣitam //
peṣayedvajrakandaṃ vā vajrīkṣīreṇa suvrate
tatkalkapuṭitaṃ dhmātaṃ vajraṃ caiva mṛtaṃ bhavet //
mahānadīśvetaśuktyāṃ dinamekantu bhāvitam
kṣīreṇottaravāruṇyāḥ kalkenānena suvrate //
tālena meṣaśṛṅgyā ca vajravallyā ca veṣṭitam
andhamūṣāgataṃ dhmātaṃ vajraṃ tu mriyate kṣaṇāt //
kāntasya piṣṭikāmadhye vajraṃ devi vinikṣipet
peṣayedgandhatailena mriyate vajram īśvari //
kulatthāmbhasi kāsīsasaurāṣṭrītālakānvite
apāmārgakṣārayute vajraṃ siktaṃ mṛtaṃ bhavet //
amṛtākandatimirabījatvakkṣīraveṣṭitam
meṣaśṛṅgagataṃ vajraṃ mṛlliptaṃ mriyate puṭaiḥ //
peṭārī haṃsapādī ca vajravallī ca sūraṇam
aśvatthasyāṅkurā devi sarve strīstanyapeṣitāḥ //
anena siddhakalkena veṣṭitaṃ bṛhatīphale
kṣiptaṃ bahirmṛdā liptaṃ mriyate saptabhiḥ puṭaiḥ //
śvetendurekhāpuṣpāmbugandhakatrayamākṣikaiḥ
veṣṭitaṃ kuliśaṃ devi puṭapākāt mṛtaṃ bhavet //
aśvatthabadarībhiṇḍīmākṣīkaṃ karkaṭāsthi ca
snuhīkṣīreṇa saṃpeṣya puṭādvipro mṛto bhavet //
karavīrārkadugdhena meṣaśṛṅgaṃ sahiṅgulam
udumbarasamāyuktaṃ puṭāt kṣatriyamāraṇam //
bālā cātibalā caiva gandhakaṃ karkaṭāsthi ca
kṣīreṇottaravāruṇyāḥ puṭanādvaiśyamāraṇam //
kaṇḍūlasūraṇenaiva śilayā laśunena ca
nyagrodhaśaṅkhadugdhena śūdro 'pi mriyate kṣaṇāt //
sthūlā bahusthūlapuṭaiḥ naśyanti phalakādayaḥ
susvinnā iva jāyante mṛdutvamupajāyate //
piṣṭvāmalakapañcāṅgaṃ gaurābhām indravāruṇīm
anena veṣṭitaṃ vajraṃ mriyate saptabhiḥ puṭaiḥ //
mātṛvāhakajīvasya madhye vajraṃ vinikṣipet
dolāsvede tryahaṃ devi guṇapattrasamaṃ bhavet //
eraṇḍavṛkṣamadhye tu vajraṃ devi vinikṣipet
ekamāse gate devi guṇapattrasamaṃ bhavet //
kāntasya piṣṭikāmadhye vajraṃ devi vinikṣipet
kārpāsanimbapattraṃ ca badarīpattrasaṃyutam //
ekatra peṣayettattu kāntagolakaveṣṭitam
bāhye tāmbūlapattreṇa sthāpayejjānumadhyataḥ //
yāmadvayena tadvajraṃ jāyate mṛdu niścitam
tatkṣaṇānmriyate vajraṃ tāre hemni na saṃśayaḥ //
jambīraphalamadhyasthaṃ vastrapoṭalikāgatam
kvāthayet kodravakvāthe krameṇānena tu tryaham
tadvajraṃ jāyate khoṭaṃ hemnā milati tatkṣaṇāt //
nāgavallyā praliptaṃ tu tatpattreṇaiva veṣṭitam
jānumadhye sthitaṃ yāmaṃ mṛdu saṃjāyate dhruvam //
mūle vajralatāyāstu mṛdu vajraṃ vinikṣipet
puṭaṃ dadyāt prayatnena bhasmībhavati tatkṣaṇāt //
sukhādbandhakaraṃ hy āśu sattvaṃ muñcati tatkṣaṇāt
sarvamṛtyupraśamanāḥ sarvasiddhikarāś ca te //
asthiśṛṅkhalamadhyasthaṃ kṛtvā vajraṃ virandhritam
jalabhāṇḍe tu tat svinnaṃ saptāhaṃ dravatāṃ vrajet //
kṣāratrayaṃ rāmaṭhaṃ ca caṇakāmlāmlavetasam
kṣiptvā jvālāmukhīkṣīraṃ sthalakumbhīrasena ca //
etaistu marditaṃ vajraṃ snuhyarkapayasā tathā
dolāyāṃ svedayeddevi jāyate rasavad yathā //
athavāpyabhrakaṃ svinnaṃ mauktikaṃ ca pravālakam
mākṣikaṃ nīlapuṣpaṃ ca pītaṃ marakataṃ mahat
vaiḍūryasphaṭikādīni dravanti salilaṃ yathā //
lohajātaṃ tathā dhmātam agnivarṇaṃ tu dṛśyate
vāpitaṃ sakṛd ekena mṛtaṃ jalasamaṃ bhavet //
muktāphalaṃ tu saptāhaṃ vetasāmlena bhāvitam
jambīrodaramadhyasthaṃ dhānyarāśau nidhāpayet
puṭapākena taccūrṇaṃ jāyate salilaṃ yathā //
śṛṇu devi mahābhāge vaikrāntākhyaṃ mahārasam //
daityendro mahiṣaḥ siddho haradehasamudbhavaḥ
durgā bhagavatī devī taṃ śūlena vyamardayat //
tasya raktaṃ tu patitaṃ yatra yatra sthitaṃ bhuvi
tatra tatra tu vaikrānto vajrākāro mahārasaḥ //
vindhyasya dakṣiṇe cāsti uttare nāsti sarvathā
vikṛntayati lohāni tena vaikrāntakaḥ smṛtaḥ //
śvetaḥ pītastathā rakto nīlaḥ pārāvataprabhaḥ
mayūravālasadṛśaś cānyo marakataprabhaḥ //
dehasiddhikaraḥ kṛṣṇaḥ pīte pītaḥ site sitaḥ
sarvārthasiddhido raktaḥ tathā marakataprabhaḥ
śeṣe dve niṣphale varjye vaikrāntamiti saptadhā //
yatra kṣetre sthitaṃ devi vaikrāntaṃ tatra bhairavam
vināyakaṃ ca sampūjya gṛhṇīyāt sādhakottamaḥ //
vaikrāntaṃ cūrṇitaṃ sūkṣmaṃ surāsuranamaskṛtam
vyāghrīkandasya madhyasthaṃ dhamayitvā puṭe sthitam //
aśvamūtreṇa mṛdvagnau svedayet saptavāsarāt
chāyāśuṣkaṃ tataḥ kuryād idaṃ vaikrāntamuttamam //
athavā lavaṇakṣāramūtrāmlakṛṣṇatailakaiḥ
kulatthakodravakvāthe svedayet sapta vāsarān //
vandhyācūrṇaṃ tu vaikrāntaṃ samāṃśena tu cūrṇayet
ajāmūtreṇa saṃbhāvya chāyāśuṣkaṃ tu kārayet
andhanāle dhamitvā tu mūṣāsattvaṃ tu jāyate //
mokṣamoraṭapālāśakṣāragomūtrabhāvitam
vajrakandaśiphākalkalākṣāṭaṅkaṇasaṃyutam //
vaikrāntasambhavaṃ cūrṇaṃ meṣaśṛṅgīdravānvitam
piṇḍitaṃ mūkamūṣāyāṃ dhmātaṃ sattvaṃ vimuñcati //
vaikrāntaṃ vajrakandaṃ ca peṣayed vajravāriṇā
māhiṣe navanīte ca sakṣaudraṃ piṇḍitaṃ tataḥ
śodhayitvā dhamet sattvam indragopasamaṃ patet //
ketakīsvarasaḥ kāṅkṣī maṇimatthaṃ sakhecaram
svedanājjāyate devi vaikrāntaṃ rasasaṃnibham //
suvarṇaṃ rajataṃ tāmraṃ kāntalohasya vā rajaḥ
anena svedavidhinā dravanti salilaṃ yathā //
ityuktamabhrakādīnāṃ caturṇāṃ lakṣaṇādikam
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotum icchasi //
iti śrīpārvatīparameśvarasaṃvāde rasārṇave rasasaṃhitāyām abhrakādilakṣaṇasaṃskāranirṇayo nāma ṣaṣṭhaḥ paṭalaḥ
7 [Mahārasoparasalohalakṣaṇasaṃskāraratnadrāvaṇamāraṇanirṇayaḥ]
saha lakṣaṇasaṃskārair ājñāpaya mahārasān
anyacca tādṛśaṃ deva rasavidyopakārakam //
mākṣiko vimalaḥ śailaś capalo rasakastathā
sasyako daradaścaiva srotoñjanam athāṣṭakam
aṣṭau mahārasāścaivam etān prathamataḥ śṛṇu //
kṛṣṇastu bhārataṃ śrutvā yoganidrāmupāgataḥ
tasya pādatale viddhaṃ vyādhena mṛgaśaṅkayā //
ye tatra patitā bhūmau kṣatādrudhirabindavaḥ
te nimbaphalasaṃsthānā jātā vai mākṣikopalāḥ //
mākṣiko dvividhastatra pītaśuklavibhāgataḥ
vimalastrividho devi śuklaḥ pītaśca lohitaḥ //
tailāranālatakreṣu gomūtre kadalīrase
kulatthakodravakvāthaiḥ mākṣikaṃ vimalaṃ tathā
muhuḥ śūraṇakandasthaṃ svedayedvaravarṇini //
kṣārāmlalavaṇairaṇḍatailasarpiḥsamanvitam
puṭatrayaṃ pradātavyaṃ taddvayaṃ śodhitaṃ bhavet //
mākṣikaṃ cūrṇitaṃ stanyasnuhyarkakṣīrabhāvitam
sattvaṃ muñcati sudhmātaṃ ṭaṅkakaṅkuṣṭhamoditam //
kadalīkandatulasīnāraṅgāmlapariplutam
saptasaptapuṭopetaṃ pañcadrāvakasaṃyutam
strīstanyamoditaṃ dhmātaṃ sattvaṃ muñcati mākṣikam //
kṣaudragandharvatailābhyāṃ gomūtreṇa ghṛtena ca
kadalīkandasāreṇa bhāvitaṃ mākṣikaṃ muhuḥ
mūṣāyāṃ muñcati dhmātaṃ sattvaṃ śulvanibhaṃ mṛdu //
devadālīrasaṃ kṣiptvā pādāṃśaṭaṅkaṇairyutam
prakaṭāṃ mūṣikāṃ kṛtvā dhamet sattvam apekṣitam //
kimatra citraṃ kadalīrasena supācitaṃ sūraṇakandasampuṭe
vātāritailena puṭena tāpyaṃ puṭena dagdhaṃ varaśuddhim eti //
gomūtraiśca snuhikṣīraiḥ bhāvyameraṇḍatailakaiḥ
mākṣikaṃ dinam ekaṃ tu marditaṃ vaṭakīkṛtam
abhravaddhamayet sattvaṃ sasyakasyāpyayaṃ vidhiḥ //
tāpyam āvartakaṃ dhātumākṣikaṃ madhudhātukam
mākṣikaṃ tiktamadhuraṃ mehārśaḥkṣayakuṣṭhanut
kaphapittaharaṃ balyaṃ yogavāhi rasāyanam //
jvarasaṃnipātadāridryāṇyapi yannāmakathanamātreṇa /
naśyanti yojanaśate kas tasmāllohavedhakaraḥ //
vimalaṃ śigrutoyena kāṅkṣīkāsīsaṭaṅkaṇaiḥ
vajrakandasamāyuktaṃ bhāvitaṃ kadalīrasaiḥ //
mokṣakakṣārasaṃyuktaṃ dhāmitaṃ mūkamūṣayā
sattvaṃ candrārkasaṃkāśaṃ prayacchati na saṃśayaḥ //
patito 'patitaśceti dvividhaḥ śailā īśvari
granthāntare 'pi kīrtyo 'sau kīrtito bahubhiḥ suraiḥ //
nidāghe gharmasaṃtaptā dhātusāraṃ dharādharāḥ
niryāsaṃ ca vimuñcanti tacchilājatu kīrtitam //
śilāvad dhātukaṃ dhmātaṃ śailajaṃ girisānujam
jatvadrijaṃ giriḥ śailaḥ proktastvayānukīrtitaḥ //
kṣārāmlagojalairdhmātaṃ śudhyate ca śilājatu
athavā goghṛtenāpi triphaladvyārdrakadravaiḥ
lohapātre vinikṣipya śodhayettattu yatnataḥ //
śailaṃ vicūrṇayitvā tu dhānyāmlopaviṣair viṣaiḥ
piṇḍaṃ baddhvā tu vidhivat pātayeccapalaṃ yathā //
gauraḥ śveto 'ruṇaḥ kṛṣṇaś capalastu praśasyate
haimābhaścaiva tārābho viśeṣādrasabandhakaḥ //
śeṣau madhyau ca lākṣāvat śīghradrāvau tu niṣphalau
vaṅgavaddravate vahnau capalastena kīrtitaḥ //
vastreṇa baddhvā capalaṃ laṅghayedyadi sāgaram
vastraṃ ca veṣṭayet sadyaḥ tenāsau capalaḥ smṛtaḥ //
sārayet puṭapākena capalaṃ girimastake
dehabandhaṃ karotyeva viśeṣādrasabandhanam //
capalaścapalāvedhaṃ karoti ghanavaccalaḥ
capalo lekhanaḥ snigdho dehalohakaro mataḥ //
mṛttikāguḍapāṣāṇabhedato rasakastridhā //
pītastu mṛttikākāro mṛttikārasako varaḥ
guḍābho madhyamo jñeyaḥ pāṣāṇābhaḥ kaniṣṭhakaḥ //
kaṭukālābuniryāsenāloḍya rasakaṃ pacet
śuddho doṣavinirmuktaḥ pītavarṇastu jāyate //
kimatra citraṃ rasakaṃ rasena rajasvalāyāḥ kusumena bhāvitam
krameṇa kṛtvā uragena rañjitaṃ karoti śulbaṃ tripuṭena kāñcanam //
kṣīyate nāpi vahnisthaḥ sattvarūpo mahābalaḥ //
rasakaṃ cūrṇayitvā tu baddhvā vastre vicakṣaṇaḥ
mūtre nidhāpayet strīṇāṃ saptarātraṃ sureśvari //
puṣpāṇāṃ raktapītānāṃ rasaiḥ pattraiśca bhāvayet //
kṣāraiḥ snehaistathā cāmlaiḥ bhāvitaṃ rasakaṃ muhuḥ
ūrṇālākṣāniśāpathyābhūlatādhūmasaṃyutam //
mūkamūṣāgataṃ dhmātaṃ ṭaṅkaṇena samanvitam
sattvaṃ kuṭilasaṃkāśaṃ muñcatyeva na saṃśayaḥ //
gobhaddo rasakastutthaṃ kṣitikiṭṭo rasodbhavaḥ
kharparo netrarogāriḥ rītikṛttāmrarañjakaḥ //
rasako rañjako rūkṣo vātakṛt śleṣmanāśanaḥ
tridoṣaghnaṃ tu tatsattvaṃ netradoṣavināśanam //
kālakūṭaviṣaṃ pītvā garuḍaḥ soḍhumakṣamaḥ
sudhāmapi tathāvāmat bhukta āśīviṣāmṛte
svayaṃ vinirgate cañcvoḥ sasyako 'bhūt sa kālikaḥ //
ekadhā sasyakastasya strīmūtre bhāvayedrajaḥ
śaśaśoṇitamadhye vā dinamekaṃ nidhāpayet //
tasya cūrṇaṃ maheśāni pādasaubhāgyasaṃyutam
karañjatailamadhyasthaṃ dinamekaṃ nidhāpayet //
madhyasthamandhamūṣāyāḥ dhamayet kokilātrayam
indragopakasaṃkāśaṃ sattvaṃ patati śobhanam //
ekadhā sasyakastasmāt dhmāto nipatito bhavet
kālikārahito raktaḥ śikhikaṇṭhasamākṛtiḥ //
sasyo mayūratutthaṃ syāt vahnikṛt kālanāśanaḥ
rasāyane tu yogyaḥ syād vayaḥstambhakaro bhavet //
sasyakaḥ śuddhimāpnoti raktavargeṇa bhāvitaḥ //
daradastrividhaḥ proktaś carmāraḥ śukatuṇḍakaḥ
haṃsapādastṛtīyaḥ syād guṇavānuttarottaraḥ //
cūrṇapāradabhedena dvividho daradaḥ punaḥ //
gomāṃse māhiṣe mūtre dadhyamlatilatailayoḥ
ekaikaṃ tridinaṃ paktvā śikhipittena bhāvayet //
daradaṃ pātanāyantre pātayet salilāśaye
sattvaṃ tu sūtasaṃkāśaṃ jāyate nātra saṃśayaḥ //
laghukandaraso mleccho hiṅgulaṃ cūrṇapāradam
maṇirāgajamasyaiva nāma carmāragandhikam //
tiktoṣṇaṃ hiṅgulaṃ divyaṃ rasagandhakasambhavam
lohakuṣṭhaharaṃ divyabalamedhāgnidīpanam //
kimatra citraṃ daradaḥ subhāvitaḥ kṣīreṇa meṣyā bahuśo 'mlavargaiḥ
sitaṃ suvarṇaṃ bahugharmatāpitaṃ karoti sākṣādvarakuṅkumaprabham //
valmīkaśikharākāraṃ bhaṅge nīlotpaladyuti
ghṛṣṭaṃ tu gairikacchāyaṃ srotojaṃ suravandite //
gośakṛdrasamūtreṣu ghṛtakṣaudravasāsu ca
bhāvitaṃ bahuśastacca kṣipraṃ badhnāti sūtakam //
evaṃ mahārasāḥ proktāḥ śṛṇuṣvoparasān priye //
gandhakastālakaḥ śilā saurāṣṭrī khagagairikam
rājāvartaśca kaṅkuṣṭham aṣṭā uparasāḥ smṛtāḥ //
śvetadvīpe purā devi sarvaratnavibhūṣite
sarvakāmamaye ramye tīre kṣīrapayonidheḥ //
vidyādharībhirmukhyābhir aṅganābhiśca yoṣite
siddhāṅganābhistviṣṭābhis tathaivāpsarasāṃ gaṇaiḥ //
devāṅganābhiranyābhiḥ krīḍitābhiḥ purā priye
gītanṛtyairvicitraiśca vādyairnānāvidhaistathā //
evaṃ saṃkrīḍamānāyās tavābhūt prasṛtaṃ rajaḥ
tadrajo 'tīva suśroṇi sugandhi sumanoharam //
rajasaścātibāhulyāt vāsaste raktatāṃ yayau
tatra tyaktvā tu tadvāsaḥ susnātā kṣīrasāgare //
vṛtā devāṅganābhistvaṃ suraiścāpi puraṃ gatā
ūrmibhiste rajovastraṃ nītaṃ madhye payonidheḥ //
evaṃ te śoṇitaṃ bhadre praviṣṭaṃ kṣīrasāgare
kṣīrābdhimathane caitad amṛtena sahotthitam
nijagandhena tān sarvān harṣayaddevadānavān //
tato devagaṇairuktaṃ gandhakākhyo bhavatvayam //
rasasya bandhanārthāya jāraṇāya bhavatvayam
ye guṇāḥ pārade proktās te caivātra bhavantviti //
iti devagaṇaiḥ prītaiḥ purā proktaṃ sureśvari
tenāyaṃ gandhako nāma vikhyātaḥ kṣitimaṇḍale //
sa cāpi trividho devi śukacañcunibho varaḥ
madhyamaḥ pītavarṇaḥ syāc chuklavarṇo 'dhamaḥ priye //
karañjairaṇḍatailena drāvayitvājadugdhake
siñcedunmattaniryāse trīnvārāṃstaṃ pṛthak pṛthak //
jvālinībījacūrṇena matsyapittaiśca bhāvayet
bhṛṅgāmbhasā vā saptāhaṃ bhāvitaḥ kṣālito 'mbhasā //
tāpito badarāṅgāraiḥ ghṛtākte lohabhājane
āvartitaśca mṛdvagnau ghṛtāktakarpaṭopari //
kṣipraṃ bhṛṅgasya niryāse kṣālito gandhako hitaḥ //
gandhako hi svabhāvena rasarūpaḥ svarūpataḥ
gandhakaṃ śodhayet kṣīre śṛṅgaverarase tathā //
rase ca bhṛṅgarājasya nimbukasya rase tathā
śodhitaḥ saptavārāṇi gandhako jāyate 'malaḥ //
tālakaḥ paṭalaḥ piṇḍo dvidhā tatrādya uttamaḥ
kuṣmāṇḍe tu śataṃ vārān tālakaṃ svedayedbudhaḥ //
snukkṣīrakaṭukālāburasayoḥ saptadhā pṛthak
tilasarṣapaśigrūṇi lākṣā ca lavaṇaṃ guḍaḥ
ṭaṅkaṇaṃ ca yutairhyetaiḥ tālakaṃ bhūdhare dravet //
vyādhighātaphalakṣāraṃ madhukuṣmāṇḍakaṃ tathā
dravaiḥ punarnavodbhūtaiḥ saptāhaṃ mardayedbudhaḥ //
dattvā pādāṃśakaṃ sarvaṃ tataḥ pātanayantrake
dadyāt puṭaṃ gajākāraṃ patet sattvaṃ sutālakāt //
raktā śilā tu gomāṃse luṅgāmlena vipācitā
tāṃ raktapītapuṣpāṇāṃ rasaiḥ pittaiśca bhāvayet //
sitā kṛṣṇā ca saurāṣṭrī cūrṇakhaṇḍātmikā ca sā //
gopittena śataṃ vārān saurāṣṭrīṃ bhāvayettataḥ
dhamitvā pātayet sattvaṃ krāmaṇaṃ cātiguhyakam //
kāsīsaṃ trividhaṃ śuklaṃ kṛṣṇaṃ pītamiti priye //
kāsīsaṃ cūrṇayitvā tu kāsamardarasena ca
rājakośātakītoyaiḥ pittaiśca paribhāvayet //
gairikaṃ trividhaṃ raktahemakevalabhedataḥ
raktavargarasakvāthapittaistadbhāvayet pṛthak //
anena kramayogena gairikaṃ vimalaṃ dhamet
kramāt sitaṃ ca raktaṃ ca sattvaṃ patati śobhanam //
rājāvarto dvidhā devi gulikācūrṇabhedataḥ //
taccūrṇaṃ devadeveśi mahiṣīkṣīrasaṃyutam
vipacedāyase pātre goghṛtena vimiśritam //
taccūrṇitaṃ sureśāni kunaṭīghṛtamiśritam
saubhāgyapañcagavyena piṇḍībaddhaṃ tu kārayet
dhamitaṃ khādirāṅgāraiḥ sattvaṃ muñcati śobhanam //
kaṅkuṣṭhaṃ vidrumacchāyaṃ tacca sattvamayaṃ priye //
sūryāvartodakakaṇāvahniśigruśiphārasaiḥ
kadalīkandasāreṇa vandhyākośātakīrasaiḥ //
kākamācīdevadālīvajrakandarasaistathā
ebhir vyastaiḥ samastairvā kṣārāmlasnehasaindhavaiḥ
mahārasāścoparasāḥ śuddhimāyānti bhāvitāḥ //
lākṣālavaṇasaubhāgyadhūmasārakaṭutrayam
śigrumūlamadhūcchiṣṭaṃ pathyāgugguludhātavaḥ //
sarjikāsarjaniryāsapiṇyākorṇāsamanvitam
pārāvatamalakṣudramatsyadrāvakapañcakam //
tilasarṣapagodhūmamāṣaniṣpāvacikkasam
chāgakṣīreṇa saṃyuktaṃ vajrapiṇḍī tu kīrtitā //
anayā vajrapiṇḍyā tu pañcamāhiṣayuktayā
mahārasā moditāstu pañcagavyena bhāvitāḥ //
koṣṭhe kharāgninā dhmātāḥ sattvaṃ muñcanti suvrate
evaṃ śilābhyo jīvebhyo mṛdbhyaḥ sattvaṃ prajāyate //
evaṃ coparasāḥ proktāḥ śṛṇu lohānyataḥ param //
suvarṇaṃ rajataṃ tāmraṃ tīkṣṇaṃ vaṅgaṃ bhujaṃgamam
lohaṃ tu ṣaḍvidhaṃ tacca yathā pūrvaṃ tadakṣayam //
tatrāditaḥ sureśāni sāraṃ lohadvayaṃ smṛtam
sādhāraṇe tīkṣṇaśulve vaṅganāgau tu pūtikau //
rasajaṃ kṣetrajaṃ caiva lohasaṃkarajaṃ tathā
trividhaṃ jāyate hema caturthaṃ nopalabhyate //
raktābhaṃ pītavarṇaṃ ca dvividhaṃ devi kāñcanam
dāhe raktaṃ sitaṃ chede nikaṣe kuṅkumaprabham //
sagauravaṃ mṛdu snigdhaṃ tāraśulvavivarjitam
hema ṣoḍaśavarṇāḍhyaṃ śasyate dehalohayoḥ //
mṛttikā mātuluṅgāmlaiḥ pañcavāsarabhāvitā
sabhasmalavaṇā hema śodhayet puṭapākataḥ //
śuklaṃ ca tārakṛṣṇaṃ ca dvividhaṃ rajataṃ priye
guru snigdhaṃ mṛdu śvetaṃ tāramuttamamiṣyate //
nāgena kṣārarājena drāvitaṃ śuddhimicchati
tāraṃ trivāraṃ nikṣiptaṃ piśācītailamadhyataḥ //
tāmraṃ ca dvividhaṃ proktaṃ raktaṃ kṛṣṇaṃ sureśvari
ghanaghātasahaṃ snigdhaṃ raktapattraṃ mṛdūttamam //
snuhyarkakṣīralavaṇakṣārāmlaparilepitam
tāmrapattraṃ ca nirguṇḍīrasamadhye tu ḍhālayet //
rohaṇaṃ vājaraṃ caiva tṛtīyaṃ ca paḍālakam
iti tīkṣṇaṃ tridhā tacca kāntalohamiti smṛtam //
nīlaṃ kṛṣṇamiti snigdhaṃ sūkṣmadhāramayaḥ śubham
guḍūcī haṃsapādī ca naktamālaḥ phalatrayam //
gopālakī gorasānāṃ tumbururlohanighnakaḥ
eṣāṃ rase ḍhālayettat giridoṣanivṛttaye //
trapu ca dvividhaṃ jñeyaṃ śvetakṛṣṇavibhedataḥ
śvetaṃ laghu mṛdu snigdham uttamaṃ vaṅgamucyate //
nāgastvekavidho devi śīghradrāvī mṛdurguruḥ //
mahiṣasyāsthicūrṇena vāpāttanmūtrasecanāt
vaṅgaṃ śuddhaṃ bhavettadvat nāgo nāgāsthimūtrataḥ //
gaurīphalāni kṣurako rajanītumburūṇi ca
kuberākṣasya bījāni mallikāyāśca sundari //
palāśaśuṣkāpāmārgakṣārasnukkṣīrayogataḥ
saptadhā parivāpena śodhayanti bhujaṃgamam //
snuhīkṣīrasamāyogāt vaṅgaṃ cāvāpayettataḥ //
snuhyarkakṣīrahalinīkañcukīkandacitrakaiḥ
guñjākarañjadhuttūrahayagandhāṅghritālakaiḥ //
naktamāleṅgudīśakravāruṇīmūlasaṃyutaiḥ
piṣṭairmāhiṣatakre tu saptarātroṣitaistataḥ
niṣekaḥ sarvalohānāṃ malaṃ hanti na saṃśayaḥ //
devadālīphalarajaḥsvarasairbhāvitaṃ muhuḥ
drāvayet kanakaṃ vāpāt bhūyo na kaṭhinaṃ bhavet //
akhilāni ca sattvāni drāvayet tatprabhāvataḥ //
samāṃśaṃ suragopasya suradālyāśca yadrajaḥ
āvāpāt kurute devi kanakaṃ jalasaṃnibham //
maṇḍūkāsthivasāṭaṅkahayalālendragopakaiḥ
prativāpena kanakaṃ suciraṃ tiṣṭhati drutam //
triḥsaptakṛtvo gomūtre jvālinībhasma gālitam
śoṣayettasya vāpena tīkṣṇaṃ mūṣāgataṃ dravet //
triḥsaptakṛtvo niculabhasmanā bhāvitena tu
ketakyāstu rasaistīkṣṇam āvāpāddravatāṃ vrajet //
pakvadhātrīphalarasaiḥ śaṅkhe saptāhabhāvitam
punaḥ kañcukitoyena bhāvitaṃ saptavāsaram //
śarāvayugalāntaḥsthaṃ sudṛḍhaṃ paridhāmitam
tattīkṣṇacūrṇaṃ deveśi rasarūpaṃ prajāyate //
tālakaṃ gandhapāṣāṇaśilāmākṣikagairikam
kāsīsaṃ khaṇḍasaurāṣṭrītutthamabhrakameva ca //
śvaśṛgālatarakṣūṇāṃ kukkuṭasya malaṃ tathā
mayūragṛdhramārjāraviṣṭhā ca samabhāgakam //
bhāvayettriḥ snuhīkṣīrair devadālīrasena ca
tatkalkam aṣṭamāṃśena lohapattrāṇi lepayet //
dhamed drutaṃ bhavelloham etaireva niṣecayet
aṅkolasya tu mūlāni kāñjikena prapeṣayet
lohalepaṃ tato dadyāt agnisthaṃ dhārayet priye //
punarlepaṃ tato dadyāt paricchinnārasena tu
matsyapittena deveśi vahnisthaṃ dhārayet priye //
punarlepaṃ prakurvīta lāṅgalīkandasambhavam
tribhirlepairdrutaṃ lohaṃ nirmalaṃ svacchavārivat //
cūrṇitaṃ devi kūrmāsthi meṣaśṛṅgaṃ śilājatu
kurute prativāpena balavajjalavat sthiram //
arkāpāmārgamusalīniculaṃ citrakaṃ tathā
kadalī potakī dālī kṣārameṣāṃ tu sādhayet //
gālayenmāhiṣe mūtre ṣaḍvārānsuravandite
āvāpāddrāvayedetadabhrasattvādijaṃ rajaḥ //
dantīdanto viśeṣeṇa drāvayet salilaṃ yathā //
rasenottaravāruṇyāḥ plutaṃ vaikrāntajaṃ rajaḥ
prativāpena lohāni drāvayet salilopamam //
ratnānāṃ drāvaṇaṃ vakṣye gaganasya drutiṃ tathā //
triphalā ca trikaṭukaṃ trikṣāraṃ paṭupañcakam
balā cātibalā caiva tṛtīyā ca mahābalā //
aśvagandhā cavī nārī bhūlatā mātṛvāhakaḥ
gopendramaṇḍalī caiva ṣaḍbindurdvimukhī tathā //
dhīrā sūraṇakandaśca kañcukī ca punarnavā
snuhyarkonmattahalinī pāṭhā cottaravāruṇī //
ayaskānto gokṣuraśca mṛdudūrvāmlavetasam
śilājatu ca sauvīraṃ viṣagandhakaṭaṅkaṇam //
pṛthagdaśapalaṃ sarvaṃ sūkṣmacūrṇaṃ tu kārayet
kumbhadvayaṃ kulatthānāṃ kāṣṭhena tiniśasya ca //
kvāthayenmṛdutāpena yāvat kumbhāvaśeṣitam
tena kvāthena taccūrṇaṃ bhāvayedekaviṃśatim //
ratnāni tena liptāni tatkvāthasthaṃ dhamet punaḥ
ahorātreṇa tānyāśu dravanti salilaṃ yathā //
abhrakādīni lohāni dravanti hy avicārataḥ
nirmalāni ca jāyante harabījopamāni ca //
milanti ca rasenāśu vahnisthānyakṣayāṇi ca
tair drutaiḥ sparśamātreṇa kṣaṇād badhyeta sūtakaḥ //
lohānāṃ māraṇaṃ vakṣye samāhitamanāḥ śṛṇu
snuhīkṣīreṇa sindūraṃ kanakaṃ rajataṃ punaḥ //
tenaiva mākṣikaṃ tāmram ajākṣīreṇa gandhakam
stanyena hiṅgulaṃ tīkṣṇaṃ vaṅgatālapalāśakam //
nāgaṃ śilārkakṣīreṇa svacchapattrīkṛtaṃ priye
mārayet puṭapākena nirutthaṃ bhasma jāyate //
na so 'sti lohamātaṃgo yaṃ na gandhakakesarī
nihanyādgandhamātreṇa yadvā mākṣikakesarī //
rasībhavanti lohāni mṛtāni suravandite
haranti rogān sakalān rasayuktāni kiṃ punaḥ
śīlanānnāśayantyeva valīpalitarugjarāḥ //
vajramākṣikatīkṣṇābhraṃ śasyate dehakarmaṇi
nāgaṃ vaṅgaṃ suvīraṃ ca dravyakarmaṇi yojayet //
paribālaṃ tu yallohaṃ tathā ca malayodbhavam
etallohadvayaṃ devi viśeṣāddeharakṣaṇam //
rāgaṃ mahārasādīnāṃ jñātvā bījāni sādhayet
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumarhasi //
8 [Bījasādhana]
mahārasānāṃ lohānāṃ ratnānāṃ ca sureśvara
rāgasaṃkhyāṃ tathā bījasādhanaṃ ca vada prabho //
mahāraseṣu dviguṇas tāmrarāgaḥ sureśvari
giridoṣe kṣayaṃ nīte sūtakaṃ rañjayanti te //
sasyakaścapalaś caiva rājāvartaśca mākṣikaḥ
vimalo gairikaṃ caiṣām ekaikaṃ dviguṇaṃ bhavet //
bhrāmakādiṣu kānteṣvapy ekadvitriguṇo hi saḥ
ekaikamabhrake caiva śvetapītāruṇaḥ site //
aṣṭādaśasahasrāṇi sthitā rāgāśca gandhake
ayutaṃ darade devi śilāyāṃ dvisahasrakam //
rasake saptasāhasraṃ kaṅkuṣṭhe tu catuṣṭayam
rasagarbhe prakāśante jāraṇaṃ tu bhavedyadi //
dvādaśāgraṃ śataṃ pañca nāge rāgā vyavasthitāḥ
śatahīnaṃ sahasraṃ tu vaṅge rāgā vyavasthitāḥ //
rāgāṇāṃ śatapañcāśat śulvamadhye vyavasthitāḥ
raktapītāśca śuklāśca hemni rāgāśca ṣoḍaśa //
rāgāḥ ṣaṣṭisahasrāṇi śakranīle vyavasthitāḥ
mahānīle ca deveśi te rāgā dviguṇāḥ sthitāḥ //
māṇikye tu sureśāni rāgā lakṣatrayodaśa
gajavārisamutpannaṃ ratnaṃ muktāphalaṃ viduḥ //
gaje trīṇi sahasrāṇi ṣaṭsahasrāṇi vārije
navalakṣaṃ ca rāgāṇāṃ padmarāge vyavasthitāḥ //
bhedayet sarvalohāni yacca kena na bhidyate
tadvajraṃ tasya deveśi rāgaṃ lakṣadvayaṃ viduḥ //
ṣoḍaśaiva sahasrāṇi puṣparāge vyavasthitāḥ
pādonalakṣarāgāstu proktā marakate priye //
rāgasaṃkhyāṃ na jānāti saṃkrāntasya rasasya tu
adhikaṃ mārayellohaṃ hīnaṃ caiva prakāśayet //
mānavendraḥ prakurvīta yo hi jānāti pārvati
śatakoṭipramāṇena rāgasaṃkhyāṃ prakalpayet
sparśanaṃ caivamālokya śatakoṭistu vidhyate //
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi bījānāṃ sādhanaṃ priye
hematāravaśādbījaṃ dvividhaṃ tāvadīśvari //
pītāruṇairhemabījaṃ tārabījaṃ sitairbhavet
kalpitaṃ rañjitaṃ pakvam iti bhūyastridhā bhavet //
kalpitaṃ dvividhaṃ tacca śuddhamiśravibhedataḥ //
rasoparasalohānāṃ bījānāṃ kalpanaṃ pṛthak
śuddhaṃ miśraṃ tu saṃyogāt yathālābhaṃ sureśvari //
sattvamāvartitaṃ vyomni śodhitaṃ kācaṭaṅkaṇaiḥ
ciñcāphalāmlanirguṇḍīpattrakalkaniṣecanaiḥ
pakvaṃ niviḍitaṃ devi rasapiṣṭikṣamaṃ bhavet //
snehakṣārāmlavargaiśca śilāyāśca puṭatrayāt
mṛtāhe dhūpanāyantre dhūpagandhānulepanāt
vaṅgasyāpi vidhānena tālakasya hatasya vā //
tāpyahiṅgulayorvāpi hate ca rasakasya vā
rasagarbhe dravet kṛṣṇaṃ pattraṃ kanakatārayoḥ //
saṃkarākhyaṃ tu durmelyaṃ priye mṛdukharāhvayam
tataḥ saṃmṛditaṃ devi dvaṃdvamelāpanaṃ drutam
bhavet samarasaṃ garbhe rasarājasya ca dravet //
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi dvaṃdvamelāpanaṃ śṛṇu //
varṣābhūkadalīkandakākamācīpunarnavāḥ
cūrṇaṃ narakapālaṃ ca guñjāṭaṅkaṇasaṃyutam
kṣīratailena sudhmātaṃ hemābhraṃ milati priye //
anenaiva vidhānena tārābhramapi melayet //
vaṅgamāvartya deveśi punaḥ sūtakayojitam
kadalīkandatoyena mardayeṭṭaṅkaṇānvitam
andhamūṣāgataṃ dhmātaṃ vaṅgābhraṃ milati kṣaṇāt //
cūrṇaṃ narakapālasya strīstanyaṃ vanaśigrukam
guñjāṭaṅkaṇasaṃyuktaṃ vaṅgābhraṃ milati kṣaṇāt //
abhrakaṃ cūrṇayitvā tu kākamācīrasaplutam
kapitthatoyasaṃspṛṣṭaṃ rasaṭaṅkaṇasaṃyutam
vaṅgapattrāntaranyastaṃ dhmātaṃ vaṅgābhrakaṃ milet //
āvartya kaṭutailena bhasmāpāmārgajaṃ kṣipet
vaṅgābhraṃ haritālaṃ ca nāgābhre tu manaḥśilāḥ //
hemābhraṃ nāgatāpyena tārābhraṃ vaṅgatālakāt
gandhakena tu śulvābhraṃ tīkṣṇābhraṃ sindhuhiṅgulāt
vaṅgābhraṃ haritālena nāgābhraṃ śilayā milet //
lāṅgalī cāmarīkeśaṃ kārpāsāsthikulatthakam
bhūlatā cāśmadalanī strīstanyaṃ suragopakaḥ //
etatpraliptamūṣāyāṃ sudhmātāstīvravahninā
kāntābhraśailavimalā milanti sakalān kṣaṇāt //
latāchuchundarīmāṃsaṃ viṣaṭaṅkaṇayojitam
mūṣālepena kurute sarvadvaṃdveṣu melanam //
abhrakaṃ surasā śṛṅgaṃ maṇḍūkasya vasā viṣam
guñjāṭaṅkaṇayogena sarvasattveṣu melanam //
ṭaṅkaṇorṇāgirijatukarṇākhyāmalakarkaṭaiḥ
milanti sarvadvaṃdvāni strīstanyaparipeṣitaiḥ //
dhātakīgugguluguḍasarjayāvakaṭaṅkaṇaiḥ
strīstanyapeṣitaiḥ sarvaṃ dvaṃdvajaṃ tu rasāyane //
khasattvaṃ sūkṣmacūrṇaṃ tu pūrvakalkena saṃyutam
andhamūṣāgataṃ dhmātaṃ saṃkaraṃ milati kṣaṇāt //
vāpitaṃ tāpyarasakasasyakairdaradena ca
khasattvaṃ syānnibaddhaṃ ca dṛḍhaṃ dhmātaṃ milettataḥ //
rasoparasalohāni sarvāṇyekatra dhāmayet
anyonyaṃ dvaṃdvatāṃ yānti dravanti salilaṃ yathā //
bījāni kalpitānyevaṃ rañjitāni paraṃ śṛṇu //
ghanaṃ mākṣikacūrṇena śulvacūrṇena rañjitam
dvaṃdvitaṃ tāpyasattvena rasarājasya rañjanam //
āraktavallīgomūtraḥ bahudhā paribhāvitaiḥ
kunaṭīgandhapāṣāṇair hemamākṣikahiṅgulaiḥ //
vāpitaṃ sevitaṃ raktagaṇaiḥ snehairmṛtaṃ tataḥ
rañjanaṃ rasarājasya tīkṣṇatāmrau viśeṣataḥ //
kevalaṃ vimalaṃ tāmraṃ vāpitaṃ daradena ca
kurute triguṇaṃ jīrṇaṃ lākṣābhaṃ nirmalaṃ rasam //
rasakaṃ dviguṇaṃ dattvā tāmraṃ sudhmātamīśvari
kṛṣṇābhrakasya cūrṇaṃ ca raktavargair muhuḥ puṭaiḥ //
tāpyena vā mṛtaṃ hema triguṇena nivāpitam
bhāṇḍikāyāṃ tu rasakaṃ tāpyasaindhavasaṃyutam //
indragopanibhaṃ yāvat sarvaṃ dviguṇajāraṇāt
drutaṃ hemanibhaṃ sūtaṃ kurute nātra saṃśayaḥ //
abhrakaṃ hema tāmraṃ ca śilayā mākṣikeṇa ca
gairikeṇa ca mukhyena rasakena ca rañjayet //
bījāni rañjitānyevaṃ pakvabījānyataḥ śṛṇu //
mahārasānuparasān tīkṣṇalohāni ca kṣipet
samāṃśaṃ samamākṣīkaṃ gandhakāvāpayogataḥ //
śataśo vāpayedetat akṣīṇaṃ sāvaśeṣitam
samāṃśaṃ rasarājasya garbhe dravati niścitam //
tadetadviṣṭikāstambhe jāraṇāyāṃ sureśvari
rañjane rasarājasya sāraṇāyāṃ ca śasyate //
tadeva śataśo raktagaṇaiḥ snehairniṣecitam
adhikaṃ śasyate teṣu sahasrāṃśena vedhakṛt //
nirvyūḍhaṃ nāgavaṅgābhyāṃ kriyāyāṃ hematārayoḥ
khasattvaṃ raviṇā yojyaṃ dvaṃdvitaṃ syādrasāyane //
sasnehakṣārapañcāmlaiḥ rasaistaistālakādibhiḥ
samadvitriguṇān tāmre vāhayedvaṅgapannagān //
raktasnehaniṣiktaṃ tad rasākṛṣṭiriti smṛtam //
mākṣikaṃ gandhapāṣāṇaṃ haritālaṃ manaḥśilām
vaikrāntakaṃ kāntamukhyaṃ sasyakaṃ vimalāñjanam
rasakaṃ vāpitaṃ śaśvaccūrṇitaṃ hemni vāhayet //
lohaparpaṭikātāpyakaṅkuṣṭhavimalābhrakaiḥ
mṛtaśulvaśilāsattvasnuhyarkakṣīrahiṅgulaiḥ
nāgo nirjīvatāṃ yāti puṭayogaiḥ punaḥ punaḥ //
rasatālakaśaṅkhābhraciñcākṣāraistathā trapuḥ
mṛtaṃ nāgaṃ mṛtaṃ vaṅgaṃ śulvaṃ tīkṣṇaṃ ca vā mṛtam
ekaikamuttame hemni vāhayet suravandite //
nirutthe pannage hemni nirvyūḍhe śataśo gaṇe
gorocanānibhaṃ dhāma bhāskare tārasaṃnibham //
tīkṣṇābhrakaṃ ravisamaṃ mākṣikaṃ dviguṇaṃ tathā
āvartitaṃ cūrṇitaṃ ca māritaṃ saptabhiḥ puṭaiḥ //
vyūḍhe śataguṇe hemni tadbījaṃ jārayet samam
candrārkapattralepena śatabhāgena vedhayet //
ūrdhvādho mākṣikaṃ dattvā śulvaṃ hemasamaṃ bhavet
evaṃ daśaguṇaṃ vyūḍhaṃ bījaṃ kāraṇasaṃnibham //
rasakābhraṃ kāntatāmre bhāgavṛddhyā dhamettataḥ
mākṣikeṇa hataṃ tacca bīje nirvāhayet priye //
dvātriṃśadguṇitaṃ hemni nāgaṃ tāpyaṃ hataṃ vahet
triṃśadguṇaśilāvāpaṃ nāgabījamudāhṛtam //
tāpyatālakavāpena sattvaṃ pītābhrakasya tu
bīje nirvāhayed etat yoṣāmṛṣṭasya vedhakam //
nāgaḥ karoti mṛdutāṃ nirvyūḍhastāṃ ca raktatām
vāpitaṃ pītatāṃ tīkṣṇaṃ kāntasthāṃ kālikāṃ viṣam //
hemabījamiti proktaṃ tārabījamataḥ śṛṇu //
tīkṣṇābhratāpyavimalarasakaṃ samabhāgikam
vaṅgabhāgāstu catvāraḥ sarvaṃ dhmātaṃ vicūrṇitam //
puṭena nihataṃ kāryaṃ vyūḍhaṃ tāraṃ tu vedhayet
dvātriṃśatsadguṇaṃ tāre vaṅge tāpyaṃ hataṃ vahet
triṃśadguṇāt tālavāpāt vaṅgabījamudāhṛtam //
kuṭilaṃ vimalaṃ tīkṣṇaṃ khasattvaṃ cāpi vāhayet
vaṅgābhraṃ tāpyasattvaṃ vā tālamākṣikavāpataḥ
śuklapuṣpagaṇaiḥ sekaṃ snehayuktaistu kārayet //
uktāni tārabījāni bījānāṃ rañjanaṃ śṛṇu //
tīkṣṇamākṣikaśulvaṃ ca nāgaṃ capalamāritam
sindūrasaṃnibhaṃ yāvat tena bījāni rañjayet //
nidhāya kharpare nāgaṃ brahmabījadalaiḥ saha
dagdhamagnimadho dattvā vahnivarṇaṃ yadā bhavet //
vāsakena vibhītena śākakiṃśukaśigrubhiḥ
koraṇḍakasya puṣpeṇa bakulasyārjunasya ca //
ahimāreṇa nāginyā kumāryā nāgakanyayā
śilayā ca triguṇayā kvathitenājavāriṇā //
bhāvitaṃ kharparasthaṃ ca plāvayitvā punaḥ punaḥ
saptabhirdivasaireva māritaṃ suravandite //
puṭayedgandhakenādāv āmlaiśca tadanantaram
idaṃ dalānāṃ bījānāṃ rasarājasya rañjane
udghāṭe krāmaṇe yojyaṃ piṣṭīstambhe viśeṣataḥ //
mañjiṣṭhākiṃśukarase khadiraṃ raktacandanam
karavīraṃ devadāruṃ saralaṃ rajanīdvayam //
anyāni raktapuṣpāṇi piṣṭvā lākṣārasena tu
tailaṃ vipācayeddevi tena bījāni rañjayet //
dviguṇe raktapuṣpāṇāṃ raktapītagaṇasya ca
kvāthe caturguṇe kṣīre tailamekaṃ sureśvari //
jyotiṣmatīkarañjākhyakaṭutumbīsamudbhavam
pāṭalīpippalīkāmakākatuṇḍīrasānvitam //
bhekaśūkarameṣāhimatsyakūrmajalaukasām
vasayā caikayā yuktaṃ ṣoḍaśāṃśaiḥ supeṣitaiḥ //
bhūlatāmalamākṣīkadvaṃdvamelāpanauṣadhaiḥ
pācitaṃ gālitaṃ caitat sāraṇā tailamucyate //
rasatulyaṃ yathā bījaṃ gataṃ garbhadrutiṃ priye
vyāpakatvena sarve ca samabhāgāstatheṣyate //
pakvaṃ śreṣṭhaṃ samaṃ garbhe yaddravedrañjayecca tam //
evamuktāni bījāni jārayedviḍayogataḥ
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumicchasi //
9 [Viḍakathana]
bījānāṃ kalanaṃ proktaṃ viśeṣeṇa ca sādhanam
jāryante tāni yaiḥ sūte tān viḍān vaktumarhasi //
kāsīsaṃ saindhavaṃ kāṅkṣī sauvīraṃ vyoṣagandhakam
sauvarcalaṃ sarjikā ca mālatīnīrasambhavam
śigrumūlarasaiḥ sikto viḍo 'yaṃ sarvajāraṇaḥ //
nirdagdhaṃ śaṅkhacūrṇaṃ tu ravikṣīraśataplutam
puṭitaṃ bahuśo devi praśasto jāraṇāviḍaḥ //
śataśo vā plutaṃ cūrṇaṃ gandhakasya gavāṃ jalaiḥ //
nirdagdhaṃ śaṅkhacūrṇaṃ tu śigrumūlāmbubhāvitam
śataśo viṣasindhūtthasaṃyutaṃ vaḍavāmukham //
ṭaṅkaṇaṃ śataśo devi bhāvayet kiṃśukadravaiḥ
viḍo vahnimukhākhyo 'yaṃ lohānāṃ jāraṇe priye //
cūlikā gandhapāṣāṇaḥ kāntasya ca mukhaṃ priye
ekaikameva paryāptaṃ lauhacūrṇasya jāraṇe //
gandhatālakasindhūtthaṃ cūlīṭaṅkaṇabhūkhagam
kṣārairmūtraiśca vipaced ayaṃ jvālāmukho viḍaḥ //
ekaviṃśatiparyāyaṃ devadālīdaladravaiḥ
bhāvito niculakṣāraḥ sarvasattvāni jārayet //
vāstukairaṇḍakadalīdevadālīpunarnavam
vāsā palāśaniculaṃ tilakāñcanamākṣikam //
sarvāṅgaṃ khaṇḍaśaśchinnaṃ nātiśuṣkaṃ śilātale
dagdhakāṇḍais tilānāṃ tu pañcāṅgaṃ mūlakasya ca //
plāvayenmūtravargeṇa jalaṃ tasmāt parisrutam
lohapātre pacedyantre haṃsapāke 'gnimānavit //
bāṣpāṇāṃ budbudānāṃ ca bahūnāmudgamo yadā
tadā kāsīsasaurāṣṭrīkṣāratrayakaṭutrayam //
gandhakaṃ ca sitaṃ hiṅgulavaṇāni ca ṣaṭ tathā
eṣāṃ cūrṇaṃ kṣipedeṣa lohasampuṭamadhyagaḥ
saptāhaṃ bhūgataḥ paścād dhānyasthaḥ pravaro viḍaḥ //
jambīrāmlena pacanaṃ śigrumūladraveṇa ca
cūlikāgandhakāsiktau dvau viḍau śataśaḥ kramāt //
koṣātakīdalarasaiḥ kṣārairvā niculodbhavaiḥ
devadālīśivābījaṃ guñjāsaindhavaṭaṅkaṇam
bhāvayedamlavargeṇa viḍo 'yaṃ hemajāraṇaḥ //
mūlakārdrakacitrāṇāṃ kṣārair gomūtragālitaiḥ
gandhakaḥ śataśo bhāvyo viḍo 'yaṃ hemajāraṇe //
haritālaśilākṣāro lavaṇaṃ śaṅkhaśuktikā
haṃsapākavipakvo 'yaṃ viḍaḥ syāddhemajāraṇe //
evaṃ saṃgṛhya sambhārān rasakarma samācaret
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumicchasi //
10 [Rasaśodhana]
rasasya lakṣaṇaṃ kiṃvā rasakarma ca kīdṛśam
tanna jānāmi deveśa vaktumarhasi tattvataḥ //
prāgevoktā rasotpattis tallakṣaṇam ataḥ śṛṇu //
tasya nāmasahasrāṇi ayutānyarbudāni ca
śakyate na mayā vaktuṃ saṃkṣepāt kathyate śṛṇu //
raso rasendraḥ sūtaśca pāradaścātha miśrakaḥ //
rasaṃ siddharasaṃ vidyāt siddhakṣetrasamāśrayam
nāśayet sakalān rogān valīpalitameva saḥ //
dehalohakaraṃ śuddhaṃ rasendramadhunā śṛṇu
śarīre hemni kartā ca jāraṇe sāraṇāsu ca //
īṣatpītaśca rūkṣāṅgo doṣayuktaśca sūtakaḥ //
yo bāhyābhyantare śveto bahulaṃ kañcukāvṛtaḥ
taṃ vidyāt pāradaṃ devi tārakarmaṇi yojayet //
yathā kāñjikasaṃsparśāt kṣīrabhāṇḍaṃ vinaśyati
tathā hema śarīraṃ ca pāradena vinaśyati //
mayūrapattrikābhāsaṃ miśrakaṃ ca vidurbudhāḥ
dhūmravarṇaṃ rasaṃ dṛṣṭvā viśeṣeṇopalabhyate
miśrakaṃ tu vijānīyād udvāhakarmakārakam //
evaṃ pañcavidhā devi rasabhedā nirūpitāḥ //
svedanaṃ mardanaṃ caiva cāraṇaṃ jāraṇaṃ tathā
drāvaṇaṃ rañjanaṃ caiva sāraṇaṃ krāmaṇaṃ kramāt
iti yo vetti tattvena tasya sidhyati sūtakaḥ //
tīvratvaṃ jāyate svedāt amalatvaṃ ca mardanāt
cāraṇena balaṃ kuryāt jāraṇādbandhanaṃ bhavet //
ekatvaṃ drāvaṇāt tasya raktatvaṃ raktakāñjanāt
vyāpitvaṃ sāraṇāt tasya krāmitvaṃ krāmaṇāttathā //
malago malarūpeṇa tvarito haṃsago bhavet
malago malarūpeṇa sadhūmo dhūmago bhavet //
anyā jīvagatirdevi jīvo 'ṇḍādiva niṣkramet
sa tāvajjīvayejjīvaṃ tena jīvo rasaḥ smṛtaḥ //
catuṣṭayī gatistasya nipuṇena tu labhyate
catasro gatayo dṛśyā adṛśyā pañcamī gatiḥ //
mantradhyānādinā tasya kṣīyate pañcamī gatiḥ //
dhūmaściṭiciṭiścaiva maṇḍūkaplutireva ca
akampaśca vikampaśca pañcāvasthā rasasya tu //
mathyamānasya kalkena sambhaveddhi gatitrayam
jale gatirmalagatiḥ punar haṃsagatistataḥ //
hema dattvā tataḥ śuddhaṃ tattu stambhen niyāmake
niyāmakagaṇauṣadhyā rasaṃ dattvā vipācayet //
niyamito na prayāti tathā dhūmagatiṃ śive //
kaṇikācālarahito budbudaiścāpavarjitaḥ
niyamito bhavatyeṣa cullikāgnisahastathā //
aniyamya yadā sūtaṃ jārayet kāñjikāśaye
jāyate niścitaṃ bhadre tadā tasya gatitrayam //
dolāsvedena cāvaśyaṃ svedito hi dinatrayam
vasubhaṇṭādibhirdevi rasarājo na hīyate //
akṣīṇaṃ tu rasaṃ dṛṣṭvā dadyādvyomādikaṃ tataḥ
svedanaṃ ca tataḥ karma dīyamānasya mardanam //
rasāliṅgita āhāraḥ piṣṭiketyabhidhīyate
taddrutaṃ rasagarbhe tu jāraṇaṃ parikīrtitam //
jāraṇā tatsamākhyātā tadevaṃ copalabhyate
jīrṇānte rañjanaṃ kāryaṃ raktavargagaṇena ca //
jīrṇaṃ jīrṇaṃ tu saṃraktaṃ samahemnā tu sārayet
sāraṇāyantrayogena badhyate sārito rasaḥ //
sāritaḥ sāritaścaiva yathā bhavati sūtakaḥ
krāmaṇena samāyuktaṃ taṃ ca vedhe niyojayet //
āroṭaḥ pārado brahmā mūrchitastu janārdanaḥ
baddhastu rudrarūpaḥ syāt karmayogabalādrasaḥ //
śṛṇu devi pravakṣyāmi karmayogasya vistaram //
pāradasya trayo doṣā viṣaṃ vahnirmalas tathā
viṣeṇa saviṣaṃ vidyāt vahnau kuṣṭhī bhavennaraḥ
malenodararogī syāt mriyate ca rasāyane //
ṣaṭtruṭyaścaikalikṣā syāt ṣaḍlikṣā yūka eva ca
ṣaḍyūkāstu rajaḥsaṃjñāḥ kathitāstava suvrate //
ṣaḍrajaḥ sarṣapaḥ sākṣāt siddhārthaḥ sa ca kīrtitaḥ
ṣaṭsiddhārthāśca deveśi yavastvekaḥ prakīrtitaḥ //
ṣaḍyavairekaguñjā syāt ṣaḍguñjāścaikamāṣakaḥ
māṣā dvādaśa tolaḥ syāt aṣṭau tolāḥ palaṃ bhavet //
dvātriṃśatpalakaṃ devi śubhaṃ tu parikīrtitam
śubhasya tu sahasre dve bhāra ekaḥ prakīrtitaḥ //
dve sahasre palānāṃ tu sahasraṃ śatameva vā
aṣṭāviṃśat palānāṃ tu daśa pañcakameva vā //
palārdhenaiva saṃskāraḥ kartavyaḥ sūtakasya tu //
mahābalā nāgabalā meghanādā punarnavā
meṣaśṛṅgī ca tatsāraiḥ navasārasamanvitam
pāradaṃ devadeveśi svedayeddivasatrayam //
girikarṇī ca mīnākṣī sahadevī punarnavā
uragā triphalā kāntā laghuparṇī śatāvarī //
tuṣavarje tu dhānyāmle sarvaṃ saṃkṣubhya nikṣipet
ekādaśaguṇe 'mle 'smin ṣoḍaśāṃśairvimarditam //
āsurīlavaṇavyoṣacitrakārdrakamūlakaiḥ
dolāyāṃ svedayeddevi tridinaṃ mṛdunāgninā //
aṅkolastu viṣaṃ hanti vahnimāragvadhaḥ priye
citrakastu malaṃ hanyāt kumārī saptakañcukam //
tasmād ebhiḥ samopetair mardayet pātayedbudhaḥ //
vidyādhareṇa yantreṇa bhāvayeddoṣavarjitam
tatastriguṇavastrasthaṃ taṃ rasaṃ devi gālitam //
triphalāvahnimūlatvāt gṛhakanyārasānvitam
nirudgāre tu pāṣāṇe mardayet pātayet punaḥ //
dhūmasāraguḍavyoṣarajanīsitasarṣapaiḥ
iṣṭikākāñjikorṇābhiḥ tridinaṃ mardayettataḥ //
nirmalo jāyate sūtaḥ matprabhāvaṃ prakāśayet //
vāsakena vibhītena mardayet pātayet punaḥ
nāgavaṅgādikā doṣā yānti nāśam upādhijāḥ //
saptavāraṃ kākamācyā gatadoṣaṃ vimardayet
pātayet saptavāraṃ ca giridoṣaṃ tyajedrasaḥ //
kṣetradoṣaṃ tyajeddevi gokarṇarasamūrchitaḥ //
kārpāsapattraniryāse svinnas trikaṭukānvite
saptakañcukanirmuktaḥ saptāhājjāyate rasaḥ //
kākamācī jayā brāhmī gāṅgerī raktacitrakaḥ
maṇḍūkī mudgaparṇī ca śṛṅgaveraṃ rasāṅkuśaḥ //
devadālī śaṅkhapuṣpī kākajaṅghā śatāvarī
kumārī bhṛṅgarājaśca nirguṇḍī grīṣmasundaraḥ //
śūlinī śūrpaparṇī ca gojihvā kṣīrakañcukaḥ
tadrasairmarditaḥ pātyaḥ saptadhā nirmalo bhavet //
tāmreṇa piṣṭikāṃ kṛtvā pātayedūrdhvapātane
vaṅganāgau parityajya śuddho bhavati sūtakaḥ //
marditas triphalāśigrurājikāpaṭucitrakaiḥ
ūrdhvabhāṇḍagataḥ pācyaḥ pradīptair upalairadhaḥ //
sṛṣṭyambujanirodhena labdhaprāyo bhavedrasaḥ
karkoṭīkañcukībimbīsarpākṣyambujasaṃyutam //
rasaṃ niyāmake dadyāt tejasvī nirmalo bhavet
evaṃ viśodhitaḥ sūto bhadrāṣṭāṃśaviśoṣitaḥ //
kṣudrāmlalavaṇakṣārabhūkhagoṣaṇaśigrubhiḥ
rājikāṭaṅkaṇayutair āranāle dinatrayam
svedanāddīpito devi grāsārthī jāyate rasaḥ //
vyomasattvādibījāni rasajāraṇaśodhane
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumicchasi //
11 [Bālajāraṇa]
lakṣaṇaṃ śodhanaṃ caiva pāradasya śrutaṃ mayā
cāraṇaṃ jāraṇaṃ caiva śrotumicchāmi bhairava //
sarvapāpakṣaye jāte prāpyate rasajāraṇā
tatprāptau prāptameva syād vijñānaṃ muktikāraṇam //
mokṣābhivyañjakaṃ devi jāraṇaṃ sādhakasya tu
yāvanna jāryate sūtaḥ tāvattu na ca nirvṛtiḥ //
khallastu pīṭhikā devi rasendro liṅgamucyate
mardanaṃ vandanaṃ tasya grāsaḥ pūjā vidhīyate //
yāvaddināni vahnistho jāryate dhāryate rasaḥ
tāvadyugasahasrāṇi śivaloke mahīyate //
dinamekaṃ rasendrasya yo dadāti hutāśanam
dravanti tasya pāpāni kurvannapi na lipyate //
jāraṇā dvividhā bālajāraṇā baddhajāraṇā
tatrādau parameśāni vakṣyate bālajāraṇā //
gaganaṃ jārayedādau sarvasattvamataḥ param
tato mākṣikaśuddhaṃ ca suvarṇaṃ tadanantaram //
garbhasthaṃ drāvayitvā tu tato bāhyadrutiṃ dravet
sitaṃ sitena dravyeṇa raktaṃ raktena rañjayet //
sāraṇaṃ krāmaṇaṃ jñātvā tato vedhaṃ prayojayet //
oṃ namo 'mṛtalohāya parāmṛtarasodbhavāya huṃ svāhā ||
sarvasattvopakārāya bhagavan tvadanujñayā
jāraṇaṃ kartumicchāmi grāsaṃ gṛhṇa mama prabho //
kuruṣveti śivenoktaṃ grāhyameva subuddhinā //
śṛṇu devi pravakṣyāmi vyomajāraṇam uttamam
pattrābhrajāraṇaṃ sattvajāraṇaṃ ceti taddvidhā //
nirmukhaṃ samukhaṃ caiva vāsanāmukhameva ca
ekaikaṃ trividhaṃ tacca tad vakṣyāmy ānupūrvaśaḥ //
vaikrāntavajrasaṃsparśād divyauṣadhibalena vā
nirmukho bhakṣayeddevi kṣaṇena gaganaṃ rasaḥ //
hemakarmaṇi hemaiva tāre tāro mukhaṃ bhavet //
taptakhallakṛtā piṣṭiḥ ślakṣṇam alpālpamabhrakam
amlavetasajambīrabījapūrāmlabhūkhagaiḥ
marditaṃ carate devi seyaṃ samukhajāraṇā //
kṣāratrayaṃ pañcapaṭu kākṣīkāsīsagandhakam
mākṣikaṃ cāmlasaṃyuktaṃ tāmrapātre tu jārayet //
etaccābhiṣavād divyaṃ kārayitvā vicakṣaṇaḥ
jāraṇārthaṃ ca bījānāṃ vajrāṇāṃ ca viśeṣataḥ //
tasminnāvartitaṃ nāgaṃ vaṅgaṃ vā suravandite
niṣecayecchataṃ vāraṃ na rasāyanakarmaṇi //
anena sakalaṃ devi cāraṇāvastu bhāvayet
kṣārāmle bhāvitaṃ vyoma rajasā prathamena ca //
sṛṣṭitrayodakakaṇātumburudravamarditam
carejjaredvā puṭitaṃ yavaciñcārasena ca //
śatāvarī gadā rambhā meghanādā punarnavā
śigruko yavaciñcā ca bhāvitaṃ tadrasaiḥ kramāt //
mūlaṃ hilamucāyāstu kauverīmūlameva ca
kadalīmusalīśigrutāmbūlīvāṇapīlukam //
alambuṣā balā kolam āsphoṭaḥ kharamañjarī
tumburustiktaśākaṃ vāpy eṣām ekarasena tu
rājikāvyoṣayuktena tridinaṃ svinnamabhrakam //
kāsīsatuvarīsindhuṭaṅkaṇakṣārasaṃyutaḥ
pūrvābhiṣavayogena sūtakaścarati kṣaṇāt //
golako bhavati kṣipraṃ sarvasiddhipradāyakaḥ //
gṛhītvā devi dhānyāmlam amlavargeṇa saṃyutam
kvāthayitvābhrakaṃ tattu snuhīkṣīreṇa mardayet //
āraṇyagomayenaiva kapotākhyaṃ puṭaṃ tataḥ //
kadalīkandaniryāsair mūlakandarasena ca
kākamācī ca mīnākṣī apāmārgo munistathā //
eraṇḍamārdrakaṃ caiva meghanādā punarnavā
ekaikasya dravaireva puṭaikaikaṃ pradāpayet //
vajrīkṣīreṇa saṃyuktaṃ dolāyantreṇa pācayet
chāyāśuṣkaṃ tataḥ kṛtvā caṇakāmlena saṃyutam //
navasāraṃ ca kāsīsaṃ vacāṃ nimbaṃ tathaiva ca
abhrasya ṣoḍaśāṃśena ekaikaṃ tatra nikṣipet //
nidhāya tāmrapātre tu gharṣayettacca suvrate
navavāraṃ tato devi lohapātre tu jārayet //
rasena saha deveśi caṇakāmlena kāñjikam
mṛdvagninā tu niṣkvāthyaṃ praharārdhena jāyeta //
somavallīrasaiḥ piṣṭvā vyoma sauvarcalānvitam
śanaiḥ śanairhaṃsapādyā dāpayecca puṭatrayam //
somavallīrasenaiva saptavāraṃ ca dāpayet
pātayenmṛnmaye bhāṇḍe rasena saha saṃyutam //
mūlaṃ siteṣupuṅkhāyā gavyakṣīreṇa gharṣayet
kalkena lepayet sūtaṃ gaganaṃ ca tadūrdhvagam //
tāpayedravitāpena nirmukhaṃ grasate kṣaṇam
jāyate piṣṭikā śīghraṃ nātra kāryā vicāraṇā //
tilaparṇīrasenaiva gaganaṃ bhāvayet priye
mardanājjāyate piṣṭī nātra kāryā vicāraṇā //
muṇḍīniryāsake nāgaṃ bahuśastu niṣecayet
tenābhrakaṃ tu saṃplāvya bhūyobhūyaḥ puṭe dahet //
citrakārdrakamūlānām ekaikena tu saptadhā
plāvitavyaṃ prayatnena gandhakābhrakacūrṇakam //
nāgaśuṇḍīrasastanyarajoluṅgāmlabhāvitam
ṣoḍaśāṃśena tadvattaṃ dolāyāṃ tu caredrasaḥ //
catuḥṣaṣṭiguṇaṃ devi dvātriṃśadguṇameva vā
athavā ṣoḍaśaguṇaṃ tathāṣṭaguṇameva vā
caturguṇaṃ vā dviguṇaṃ samaṃ vā cārayet priye //
paramabhrakasattvasya jāraṇaṃ śṛṇu pārvati //
vyomasattvaṃ samāṃśena tāpyasattvena saṃyutam
sa khalvevaṃ careddevi garbhadrāvī bhavedrasaḥ //
nāgābhraṃ devi vaṅgābhraṃ tīkṣṇābhraṃ bhāskarābhrakam
tārābhraṃ devi hemābhraṃ rasagarbheṇa jārayet //
pūrvābhiṣekayogena garbhe dravati mardanāt //
catuḥṣaṣṭyaṃśakaḥ pūrvaḥ dvātriṃśāṃśo dvitīyakaḥ
tṛtīyaḥ ṣoḍaśāṃśastu caturtho 'ṣṭāṃśa eva ca //
pañcamastu caturthāṃśaḥ ṣaṣṭho dvyaṃśaḥ prakīrtitaḥ
grāso rasasya dātavyaḥ sasattvasyābhrakasya ca //
catuḥṣaṣṭyaṃśake grāse daṇḍadhārī bhavedrasaḥ
jalaukāvaddvitīye ca grāsayoge sureśvari //
grāsena tu tṛtīyena kākaviṣṭhāsamo bhavet
grāsena tu caturthena dadhimaṇḍasamo bhavet //
pañcame carite grāse navanītasamo bhavet
ṣaṣṭhe tu golakākāraḥ kramājjīrṇasya lakṣaṇam //
kāñjikena niṣiktena raktavyoma śataplutam
khallāntaścārayettacca śulvavāsanayā saha //
hema tāraṃ ca saṃghṛṣya khalle tatra rasaṃ nyaset
kāñjīsahitakāsīsaṃ sindhunā carate rasaḥ //
hema sīsaṃ tu saṃghṛṣya rasaṃ tatra pradāpayet
nāgahemayutaṃ vyoma samajīrṇaṃ drutaṃ bhavet
abhrakoparasān kṣipraṃ mukhenaiva caratyayam //
tāraṃ vaṅgaṃ ca saṃghṛṣya rasaṃ tatra pradāpayet
nāgahemayutaṃ vyoma samajīrṇaṃ drutaṃ bhavet
mukhena carate vyoma tārakarmaṇi śasyate //
samukhaṃ nirmukhaṃ vāpi yatnataścārayennabhaḥ //
cāraṇāṃ trividhāmevaṃ kṛtvā garbhadrutiṃ rase
jārayet svedayet piṇḍaṃ pariṇāmakramais tribhiḥ //
paṭvamlakṣāragomūtrasnuhīkṣīraiḥ pralepitam
bahiśca baddhaṃ vastreṇa bhūyo grāsaṃ niveditam
kṣārāranālataileṣu svedayenmṛdunāgninā //
krameṇānena deveśi jāryate divasais tribhiḥ
yantrād uddhṛtamātraṃ tu lohapātre sthitaṃ rasam //
koṣṇena kāñjikenādau kṣālitaṃ vastragālitam
pātre sukhoṣṇahastena yāvat śeṣaṃ vimardayet //
caturguṇena vastreṇa pīḍito nirmalaśca saḥ //
gālanakriyayā grāse sati niṣpeṣanirgate
sa bhaveddaṇḍadhārī ca jīrṇagrāsastathā rasaḥ //
ajīrṇe pācayet piṣṭīṃ svedayenmardayettathā
vetasāmlaprayogeṇa jīrṇe grāsaṃ tu dāpayet //
iṣṭikāguḍadagdhorṇārājīsaindhavadhūmajaiḥ
ṣoḍaśāṃśaiḥ sa dhānyāmlaiḥ mardyaḥ svedyaśca pāradaḥ //
nirmalīkaraṇārthaṃ tu grāse grāse punaḥ punaḥ
jīrṇābhro jīrṇabījo 'pi rāgān gṛhṇāti nirmalaḥ //
krameṇānena dolāyāṃ cāryaṃ grāsacatuṣṭayam
tataḥ kacchapayantreṇa jvālanaṃ bandhanaṃ kramāt //
ūrdhvādhaś cāṣṭamāṃśena viḍaṃ dattvāpi jārayet
samajīrṇābhrakaḥ sūtaḥ śatavedhī bhavet priye //
sahasravedhī dviguṇe triguṇe 'yutavedhakaḥ
caturguṇe lakṣavedhī sa bhavedbhūcaro rasaḥ //
jīrṇe pañcaguṇe devi brahmāyurjāyate rasaḥ
āyustu ṣaḍguṇe viṣṇoḥ koṭivedhī bhavedrasaḥ //
rasasya sarvadoṣāstu ṣaḍguṇenābhrakena tu
jīrṇena nāśamāyānti nātra kāryā vicāraṇā //
rasarāje yadā jīrṇaṃ ṣaḍguṇaṃ gaganaṃ priye
tadā grasati lohāni tyajecca gatimātmanaḥ //
dhūmaś ciṭiciṭiścaiva maṇḍūkaplutireva ca
sakampaśca vikampaśca pañcāvasthā rasasya tu //
kapilo 'tha nirudgārivipluṣaś caiva muñcati
agnau tiṣṭhati niṣkampo vyomajīrṇasya lakṣaṇam //
samajīrṇo bhavedbālo yauvanasthaścaturguṇam
vṛddhastu ṣaḍguṇaṃ jīrṇaḥ kuryāt karma pṛthak pṛthak //
bālastu pattralepena kalkayogena yauvanaḥ
vṛddho vidhyati lohāni jāritaḥ sārito 'thavā //
kumārastu raso devi na samartho rasāyane
yauvanastho raso devi kṣamo dehasya rakṣaṇe //
jarāvastho raso yaśca dehe lohena saṃkramet
abhāve 'bhrakasattvasya kāntasattvaṃ pradāpayet //
kāntasya cāpyabhāve tu tīkṣṇalohaṃ tu dāpayet
anena kramayogena sarvasattvāni jārayet //
eko 'pi hemasaṃyuktaś cāmīkarakaraḥ kṣaṇāt
gandhakāt parato nāsti raseṣūparaseṣu vā //
pūrvoktayantrayogena dvir aṣṭaguṇagandhakam
athavā dvādaśaguṇaṃ ṣaḍguṇaṃ vāpi jārayet //
mākṣikaṃ sattvamādāya pādāṃśena tu jārayet
tato 'pi sarvasattvāni drāvayet sūtagarbhataḥ //
hemapāvakayoḥ sakhyaṃ tathā kāñcanasūtayoḥ
vahnisūtakayor vairaṃ tayormitreṇa mitratā //
agniko yavaciñcā ca vasuhaṭṭaśca rāgiṇī
dolāsvedena tat pakvaṃ hemajāraṇamuttamam //
palāśabhasmāpāmārgo yavakṣāraśca kāñjikam
sauvarcalaṃ ca kāsīsaṃ sāmudraṃ saindhavaṃ tathā //
āsurī ṭaṅkaṇaścaiva navasārastathaiva ca
karpūraścaiva mākṣīkaṃ samabhāgāni kārayet //
snuhyarkadugdhairdeveśi mūṣālepaṃ tu kārayet
viḍacūrṇaṃ tato dattvā kanakaṃ jārayet priye //
śṛṇu devi pravakṣyāmi bhūcarākhyaṃ tu jāraṇam //
kṛṣṇaṃ pītaṃ raktamabhraṃ śulve tīkṣṇe ca melayet //
śulve tīkṣṇaṃ yadā cūrṇaṃ dvāviṃśatiguṇaṃ priye
gandhanāgaṃ tato 'rdhaṃ tu krameṇaiva tu melayet //
hemnā tu saha dātavyaṃ sūtakaikena ṣoḍaśa
gandhanāgaṃ yadā jīrṇaṃ tadā baddho bhavedrasaḥ
hemni jīrṇe tato 'rdhena mṛtalohena rañjayet //
gandhakena hataṃ śulvaṃ mākṣikaṃ daradāyasam
puṭena mārayecchuddhaṃ hema dadyāt tu ṣaḍguṇam //
sūtake hemabījaṃ ca yadā jīrṇaṃ caturguṇam
baddharāgaṃ vijānīyāt hemābho jāyate rasaḥ //
sāraṇāyantramadhyasthaṃ tenaiva saha sārayet
tribhāgasāritaṃ kṛtvā punastatraiva jārayet //
jāritaḥ sāritaścaiva punarjāritasāritaḥ
saptaśṛṅkhalikāyogāt koṭivedhī bhavedrasaḥ //
bhūcarī jāraṇā proktā khecarīṃ jāraṇāṃ śṛṇu //
hīramukhyāni ratnāni rasocchiṣṭāni kārayet
kaṭutumbasya bījāni tasyārdhena tu dāpayet //
mahājāraṇamityuktaṃ kalkaṃ kuryādvicakṣaṇaḥ
vajramūṣāmukhe caiva tanmadhye sthāpayedrasam //
katakaṃ kanakaṃ caivam ekīkṛtya ca mardayet
padmarāgaṃ prayatnena rase grāsaṃ tu dāpayet //
ekādaśaguṇaṃ yāvat padmarāgaṃ tu sūtake
rāgajīrṇastu deveśi liṅgākāro bhavedrasaḥ //
rakṣitavyaṃ prayatnena lokapālāṣṭakena ca
ṣaḍbhāgaṃ sūtakendrasya teṣu sarveṣu dāpayet //
bhakṣitavyaṃ prayatnena natvā ca gurudevayoḥ
sarvasiddhānnamaskṛtya devatāśca viśeṣataḥ //
mūrchāṅgadāhaśca tato jāyate nātra saṃśayaḥ
ātmānamutthitaṃ paśyet divyatejomahābalam //
śaṅkhakāhalanirghoṣaiḥ siddhavidyādharaiḥ saha
icchayā vicarellokān kāmarūpī vimānagaḥ //
devāśca yatra līyante siddhastatraiva līyate //
punaranyaṃ pravakṣyāmi jāraṇāyogamuttamam //
sughṛṣṭaṃ pācitaṃ sūtaṃ sarvadoṣojjhitaṃ tataḥ
śākapallavasāreṇa viṣṇukrāntārasena ca //
palāśapuṣpatoyena bhāvitaṃ gandhakaṃ samam
samaṃ kṛṣṇābhrasattvaṃ ca rasakaṃ cāṣṭakaṃ guṇam //
tīkṣṇaśulvoragaṃ caiva kūrmayantreṇa jārayet
kāñcanaṃ jārayet paścāt viḍayogena pārvati //
tataḥ siddhaṃ vijānīyāt dvaidhaṃ śulvasya dāpayet
karmasaṃkhyāpramāṇena nāgo bhavati kāñcanam //
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi jāraṇākramamuttamam //
bījacūrṇāni tailena bhāvayitvā punaḥ punaḥ
ṣoḍaśāṃśena tadgrāsam aṅgulyā mardayecchanaiḥ //
ārdrakādi tato yogād dātavyaṃ ṣoḍaśāṃśataḥ
bhūrje dattvā tato deyaṃ dolāyantre vinikṣipet //
ahorātreṇa tadbījaṃ sūtako grasati priye
tamuddhṛtya rasaṃ devi khalle saṃmardayettataḥ //
tato yantre vinikṣipya divārātraṃ dṛḍhāgninā
taptaṃ samuddhṛtaṃ yantrāt taptakhalle vimardayet //
mardayitvābhrake piṇḍaṃ kṣiptvā tatra puṭaṃ dadet
tato garbhe patatyāśu jārayet tat sukhena tu //
dolāyantre tato dattvā ārdrapiṇḍena saṃyutam
tṛtīye divase sūto jarate grasate tataḥ //
samajīrṇaṃ tato yāvat dolāyantre vicakṣaṇaḥ
paścāt kacchapayantreṇa samajīrṇaṃ tu pārvati
taṃ grāsadvādaśāṃśena kacchapena tu jārayet //
prāgvadārdrakayogaṃ ca garbhadrāvaṇameva ca
paścāttaṃ devi nikṣipya puṭaṃ dadyādvicakṣaṇaḥ //
aṣṭāṃśena tato grāsaṃ garbhadrāvaṃ ca pūrvavat
kandodare sūraṇasya taṃ vinikṣipya sūtakam
puṭettu jāritastāvat yāvat kando na dahyate //
pādāṃśena tu mūṣāyā grāsaḥ sūte vidhīyate
pūrvavacca viḍaṃ dadyāt garbhadrāvaṇameva ca //
evaṃ caturguṇe jīrṇe sūtako balavān bhavet
tataḥ śalākayā grāsān agnistho grasate rasaḥ //
tato ratnāni jāryāṇi vakṣyamāṇakrameṇa tu //
abhrakaṃ bhrāmakaṃ caiva śaṅkhanābhiṃ tathaiva ca
rasānuparasān dattvā mahājāraṇasaṃyutān //
vajrakandaṃ vajralatā meṣaśṛṅgyamṛtāyasam
kaṭutumbasya bījāni mṛtalohāni pācayet //
sarvāṇi samabhāgāni śikhiśoṇitamātritam
tāvattaṃ mardayet prājño yāvat karma dṛḍhaṃ bhavet //
mūṣā vallākṛtiścaiva kartavyā chādanaiḥ saha
tanmadhye sthāpayet sūtam adhovātena dhāmayet //
ādau tatraiva dātavyaṃ vajramauṣadhalepitam
gṛhyate ko 'tra saṃdeho yathā tīvre hutāśane //
kuliśena puṭe dagdhe karṣvagnau tena mardayet
yāvadekādaśaguṇaṃ kuliśaṃ jārayet punaḥ //
sudagdhaśaṅkhanābhiśca mātuluṅgarasaplutaḥ
muktāphalaṃ tato deyaṃ vajrajīrṇe tu sūtake //
anena kramayogena hy ekādaśaguṇaṃ bhavet
kevalaṃ śikhipittaṃ ca nīlī niryāsamiśritam //
nīlotpalāni liptāni prakṣiptāni tu sūtake
rase kalpenmahārāgān hīnarāgān parityajet //
raktāni śikhipittaṃ ca mahāratnasamanvitam
sadratnaṃ lepayettena pradravet rasamadhyataḥ //
rajanīṃ caiva kuṣṭhaṃ ca brahmaniryāsabhāvitam
jāraṇaṃ puṣparāgasya tenaiva saha dāpayet //
bahuratneṣu jīrṇeṣu bhṛṅgarāgeṣu suvrate
rasendro dṛśyate devi nīlapītāruṇacchaviḥ //
śuddhāni hemapattrāṇi śatāṃśena tu lepayet
puṭena mārayedetad indragopanibhaṃ bhavet //
saṃsparśādvedhayetsarvam idaṃ hema mṛtaṃ priye
tribhāgaṃ sūtakendrasya tenaiva saha sārayet //
mūṣāmadhyasthite tasmin punastenaiva jārayet
dhūmavedhī bhaveddevi punaḥ sāritajāritaḥ //
anena kramayogena yadi jīrṇā triśṛṅkhalā
vedhayennātra saṃdeho giripātālabhūtalam //
pārśvajyotiḥ pradṛśyeta cordhvaṃ naiva tu dṛśyate
bhūcaraṃ taṃ vijānīyāt rasendraṃ nātra saṃśayaḥ //
tenāśrāntagatirdevi yojanānāṃ śataṃ vrajet
divyatejā mahākāyo divyadṛṣṭirmahābalaḥ //
sarvarogavinirmukto jīvedācandratārakam
tasya mūtrapurīṣaṃ tu sarvalohāni vidhyati //
samajīrṇena vajreṇa hemnā ca sahitena ca
agnistho jārayellohān bandhamāyāti sūtakaḥ //
sārayettena bījena sahasramapi vedhayet
sāritaṃ jārayet paścāt lepyaṃ kṣepyaṃ sahasraśaḥ //
sārayet tena bījena lakṣavedhamavāpnuyāt
anena kramayogena koṭivedhī bhavedrasaḥ //
kevalaṃ tu yadā vajraṃ samajīrṇaṃ tu jārayet
baddhaḥ sūtastadā jñeyo niṣkampo nirupadravaḥ //
agnistho jāyate sūtaḥ śalākāṃ grasate kṣaṇāt
haṭhāgninā dhāmyamāno grasate sarvamādarāt //
carate jarate sūta āyurdravyapradāyakaḥ
mūṣāsthaṃ dhamayet sūtaṃ haṭhāgnau naiva kampate //
jārayet sarvaratnāni baddhaḥ khecaratāṃ nayet
iti lohe 'ṣṭaguṇite jīrṇe syādrasabandhanam //
lohāni sattvaṃ triguṇaṃ dviguṇaṃ kanakaṃ tathā
dhūmāvalokavedhī syāt bhavennirvāṇado rasaḥ //
ādāv aṣṭaguṇaṃ jāryaṃ vyomasattvaṃ mahārasam
samaṃ hemadaśāṃśena vajraratnāni jārayet //
sarvaṃ ca jārayedvajraṃ tadāsau khecaro rasaḥ
bhramet pradakṣiṇāvartaḥ koṭivedhī ca jāyate //
same tu pannage jīrṇe daśavedhī bhavedrasaḥ
dviguṇe śatavedhī syāt triguṇe tu sahasrakam //
caturguṇe 'yutaṃ devi krameṇānena vardhayet
uttarottaravṛddhyātu jārayet tatra pannagam //
kuṭilaṃ pannagaṃ jāryaṃ tatra saṃkhyākrameṇa tu
tadvādameti deveśi koṭivedhī bhavedrasaḥ //
ruruṇā dānavendreṇa bhakṣito bhasmasūtakaḥ
jāritaṃ dvādaśaguṇaṃ yatra tīkṣṇaṃ sureśvari //
bhakṣayitvā palaikaṃ tu dānavo baladarpitaḥ
jagadutpāṭitaṃ tena kailāso 'pi ca cūrṇitaḥ //
tatra mayā kṣaṇaṃ dhyātvā dṛṣṭvā tanmāyayā kṛtam
jāritaṃ pannage sūtaṃ samāṃśaṃ śilayā hatam //
tena sūtena saṃliptaṃ triśūlaṃ himaśailaje
tena śūlena nihato dānavo baladarpitaḥ //
hema śulvaṃ tathā tīkṣṇaṃ vājaraṃ ca paḍālakam
rohaṇaṃ kāntalohaṃ ca jārayettattvasaṃkhyayā //
ekaike rasarājo 'yaṃ baddhaḥ khecaratāṃ nayet
gandhanāge drute devi jāraṇāṃ sukarāṃ śṛṇu //
ādau saṃśodhitaṃ sūtaṃ rajanīcūrṇasaṃyutam
mardayed yāvad ākṛṣṇaṃ kṣālayeduṣṇakāñjikaiḥ //
evaṃ muhurmuhurghṛṣṭo gandhanāgo drutiṃ caret //
nāgasya mūtre deveśi vatsasya mahiṣasya vā
āvartyāvartya bhujagaṃ sapta vārān niṣecayet //
kṛtvā kaṇṭakavedhyāni tasya pattrāṇi sundari
caturthāṃśapramāṇena gandhakasya tu yojayet //
prasārya lākṣāpaṭalaṃ romāṇi tadanantaram
ūrdhvaṃ gandhakacūrṇaṃ ca tato nāgadalaṃ tathā //
gandhakaṃ naralomāni lākṣāyāḥ paṭalaṃ kramāt
ūrdhvaṃ prasārya saṃsthāpya sūtrairvartiṃ tu kārayet //
karañjatailamadhye tu daśarātraṃ nidhāpayet
dīptāgrabhāgāṃ tāṃ vartiṃ saṇḍaśyā tu vidhārayet //
tāṃ drutiṃ pātayetpātre sauvīraṭaṅkaṇānvite
kācakūpyāśca madhye tu tattailaṃ sthāpayet priye //
kṛtvā gostanamūṣāyāṃ liptāyāṃ śilayā rasam
catuḥṣaṣṭyādibhāgena jñātvā devi balābalam //
gandhanāgadrutiṃ dattvā tāṃ mūṣāṃ suravandite
garte gomayasampūrṇe vinyasya puṭapācanam
dadyāt karīṣatuṣayoḥ prasṛtidvitayena ca //
dadyādajīrṇaśaṅkāyāṃ siṃhavallīrasasya tu
caturbindūn puṭe prāgvad evaṃ pratidinaṃ bhavet //
jāraṇātriguṇāt sūto bhavejjambūphalaprabhaḥ //
mākṣikaṃ sattvamalpālpaṃ mṛtanāgasamanvitam
mūṣāgataṃ bhavedyāvat kācaṃ dattvādharottaram
evaṃ dvādaśavārāṃstu sudhmātaṃ rañjitaṃ bhavet //
tena pakvaṃ bījacūrṇaṃ pārade pādabhāgikam
marditaṃ caṇakāmlena kṣaṇādgarbhadrutirbhavet //
garbhadrutirna ceddevi varṇikādvayagandhayoḥ
raktasindhūdbhavālarkaṭaṅkaṇāśugapuṅkhataḥ
kalkena liptaṃ puṭitaṃ bījaṃ garbhe drutaṃ bhavet //
bīje pādārdhatulyāṃśe jīrṇe vedhaṃ karoti saḥ
daśaṣoḍaśabhāgena dvāviṃśāṃśena ca kramāt //
saṃyojya triguṇāṃ rītiṃ tāre tārāvaśeṣitaiḥ
tārāriṣṭamidaṃ liptvā tena sūtena vedhayet //
ataḥ paraṃ tu saṃskāraṃ vakṣye nāgābhrajāraṇam
karavīrāruṇāṃ devi cūrṇayitvā manaḥśilām //
bhāvayedviṃśatiṃ vārān yavaciñcārasena tu
tena kalkena saṃlipya nāgapattraṃ prayatnataḥ
karṣvanalena vipacet yāvattat cūrṇitaṃ bhavet //
rasakasya ca bhāgāṃs trīn bhāgaikaṃ daradasya ca
peṣayenmātuluṅgena pādagandhaṃ śilāviṣam //
kalkenānena liptāyāṃ mūṣāyāṃ puṭapācitam
taṃ nāgaṃ dhamayedevaṃ saptadhā hemavadbhavet //
pītābhrakaṃ tv ekadalaṃ liptāyāṃ maricena tu
mūṣāyāṃ dhmātamagnyābhaṃ saubhāñjanarase kṣipet //
pātayetpūrvavidhinā tat sattvaṃ hemabhāsuram //
pattraṃ rañjitanāgasya sattvaṃ pītābhrakasya ca
strīstanyakācadhūmotthaguñjāyaskāntaṭaṅkaṇaiḥ
tutthena saṃyutenaitan nāgābhraṃ dvaṃdvitaṃ bhavet //
kiṃvāranālasiddhārthadhūmasāreṣṭakāguḍaiḥ
mardayettridinaṃ sūtaṃ dolāyāṃ svedayet tryaham //
punarnavāmeṣaśṛṅgīsarpākṣīkalkasaṃyutam
athāsurī sindhuviṣaṃ maricaiḥ paripeṣitaiḥ
dolāyantre punarapi svedayeddivasatrayam //
aṣṭamāṃśena nāgābhraṃ cārayitvā sureśvari
śilābhāgadvayaṃ caikaṃ sindhusauvarcalaṃ bhavet //
ṭaṅkārdhaṃ viṣapādaṃ ca viḍaḥ piṇḍāṣṭamāṃśataḥ
tridine kacchape jāryam evaṃ jāryaṃ tu ṣaḍguṇam //
śailaṃ tutthoragaṃ tāmraṃ tīkṣṇaghoṣārakāñcanam
kramavṛddham idaṃ tutthaṃ tāpyasattvanipātanāt //
hemāvaśeṣaṃ tadbījaṃ pādāṃśaṃ mātulāmbhasā
cārayedrasarājasya jārayet kanakānvitaiḥ //
tāpyasauvarcalaśilāgandhakāsīsaṭaṅkaṇaiḥ
padmayantre niveśyātha kīlaṃ dattvā sureśvari //
dhameddinatrayaṃ mandaṃ yāvadbījaṃ drutaṃ bhavet
tameva samajīrṇaṃ tu vahnau niṣkampanaṃ rasam //
tataḥ ṣaḍguṇabījena sāraṇā kramayogataḥ
tārāriṣṭamahiṃ śulbaṃ sahasrāṃśena vedhayet //
viṣagandhakatāpyābhrakākaviṣṭhā ghanadhvaniḥ
sahadevīvahniśikhākalkena kramate rasaḥ //
mūrchito mṛtasūtaśca jalūkābandha eva ca
caturtho mūrtibandhas tu paṭṭabandhastu pañcamaḥ
bhasmasūtaśca khoṭaśca saṃskārāt saptadhā rasaḥ //
nāgavarṇaṃ bhavet sūtaṃ vihāya ghanacāpalam
lakṣaṇaṃ dṛśyate yasya mūrchitaṃ taṃ vadanti hi //
ārdratvaṃ ca ghanatvaṃ ca tejogauravacāpalam
yasyaitāni na dṛśyante taṃ vidyānmṛtasūtakam //
nānāvarṇaṃ tathā svacchaṃ drutaṃ yonau jalūkavat
badhyate sūtakaṃ yacca jalūkābandhalakṣaṇam //
gurutvamaruṇatvaṃ ca tejasā sūryasaṃnibham
śikhimadhye dhṛtaṃ tiṣṭhet mūrtibandhasya lakṣaṇam //
śalākājāraṇādvāpi mūrtibandhatvamiṣyate //
śvetaṃ pītaṃ guru tathā mṛdu sikthakasaṃnibham
agnimadhye yadā tiṣṭhet paṭṭabandhasya lakṣaṇam //
kṛṣṇaṃ śvetaṃ tathā pītaṃ nīlaṃ bhasmanibhaṃ tathā
capalatvaṃ yadā naṣṭaṃ bhasmasūtasya lakṣaṇam //
kukkuṭāṇḍanibhaṃ sūtaṃ yadā lavaṇabhedi ca
āvartate rasastadvat khoṭakasya ca lakṣaṇam //
athavā chedane snigdhaṃ raśminā mṛdunā dravet
akṣayaṃ kaṭhinaṃ śvetaṃ khoṭabandhasya lakṣaṇam //
khoṭādayastu ye pañca vihāya jalukākṛti
haṭhāgnau dhāmitāḥ santi na tiṣṭhatyeva mūrchitaḥ //
taruṇādityasaṃkāśo nānāvarṇaḥ sureśvari
vedhayeddehalohāni rañjito rasabhairavaḥ //
śodhanaṃ sūtakasyādau grāsamānamataḥ param
jāraṇaṃ vyomasattvasya sarvasattvasya jāraṇam //
garbhabāhyadrutiḥ paścāt suvarṇasya tu jāraṇam
divyauṣadhipuṭaḥ paścāt ratnabandhamataḥ param //
rañjanaṃ ca tato devi jāraṇā cānusāraṇā
krāmaṇaṃ ca tato deyaṃ sūtakasya vicakṣaṇaiḥ //
evaṃ kramaṃ tu yo vetti tasya siddhirna saṃśayaḥ //
vedhakaṃ yastu jānāti dehe lohe rasāyane
tasya janma jarā vyādhir naśyatyeva na saṃśayaḥ //
dehe tu pañcaratnāni nāgaṃ vaṅgaṃ tathāyasam
krāmaṇaṃ rasarājasya bheṣajaṃ vyādhināśanam //
auṣadhaiḥ kramate sūto yogaśaktikrameṇa tu
kramate vyādhisaṃghāte grasate duṣṭamāmayam //
tasya tu krāmaṇaṃ jñātvā tato vaidyairupācaret
krāmaṇena vinā sūto na kramet na ca vedhayet
dehalohāmayān sarvān vṛthā syāt kevalaṃ śramaḥ //
yasya rogasya yo yogas tenaiva saha yojayet
rasendro harati vyādhīn narakuñjaravājinām //
āroṭo balamādhatte mūrchito vyādhināśanaḥ
baddhena khecarīsiddhiḥ māritenājarāmaraḥ //
viśeṣādvyādhiśamano gandhakena tu mūrchitaḥ
oṣadhyā ghātitaḥ sūto yathā bhūyo na jīvati //
sahi krāmati loheṣu tena kuryādrasāyanam
tanmamācakṣva deveśi kimanyacchrotumicchasi //
12
oṣadhī kīdṛśī nātha rasamūrchākarī śubhā
kena vā bhasmasūtaḥ syāt kena vā khoṭabandhanam //
śṛṇu bhairavi yatnena rahasyaṃ rasabandhanam
brahmaviṣṇusurendrādyair na jñātaṃ vīravandite //
gaṅgāyamunayormadhye prayogo nāma rākṣasaḥ
tasyāsanne varārohe kṣaṇād badhyeta sūtakaḥ //
niśācarasya pattrāṇi gṛhṇīyāt sādhakottamaḥ
adho niṣpīḍitaṃ devi raso bhavati cottamaḥ //
rasaṃ saṃmardya tenaiva dināni trīṇi vārttikaḥ
āroṭaṃ bandhayet kṣipraṃ gaganaṃ tatra jārayet //
tena pattrarasenaiva sādhayedgaganaṃ punaḥ
saptadhā bhāvitaṃ tena tryūṣaṇena sahaikataḥ
yantre vidyādhare devi gaganaṃ tatra jārayet //
māsamātreṇa deveśi jīryate tat samaṃ same
samajīrṇe rase devi śatavedhī bhavedrasaḥ //
niśācararase devi gandhakaṃ bhāvayettataḥ
bhāvayet saptavāraṃ tu dvipadyāśca rasena tu //
tārasya pattralepena ardhārdhakāñcanottamam
gandhake samajīrṇe 'smin śatavedhī raso bhavet //
punastaṃ gandhakaṃ dattvā pattralepe raviṃ haret
taṃ raviṃ tāramadhye tu triguṇaṃ vāhayettataḥ //
hemārdhe militaṃ hema mātṛkāsamatāṃ vrajet
punastaṃ gandhakaṃ sākṣād drāvayitvā drutaṃ kuru //
rasendraṃ mardayettena gatadehaṃ tu kārayet
lepamātreṇa tenaiva kuṣṭhānaṣṭādaśa priye
arśo bhagaṃdaraṃ lūtāṃ śirorogāṃśca nāśayet //
niśācararase bhāvyaṃ saptavāraṃ tu tālakam
tenaiva ghātayedvaṅgaṃ vaṅgaṃ tāre tu nirvahet //
taṃ tāraṃ jārayet sūte tatsūtaṃ bandhanaṃ vrajet
lepamātreṇa tenaiva catuḥṣaṣṭitamo bhavet //
catuḥṣaṣṭitame bhāge śulvavedhaṃ tu dāpayet
śulvaṃ tu dāpayettāre tattāraṃ kāñcanaṃ bhavet
tattāraṃ jāyate śreṣṭhaṃ dharmakāmārthamokṣadam //
niśācarasya puṣpāṇi sūkṣmacūrṇāni kārayet
palāni daśa cūrṇasya rasairdhātryāstu bhāvayet //
ghṛtena madhunāloḍya navabhāṇḍe vinikṣipet
dhānyarāśau nidhātavyaṃ trisaptāhaṃ sureśvari //
tena bhakṣitamātreṇa valīpalitavarjitaḥ //
valkalaṃ sūkṣmacūrṇaṃ tu madhunā sahitaṃ lihet
ardhamāsaprayogeṇa pratyakṣo 'yaṃ bhavet priye //
tasya mūtrapurīṣeṇa śulvaṃ bhavati kāñcanam
māsamātraprayogeṇa pannagaḥ kāñcanaṃ bhavet //
grāhyaṃ tatphalatailaṃ vā yantre pātālasaṃjñake
tena tailena deveśi rasaṃ saṃkocayedbudhaḥ //
tatkṣaṇājjāyate devi paṭṭabaddho mahārasaḥ //
kaṭukaṃ kaṅkaṇaṃ kāryaṃ rasaliṅge varānane
saṃkocya māraṇaṃ tena kartavyaṃ paramādbhutam //
niśācararase kṣiptaṃ saptavāraṃ tu bhāskaram
kālikārahitaṃ tena jāyate kanakaprabham //
tattāreṇa samaṃ bāhyaṃ tena siktaṃ tu vāpitam
daśāṃśaṃ vedhayet sūtaṃ daśa pītaṃ śatena ca //
śataṃ vedhayate lakṣaṃ sahasraṃ koṭivedhakam
daśāṃśaṃ koṭivedhi syāt koṭivedhi samena ca //
punaranyaṃ pravakṣyāmi rasabandhaṃ sudurlabham //
trailokyajananī yā syād oṣadhī ajanāyikā
tasyāḥ samparkamātreṇa baddhastiṣṭhati pāradaḥ //
saptāhaṃ marditastasyā mahauṣadhyā rasena saḥ
śatāṃśenaiva vedhena kurute divyakāñcanam //
dvisaptāhaṃ rase tasyā mardanādvaravarṇini
lakṣavedhī rasaḥ sākṣād aṣṭau lohāni kāñcanam //
trisaptāhena deveśi daśalakṣāṇi vidhyati
caturthe caiva saptāhe koṭivedhī mahārasaḥ //
svedatāpananighṛṣṭo mahauṣadhyā rasena tu
dadāti khecarīṃ siddhim anivāritagocaraḥ //
kāmayet kāminīnāṃ tu sahasraṃ divasāntare
naṣṭacchāyo hy adṛśyaśca trailokyaṃ ca bhramedrasaiḥ //
mahauṣadhyā rasenaiva mṛtasaṃjīvanaṃ bhavet
anena ghātayet sūtaṃ pañcāvasthaṃ kuru priye //
mṛtasya dāpayennasyaṃ hastapādau tu mardayet
tasya tu praviśejjīvo mṛtasyāpi varānane //
punaranyaṃ pravakṣyāmi rasabandhaṃ sudurlabham
narasārarasenaiva kṣaṇād badhyeta sūtakaḥ //
narasārarasaṃ dattvā dvipadīrajasā saha
dinānte bandhamāyāti sarvalohāni rañjayet //
narasārarasenaiva jīrṇe ṣaḍguṇapannage
tāre tāmre 'pi vā devi bhāvayettaṃ manaḥśilām //
nirgandhā jāyate sā tu ghātayettadrasāyanam
dvipadīrajasā sārdhaṃ niḥsattvaḥ pannago bhavet //
narasārarasenaiva jīrṇe ṣaḍguṇapannage
tāre tāmre 'pi vā devi koṭivedhī bhavedrasaḥ //
narasārarasastanye bhāvanāḥ saptadhā pṛthak
rasendraṃ dāpayedgrāsaṃ yantre vidyādharāhvaye //
jīryate gaganaṃ devi nirmukhaṃ ca varānane
narasārarasenaiva kīṭamārīrasena ca
drāvayedgaganaṃ devi tīkṣṇaṃ lohaṃ ca pannagam //
narasārarasenaiva hanūmatyā rasena ca
jāyate kāñcanaṃ divyaṃ niṣekād bhāskarapriye //
narasārarase dattvā mañjiṣṭhāraktacandanam
svarase mardayet paścāt pannagaṃ devi secayet //
tatkṣaṇāt kāñcanaṃ divyaṃ saptavāraṃ niṣecitam
ravighṛṣṭaṃ tu taṃ devi pannagaṃ triguṇaṃ priye //
tacchulvaṃ hemasaṃkāśaṃ tārapañcāṃśayojitam
aṣṭamāṃśayutaṃ hema hemakarmaṇi cauṣadham //
narasārarase bhāvyaṃ saptavāraṃ tu hiṅgulam
tenaiva ghātayettīkṣṇaṃ bhasmībhūtatvamādiśet //
tadbhasma tāmrapiṣṭaṃ tu triguṇaṃ tena nirvahet //
tacchulvaṃ hemasaṃkāśaṃ tāramaṣṭāṃśayojitam
tārahema samāṃśaṃ tu dviguṇaṃ pittalaṃ bhavet //
narasārarase bhāvyaṃ rasakaṃ saptavārataḥ
taṃ rasaṃ rasakaṃ caiva tīkṣṇaṃ lohaṃ ca pannagam //
narasārarasenaiva tenaivaikatra mardayet
tatkṣaṇājjāyate bandho rasasya rasakasya ca //
tīkṣṇaṃ nāgaṃ tathā śulvaṃ rasakena tu rañjayet
samastaṃ jāyate hema kūṣmāṇḍakusumaprabham //
punaranyaṃ pravakṣyāmi rasabandhaṃ sudurlabham //
kaṅkālakhecarī nāma oṣadhī parameśvari
tasyāstailaṃ tu saṃgṛhya māghakhecarisaṃyutam
bhāvayet dinamekaṃ tu pātre bhāskaranirmite //
dvitīye vāsare prāpte vajraratnaṃ tu ghātayet
anale dhāmayettat tu sutaptajvalanaprabham //
kaṅkālakhecarītaile vajraratnaṃ niṣecayet
daśavāraṃ niṣiktaṃ tu bhasmākāraṃ hi jāyate //
taddhemapakvabījaṃ tu tena bhasmasamaṃ kuru
tribhāgaṃ ṭaṅkaṇaṃ dattvā andhamūṣāgataṃ dhamet
tatkṣaṇānmilati dvaṃdvaṃ vajraratnaṃ ca kāñcanam //
candrahema varārohe samaṃ jārayate yadi
koṭivedhī raso devi lohānyaṣṭau ca vidhyati //
punaranyaṃ pravakṣyāmi rasabandhaṃ sudurlabham //
sabījā cauṣadhī grāhyā kācid gulmalatā priye
mantrasiṃhāsanī nāma dvitīyā devi khecarī
pātālayantre tattailaṃ gṛhṇīyāttāmrabhājane //
tasya tailasya madhye tu prakṣipet khecarīrasam
medinīyantramadhye tu sthāpayettu varānane //
pūrvauṣadhyā tu taddevi gaganaṃ medinītale
rasagrāsaṃ tato dattvā mardanādgolakaṃ kuru //
baddhvā poṭalikāṃ tena gaganaṃ tena jārayet
same tu gagane jīrṇe baddhastiṣṭhati sūtakaḥ //
bhastrāphūtkārayuktena dhāmyamānena naśyati
kākaviṣṭhāsamaṃ rūpaṃ samajīrṇasya jāyate //
dviguṇe gagane jīrṇe aṣṭau lohāni saṃharet //
punaranyaṃ pravakṣyāmi rasabandhaṃ sudurlabham //
śivadehāt samutpannā oṣadhī turasiṃhanī
jārayedgandhakaṃ sā tu jārayet sāpi tālakam //
kāñcanaṃ jārayet sāpi rasendraṃ sā ca baddhayet
pravālaṃ jārayet sā tu gaganaṃ drāvayet tathā
vajraṃ ca ghātayet sā tu sarvasattvaṃ ca pātayet //
jārayetsarvalohāni sattvānyapi ca pācayet
harīṃdarīrase nyasya gośṛṅge tu varānane
dhānyarāśau nidhātavyaṃ mṛtaṃ tiṣṭhati sūtakam //
divyauṣadhyā rasenaiva rasendraḥ suravandite
same tu kanake jīrṇe daśakoṭīstu vedhayet //
pañcame lakṣakoṭistu ṣaḍguṇe sparśavedhakaḥ
saptame dhūmavedhī syāt aṣṭame tv avalokataḥ
navame śabdavedhī syād ata ūrdhvaṃ na vidyate //
bhramanti paśavo mūḍhāḥ kulauṣadhivivarjitāḥ
tṛṇauṣadhirasānāṃ ca naiva siddhiḥ prajāyate //
tasmāt sarvaprayatnena jñātavyā tu kulauṣadhī //
divyauṣadhī catuḥṣaṣṭiḥ kulamadhye vyavasthitā
naiva jānanti mūḍhāste devamohena mohitāḥ //
adivyāstu tṛṇauṣadhyo jāyante girigahvare //
tṛṇauṣadhyā rase sūtaṃ naiva baddhaṃ kadācana
akṣayaṃ ca varārohe vahnimadhye na tiṣṭhati //
na khoṭo na ca vā bhasma naiva dravyaṃ karoti saḥ
kiṃ tat dravyaṃ prakurvīta dhāmyamāno na tiṣṭhati //
pattre pāke kaṭe chede naiva tiṣṭhati kāñcane
na vedhaṃ ca śatād ūrdhvaṃ karoti sa rasaḥ priye //
yāvanna baddhamekaṃ tu vikrītaṃ tattu kāñcanam
dharmārthakāmamokṣārthaṃ naiva dadyāttu tat priye //
nirjīvatvaṃ gataḥ sūtaḥ kathaṃ jīvaṃ dadāti ca
nirjīvena tu nirjīvaḥ kathaṃ jīvati śaṃkara //
divyauṣadhyā yadā devi rasendro mūrchito bhavet
kālikārahitaḥ sūtas tadā bhavati pārvati //
parasya harate kālaṃ kālikārahito rasaḥ
aṣṭānāṃ caiva lohānāṃ malaṃ śamayati kṣaṇāt //
mahāmūrchāgataṃ sūtaṃ ko vāpi kathayenmṛtam
divyauṣadhyā rasenaiva jāyate naṣṭacetanaḥ //
pañcabhūtātmakaḥ sūtas tiṣṭhatyeva sadāśivaḥ //
punaranyaṃ pravakṣyāmi rasabandhanamīśvari //
kṣmāpālena hataṃ vajram anenaiva tu kāñcanam
vajrabhasma hemabhasma tadvai ekatra bandhayet //
niśācararase jāryaṃ narajīvena jārayet
taṃ sūtaṃ mārayedbhadre gajāridivyakauṣadhī //
bhakṣitaḥ sa raso yena so 'pi sākṣāt sadāśivaḥ
bhakṣite tolakaikena sparśavedhī bhavennaraḥ //
prasvedāttasya gātrasya rasarājaśca vedhyate
prasvedādapi mūtreṇa aṣṭau lohāni kāñcanam //
lakṣavarṣasahasrāṇi sa jīvet sādhakottamaḥ
prajāpatiḥ kṛṣṇatejāḥ kṣaṇādbadhnāti sūtakam //
gajārisparśanāddevi kṣmāpālena ca badhyate //
vajravallīrasenaiva bhāvitaṃ gaganaṃ priye
jārayedvālukāyantre khoṭo bhavati tatkṣaṇāt //
mṛtagolakamāṣaikaṃ māṣaikaṃ hemagolakam
ekīkṛtya tu saṃmardya luṅgāmlena dinatrayam
karṣaikaṃ nāgapattrāṇi rasakalkena lepayet //
veṣṭayedvṛścikālyā ca tatpiṇḍaṃ lepayet tataḥ
mārayet pannagaṃ devi śakragopanibhaṃ bhavet //
karṣaikaṃ tārapattrāṇi mṛtanāgena lepayet
vṛścikālyā ca tatpattraṃ lepitaṃ veṣṭayettataḥ //
tattāraṃ mriyate devi sindūrāruṇasaṃnibham
sahasrāṃśena tenaiva śulbavedhaṃ pradāpayet //
jāyate kanakaṃ divyaṃ devābharaṇabhūṣaṇam //
kṣīrayuktā bahuphalā granthiyuktā ca pārvati
nāmnā caṭulaparṇīti śasyate rasabandhane //
ekavīrākandarase mūkamūṣāgataṃ rasam
dhamenmukhānilairbaddho bhakṣaṇāya praśasyate //
raktakañcukikandaṃ tu strīstanyena tu peṣitam
mūṣāyāṃ pūrvayogena kurute rasabandhanam //
vṛścikāpattrikābījaṃ nārīkṣīrasamanvitam
dhamayet pūrvavat sūtaṃ bhakṣaṇārthāya vārttikaḥ //
vajrakandaṃ samādāya rasamadhye vinikṣipet
gajendrākhyaṃ puṭaṃ dattvā saptadhā baddhatāṃ nayet //
bhakṣayet taṃ rasaṃ prājñaḥ ṣaṇmāsādamaro bhavet //
lāṅgalīkandamādāya karkoṭīkandameva ca
rasaṃ tanmadhyagaṃ kṛtvā svedayenmardayetpunaḥ //
mriyate nātra saṃdeho dhmātastīvrānalena tu
śukacañcugataṃ sūtaṃ puṭayeddhāmayettataḥ //
śatāṃśaṃ vedhakartāyaṃ dehasiddhikaro bhavet //
haṃsapādīrasaṃ sūtaṃ śūkakandodare kṣipet
gajendrapuṭanaṃ dadyāt mriyate nātra saṃśayaḥ //
haṃsāṅghriṃ śukatuṇḍīṃ ca gṛhītvā mardayed rasam
krauñcapādodare dattvā tato dadyāt puṭatrayam //
mriyate nātra saṃdeho lakṣavedhī mahārasaḥ //
tṛṇajyotiriti khyātā śṛṇu divyauṣadhī priye
niśāsu prajvalennityaṃ nāhni jvalati pārvati
tasyā mūle tu nikṣiptaṃ kṣīraṃ raktaṃ bhavet priye //
tanmūlarasagandhābhrair mātuluṅgāmlapeṣitaiḥ
śulbapattraṃ viliptaṃ tu bhaveddhema puṭatrayāt //
tanmūlacūrṇasaṃyukto rasarājaḥ sureśvari
mātuluṅgarase ghṛṣṭam abhrakaṃ carati kṣaṇāt //
athoccaṭīṃ pravakṣyāmi rasabandhakarīṃ priye
ekameva bhavennālaṃ tasya roma tu veṣṭanam //
tasyāgre ca bhavet puṣpaṃ śukatuṇḍasya saṃnibham
tatpattrāṇi ca deveśi śukapicchanibhāni ca
tatkandaṃ kuṣṭhasaṃsthānaṃ kṣīraṃ sindūrasaṃnibham //
jalaṃ sravenmadhūcchiṣṭaṃ tatsamādāya pārvati
vedhayet sarvalohāni kāñcanāni bhavanti ca //
rasatālakatutthāni mardayeduccaṭīrasaiḥ
ātape mriyate tapto raso divyauṣadhībalāt //
vedhayet sapta lohāni lakṣāṃśena varānane //
atha raktasnuhīkalpaṃ vakṣyāmi surasundari
snuhīkṣīreṇa śulbasya pattralepaṃ tu kārayet //
kṣīreṇa tāpayedbhūyaḥ saptavāraṃ varānane
āvartitaṃ bhaved yāvaj jāmbūnadasamaprabham //
athātastilatailena pācayecca dinatrayam
tathā śulvasya pattrāṇi vedhyaṃ jāmbunadaṃ bhavet //
rasaṃ raktasnuhīkṣīraṃ kunaṭīṃ gandhakābhrakam
daradaṃ caiva lohāni sahasrāṃśena vedhayet //
snuhīkṣīraṃ samādāya niśārdhaṃ hema cobhayam
kunaṭīṃ gandhacūrṇaṃ ca sarvamekatra mardayet //
anenaiva prakāreṇa niśārdhaṃ hema śodhayet
guṭikākṛtya tenaiva nāgaṃ vidhyati tatkṣaṇāt //
athātaḥ sthalapadminyā divyauṣadhyā vidhiṃ śṛṇu //
padminīsadṛśī pattraiḥ puṣpairapi ca tādṛśī
bhaṅge caiva bhavet kṣīraṃ raktavarṇaṃ suśobhanam //
ākramya vāmapādena paśyedgaganamaṇḍalam
paśyecca tārakāyuktaṃ grahanakṣatramaṇḍalam
lakṣayojanato devi sā jñeyā sthalapadminī //
tasyāḥ pañcāṅgamādāya haragaurīsamanvitam
manaḥśilātālayuktaṃ mākṣikeṇa samanvitam //
mardayet saptarātraṃ tu tena śulvaṃ ca vedhayet
sahasrāṃśena deveśi viddhaṃ bhavati kāñcanam //
tasyāḥ pañcāṅgamādāya pūrvoktavidhinā priye
cārayet sūtarājaṃ tu mūkamūṣāgataṃ dhamet //
mriyate mūṣikāmadhye saṃkocena na saṃśayaḥ
tenaiva sarvalohāni sahasrāṃśena vedhayet //
athātaḥ sampravakṣyāmi kumudinyā vidhiṃ priye
bhittvā kāśmīripāṣāṇe pūrṇimāyāṃ tu kārayet //
tasyāḥ pañcāṅgam ādāya bhāvayettu manaḥśilām
kharpare dhārayitvā tu bhāvayettu punaḥ punaḥ //
kharpare drāvitaṃ nāgaṃ tatkalkena yutaṃ kuru
kāśmīradravatulyaṃ hi jāyate kanakaṃ dhruvam //
citrakasya yathā grāhyaṃ kathayāmi samāsataḥ //
citrakastrividho jñeyo raktaḥ kṛṣṇo rasāyane
śuklo vyādhipraśamane śreṣṭho madhyaḥ kanīyasaḥ //
kṛṣṇaṃ raktaṃ sitaṃ vāpi hemante noddharedbudhaḥ //
kṛṣṇacitrakamutpāṭya gobhir nāghrātamīśvari
kṣīramadhyasthitaṃ kṣīraṃ kṛṣṇavarṇaṃ bhavet kṣaṇāt //
tasya pañcāṅgacūrṇena pāradaṃ saha mardayet
dhamecca mūkamūṣāyāṃ khoṭo bhavati tatkṣaṇāt //
raktāmbaradharo bhūtvā raktamālyānulepanaḥ
kṛṣṇapakṣe tu pañcamyāṃ raktaśālyodanena tu
baliṃ dattvā mahādevi raktacitrakamuddharet //
raktacitrakacūrṇena vaṅgas tāpais tribhis tribhiḥ
sarvadoṣavinirmuktaḥ stambhamāyāti tatkṣaṇāt //
tanmūlaṃ sūtakaṃ cāmle kaṅguṇītailasevanāt
ekaviṃśativāreṇa śulvaṃ śuddhaṃ bhaviṣyati //
raktacitrakabhallātatailaliptaṃ puṭena tu
candrārkapattraṃ deveśi jāyate hema śobhanam //
nāginīkandasūtendraṃ raktacitrakasaṃyutam
pattralepapramāṇena candrārkaṃ kāñcanaṃ bhavet //
raktacitrakasaṃyukto raso 'pi sarvado bhavet //
jyotiṣmatītailavidhiṃ vakṣyāmi śṛṇu pārvati //
jyotiṣmatī nāma latā yā ca kāñcanasaṃnibhā
vallīvitānabahulā hemavarṇaphalā śubhā //
āṣāḍhapūrvapakṣe tu gṛhītvā bījamuttamam
tilavat kvāthayitvā tu hastaiḥ pādairathāpi vā
tasya tailaṃ samādāya kumbhe tāmramaye kṣipet //
tāpayedbhūgataṃ kumbhaṃ kramādūrdhvaṃ tuṣāgninā
ṣaṇmāse tu vyatikrānte sa ghaṭaḥ kāñcanaṃ bhavet //
taṃ tu hemamayaṃ kṛtvā tailamākṣikamiśritam
prativāpe niṣiñcet tat hema tāmrasamaṃ bhavet //
tathāca śatavedhi syād vidyāratnamanuttamam //
dagdhārohāṃ pravakṣyāmi rasabandhakarīṃ priye
sparśavedhe tu sā jñeyā sarvakāryārthasādhinī //
śastracchinnā mahādevi dagdhā vā pāvakena tu
prarohati kṣaṇāddivyā dagdhā chinnā mahauṣadhī //
raktaṃ pītaṃ sitaṃ kṛṣṇaṃ tasyāḥ puṣpaṃ prajāyate
caṇakasyeva pattrāṇi suprasūtāni lakṣayet //
sā sthitā gomatītīre gaṅgāyām arbude girau
ujjayinyā dakṣiṇato vanānteṣu ca dṛśyate //
tasyāḥ kandarasaṃ divyaṃ kṛṣṇarājisamanvitam
tāmbūlena samaṃ kṛtvā guṭikāṃ kārayedbudhaḥ //
sarveṣāmeva lohānāṃ drutānāṃ vahnimadhyataḥ
sahasraṃ vedhayitvā tu kāñcanaṃ kurute kṣaṇāt //
tathaiva mriyate sūtaḥ kāntahemābhrasaṃyutaḥ
kurute kāñcanaṃ divyaṃ devābharaṇabhūṣaṇam //
kaṭutumbīti vikhyātāṃ devi divyauṣadhīṃ śṛṇu //
tasyā bījāni saṃgṛhya sūkṣmacūrṇāni kārayet //
ekaviṃśativārāṃstu bhāvyaṃ dhātrīrasena tu
payasā sahitenaiva viśvabheṣajasaṃyutam //
bījaṃ yantre vinikṣipya tailaṃ saṃgṛhya paṇḍitaḥ
rasaṃ mūrchāpayet tena cakramardena mardayet //
gopittaṃ śikhipittaṃ ca kāṅkṣīkāsīsasaṃyutam
tāratulyāni caitāni sarveṣāṃ sūtakaḥ samaḥ //
meṣaśṛṅge nidhātavyaṃ māsamekaṃ nirantaram
lohadaṇḍena saṃsiktaṃ sarvalohāni vedhayet //
gandhakaṃ lohadaṇḍena ekaviṃśatibhāvitam
yuktaṃ lohamanenaiva jambīrarasasaṃyutam //
sabījaṃ sūtakopetam andhamūṣāniveśitam
bhūgataṃ māsamekaṃ tu tāraṃ kāñcanatāṃ nayet //
dalasya bhāgamekaṃ tu tārapañcakameva ca
śulvasya pañcabhāgaṃ ca bījasyaikaṃ ca yojayet //
ete dvādaśa bhāgāḥ syuḥ sarvaṃ taddhārayet kṣitau
sthānasyāsya niṣekaṃ tu bhūdaṇḍena tu kārayet //
pañcaviṃśaddinānte tu jāyate kanakottamam //
kṣīrakandavidhiṃ vakṣye sarvasiddhikaraṃ param
caturvarṇavidhaṃ tatra raktakandaḥ praśasyate //
bhagnam etacchravet kṣīraṃ raktavarṇaṃ suśobhanam //
meghānāṃ tu ninādena saṃjātairupaśobhitaiḥ
pattraiḥ snuhīsamaiḥ snigdhaiḥ saptabhir hemasuprabhaiḥ
bandhanaṃ rasarājasya sarvasattvavaśaṃkaram //
tasya kṣīraṃ tu saṃgṛhya tāraṃ nirvāpayedbudhaḥ
dhameddhavāgninā caiva jāyate hema śobhanam //
tintiṇīpattraniryāsair īṣattāmrarajoyutam
mardayet pāradaṃ prājño rasabandho bhaviṣyati //
toyamadhye vinikṣipya guṭikā vajravad bhavet //
śākavṛkṣasya deveśi niṣpīḍya rasamuttamam
raktacandanasaṃyuktaṃ sarvalohāni jārayet //
gandhapāṣāṇagandhena āyase viniyojayet
milanti sarvalohāni dravanti salilaṃ yathā //
gandhakaṃ rasakaṃ tāpyaṃ pāradaṃ raktacandanam
rudantyā rasasaṃyuktaṃ tāramāyāti kāñcanam //
śākavṛkṣasya niryāsaṃ pattre tasya ca gālayet
śigrumūlasya cūrṇaṃ tu tadrasena vimardayet //
pralipya śulvapattrāṇi puṭe kṣiptvā vipācayet
taddrutaṃ kāñcanaṃ divyaṃ bhavellakṣaṇasaṃyutam //
phalāni śākavṛkṣasya paripakvāni saṃgṛhet
tadrasena yutaṃ prājñaḥ saptarātraṃ tu bhāvayet //
tadrasena samāyuktaṃ mañjiṣṭhāmiśritaṃ tathā
lepayet tārapattrāṇi dhmātaṃ bhavati kāñcanam //
devadālyā mahauṣadhyā vidhiṃ vakṣyāmi tatparam
sā śvetā vyādhināśe ca kṛṣṇā pītā rasāyane //
paurṇamāsyāṃ trayodaśyāṃ rāhugraste divākare
athavā kṛṣṇapañcamyām imāṃ vidhivaduddharet //
devadālīphalaṃ devi viṣṇukrāntā ca sūtakam
mūrchayed bandhayet kṣipraṃ śulvaṃ hema karoti ca //
devadālīphalaṃ mūlam īśvarīrasa eva ca
toyena marditaṃ kṛtvā vaṅgaṃ stambhayati kṣaṇāt //
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi śvetaguñjāvidhiṃ priye //
kṛṣṇapakṣe caturdaśyām aṣṭamyāṃ vā surārcite
kapāle mṛttikāṃ nyasya secayet salilena tu //
bījāni sitaguñjāyāḥ puṣpayogena vāpayet
vakṣyamāṇena mantreṇa kuryāt saṃgrahaṇaṃ tathā //
namo bhagavati śvetavalli śvetaparvatavāsini sarvakāryāṇi kuru kuru apratihate namo namaḥ svāhā |
anena manunā proktā siddhirbhavati nānyathā
ṣaṇmāsena tathā vallīṃ mantrapūtena rakṣayet //
śuddhaśulvaṃ tu saṃgṛhya mūṣāmadhye tu saṃsthitam
tripañcapalasaṃkhyaṃ tu karṣārdhasitaguñjayā //
sahaikatra bhavettāraṃ tasya gandhavivarjitam
brahmarītisamāyuktaṃ guñjācūrṇaṃ sahaikataḥ
devānāṃ bhūṣaṇaṃ devi jāyate hema śobhanam //
candrodakena deveśi vakṣyāmi rasabandhanam //
śuklapakṣe pūrṇamāsyāṃ dṛṣṭvā pūrṇendumaṇḍalam
nirgacchanti mahīṃ bhittvā candratoyānyanekadhā //
kānicinmṛttivarṇāni rasena lavaṇāni tu
kāniciccandratulyāni vyomabhāsāni kānicit
candravṛddhyābhivardheran kṣīyeran tatkṣayeṇa tu //
dṛṣṭvā candrodakaṃ mantrī paurṇamāsyāṃ viśeṣataḥ
nirgacchati mahīṃ bhittvā candravṛddhyā vivardhate //
kṣetrabandhaṃ purā kṛtvā devamabhyarcya śaṃkaram
caturdaśyāṃ ca tatkṣetraṃ pūjayitvā vicakṣaṇaḥ
ahorātroṣito bhūtvā baliṃ tatra nivedayet //
pūrṇamāsyāṃ ca rātrau ca gatvā tasya samīpataḥ
candrodakaṃ tu saṃgṛhya mantrayuktaṃ sumantritam
āloḍya madhusarpirbhyāṃ pibettattu samāhitaḥ //
pītamātreṇa tenaiva mūrchā bhavati tatkṣaṇāt
candrodaye tato dṛṣṭe kṣīraṃ tasya tu dāpayet
saptarātraprayogeṇa candravannirmalo bhavet //
ekaviṃśatirātreṇa jīvedbrahmadinatrayam
ekamāsaprayogeṇa brahmāyuḥ sa bhavennaraḥ //
candrodakena gaganaṃ rasaṃ hema ca mardayet
mūṣāmadhyagataṃ dhmātaṃ tatkṣaṇādguṭikā bhavet //
ayaṃ ca sparśamātreṇa lohānyaṣṭau ca vedhayet //
tadrasena rasaṃ bhāvyaṃ vajreṇa samajāritam
catuḥṣaṣṭyaṃśataḥ piṇḍe dviguṇe tu sahasrakam //
daśasaṃkalikābaddhaṃ guñjāmātraṃ rasaṃ naraḥ
trilohaveṣṭitaṃ vaktre dhṛtvā cādṛśyatāṃ vrajet //
oṃ namo rudrāya daṃṣṭrotkaṭāya vighnanāśāya diśāṃ rakṣa rakṣa vidiśāṃ rakṣa rakṣa rudro vijñāpayati huṃ phaṭ svāhā | oṃ namo bhagavate rudrāya triśūlahastāya amṛtodbhavāya rakṣa rakṣa phaṭ svāhā |
athātaḥ sampravakṣyāmi kartarīrasabandhanam //
asurāṇāṃ samāyoge krodhāviṣṭena cetasā
sudarśanaṃ mahācakraṃ preritaṃ muravairiṇā //
bhālapaṭṭāttatastasya nipetuḥ svedabindavaḥ
te bhūmau patitā divyāḥ saṃjātāḥ kartarīrasaḥ //
rakṣārthaṃ sthāpitaṃ tatra viṣṇunā ca sudarśanam
cakratulyaṃ bhramatyetad āyudhāni nikṛntati //
kurute garjitaṃ nādaṃ dhūmaṃ jvālāṃ vimuñcati
kartarī dṛṣṭimātreṇa tathānyā śabdakartarī //
sā sparśakartarī chāyākartarī dhūmakartarī
sā jvālākartarī caiva śaktirghorasya kartarī //
lokānāṃ tu hitārthāya ghoraśaktir vyavasthitā
rasarūpā mahāghorā asiddhānāṃ tu chedinī //
tasyāḥ kṣetraṃ yadā gacchet aghorāstraṃ japettadā
punarghoraṃ nyasettatra athāstraṃ vinyasedbudhaḥ //
anulomavilomena dehe 'dhiṣṭhāpya kartarīm
mudrayā mudrayettāṃ tu aghorāstreṇa yojitām //
dīpenārādhayettāṃ tu stambhayeddhūpanena ca
viṣṭarāmudrayā tāṃ tu sthānayogaṃ niyojayet //
kañcukī tu śilā krāntā kumārī vajrakandakam
yoṣidraktaṃ gavāṃ mūtraṃ tilakaḥ sarvavaśyakṛt //
athātaḥ sampravakṣyāmi viṣodarasabandhanam //
viṣodakaṃ viṣasamaṃ ghṛtavacca ghṛtodakam
sitapītādivarṇāḍhyaṃ tacca devi rasottamam //
tatra gatvā vanoddeśe smaredghorasahasrakam
keśāḥ kṣiptāḥ sphuṭantyasmin ātmacchāyā na dṛśyate //
tailaṃ ca golakākāraṃ ghṛtaṃ caiva visarpati
gandhakasya haredgandhaṃ lavaṇāmlaṃ ca jāyate //
āptvā pālāśapattreṇa kaṭukālābuke kṣipet
viṣodakaṃ gandhakaṃ ca harabījaṃ ca tatsamam //
ajākṣīreṇa piṣṭvā tu śulvapattrāṇi lepayet
tat puṭena ca deveśi sindūrāruṇasaṃnibham
śatāṃśenaiva deveśi sarvalohāni vedhayet //
anena vidhinā devi nāgaḥ sindūratāṃ vrajet
sahasrāṃśena tasyaivaṃ tāraṃ vedhaṃ pradāpayet //
raktaṃ pītaṃ tathā kṛṣṇam uttarottarakāryakṛt //
tripalaṃ kāntapātre vā pātre 'lābumaye 'pi vā
gṛhītvā pūrvavat pattraiḥ pālāśair veṣṭayedbahiḥ //
sthāpayeddhānyarāśau tu divasānekaviṃśatim
mahiṣīkṣīramadhye tu bindumekaṃ tu sādhayet //
pāyasaṃ bhakṣayedyastu madhvājyena tu saṃyutam
yāvaccūrṇapalaṃ devi jīvettadbindusaṃkhyayā //
lāṅgalī gṛhadhūmaṃ ca sindūraṃ rajanīdvayam
meṣaśṛṅgīṃ ca śṛṅgīṃ ca kṛṣṇonmattaṃ ca mārakam //
sabījaṃ sūtakaṃ caiva viṣatoyena marditam
viṣatoyena medhāvī saptavārāṃśca bhāvayet //
athavā bhāvayettattu yāvaccūrṇaṃ tu tadbhavet
tena nāgaṃ pratīvāpya ṣoḍaśāṃśena sambhavet //
mūṣākhye veṇuyantre ca trivāramapi bhāvayet
dhūmaṃ pariharettasya aṅgavyādhikaraṃ param //
sthāpayennāgasindūraṃ pātre 'lābumaye tataḥ
taccūrṇaṃ tu śatāṃśena tārapattrāṇi vedhayet //
viṣapānīyamādāya yavāgau vartitaṃ śubham
niṣiktaṃ tacca varte 'yaṃ tāraṃ bhavati śobhanam //
viṣapānīyamādāya prakṣipecca rasottame
kunaṭīgandhapāṣāṇaviṣaṭaṅkaṇalāṅgalī //
naṣṭapiṣṭīkṛtaṃ khalle tārapattrāṇi lepayet
andhamūṣāgataṃ dhmātaṃ nirbījaṃ kanakaṃ bhavet //
oṃ śrīnīlakaṇṭhāya ṭha ṭhaḥ | asyāyutaṃ japet |
viṣatṛṇavidhiṃ vakṣye samāhitamanāḥ śṛṇu //
gandhamākṣīkadaradaṃ kunaṭyā rasasaṃyutam
viṣatṛṇasamāyuktaṃ mātuluṅgāmlamarditam //
etat kalkaṃ palamātraṃ cauṣadhyā lepanaṃ kuru
niryāse tu puṭaṃ kuryāt trivāraṃ hema śobhanam //
saṃjīvanījalasyātha vidhiṃ vakṣyāmi pārvati //
śukreṇārādhito devi prāgahaṃ suravandite
dānavānāṃ hitārthāya mṛtānāṃ devasaṃgare //
mayā saṃjīvanī vidyā dattā codakarūpiṇī
tayā saṃjīvitā daityā ye mṛtā devasaṃgare //
nikṣiptā martyaloke sā samyak te kathayāmyaham //
asti martye mahāpuṇyā pavitrā dakṣiṇāpathe
nadī godāvarī nāma prasiddhā jāhnavī yathā //
dakṣiṇe ca taṭe tasyāḥ kadalīnagaraṃ param
tasya dakṣiṇataḥ śailaḥ sarvalokeṣu viśrutaḥ //
nāmnā kṛṣṇagiriśceti dṛśyate sarvamaṅgale
suprasiddhāmbikā nāma grāmastasyāsti saṃnidhau //
tatrāpyudakamālokya parīkṣyeta surārcite //
gṛhītvā śuṣkavaṃśaṃ tu kṣipettoyasya madhyataḥ
jāyate haritaṃ snigdham ahorātreṇa niścitam
muñcatyaṅkurapattrāṇi dṛśyate tanmanoharam //
balipuṣpopahāreṇa tato devīṃ samarcayet
kṣetrādhipaṃ gaṇeśaṃca caṇḍayonīśvaraṃ tathā //
tasya mantraṃ pravakṣyāmi triṣu lokeṣu durlabham //
oṃ caṇḍāya pinākine śūlahastāya oṃ diśāṃ bandhaya vidiśāṃ bandhaya ṭhaṭhaḥ |
tilāṃśca taṇḍulāṃścaiva mantreṇānena sarṣapān
saptābhimantritānkṛtvā sādhako dikṣu nikṣipet //
kaṭukālābuke toyaṃ kṛtarakṣaṃ samāhitaḥ
gṛhītvā tatprayatnena nijasthānaṃ samāśrayet //
oṃ namo 'mṛte 'mṛtarūpiṇi amṛtaṃ me kuru kuru evaṃ rudra ājñāpayati svāhā |
saptābhimantritaṃ kṛtvā mantreṇānena tajjalam
dinamekaṃ tathā sūtaṃ svarṇamāṣadvayānvitam
mardayettena toyena pibettattu vicakṣaṇaḥ //
ekaviṃśatirātreṇa kṣīrāhāro 'tha yatnataḥ
jīvet kalpāyutaṃ sāgraṃ kāmarūpo mahābalaḥ //
yojanānāṃ śataṃ gatvā punareva nivartate
avadhyaḥ sarvabhūtānāṃ svecchācāraḥ sa khecaraḥ //
kanakaṃ pāradaṃ vyoma samamekatra yojayet
mardayettena toyena saptavāraṃ tu svedayet //
sa rasaḥ sarvalohāni ṣaṣṭyaṃśena tu vedhayet //
athavā taṃ rasaṃ divyaṃ madhunā saha bhakṣayet
māsamātraprayogeṇa jīvedbrahmadināyutam //
tasya mūtramalasvedaiḥ śulvaṃ bhavati kāñcanam //
nirvāte toyamādāya añjalitritayaṃ pibet
pītamātre bhavenmūrchā svāsthyaṃ syāt praharatrayāt //
ekaviṃśaddinānyevaṃ kṣīrāhāro bhavettataḥ
aṣṭavarṣākṛtiḥ prājñaḥ kāmarūpo mahābalaḥ //
paśyecchidrāṃ mahīṃ sarvāṃ saptapātālasaṃyutām
avadhyo devadaityānāṃ kalpāyuśca prajāyate //
athavodakamādāya pāradaṃ ca manaḥśilām
mardayet khallapāṣāṇe naṣṭapiṣṭaṃ bhavettataḥ //
svedayet saptarātraṃ tu trilohena ca veṣṭayet //
antardhānaṃ kṣaṇādgacchet vidyādharapatirbhavet
siddhakanyāśatavṛto yāvat kalpān caturdaśa //
dineṣu teṣu sarveṣu dadyācchālyodanaṃ ghṛtam
payasā ca samāyuktaṃ nityamevaṃ tu kārayet //
uṣṇodakavidhiṃ vakṣye samāhitamanāḥ śṛṇu
paśyeduṣṇodakaṃ yatra vāsaṃ tatraiva kārayet //
asti godāvarī nāma mahārāṣṭre 'tiviśrutā
tasyā uttarabhāge tu sahyādriḥ puṇyaparvataḥ //
tatra mātāpuraṃ nāma prasiddhaṃ devatāgṛham
tasmāduttarato devi kampākhyaṃ nagaraṃ param //
tatra kampeśvaro devas tatrāstyuṣṇodakaṃ dhruvam
praṇītākhyā nadī tatra snātvā vai sādhakottamaḥ
paścāduṣṇodake kuṇḍe vidhiṃ kuryād yathoditaḥ //
śarvarīm uṣitastatra dhanavāṃśca dine dine
bhakṣayenmāsamātraṃ tu jīved varṣaśatāṣṭakam //
varṣamekaṃ prayuñjīta jīvedvarṣāyutaṃ sukhī
valīpalitanirmukto bhogī caiva puraṃdaraḥ //
varṣamekaṃ pibet toyaṃ jīveccandrārkatārakam
tasya mūtrapurīṣeṇa śulvaṃ bhavati kāñcanam //
uṣṇodakaṃ ca kāsīsaṃ gandhapāṣāṇasaṃyutam
caturthāṃśena rasakaṃ daśabhāgaṃ vinikṣipet //
śulvaṃ ca mardayet sarvaṃ naṣṭapiṣṭaṃ kṣaṇena tu
tena lepitamātreṇa śulvaṃ bhavati kāñcanam //
niṣiktaṃ tena toyena prativāpaṃ daded budhaḥ
śulvaṃ ca jāyate hema taruṇādityavarcasam //
tajjalena niṣiktaṃ ca hema bījārthasaṃyutam
tāraṃ cānena mārgeṇa niṣiktaṃ hematāṃ vrajet //
uṣṇodakena bhallātaṃ tilapiṣṭaṃ ca bhakṣayet
māsadvayaprayogeṇa jīvedvarṣaśatatrayam //
rasagandhāśmarasakaṃ tutthaṃ daradamākṣikam
yāmamuṣṇāmbhasā ghṛṣṭaṃ tārapattrāṇi lepayet //
dvivāraṃ tu dhameddevi syāccaturdaśavarṇakam
krameṇānena deveśi śulvaṃ ṣoḍaśavarṇakam //
ekaikaṃ hematārāṃśaṃ dvaṃdvaṃ kāntābhrayoḥ pṛthak
uṣṇodakena saṃmardya dhamanāt khoṭatāṃ vrajet //
tanmukhe dhārayenmāsaṃ vajrakāyo bhavennaraḥ
taccūrṇaṃ yavamātraṃ tu bhakṣayenmadhusarpiṣā
yāvat palaṃ tasya malaiḥ śulvaṃ bhavati kāñcanam //
uṣṇodapācitān khādet kulatthān kṣīrapo bhavet
snānamuṣṇāmbhasā kuryāt varṣādvarṣaśatāyuṣam //
kṣīramuṣṇodakaṃ kvāthaṃ triphalāyāśca pācayet
pāyasaṃ kāntapātre tan māsam ekaṃ tu bhakṣayet
bhuktvā jīvet kalpaśataṃ vaiṣṇavāyur bhavennaraḥ //
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi śailodakavidhiṃ priye
kardamāpo mahīśailaṃ śilaṃ ceti caturvidham //
kānicit kṣaṇavedhīni dinavedhīni kānicit
pakṣamāsādiṣaṇmāsavedhanāni mahītale //
kṣiptaṃ yadā bhavet kāṣṭhaṃ śailībhūtaṃ ca dṛśyate
bahirantaśca deveśi vedhakaṃ tat prakīrtitam //
hiṅgulaṃ haritālaṃ ca gandhakaṃ ca manaḥśilā
eṣāṃ gandhāpahāraṃ yat kurute tacca vedhakam //
gandhakaṃ tālakaṃ caiva toyapūrṇe ghaṭe kṣipet
yadā tadbudbudākāraṃ tadā śailodakaṃ bhavet
anyathā veṣṭakaṃ devi tadagrāhyaṃ nirarthakam //
śrīśaile śrīvanaprānte paryaṅkākhye śilātale
tatrasthaṃ kṣaṇavedhi syāt nadībhagavatītaṭe
ekāhe vedhakaṃ tatra gokarṇe tu dinatrayam //
bhadrāṅge dinavedhi syāt tristhalānte trivāsaram
dhāreśvare pākṣikaṃ syāt varṣāpuryāṃ dinaikataḥ //
brahmeśvare māsikaṃ syāt vyāghrapuryāṃ tu vāsaram
aghoreśe māsikaṃ tu siṃhadvīpe tathā punaḥ
dinamekaṃ brahmagirau vindhye tu kṣaṇavedhakam //
vāsaraṃ mālyavanteṣu kṣaṇavedhi śilodakam //
kiṣkindhyāparvate ramye pampātīre tṛṇodakam
tasya paścimato devi yojanadvitaye punaḥ
bhūśailamasti tatraiva tridinaṃ vedhi parvate //
sahyācale pure devyāḥ kṣīrakṣetrasya saṃnidhau
śailodakaṃ koṭivedhi durjadeśe 'pi vāsaram
lakṣavedhi nṛsiṃhasya nagare gokulābhidhe //
anyatra yatra tatrāpi brahmaviṣṇuśivodbhavam
amṛtaṃ tatra tatrāpi vajrīkaraṇam uttamam //
tasyotpattiṃ pravakṣyāmi yathā jānanti sādhakāḥ //
mahīṃ samuddhṛtavato varāhasya kalevarāt
yaḥ svedaḥ patitastasmāj jātaṃ śailodakaṃ param //
tanmukhe kṣaṇikaṃ jātaṃ kroḍadeśe tu vāsaram
bāhubhyāṃ tryahavedhi syāt māsavedhi tu pārśvayoḥ
ṣaṇmāsamaparāṅge ca sarvaṃ samaphalaṃ bhavet //
aghorāstreṇa tatkṣetrarakṣāṃ kṛtvā diśāṃ balim
dattvā lakṣaṃ japitvā tu gṛhṇīyādamṛtaṃ param //
śaradgrīṣmavasanteṣu hemante vā surārcite
āyase tāmrapātre vā pātre 'lābumaye 'thavā
śailāmbupalamaṣṭau tu palaṃ kṣīrasya nikṣipet //
kṣīrāvaśeṣaṃ saṃkvāthya trisaptāhaṃ pibennaraḥ
jīved varṣasahasraṃ tu valīpalitavarjitaḥ //
athavāṣṭapalaṃ kṣīraṃ palaikenāmbunā yutam
kṣīrāvaśeṣaṃ seveta pūrvoktaṃ labhate phalam //
kulatthāṣṭaguṇaṃ vāri pacedaṣṭāvaśeṣitam
caturguṇena tenājyaṃ pācayeddhṛtaśeṣitam //
lihyānmadhusamopetaṃ trisaptāhaṃ bṛhaspatiḥ
māsena śāstrasampattiṃ jñātvā devi balābalam
dvir aṣṭavarṣakākāraḥ sahasrāyur na saṃśayaḥ //
avaśiṣṭakulatthaṃ tu pādāṃśaṃ madhusarpiṣā
bhakṣayed varṣam ekaṃ tu māsenāyutajīvitaḥ //
tatsiddhatailenābhyaṅgaṃ mardanaṃ cāpi kārayet
māsamekaṃ tato mardyaṃ dehasiddhiṃ karoti ca //
pāmāvicarcikādadrukuṣṭhāni sahasā jayet
valīpalitanirmuktaḥ sahasrāyuśca jāyate //
yaḥ pibet prātarutthāya śailāmbuculukatrayam
ṣaṇmāsāt syāt sahasrāyur valīpalitavarjitaḥ //
athavā sūtakaṃ devi vāriṇā saha mardayet
māsenaikena deveśi naṣṭapiṣṭaṃ bhaviṣyati //
māsamātraṃ samaśnīyāt sa bhavedajarāmaraḥ //
athavā taṃ rasaṃ hemnā hemabhasma tato balī
mardayettena toyena dhāmayet khadirāgninā //
guṭikā sundarī nāma sarvāyudhanivāraṇī
kartā hartā svayaṃ siddho jīveccandrārkatārakam //
kunaṭī cābhramākṣīkaṃ hema tāraṃ tathaiva ca
tat sarvaṃ payasā kṣīrair madyaṃ pācyaṃ dinatrayam
māsamātraprayogeṇa valīpalitavarjitaḥ //
atha tenodakenaiva kṣīrārdhaṃ pāyasaṃ pacet
māsamātraprayogeṇa valīpalitanāśanam //
paktvā tenāmbhasā pathyāḥ ṣaṣṭiṃ trīṇi śatāni ca
madhu saṃyojya bhāṇḍasthaṃ bhūmau sarvaṃ nidhāpayet //
dine dine tathaikaikaṃ bhakṣayet prātarutthitaḥ
valīpalitanirmukto jīvedvarṣasahasrakam //
śailībhūtaṃ kulatthaṃ vā bhakṣayenmadhusarpiṣā
ṣaṇmāsena prāśanena jīvedvarṣasahasrakam //
kūṣmāṇḍaṃ māritaṃ kṛtvā yāni kāni phalāni ca
jale kṣiptāni lohāni śailībhūtāni bhakṣayet
kṣīrāhāraśca jīrṇānte vajrakāyo bhavennaraḥ //
tenodakena saṃmardya abhrakaṃ kvāthayet priye
kaṭutrayayutaṃ khādet jīvedvarṣasahasrakam //
athavā rasakarṣaikaṃ tajjalena tu mardayet
iṅgudīphalamadhyasthaṃ tacchailodakamadhyagam
kālena triguṇenaiva kāṭhinyaṃ tasya jāyate //
ṣaṇmāsaṃ tanmukhe dhāryaṃ vajrakāyaṃ karoti ca
daśanāgasamaprāṇo devaiḥ saha ca modate //
gṛhītvā triphalāṃ tatra śailavāriṇi nikṣipet
yadā bhavati tacchailaṃ gṛhītvā cūrṇayet tataḥ //
kāntajīrṇarasaṃ tena sārdhaṃ ghṛtamadhuplutam
bhakṣayedvarṣamekaṃ tu tataḥ kṣīrāśano bhavet //
udayādityasaṃkāśo medhāvī priyadarśanaḥ
nīlakuñcitakeśaśca jīveccandrārkatārakam //
pāradaṃ haritālaṃ ca śilā mākṣikameva ca
daradaṃ ca viṣaṃ caiva sarvamekatra kārayet //
mardayet khallapāṣāṇe mātuluṅgarasena ca
golakaṃ kārayitvā tu vārimadhye nidhāpayet //
tena tāraṃ ca śulvaṃ ca kāñcanaṃ bhavati dhruvam //
upayuñjīta māsaikaṃ valīpalitavarjitaḥ
sahasraṃ jīvitaṃ tasya mahābalaparākramaḥ //
śailībhūtāṃ haridrāṃ tu taccūrṇavāpamātrataḥ
hematvaṃ labhate nāgo bālārkasadṛśaprabham //
śailodake vinikṣipya bhūśaile kardame 'pi vā
jñātvā kālapramāṇena bandhayet pāradaṃ tataḥ //
raktakṣārayutaṃ dhmātaṃ suvarṇaṃ samasāritam
śatāṃśena tu lohānāṃ sarveṣāṃ hemakārakam //
dvitīyasāraṇāṃ prāpya bhakṣayenmadhusarpiṣā
tatkālaṃ cittajātānām ūrdhvaṃ bhavati cānilaḥ //
kālajñānaṃ bhavettasya jīvedayutapañcakam //
dvitīyasāraṇāṃ prāpya sahasrāṃśena vidhyati
taṃ khoṭaṃ dhārayedvaktre divyatvaṃ labhate dhruvam //
nicule kakubhe caiva kiṃśuke madhuke 'pi vā
iṅgudīphalamadhye vā rajanīdvayamadhyataḥ //
pāradaṃ gandhakaṃ caiva mardayet gulikākṛti
pācayeddinamekaṃ tu hemnā saṃveṣṭya dhārayet //
triphalāvyoṣakalkena veṣṭayitvā prayatnataḥ
pādena kanakaṃ dattvā pāradaṃ tatra yojayet
kṣipecchailāmbumadhyasthaṃ gulikā vajravadbhavet //
pūrvavat sāraṇā kāryā pūrvavat siddhidā bhavet
dhāryamāṇā mukhe sā tu sahasrāyuṣkarī bhavet //
dvitīyasāraṇāyogād ayutaṃ vedhayettu sā
dhāryamāṇā mukhe seyam ayutāyuḥpradā bhavet //
tṛtīyasāraṇāyogāj jāyate lakṣavedhinī
taṃ khoṭaṃ dhārayedvaktre lakṣāyurjāyate naraḥ //
caturthīṃ sāraṇāṃ prāpya koṭivedho na saṃśayaḥ
koṭyāyurjīvitaṃ tasya khecaratvaṃ ca labhyate //
pañcabhir daśakoṭiḥ syāt ṣaḍbhiḥ koṭiśataṃ bhavet
yāvaccandrārkajīvitvam anantabalavīryavān //
dadāti saptamīṃ sāpi sāraṇāṃ guṭikā parā
khecarī nāma vikhyātā bhairaveṇa pracoditā //
yastu tadrājikāmātraṃ māsamekaṃ tu bhakṣayet
vajradehaḥ sa siddhaḥ syāt divyastrījanavallabhaḥ
krīḍate khecarair bhogaiḥ svecchayā śivatāṃ vrajet //
nānāvidhaphalaṃ ca syāt tadrasair bījatailataḥ
tadbaddhaṃ pāradaṃ caiva guṭikāṃ śṛṇu sundari //
śuddhabaddharasendrastu gandhakaṃ tatra jārayet
triguṇe gandhake jīrṇe tena hema tu kārayet //
kārayedbhasma sūtaṃ tu kāñcanaṃ tatra sūtakam
tadbhasma sūtake jāryaṃ rasendrasya same samam //
tena sūtakajīrṇena vajraratnaṃ tu jārayet
tadvajraṃ jāyate bhasma sindūrāruṇasaṃnibham //
tadbhasma jārayate sūte triguṇe tu surārcite
hāṭake sārayettaṃ tu guṭikāṃ tena kārayet //
trilohāveṣṭitaṃ taṃ tu mukhe prakṣipya sādhakaḥ
naṣṭacchāyo bhavet so 'yam adṛśyo devadānavaiḥ //
tatkṣaṇādvedhayeddevi sarvalohāni kāñcanam
bahuvarṣasahasrāṇi nirvalīpalito bhavet //
śūlinaṃ śaktisaṃyuktaṃ ratnādiguṇabhūṣitam
vaktre kare ca bibhṛyāt sarvāyudhanivāraṇāt //
vyoma mākṣikasattvaṃ ca tārāmātraṃ surāyudham
vaikrāntaṃ tālakaṃ sūtaṃ ratnādiguṇabhūṣitam //
guṭikā sā varārohe madhuratrayasaṃyutā
vaktrasthā nāśayet sākṣāt palitaṃ nātra saṃśayaḥ
śivaśaktiśca deveśi ratnādiśivagā yathā //
hema tāraṃ tathā bhānuṃ samabhāgāni kārayet
strīrajo vyāghramadhyasthaṃ padmasūtreṇa veṣṭayet //
secayettat tathāveṣṭya guhyasthāne nidhāpayet
raṇe rājakule dyūte divye kāmye jayo bhavet
yanmukhe caiva tadgolaṃ sa sarvarañjako bhavet //
vaikrāntābhrakakāntaṃ tu sasyakaṃ tu surāyudham
vibhītakādisambhūtakāñcikasya samaṃ bhavet //
rājāvartaṃ tataḥ sūte yojayet pādayogataḥ
kumārīrasasaṃghṛṣṭā kṛtaikā guṭikā śubhā
rogamṛtyujarā hanti vaktrasthā nātra saṃśayaḥ //
pañcatāraṃ varārohe sūtakaṃ dvayameva ca
trayo gaganabhāgāḥ syur ekaikaṃ hemakāntayoḥ //
ardhaśulvavidhānena guṭikāmarasundari
akṣayo hy ajaraścaiva bhavettena mahābalaḥ
sarvarogavinirmukto jīvedvaktre vidhāraṇāt //
bhasmasūtapalaikaṃ ca mṛtakāntapalaṃ tathā
mākṣikasya palaṃ caiva śilājatupalaṃ punaḥ //
palamekaṃ viḍaṅgasya pathyācūrṇapalaṃ tathā
ekīkṛtyātha tat sarvaṃ madhvājyena tu peṣayet //
guṭikāḥ kārayeddevi ṣaṣṭyadhikaśatatrayam
ekaikaṃ bhakṣayennityaṃ varṣamekaṃ nirantaram //
jīvedvarṣasahasrāṇi rudratulyo mahābalaḥ //
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi rasabhasmarasāyanam
vijñeyaṃ niṣparīhāraṃ sākṣāddivyauṣadhaṃ param //
āmalakyādi kāntaṃ ca pāradaṃ ca manaḥśilām
vākucīsaptabhāgaṃ ca kṣīriṇīrasapeṣitam
meghanādarasopetaṃ mūkamūṣāgataṃ puṭet //
māṣaṃ trimāṣaṃ triguṇaṃ bhakṣayettu krameṇa tu
varṣatrayaparaṃ devi pādaniṣkārdhakaṃ kramāt //
ṣaṭ saptāṣṭau ca varṣāṇi kramān niṣkapramāṇataḥ
bhuñjīta sa ca divyānnaṃ jarāvairūpyavarjitaḥ //
kiṃcit kāñcanasaṃyuktaṃ niṣkaṃ niṣkārdhameva ca
yo bhakṣayet tribhirvarṣaiḥ sarvavyādhīn jayatyalam //
aṣṭavarṣe sahasrāyuḥ dvādaśe lakṣavedhakaḥ
ṣoḍaśe vatsare devi divyarūpaḥ sa jāyate //
śatapalam abhayānām akṣadhātryos tathaiva kvathitajalaśatāṣṭau bhāgamaṣṭāvaśeṣam
ghṛtamadhusitayāḍhyaṃ vyoṣacitraṃ daśāṃśaṃ rasaphalarasasiddhaṃ lohajīrṇaṃ mṛtaṃ ca //
girijatusamamabhraṃ kāntabhṛṅgaṃ viḍaṅgaṃ rasasahitasubhāvyaṃ taṇḍulairdivyamukhyaiḥ
ahimarakṛtakalkaṃ lohapātrasthamāṣaṃ tridinatanususiddhaṃ kalkametadvariṣṭham //
lihati śayanakāle vāmanetrāvasevī ghananibiḍasumadhyo mattamātaṃgadarpaḥ
vigatasakaladoṣaḥ sarvadigdivyacakṣuḥ madana iva sukāntiḥ kāminīnāṃ pravīraḥ //
jaladalavavapuṣmān kuñcitānīlakeśaḥ suragururiva śuddhaḥ satkaviścitrakārī
vṛṣabhagativiceṣṭaḥ snigdhagambhīraghoṣaḥ suragaja iva loke śrāntihantāśu nityam //
prabhavati khalu loke somatārārkajīvī kamalasadanasuśrīr nyāyaśāstrādivettā
sujanasamayapātā dharmadīkṣānumātā hariharamagabhīraḥ sūryasomābdhidhīraḥ //
kāntahemaravicandramabhrakaṃ golakaṃ nihitamiṅgudīphale
śailavārivarasiddhagolakaṃ sundaraṃ hy amararañjakaṃ śubham //
kāntahemaravicandram abhrakaṃ vajraratnam ahirājagolakam
kṣiptam āmalakakāṣṭhakoṭare bhūmiśailanihitaṃ samuddhṛtam
śailatāṃ gatamathāhitaṃ mukhe vajrakāyakaram alpavāsaraiḥ //
tālahemavaraśulbasūtakaiḥ golakaṃ varaṇakāṣṭhayantritam
śailavārikṛtasundarīrasaṃ khecarīti guṭikā nigadyate //
śailāmbunikṣiptapalāśabījaṃ śailīkṛtaṃ kṣaudraghṛtena khādet
triḥsaptarātraṃ dinamekamekaṃ sahasrajīvī vijayī naraḥ syāt //
sūtakaṃ cābhrakaṃ caiva vajrīkṣīrasamanvitam
hāṭakena samāyuktaṃ guṭikā khecarī bhavet //
karañjaphalamadhyasthaṃ sūtakaṃ tatra nikṣipet
ghṛtaśailāmbumadhyasthaṃ sahasrāyuḥ prayacchati //
tinduke dvisahasrāyuḥ jambīre trisahasrakam
mātuluṅge ca nāraṅge catuḥpañcasahasrakam //
rambhāphale ṣaṭsahasraṃ panase saptasaṃkhyakam
vibhītakaphale caiva daśasāhasrasaṃkhyakam //
nārikele mahābhāge sahasrāṇi caturdaśa
triṃśatsahasraṃ padme ca lakṣamāmalake punaḥ //
abhrapattradrave kvātham ahorātraṃ śilodake
tasmāttu coddhṛtaṃ sūtaṃ mṛtyudāridryanāśanam //
sāraṇākramayogena navīnaṃ jāyate vapuḥ
rase rasāyane caiva lakṣavedhī na saṃśayaḥ //
kardamaṃ ca kumāryāśca rasena kṛtagolakam
dhamanāt patate sattvaṃ mukhe taddhārayennaraḥ
ṣaṇmāsena prayogeṇa hy ajarāmaratāṃ vrajet //
srotoñjanayutaṃ dhmātaṃ sattvaṃ pāradamiśritam
taṃ khoṭaṃ dhārayedvaktre adṛśyo bhavati dhruvam //
yasya yo vidhirāmnāta udakasya śivāgame
rasenaiva tu kāle tu kuryādeva rasāyanam //
- Notes
- Distributed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/)
- Holder of rights
- Göttingen Register of Electronic Texts in Indian Languages (GRETIL), SUB Göttingen
- Citation Suggestion for this Object
- TextGrid Repository (2022). 1_sanskr. tei. sa_rasArNava1-12. GRETIL. Göttingen Register of Electronic Texts in Indian Languages (GRETIL), SUB Göttingen. https://hdl.handle.net/21.T11991/0000-001C-93B4-0