aṃśavastava niśākara nūnaṃ kalpitāstaruṇaketakakhaṇḍaiḥ /

yena pāṇḍurataradyutayo naḥ kaṇṭakairiva tudanti śarīram //

aṃśukaṃ hṛtavatā tanubāhu- svastikāpihitamugdhakucāgrā /

bhinnaśaṅkhavalayaṃ pariṇetrā paryarambhi rabhasādaciroḍhā //

aṃśukamiva śītabhayāt saṃstyānatvacchalena himadhavalam /

ambhobhirapi gṛhītaṃ paśyata śiśirasya māhātmyam //

aṃśukena jaghanaṃ tirodadhe ka cukena ca kucau mṛgīdṛśām /

pīyamānamaniśaṃ priyekṣaṇaiḥ kṣāmatāmiva jagāma madhyamam //

aṃśupāṇibhiratīva pipāsuḥ padmajaṃ madhu bhṛśaṃ rasayitvā /

kṣībatāmiva gataḥ kṣitimeṣyaṃl lohitaṃ vapuruvāha pataṅgaḥ //

aṃśumānapi vipākapiśaṅgaṃ rūpamāpa parito divasānte /

kaḥ paro'tra na vikāramupeyād dhvāntabhīmaparivellitamūrtiḥ //

aṃśo daṇḍasamaḥ pūrvaḥ prayāsasama uttamaḥ /

vilopo vā yathālābhaṃ prakṣepasama eva vā //

aṃśo'pi duṣṭadiṣṭānāṃ pareṣāṃ syād vināśakṛt /

bālaleśo'pi vyāghrāṇāṃ yat syāj jīvitahānaye //

aṃsāvavaṣṭabdhanatā samādhiḥ śirodharāyā rahitaprayāsaḥ /

dhṛtā vikārāṃstyajatā mukhena prasādalakṣmīḥ śaśalāñchanasya //

aṃsālambitavāmakuṇḍaladharaṃ mandonnatabhrūlataṃ kiṃcit kuñcitakomalādharapuṭaṃ sāciprasārīkṣaṇam /

alolāṅgulipallavairmuralikāmāpūrayantaṃ mudā mūle kalpatarostribhaṅgalalitaṃ dhyāye jaganmohanam //

aṃsāsaktakapolavaṃśavadanavyāsaktabimbādhara-dvandvodīritamandamandapavanprārabdhamugdhadhvaniḥ /

īṣadvakrimalolahāranikaraḥ pratyekarokānana-nyañcaccañcadudañcadaṅgulicayastvāṃ pātu rādhādhavaḥ //

aṃsena karṇaṃ cibukena vakṣaḥ karadvayenākṣi tirodadhānām /

saṃtāḍayāmāsa hariḥ sametya cakoranetrāṃ calukodakena //

aṃhaḥ saṃharadakhilaṃ sakṛdudayādeva sakalalokasya /

taraṇiriva timirajaladhiṃ jayati jaganmaṅgalaṃ harernāma //

akaṇṭakā puṣpamahī veśayoṣidamātṛkā /

mantrihīnā ca rājyaśrīr bhujyate viṭaceṭakaiḥ //

akaṇṭhasya kaṇṭhe kathaṃ puṣpamālā vinā nāsikāyāḥ kathaṃ dhūpagandhaḥ /

akarṇasya karṇe kathaṃ gītanṛtyam apādasya pāde kathaṃ me praṇāmaḥ //

akaparddakasya viphalaṃ januriti jānīmahe maheśo'pi /

śirasi kṛtena kaparddī bhavati jaṭājūṭakenāpi //

akaravamadhimauli pādapadmāv apanaya mānini mānitāmakāṇḍe /

yadi pararamaṇīṃ gatastadātha stanayugaliṅgayugaṃ sprśāmi tanvi //

akaruṇa kātaramanasā darśitanīrā nirantarāleyam /

tvāmanudhāvati vimukhaṃ gaṅgeva bhagīrathaṃ dṛṣṭiḥ //

akaruṇatvamakāraṇavigrahaḥ paradhanāpahṛtiḥ parayoṣitaḥ /

svajanabandhujaneṣvasahiṣṇutā prakṛtisidhamidaṃ hi durātmanām //

akaruṇa mṛṣābhāśāsindho vimuñca mamāñcalaṃ tava paricitaḥ snehaḥ samyaṅmayetyabhidhāyinīm /

aviralagaladvāṣpāṃ tanvīṃ nirastavibhūṣaṇāṃ ka iha bhavatīṃ bhadre nidre vinā vinivedayet //

akaroḥ kimu netraśoṇimānaṃ kimakārṣīḥ karapallavāvarodham /

kalahaṃ kimadhāḥ krudhā rasajñe hitamarthaṃ na vidanti daivadaṣṭāḥ //

akarṇamakaroccheṣaṃ vidhirbrahmāṇḍabhaṅgadhīḥ /

śrutvā rāmakathāṃ ramyāṃ śiraḥ kasya na kampate //

akarṇadhārāśugasaṃbhṛtāṅgatāṃ gatairaritreṇa vināsya vairibhiḥ /

vidhāya yāvattaraṇerbhidāmaho nimajjya tīrṇaḥ samare bhavārṇavaḥ //

akartavyaṃ na kartavyaṃ prāṇaiḥ kaṇṭhagatairapi /

kartavyameva kartavyaṃ prāṇaiḥ kaṇṭhagatairapi //

akartavyeṣvasādhvīva tṛṣṇā prerayate janam /

tameva sarvapāpebhyo lajjā māteva rakṣati //

akarmaṇāṃ vai bhūtānāṃ vṛttiḥ syān na hi kācana /

tadevābhriprapadyeta na vihanyāt kathaṃcana //

akarmaśīlaṃ ca mahāśanaṃ ca lokadviṣṭaṃ bahumāyaṃ nṛśaṃsam /

adeśakālajñamaniṣṭaveṣam etān gṛhe na prativāsayīta //

akalaṅkacandrakalayā kalitā sā bhāti vāruṇī taruṇī /

bhālasthalīva śambhoḥ saṃdhyādhyānopaviṣṭasya //

akalaṅkāntike kāntiḥ keti kālaṅkalaṅkinaḥ /

aruṇe taruṇe masyā dhāvaṃ kāmayate śaśī //

akalaṅkā pulakavatī sasnehā muktakañcukī śyāmā /

patatu tavorasi dayitā khaṅgalatā vairiṇaḥ śirasi //

akalaṅko dṛḍhaḥ śuddhaḥ parivārī guṇānvitaḥ /

sadvaṃśo hṛdayagrāhī khaṅgaḥ susadṛśastava //

akalitanijapararūpaḥ svakamapi doṣaṃ parasthitaṃ vetti /

nāvāsthitastaṭasthān acalānapi vicalitān manute //

akaliyugamakharvamatra hṛdyaṃ vyacaradapāpaghano yataḥ kuṭumbī /

mama ruciriha lakṣmaṇāgrajena prabhavati śarmadaśāsyamardena //

akalilatapastejovīryaprathimni yaśonidhā- vavitathamadadhmāte roṣānmunāvabhidhāvati /

abhinavadhanurvidyādarpakṣamāya ca karmaṇe sphurati rabhasāt pāṇiḥ pādopasaṃgrahaṇāya ca //

akalpaḥ svāṅgaceṣṭāyāṃ śakunta iva pañjare /

anucchvasansmaran pūrvaṃ garbhe kiṃ nāma vindate //

akasmāt prakriyā nṝṇāṃ akasmāccāpakarṣaṇam /

śubhāśubhe mahattvaṃ ca prakartuṃ buddhilāghavāt //

akasmādapi yaḥ kaścid arthaṃ prāpnoti pūruṣaḥ /

taṃ haṭheneti manyante sa hi yatno na kasyacit //

akasmādunmatta praharasi kimadhvakṣitiruhaṃ hradaṃ hastāghātairvidalasi kimutphullanalinam /

tadā jānīmaste karivara balodgāramasamaṃ saṭāṃ suptasyāpi spṛśasi yadi pañcānanaśiśoḥ //

akasmādekasmin pathi sakhi mayā yāmunataṭaṃ vrajantyā dṛṣṭo'yaṃ navajaladharaśyāmalatanuḥ /

sa dṛgbhaṅgyā kiṃ vākuruta na hi jāne tata idaṃ mano me vyālolaṃ kvacana gṛhakṛtye na lagate //

akasmādeva kupyanti prasīdantyanimittataḥ /

śīlametadasādhūnām abhraṃ pāriplavaṃ yathā //

akasmādeva tanvaṅgī jahāsa yadiyaṃ punaḥ /

nūnaṃ prasūnabāṇo'syāṃ svārājyamadhitiṣṭhati //

akasmādeva te caṇḍi sphuritādharapallavam /

mukhaṃ muktāruco dhatte gharmāmbhaḥkaṇamañjarīḥ //

akasmādeva yaḥ kopād abhīkṣṇaṃ bahu bhāṣate /

tasmādudvijate lokaḥ sasphuliṅgādivānalāt //

akasmāddveṣṭi yo bhaktam ājanmaparisevitam /

na vyañjane ruciryasya tyājyo nṛpa ivāturaḥ //

akāṇḍakopino bhartur anyāsakteśca yoṣitaḥ /

praśāntiścetasaḥ kartuṃ brahmaṇāpi na śakyate //

akāṇḍadhrtamānasavyavasitotsavaiḥ sārasair akāṇdapaṭutāṇḍavairapi śikhaṇḍināṃ maṇḍalaiḥ /

diśaḥ samavalokitāḥ sarasanirbharaprollasad- bhavatpṛthuvarūthinīrajanibhūrajaḥśyāmalāḥ //

akāṇḍapātajātānām astrāṇāṃ marmabhedinām /

gāḍhaśokaprahārāṇām acintaiva mahauṣadham //

akāṇḍe vakṣojaskhalitavasanavyāpṛtakaraṃ mṛṣā jṛmbhārambhonnamitabhujabandhonnatakucam /

vṛthā yātāyātaiḥ kapaṭakalitānyonyahasitaṃ harantyetāścittānyahaha jagatāṃ vāravanitāḥ //

akāmasya kriyā kācid dṛśyate neha kaṛhicit /

yadyaddhi kurute kiṃcit tattat kāmasya ceṣṭitam //

akāmāṃ kāmayānasya śarīramupatapyate /

icchantīṃ kāmayānasya prītirbhavati śobhanā //

akāmān kāmayati yaḥ kāmayānān paridviṣan /

balavantaṃ ca yo dveṣṭi tamāhurmūḍhacetasam //

akāraṇaṃ rūpamakāraṇaṃ kulaṃ mahatsu nīceṣu ca karma śobhate /

idaṃ hi rūpaṃ paribhutapūrvakaṃ tadeva bhūyo bahumānamāgataṃ //

akāraṇaṃ vyākaraṇaṃ tantrīśabdo'pyakāraṇam /

akāraṇaṃ trayo vedās taṇḍulāstatra kāraṇam //

akāraṇāviṣkṛtakopadāruṇāt khalādbhayaṃ kasya na nāma jāyate /

viṣaṃ mahāheriva yasya durvacaḥ suduḥsahaṃ saṃnihitaṃ sadā mukhe //

akāraṇena viprebhyo yaḥ kupyati narādhipaḥ /

krṣṇasarpaṃ sa gṛhṇāti śirasā baladaṛpitaḥ //

akāryakaraṇādbhītaḥ kāryāṇāṃ ca vivarjanāt /

akāle mantrabhedācca yena mādyenna tat pibet //

akāryapratiṣedhaśca kāryāṇāṃ ca pravartanam /

pradānaṃ ca pradeyānām adeyānāmasaṃgrahaḥ //

akāryamasakṛt kṛtvā dṛśyante hyadhanā narāḥ /

dhanayuktāstvadharmasthā dṛśyante cāpare janāḥ //

akāryāṇyapi paryāpya kṛtvāpiṃ vṛjinārjanaṃ /

vidhīyate hitaṃ yasya sa dehaḥ kasya susthiraḥ //

akārye tathyo vā bhavati vitathaḥ kāmamathavā tathāpyuccairdhāmnāṃ harati mahimānaṃ janaravaḥ /

tulottīrṇasyāpi prakaṭanihatāśeṣatamaso ravestādṛktejo na hi bhavati kanyāṃ gata iti //

akālacaryā viṣamā ca goṣṭhī kumitrasevā na kadāpi kāryā /

paśyāṇḍajaṃ padmavane prasuptaṃ dhanurvimuktena śareṇa bhinnam //

akālajaladendoḥ sā hṛdyā vadanacandrikā /

nityaṃ kavicakorairyā pīyate na ca hīyate //

akālajaladaślokaiś citramātmakṛtairiva /

jātaḥ kādambarīrāmo nāṭake pravaraḥ kaviḥ //

akālajaladacchannam ālokya ravimaṇḍalam /

cakravākayugaṃ rauti rajanībhayaśaṅkayā //

akālamṛtyuṃ parihṛtya jīvitaṃ dadāti yo dehasukhaṃ ca dehinām /

natena dhātrāsti samaḥ kuto'dhiko na jīvitāddānamihātiricyate //

akālamṛtyurviśvāso viśvasan hi vipadyate /

yasmin karoti viśvāsaṃ sa jīvatyaparo mṛtaḥ //

akālasahamatyalpaṃ mūrkhavyasanināyakam /

aguptaṃ bhīruyodhaṃ ca durgavyasanamucyate //

akālasainyayuktastu hanyate kālayodhinā /

kauśikena hatajyotir niśītha iva vāyasaḥ //

akāle kṛtyamārabdhaṃ kaṛtuṃ nārthāya kalpate /

tadeva kāla ārabdhaṃ mahate'rthāya kalpate //

akāle garjite deve durdinaṃ vāthavā bhavet /

pūrvakāṇḍahataṃ lakṣyam anadhyāyaṃ pracakṣate //

akiṃcanaḥ paripatan sukhamāsvādayiṣyasi /

akiṃcanaḥ sukhaṃ śete samuttiṣṭhati caiva hi //

akiṃcanatvaṃ rājyaṃ ca tulayā samatolayat /

akiṃcanatvamadhikaṃ rājyādapi jitātmanaḥ //

akiṃcanasya dāntasya śāntasya samacetasaḥ /

mayā saṃtuṣṭamanasaḥ sarvāḥ sukhamayā diśaḥ //

akiṃcanasya śuddhasya upapannasya sarvaśaḥ /

avekṣamāṇastrīṃllokān na tulyamupalakṣaye //

akiṃcanāśca dṛśyante puruṣāścirajīvinaḥ /

samṛddhe ca kule jātā vinaśyanti pataṃgavat //

akiṃcitkāriṇāṃ dīnair ākṛṣṭaguṇakarmaṇām /

aghāya gatasattvānāṃ darśanasparśanādikam //

akīrtiṃ cāpi bhūtāni kathayiṣyanti te'vyayām /

saṃbhāvitasya cākīrtir maraṇādatiricyate //

akīrtiryasya gīyeta loke bhūtasya kasyacit /

patatyevādhamāṃllokān yāvacchabdaḥ prakīrtyate //

akīrtirnindyate devaiḥ kīrtirlokeṣu pūjyate /

kīrtyarthaṃ tu samārambhaḥ sarveṣāṃ sumahātmanām //

akīrteḥ kāraṇaṃ yoṣid yoṣidvairasya kāraṇam /

saṃsārakāraṇaṃ yoṣid yoṣitaṃ varjayettataḥ //

akuṇṭhotkaṇṭhayā pūrṇam akaṇṭhaṃ kalakaṇṭhi mām /

kambukaṇṭhyāḥ kṣaṇaṃ kaṇṭhe kuru kaṇṭhārtimuddhara //

akuberapurīvilokanaṃ na dharāsūnukaraṃ kadācana /

atha tatpratikārahetave- 'damayantīpatilocanaṃ bhaja //

akurvanto'pi pāpāni śucayaḥ pāpasaṃśrayāt /

parapāpairvinaśyanti matsyā nāgahrade yathā //

akulānāṃ kule bhāvaṃ kulīnānāṃ kulakṣayam /

saṃyogaṃ viprayogaṃ ca paśyanti cirajīvinaḥ //

akulīnaḥ kulīnaśca maryādāṃ yo na laṅghayet /

dharmāpekṣī mṛdurdāntaḥ sa kulīnaśatairvaraḥ //

akulīnastu puruṣaḥ prakṛtaḥ sādhusaṃkṣayāt /

durlabhaiśvaryasaṃprāpto garvitaḥ śatrutāṃ vrajet //

akulīno'pi mūrkho'pi bhūpālaṃ yo'tra sevate /

api saṃmānahīno'pi sa sarvatra prapūjyate //

akule patito rājā mūrkhaputro hi paṇḍitaḥ /

nirdhanasya dhanaprāptis tṛṇavanmanyate jagat //

akūpārād vāri pracurataramādāya jaladaḥ sa dānādhyakṣo'pi prakirati jalaṃ nādbhutamidam /

sa megho dhanyo yat parikirati muktāphalatayā yadīyāsau kīrtirnaṭati nṛpanārīkucataṭe //

akūrcārambho'pi praticubukadeśaṃ karatalaṃ pratijñāyāṃ kurvan yuvatiṣu dṛśaṃ snigdhataralāṃ /

kumāro'haṃ kārāt pariṣadi samānānagaṇayan bhujau vakṣaḥ paśyannavavayasi kāntiṃ vitanute //

akṛtakavalārambhairvaktrairbhayasthagitekṣaṇāḥ kimapi valitagrīvaṃ sthitvā muhurmṛgapaṅktayaḥ /

gaganamasakṛtpaśyantyetāstathāśrughanairmukhair nipatati yathā śṛṅgāgrebhyo'kramaṃ nayanodakam //

akṛtajñamanāryaṃ ca dīrgharoṣamanārjavam /

caturo viddhi cāṇḍālāñ jātyā jāyeta pañcamaḥ //

akṛtatyāgamahimnāṃ mithyā kiṃ rājarājaśabdena /

goptāraṃ na nidhīnāṃ mahayanti maheśvaraṃ vibudhāḥ //

akṛtadviṣadunnaticchidaḥ śritasaṃrakṣaṇavandhyakarmaṇaḥ /

puruṣasya nirarthakaḥ karaḥ kila kaṇḍūyanamātrasārthakaḥ //

akṛtapremaiva varaṃ na punaḥ saṃjātavighaṭitapremā /

uddhṛtanayanastāmyati yathā hi na tatheha jātāndhaḥ //

akṛta viśadadhāmno bimbasāraṃ gṛhītvā dayita yuvativaktraṃ lokadhātreti vidmaḥ /

na hi na hi bhavadīyo moha evaiṣa mitra sitagaralanidhānaṃ tattvato niścinu tvam //

akṛtasyāgamo nāsti kṛte nāśo na vidyate /

akasmādeva loko'yaṃ tṛṣṇe dāsīkṛtastvayā //

akṛtātmānamāsādya rājānamanaye ratam /

samṛddhāni vinaśyanti rāṣṭrāṇi nagarāṇi ca //

akṛte'pyudyame puṃsām anyajanmakṛtaṃ phalam /

śubhāśubhaṃ samabhyeti vidhinā saṃniyojitam //

akṛteṣvevakāryeṣu mṛtyurvai saṃprakarṣati /

yuvaiva dharmaśīlaḥ syād animittaṃ hi jīvitam //

akṛtopadravaḥ kaścin mahānapi na pūjyate /

pūjayanti narā nāgān na tārkṣyaṃ nāgaghātinam //

akṛtayaṃ naiva kṛtyaṃ syāt prāṇatyāge'pyupasthite /

na ca kṛtyaṃ parityājyam eṣa dharmaḥ sanātanaḥ //

akṛtayaṃ manyate kṛtayaṃ agamyaṃ manyate sugam /

abhakṣyaṃ manyate bhakṣyaṃ strīvākyaprerito naraḥ //

akṛtrimapremarasā vilāsālasagāminī /

asāre dagdhasaṃsāre sāraṃ sāraṅgalocanā //

akṛtrimavilāsāṅkam aśikṣitakalākramam /

avibhāgāṅgasubhagaṃ babhūva surataṃ tayoḥ //

akṛtvā karma yo loke phalaṃ vindati viṣṭitaḥ /

sa tu vaktavyatāṃ yāti dveṣyo bhavati prāyaśaḥ //

akṛtvā nijadeśasya rakṣāṃ yo vijigīṣate /

sa nṛpaḥ paridhānena vṛtamauliḥ pumāniva //

akṛtvā parasaṃtāpam agatvā khalanamratām /

anutsṛjya satāṃ vartma yat svalpamapi tad bahu //

akṛtvā pauruṣaṃ yā śrīḥ kiṃ tayālasabhāgyayā /

kuraṅgo'pi samaśnāti daivādupanataṃ tṛṇam //

akṛtvā mānuṣaṃ karma yo daivamanuvartate /

vṛthā śrāmyati saṃprāpya patiṃ klībamivāṅganā //

akṛtvā helayā pādam uccairmūrdhasu vidviṣām /

kathaṃkāramanālambā kīrtirdyāmadhirohati //

akṛpaṇamaśaṭhamacapalaṃ yoginamaviṣādinaṃ budhaṃ śūram /

yadi nāśrayati naraṃ śrīḥ śrīreva hi vañcitā bhavati //

akṛśaṃ kucayoḥ kṛśaṃ valagne vitataṃ cakṣuṣi vistṛtaṃ nitambe /

aruṇādharamāvirastu citte karuṇāśāli kapālibhāgadheyam //

akṛśaṃ nitambabhāge kṣāmaṃ madhye samunnataṃ kucayoḥ /

atyāyataṃ nayanayor mama jīvitametadāyāti //

akṛṣṭaphalamūlena vanavāsarataḥ sadā /

kurute'harahaḥ śrāddham ṛṣirvipraḥ sa ucyate //

akekī kiṃ kekī vacasi caturaḥ kinna kuraraḥ śukaḥ kiṃvā mūkaḥ sa ca kalaravaḥ kiṃ kṣataravaḥ /

tvayāgaṇyaiḥ puṇyaiḥ pikamadhurimā dhīragarimā yato labdhaḥ stabdhaḥ kimasi ruciraṃ neha suciram //

akausumī manmathacāpayaśṭi- ranaṃśukā vibhramavaijayantī /

lalāṭaraṅgāṅgaṇanartakīyam anañjanā bhrūranuyāti dṛṣṭam //

akratvaṅgamatastakraṃ na śatakratunā hutam /

nādattamiti vākyārthāt takraṃ śakrasya durlabham //

akratvarthamiti jñātvā śakre na hutavān purā /

nādattamiti śāstrārthāt takraṃ śakrasya durlabham //

akrameṇānupāyena karmārambho na sidhyati /

dadhisarpiḥpayāṃsīva śabarasya yathā hi goḥ //

akrodhaṃ śikṣayantyanyaiḥ krodhanā ye tapodhanāḥ /

nirdhanāste dhanāyaiva dhātuvādopadeśinaḥ //

akrodhanaḥ krodhanebhyo viśiṣṭas tathā titikṣuratitikṣorviśiṣṭaḥ /

amānuṣebhyomānuṣāśca pradhānā vidvāṃstathaivāviduṣaḥ pradhānaḥ //

akrodhanaḥ satyavādī bhūtānāmavihiṃsakaḥ /

anasūyaḥ sadācāro dīrghamāyuravāpnuyāt //

akrodhanaśca rājendra satyaśīlo dṛḍhavrataḥ /

ātmopamaśca bhūteṣu sa tīrthaphalamaśnute //

akrodhavairāgyajitendriyatvaṃ kṣamādayāśāntijanapriyatvam /

nirlobhadātā bhayaśokahārī jñānasya cihnaṃ bhayalakṣaṇāni //

akrodhasya yadā krodhaḥ sarvanāśāya kalpate /

rāghavasya prakopena baddho nadanadīpatiḥ //

akrodhena jayet krodham asādhuṃ sādhunā jayet /

jayet kadaryaṃ dānena jayet satyena cānṛtam //

aklāntadyutibhirvasantakusumairuttaṃsayan kuntalān antaḥ khelati khañjarīṭanayane kuñjeṣu kañjekṣaṇaḥ /

asmanmandirakarmatastava karau nādyāpi viśrāmyataḥ kiṃ brūmo rasikāgraṇīrasi ghaṭī neyaṃ vilambakṣamā //

akliṣṭabālatarupallavalobhanīyaṃ pītaṃ mayā sadayameva ratotsaveṣu /

bimbādharaṃ daśasi ced bhramara priyāyās tvāṃ kārayāmi kamalodarabandhanastham //

akleśādiva cintitam upatiṣṭhati siddhameva puṇyavatām /

uḍḍīyāpuṇyavatāṃ gacchanti kapotakāḥ paśya //

akṣatrārikṛtābhimanyunidhanaprodbhūtatīvrabhruvaḥ pārthasyākṛta śātravapratikṛterantaḥ śucā muhyataḥ /

kīrṇā bāṣpakaṇaiḥ patanti dhanuṣi vrīḍājaḍā dṛṣṭayo hā vatseti giraḥ sphuranti na punarniryānti vaktrādbahiḥ //

akṣadevanapaṇīkṛtedhare kāntayorjayaparājaye sati /

atra vaktu yadi vetti manmathaḥ kastayorjayati jīyate'pi vā //

akṣadyūtajitādharagrahavidhāvīśo'si tatkhaṇḍanā- dādhikye vada ko bhavāniti mṛṣā kopāñcitabhrū latam /

svidyatkhinnakarā /grakuḍma/ laparāyattīkṛtāsyasya me mugdhākṣīpratikṛtya tat kṛtavatī dyūte'pi yannārjitam //

akṣamaḥ kṣamatāmāno kriyāyāṃ yaḥ pravartate /

sa hi hāsyāspadatvaṃ ca labhate prāṇasaṃśayam //

akṣamālāpavṛttijñā kuśāsanaparigrahā /

brāhmīva daurjanī saṃsad vandanīyā samekhalā //

akṣamā hrīparityāgaḥ śrīnāśo dharmasaṃkṣayaḥ /

abhidhyāprājñatā caiva sarvaṃ lobhāt pravartate //

akṣamo'satyasaṃdhaśca paradārī nṛśaṃsakṛt /

pacyate narakeṣveva dahyamānaḥ svakarmaṇā //

akṣaradvayamabhyastaṃ nāsti nāstīti yat purā /

tadidaṃ dehi dehīti viparītamupasthitam //

akṣaramaitrībhājaḥ sālaṃkārasya cāruvṛttasya /

kiṃ brūmo sakhi yūno na hi na hi sakhi padyabandhasya //

akṣarāṇāmakāro'ham iti viṣṇuḥ svayaṃ bruvan /

bhavatā so'pi yat satyam ākāreṇa laghūkṛtaḥ //

akṣarāṇi parīkṣyantām ambarāḍambareṇa kim /

śaṃbhurambarahīno'pi sarvajñaḥ kiṃ na jāyate //

akṣarāṇi vicitrāṇi yena jānanti mānavāḥ /

balīvardasamāste tu khuraśṛṅgavivarjitāḥ //

akṣarāṇi samānāni vartulāni ghanāni ca /

parasparavilagnāni taruṇīkucakumbhavat //

akṣipakṣma kadā luptaṃ chidyante hi śiroruhāḥ /

vardhamānātmanāmeva bhavanti hi vipattayaḥ //

akṣibhyāṃ kṛṣṇaśārābhyām asyāḥ karṇau na bādhitau /

śaṅke kanakatāḍaṅkapāśatrāsavaśādiva //

akṣīṇakarmabandhastu jñātvā mṛtyumupasthitam /

uktvāntikāle saṃsmṛtya punaryogitvamṛcchati //

akṣīṇabhogādviṣamād iṣṭāniṣṭabhayojjhitāt /

durjanādvata devā apy aśaktā iva bibhyati //

akṣetre bījamutsṛṣṭam antareva vinaśyati /

abījakamapi kṣetraṃ kevalaṃ sthaṇḍilaṃ bhavet //

akṣeṣu mṛgayāyāṃ ca strīṣu pāne vṛthāṭane /

nidrāyāṃ ca nibandhena kṣipraṃ naśyati bhūpatiḥ //

akṣeṣviyaṃ vyasanitā hṛdaye yadete rāgo ghano madhumadotkaṭamānanaṃ ca /

padmastathāpi paramāspadameva lakṣmyās taddainyameva kila durbhagatā yadebhiḥ //

akṣoṭhaśuṇṭhimaricārdrakadāḍimatvak kustumburūlavaṇatailasusaṃskṛtān yaḥ /

matsyān suśītasitabhaktatale dadhāti sa brahmalokamadhigacchati puṇyakarmā //

akṣaure'pi ca nakṣatre kurvīta budhasomayoḥ /

yukte'pi tithinakṣatre na kuryācchanibhaumayoḥ //

akṣauhiṇī ripuṃ hanyāt svayaṃ vā tena hanyate /

brāhmaṇo mantraviddhanyāt sarvāneva ripūn kṣaṇāt //

akṣṇornikṣipadañjanaṃ śravaṇayostāpiñchagucchāvalīṃ mūrdhni śyāmasarojadāma kucayoḥ kastūrikāpatrakam /

dhūrtānāmabhisārasaṃbhramajuṣāṃ viṣvaṅnikuñje sakhi dhvāntaṃ nīlanicolacāru sudṛśāṃ pratyaṅgamāliṅgati //

akṣṇormañjulamañjanaṃ caraṇayornīlāśmajau nūpurā- vaṅge nīlapaṭaḥ sphuṭaṃ mṛgamadanyāsaḥ kapolasthale /

yatprītyā pariśīlitaṃ paradṛśāṃ rodhāya tatsāṃprataṃ nepathyasya vidhāvapīdamasatījātasya jātaṃ tamaḥ //

akṣṇoryugmaṃ vilokānmṛdutanuguṇatastarpayantī śarīraṃ divyāmodena vaktrādapagatamarutā nāsikāṃ cāruvācā /

śrotradvaṃdvaṃ manojñādrasanamapi rasādarpayantī mukhābjaṃ yadvatpañcākṣasaukhyaṃ vitarati yuvatiḥ kāmināṃ nānyadevaṃ //

akṣṇorvipakṣa iti sānuśayaṃ lulāva nīlotpalaṃ yadabalā kalamasya goptrī /

bhūyastadeva śirasāvahadunnatānāṃ vairaṃ virodhiṣu dṛḍhaṃ na parājiteṣu //

akhaṇḍamaṇḍalaḥ śrīmān paśyaiṣa pṛthivīpatiḥ /

na niśākaravajjātu kalāvaikalyamāgataḥ //

akhaṇḍitaṃ ca kramukaṃ cūrṇam tu rasavarjitam /

bhūmau nipatitaṃ patraṃ śakrasyāpi śriayaṃ haret //

akhaṇḍitā śaktirathopamānaṃ na svīkṛtaṃ na cchalarītirasti /

aspṛṣṭasaṃdehaviparyayasya ko'yaṃ tava nyāyanaye niveśaḥ //

akharvaparvagarteṣu vicchinno yasya vāridhiḥ /

sa eva hi muneḥ pāṇir adhastādvindhyabhūbhṛtaḥ //

akhilaṃ viduṣāmanāvilaṃ suhṛdā ca svahṛdā ca paśyatām /

savidhe'pi nasūkṣmasākṣiṇī vadanālaṃkṛtimātramakṣiṇī //

akhileṣu vihaṃgeṣu hanta svacchandacāriṣu /

śuka pañjarabandhaste madhurāṇāṃ girāṃ phalam //

agajānanapadmārkaṃ gajānanamaharniśam /

anekadaṃ taṃ bhaktānām ekadantamupāsmahe //

agaṇitaguṇena sundara kṛtvā cāritramapyudāsīnam /

bhavatānanyagatiḥ sā vihitāvartena taraṇiriva //

agaṇitagururyācñālolaṃ padāntasadātithiḥ samayamavidan mugdhaḥ kālāsaho ratilampaṭaḥ /

kṛtakakupitaṃ hastāghātaṃ trapāruditaṃ haṭhā- daparigaṇayan lajjāyāṃ māṃ nimajjayati priyaḥ //

agaṇitanijaśramāṇāṃ parakṛtye'bhyetya vartamānānām /

sujanaghanadinamaṇīnāṃ paropakārārthamajani janiḥ //

agaṇitayaśasā tyakta- sthitinā kriyate'tha yākṛtajñena /

snigdhe suhṛdi sarāge mitre tava vañcanā na yuktā sā //

agatitvamatiśraddhā jñānābhāsena tṛptatā /

trayaḥ śiṣyaguṇā hyete mūrkhācāryasya bhāgyajāḥ //

agatīnāṃ khalīkārād duḥkhaṃ naivopajāyate /

bhavantyaśokāḥ prāyeṇa sāṃkurāḥ pādatāḍitāḥ //

agadaiḥ sarvasāmānyair vyantarāṇāṃ viṣaṃ haret /

dhūpo devīsahāpicchakhaṇḍanaistadviṣāpahaḥ //

agamyagamanāt prāyaḥ prāyaścittīyate janaḥ /

agamyaṃ tvadyaśo yāti sarvatraiva ca pāvanam //

agamyāni pumān yāti yo'sevyāṃśca niṣevate /

sa mṛtyumupagṛhṇāti garbhamaśvatarī yathā //

agamyārthaṃ tṛṇaprāṇāḥ pṛṣṭhasthīkṛtabhīhriyaḥ /

śambhalībhuktasarvasvā janā yatpāripārśvikāḥ //

agamyo mantrāṇāṃ prakṛtibhiṣajāmapyaviṣayaḥ sudhāsārāsādhyo visadṛśatarārambhagahanaḥ /

jagadbhrāmīkartuṃ pariṇatadhiyānena vidhinā sphuṭaṃ sṛṣṭo vyādhiḥ prakṛtiviṣamo durjanajanaḥ //

agastitulyāśca ghṛtābdhiśoṣaṇe dambholitulyā vaṭakādribhedane /

śākāvalīkānanavahnirūpās ta eva bhaṭṭā itare bhaṭāśca //

agastihastaculukamite'bdhau vāhanākṛtau /

magnaḥ samudro velāyām iti devāstadā jaguḥ //

agastya iva yasyāsir nyañcitakṣitibhṛdbabhau /

citraṃ so'pyakaronnṛtyat kabandhaṃ samarārṇavam //

agastyasya muneḥ śāpād brahmasyandanamāsthitaḥ /

mahāsukhāt paribhraṣṭo nahuṣaḥ sarpatāṃ gataḥ //

agastyena payorāśeḥ kiyat kiṃ pītamujjhitam /

tvayā vairikulaṃ vīra samare kīdṛśaṃ kṛtam //

agā gāṅgāṅgakākākagāhakāghakakākahā /

ahāhāṅka khagāṅkāgakaṅkāgakhagakākaka //

agādhajalasaṃcārī vikārī na ca rohitaḥ /

gaṇḍūṣajalamātre tu śapharī pharpharāyate //

agādhahṛdayā bhūpāḥ kūpā iva durāsadāḥ /

ghaṭakā guṇino no cet kathaṃ labhyeta jīvanam //

agādhenāpi kiṃ tena toyena lavaṇāmbudheḥ /

janumātraṃ varaṃ vāri tṛṣṇācchedakaraṃ nṛṇām //

agāre'smin kānte giriśamaniśānāthaśakalaṃ bhujaṃgānuttuṅgān sakalamapi vātāyanapathe /

nikuñjeṣu śyenānadhigṛhaśiro rāhuvalayaṃ likhantyā nīyante śiva śiva tayā hanta divasāḥ //

aguṇakaṇo guṇarāśir dvayamapi daivena khalamukhe patitam /

prasarati tailamivaikaḥ salile ghṛtavajjaḍatvametyanyaḥ //

agururiti vadatu loko gauravamatraiva punarahaṃ manye /

darśitaguṇaikavṛttir yasya jane janitadāhe'pi //

agurusurabhidhūpāśobhitaṃ keśapāśaṃ galitakusumamālaṃ dhunvatī kuñcitāgram /

tyajati gurunitambā nimnanābhiḥ sumadhyāpy uṣasi śayanavāsaḥ kāminī kāmaśobhā //

agurorapi sata uccaiḥ praśaṃsanaṃ tadguṇā vitanvanti /

agururjvalane'pyastaḥ saurabhamiṣato guṇān vamati //

agūḍhavibhavā yasya paurā rāṣṭravāsinaḥ /

nayāpanayavettāyaḥ sa rājā rājasattamaḥ //

agūḍhahāsasphuṭadantakesaraṃ mukhaṃ svidetadvikasannu paṅkajam /

iti pralīnāṃ nalinīvane sakhīṃ vidāmbabhūvuḥ sucireṇa yoṣitaḥ //

agniṃ prāpya yathā sadyas tūlarāśirvinaśyati /

tathā gaṅgājalenaiva sarvapāpaṃ vinaśyati //

agniṃ stokamivātmānaṃ saṃdhukṣayati yo naraḥ /

sa vardhamāno grasate mahāntamapi saṃcayam //

agniḥ stoko vardhate cājyasikto bījaṃ caikaṃ bahusāhasrameti /

kṣayodayau vipulau saṃniyamya tasmādalpaṃ nāvamanyeta vittam //

agnikuṇḍasamā nārī ghṛtakumbhasamo naraḥ /

saṃgamena parastrīṇāṃ kasya no calate manaḥ //

agnikumbhasamā nārī ghṛtakumbhasamo naraḥ /

ubhayorapi saṃyogaḥ kasya viśvāsakārakaḥ //

agnidāhe na me duḥkhaṃ chede na nikaṣe na vā /

yattadeva mahadduḥkhaṃ guñjayā saha tolanam //

agnido garadaścaiva śastrapāṇirdhanāpahaḥ /

kṣetradārāpahārī ca ṣaḍete hyātatāyinaḥ //

agninā bhasmanā caiva stambhena ca janena ca /

advāreṇaiva mārgeṇa paṅktitadoṣo na vidyate //

agnirāpaḥ striyo mūrkhāḥ sarpā rājakulāni ca /

nityaṃ yatnena sevyāni sadyaḥ prāṇaharāṇi ṣaṭ //

agnirgururdvijātīnāṃ varṇānāṃ pārthivo guruḥ /

kulastrīṇāṃ gururbhartā sarvasyābhyāgato guruḥ //

agnirdahati tāpena sūryo dahati raśmibhiḥ /

rājā dahati daṇḍena tapasā brāhmaṇo dahet //

agnirdevo dvijātīnāṃ munīnāṃ hṛdi daivatam /

pratimāsvalpabuddhīnāṃ sarvatra samadarśinaḥ //

agnirhi devatāḥ sarvāḥ sarvaṇaṃ ca tadātmakam /

tasmāt suvarṇaṃ dadatā dattāḥ sarvāḥ sma devatāḥ //

agniṣṭomādibhiryajñair vividhairāptadakṣiṇaiḥ /

na tat phalamavāpnoti tīrthārthe gamanena yat //

agniśtejo mahalloke gūḍhastiṣṭhati dāruṣu /

na copayuṅkte taddāru yāvanno dīpyate paraiḥ //

sa eva khalu dārubhyo yadā nirmathya dīpyate /

tadā tacca vanaṃ cānyan nirdahatyāśu tejasā //

evameva kule jātāḥ pāvakopamatejasaḥ /

kṣamāvanto nirākārāḥ kāṣṭhe'gniriva śerate //

agnihotraṃ gṛhaṃ kṣetraṃ garbhirṇīṃ vṛddhabālakau /

riktahastena nopeyād rājānaṃ devatāṃ gurum //

agnihotraṃ trayo vedās tridaṇḍaṃ bhasmaguṇṭhanam /

buddhipauruṣahīnānāṃ jīviketi bṛhaspatiḥ //

agnihotraphalā vedāḥ śīlavṛttaphalaṃ śrutam /

ratiputraphalā dārā dattabhuktaphalaṃ dhanam //

agnihotramadhītaṃ vā dānādyāścākhilāḥ kriyāḥ /

bhajante tasya vaiphalyaṃ yasya vākyamakāraṇam //

agnihotreṣu viprāṇāṃ hṛdi devo manīṣiṇām /

pratimāsvalpabuddhīnāṃ sarvatra viditātmanām //

agneryathā dāruviyogayogayor adṛṣṭato'nyatra nimittamasti /

evaṃ hi jantorapi durvibhāvyaḥ śarīrasaṃyogaviyogahetuḥ //

agnau kriyāvatāṃ devo divi devo manīṣiṇām /

pratimāsvalpabuddhīnāṃ yogināṃ hṛdaye hariḥ //

agnau dagdhaṃ jale magnaṃ hṛtaṃ taskarapārthivaiḥ /

tatsarvaṃ dānamityāhur yadi klaibyaṃ na bhāṣate //

agnau prāptaṃ pradhūyeta yathā tūlaṃ dvijottama /

tathā gaṅgāvagāḍhasya sarvaṃ pāpaṃ pradhūyate //

agnau prāstaṃ tu puruṣaṃ karmānveti svayaṃkṛtam /

tasmāttu puruṣo yatnād dharmaṃ saṃcinuyācchanaiḥ //

agnau prāstāhutiḥ samyag ādityamupatiṣṭhate /

ādityājjāyate vṛṣṭir vṛṣr̥erannaṃ tataḥ prajāḥ //

agnyākāraṃ kalayasi puraścakravākīva candraṃ baddhotkampaṃ śiśiramarutā dahyate padminīva /

prāṇān dhatse kathamapi balādgacchataḥ śalyatulyāṃs tat kenāsau sutanu janito māmmathaste vikāraḥ //

agnyādhānena yajñena kāṣāyeṇa jaṭājinaiḥ /

lokān viśvāsayitvaiva tato lumpedyathā vṛkaḥ //

agracchāyā tṛṇāgniśca nīcasevā paṭe jalam /

veśyārāgaḥ khalaprema sarvaṃ budbudasannibham //

agrataḥ pṛṣṭhato madhye pārśvato'tha samantataḥ /

vidyuccakitavadbhāti sūryakoṭisamaprabhaḥ //

agrataścaturo vedān pṛṣṭhataḥ saśaraṃ dhanuḥ /

ubhābhyāṃ ca samartho'haṃ śāpādapi śarādapi //

agrato vāmapādaṃ ca dakṣiṇaṃ jātu kuñcitam /

ālīḍhaṃ tu prakartavyaṃ hastadvayasavistaram //

agrasānuṣu nitāntapiśaṅgair bhūruhānmṛdukarairavalambya /

astaśailagahanaṃ nu vivasvān āviveśa jaladhiṃ nu mahīṃ nu //

agrāhyaṃ śravaṇasya bhūṣaṇamalaṃkāro na bhāvocitaḥ kaṇṭhasyāñjanamujjvalaṃ nayanayoḥ sūkṣmatvamāvekṣitum /

vaktrasya kṣaṇiko'dhivāsanavidhiḥ kānte priye nābhavas saubhāgyapratikarmanirmitamahāvidyaiva yenātmanaḥ //

agrāhyā mūrdhajeṣvetāḥ striyo guṇasamanvitāḥ /

na latāḥ pallavacchedam arhantyupavanodbhavāḥ //

agre kasyacidasti kaṃcidabhitaḥ kenāpi pṛṣṭe kṛtaḥ saṃsāraḥ śiśubhāvayauvanajarābhārāvatārādayam /

bālastaṃ bahu manyatāmasulabhaṃ prāptaṃ yuvā sevatāṃ vṛddhastadviṣyādbahiṣkṛta iva vyāvṛtya kiṃ paśyati //

agre kugrāmavargaḥ piśitarasalasaccaṇḍacaṇḍāyamānaḥ paścādvyādho vadhārtho niśitaśarakaraḥ pādamudrānapāyī /

viṣvagdīpto vanāgnirvanamatigahanaṃ dhūmavātyā ca dṛṣṭeḥ saroddhī kāndiśīko hari hari hariṇaḥkaṃ śaraṇyaṃ prayātu //

agre gacchata dhenudugdhakalaśānādāya gopyo gṛhaṃ dugdhe vaskayaṇīkule punariyaṃ rādhā śanairyāsyati /

ityanyavyapadeśaguptahṛdayaḥ kurvan viviktaṃ vrajaṃ devaḥ kāraṇanandasūnuraśivaṃ kṛṣṇaḥ sa muṣṇātu vaḥ //

agre gītaṃ sarasakavayaḥ pārśvato dākṣiṇātyāḥ pṛṣṭhe līlāvalayaraṇitaṃ cāmaragrāhiṇīnām /

yadyastyevaṃ kuru bhavarasāsvādane lampaṭatvaṃ no ceccetaḥ praviśa sahasā nirvikalpe samādhau //

agre taptajalā nitāntaśiśirā mūle muhurbāhubhir vyāmathyoparataprapeṣu pathikairmārgeṣu madhyaṃdine /

ādhārāḥ plutabālaśaivaladalacchedāvakīrṇormayaḥ pīyante halamuktamagnamahiṣaprakṣobhaparyāvilāḥ //

agre tiṣṭhati dāruṇākṛtirasau krodhoddhataḥ kesarī paścādudbhaṭadāvadūṣitadharāsaṃkrāntacaṇḍānilaḥ /

kiṃ kurmaḥ sahasā vihāya kalabhānetān brajāmaḥ kathaṃ haṃho kūṇitalocaneti kariṇī cintākulā tābhyati //

agre dhanuḥ śarakaraḥ svayamasti kāmaḥ paścāttvarā śaśadharodayasaṃśayotthā /

dhvāntaṃ dināntavikasadvibhavaṃ samantāt kiṃ kevalā pathi vadhūrdayitābhisāre //

agre prastutanāśānāṃ mūkatā paramo guṇaḥ /

tathāpi prabhubhaktānāṃ saudharmyādevamucyate //

yaireva stutibhiḥ svāmī prāpyate vyasanāvaṭam /

paścānmūkatvamāpannair ḍaddharttuṃ naiva śakyate //

agre māhiṣikaṃ dṛṣṭvā madhye tu vṛṣalīpatim /

ante vārdhuṣikaṃ dṛṣṭvā nirāśāḥ pitaro gatāḥ //

agre yānti rathasya reṇuvadamī cūrṇībhavanto ghanāś cakrabhrāntirarāntareṣu janayatyanyāmivārāvalim /

citranyastamivācalaṃ hayaśirasyāyāmavaccāmaraṃ yaṣṭyagre ca samaṃ sthito dhvajapaṭaḥ prānte ca vegānilāt //

agre laghimā paścān mahatāpi pidhīyate na hi mahimnā /

vāmana iti trivikramam abhidadhati daśāvatāravidaḥ //

agre vikīrṇakurabaka- phalajālakahīyamānasahakāram /

pariṇāmābhimukhamṛtor utsukayati yauvanaṃ cetaḥ //

agre vyādhaḥ karadhṛtaśaraḥ pārśvato jālamālā pṛṣṭe vahnirdahati nitarāṃ saṃnidhau sārameyāḥ /

eṇī garbhādalasagamanā bālakai ruddhapādā cintāviṣṭā vadati hi mṛgaṃ kiṃ karomi kva yāmiḥ //

agre śyāmalabindubaddhatilakairmadhye'pi pākānvaya- prauḍhībhūtapaṭolapāṭalatarairmūle manāgbabhrubhiḥ /

vṛnte karkaśakīrapiccaharibhiḥ sthūlaiḥ phalairbandhurāḥ saṃpratyutsukayanti kasya na manaḥ pūgadrumāṇāṃ chaṭāḥ //

agresarī kumārī tatpṛṣṭe puṅkhago yadā tāraḥ /

siddhistadottamā syād dṛṣṭāpyādau varā durgā //

agre strīnakhapāṭalaṃ kuravakaṃ śyāmaṃ dvayorbhāgayor bālāśokamupoḍharāgasubhagaṃ bhedonmukhaṃ tiṣṭhati /

īṣadbaddharajaḥkaṇāṃgrakapiśā cūte navā mañjarī mugdhatvasya ca yauvanasya ca sakhe madhye madhuśrīḥ sthitā //

agryo muktimatāṃ prayogasamaye mantreṣu pṛṣṭhaṃ gataḥ pākāgāragatastu pācakamanastoṣāya vācaspatiḥ /

uccāyāṃ nirato rato'rthakagaṇe piṇḍeṣu dattādaro nānāśrāddhagaṇaikacālitamanā bhaddoṭṭamo rājate //

aghaṃ sa kevalaṃ bhuṅkte yaḥ pacatyātmakāraṇāt /

yajñaśiṣṭāśanaṃ hyetat satāmannaṃ vidhīyate //

aghaṭitaṃ ghaṭanāṃ nayati dhruvaṃ sughaṭitaṃ kṣaṇabhaṅguratācalam /

jagadidaṃ kurute sacarācaraṃ vidhiraho balavāniti me matiḥ //

aghaṭitaghaṭitaṃ ghaṭayati sughaṭitaghaṭitāni jarjarīkurute /

vidhireva tāni ghaṭayati yāni pumānnaiva cintayati //

aghṛṣṭamiva māṇikyam amattamiva ca dvipam /

aśūraṃ pārthivaṃ loko jātyamapyavamanyate //

aṅkaṃ ke'pi śaśaṅkirejalanidheḥ paṅkaṃ pare menire sāraṅgaṃ katicicca saṃjagadire bhūmeśca bimbaṃ pare /

indau yaddalitendranīlaśakalaśyāmaṃ darīdṛśyate tanmanye ravibhītamandhatamasaṃ kukṣisthamālakṣyate //

aṅkanilīnagajānana- śaṅkākulabāhuleyahṛtavasanau /

sasmitaharakarakalitau himagiritanayāstanau jayataḥ //

aṅkanyāsairviṣamair māyāvanitālakāvalīkuṭilaiḥ /

ko nāma kāmacāraiḥ kāyasthairmohito na janaḥ //

aṅkamallavinodeṣu tathānyeṣūtsavādiṣu /

antaḥpurapracāreṣu devapūjāpareṣu ca //

aṅkādhiropitamṛgaś candramā mṛgalāñchanaḥ /

kesarī niṣṭhurakṣiptamṛgayūtho mṛgādhipaḥ //

aṅkurite pallavite korakite vikasite ca sahakāre /

aṅkuritaḥ pallavitaḥ korakito vikasitaśca madanaḥ //

aṅkekṛtvottamāṅgaṃ plavagabalapateḥ pādamakṣasya hantur datvotsaṅge salīlaṃ tvaci kanakamṛgasyāṅgaśeṣaṃ nidhāya /

bāṇaṃ rakṣaḥ kulaghanaṃ praguṇitamanujenādarāttīkṣṇamakṣṇaḥ koṇenāvekṣamāṇastvadanujavacane dattakarṇo'yamāste //

aṅke vṛddhimupāgataṃ śiśutayā sarvāṅgamāliṅgitaṃ matsyaḥ śrīparirambhanirbharataravyākośakoṣonmukhaiḥ /

āśāptaiḥ paripīyamānamaniśaṃ niḥspandamindindirair dūrādeva nimeṣaśūnyanayanaḥ padmaṃ samudvīkṣate //

aṅkeṣu śūnyavinyāsād vṛddhiḥ syāttu daśādhikā /

tasmājjñeyā viśeṣeṇa aṅkānāṃ vāmato gatiḥ //

aṅkollakvāthatoyena miśritaṃ ghṛtamākṣikam /

vasā kiṭikuṅgāṇām etaiḥ siktā mahīruhāḥ //

aṅkollakvathitaṃ svinnaṃ nṛmāṃsaṃ chāgadugdhayuk /

piṇyākasahitaṃ mūle sahakārasya nikṣipet //

aṅkollatailabhāvitam uṣitaṃ gośakṛti kumudakandamalam /

karakāmbukardamabhṛte kalaśe kusumaṃ samudvahati //

aṅkollatailasūkara- śiśumāravasāsu bhāvitaṃ bījam /

sadyo rohati nihitaṃ bhūmau karakāmbhasā siktam //

aṅkollapatradhapena yadvā keśasamanvitaiḥ /

saktubhiḥ kaṭutailāktair yāti matsyaviṣaṃ kṣayam //

aṅkollabījamajjānāṃ sūkṣmacūrṇaṃ vidhīyate /

tilatailena taccūrṇaṃ samyakkṛtvā ca bhāvayet //

aṅgaṃ galitaṃ palitaṃ muṇḍaṃ dantavihīnaṃ jātaṃ tuṇḍam /

karadhṛtakampitaśobhitadaṇḍaṃ tadapi na muñcatyāśā piṇḍam //

aṅgaṃ candanapaṅkapaṅkajabisacchedāvalīnaṃ muhus tāpaḥ śāpa ivaiṣa śoṣaṇapaṭuḥ kampaḥ sakhīkampanaḥ /

śvāsāḥ saṃvṛtatārahārarucayaḥ saṃbhinnacīnāṃśukā jātaḥ prāgatidāhavedanamahārambhaḥ sa tasyā jvaraḥ //

aṅgaṃ candanapāṇḍu pallavamṛdustāmbūlatāmro'varo dhārāyantrajalābhiṣekakaluṣe dhautāñjane locane /

antaḥpuṣpasugandhirārdrakabarī svacchaṃ tanīyo'mbaraṃ kāntānāṃ kamanīyatāṃ bidadhate grīṣme'parāhṇagame //

aṅgaṃ dakṣiṇamāruhya vāmenottarati sphuṭam /

tadā hānikarī jñeyā vyatyayena tu lābhadā //

aṅgaṃ damanapattrābhamaṅge yasmin pratīyate /

vidyāddamanavajraṃ tu tīkṣṇadhāraṃ mahāguṇam //

aṅgaṃ pratīyate yatra bahugranthisamanvitam /

durlabhaṃ tanmahāmūlyaṃ granthivajrakamucyate //

aṅgaṃ bhūṣaṇanikaro bhūṣayatītyeṣa laukiko vādaḥ /

aṅgāni bhūṣaṇānāṃ kāmapi suṣamāmajījanaṃstasyāḥ //

aṅgaṃ yena rathīkṛtaṃ nayanayoryugmaṃ rathāṅgīkṛtaṃ patraṃ svaṃ rathakarmasāratthikṛtaṃ śvāsasturaṃgīkṛtāḥ /

koda'ḍīkṛtamātmavīryamacirānmaurvīkṛtaṃ bhūṣaṇaṃ vāmāṅgaṃ viśikhīkṛtaṃ diśatu naḥ kṣemaṃ sa dhanvī pumān //

aṅgaṇaṃ tadidamunmadadvipa- śreṇiśoṇitavihāriṇo hareḥ /

ullasattaruṇakelipallavāṃ sallakīṃ tyajati kiṃ mataṅgajaḥ //

aṅgaṇavedirvasudhā kulyā jaladhiḥ sthalī ca pātālam /

valmīkaśca sumeruḥ kṛtapratijñasya dhīrasya //

aṅgadoṣaparityaktaś caturmārgakṛtaśramaḥ /

jñātā kulakavādyasya rañjako vādakaḥ smṛtaḥ //

aṅganānāmivāṅgāni gopyante svaguṇā yadā /

tadā te spṛhaṇīyāḥ syur ime hyatyantadurlabhāḥ //

aṅganāmaṅganāmantare mādhavo mādhavaṃ mādhavaṃ cāntareṇāṅganā /

itthamākalpite maṇḍale madhyagaḥ saṃjagau veṇunā devakīnandanaḥ //

aṅganyāsastataḥ kāryaḥ śivoktaḥ siddhimicchatā /

ācāryeṇa ca śiṣyasya pāpaghno vighnanāśanaḥ //

aṅgapratyaṅgajaḥ putro hṛdayāccāpi jāyate /

tasmāt priyataro mātuḥ priyatvānna tu bāndhavaḥ //

aṅgapratyaṅgabhāgena tataḥ piṇḍaḥ prajāyate /

carmaṇācchāditaḥ sapta dhātavaḥ suyranukramāt //

aṅgamaṅgena saṃpīḍya māṃsaṃ māṃsena tu striyaḥ /

purāhamabhavaṃ prīto yattanmohavijṛmbhitam //

aṅgamanaṅgakliṣṭaṃ sukhayedanyā na me karasparśāt /

nocchvasiti tapanakiraṇaiś candrasyevāṃśubhiḥ kumudam //

aṅgayuktaḥ kṛtāsraśca kurvan samyakpurovidhim /

vijānan siddhasādhyādīn vairiṇo'strairna pīḍyate //

aṅgasaṅgāt tathā jīvo bhajate prākṛtān guṇān /

ahaṃkārābhibhūtaḥ san bhinnastebhyo'pi so'vyayaḥ //

aṅgāḥ saṃjātabhaṅgādyanavanavasatiprāptaraṅgāḥ kaliṅgās tailaṅgāḥsvargagaṅgābhiṣavaṇamatayaḥ śīryadaṅgāśca vaṅgāḥ /

lāṭāḥsvidyallalāṭāḥ padagamanadṛḍhāśvāsalolāśca colā jāyante śrīnijāma pṛthuraṇa bhavataḥ prauḍhaniḥsāṇanādāt //

aṅgākṛṣṭadukūlayā sarabhasaṃ gūḍhau bhujābhyāṃ stanāv ākṛṣṭe jaghanāṃśuke kṛtamadhaḥ saṃsaktamūrudvayam /

nābhīmūlanibaddhacakṣuṣi mayi vrīḍānatāṅgyā tayā dīpaḥ sphūtkṛtavātavepitaśikhaḥ karṇotpalenāhataḥ //

aṅgākṛṣṭirvyathayati nakhāṅkeṣu vakṣojakumbhā- vāsyaṃ jṛmbhā daśanavasane dantadaṣṭaṃ dunoti /

yāntyāḥ khedaṃ vrajati karajaśreṇiṣu śroṇibhāgaḥ prātaryāti praguṇataratāṃ vaiśasaṃ naiśamasyāḥ //

aṅgāṅgamāgate śatrau kiṃ karoti paricchadaḥ /

rāhuṇā grasite candre kiṃ kiṃ bhavati tārakaiḥ //

aṅgāṅgibhāvamajñātvā kathaṃ sāmarthyanirṇayaḥ /

paśya ṭiṭṭibhamātreṇa samudro vyākulīkṛtaḥ //

aṅgānāmatitānavaṃ kuta idaṃ kampaśca kasmāt kuto mugdhe pāṇḍukapolamānanamiti prāṇeśvarepṛcchati /

tanvyā sarvamidaṃ svabhāvata iti vyāhṛtya pakṣmāntara- vyāpī bāṣpabharastayā valitayā niḥśvasya mukto'nyataḥ //

aṅgāni khedayasi kiṃ śirīṣakusumaparipelavāni mudhā /

ayamīhitakusumānāṃ saṃpādayitā tavāsti dāsajanaḥ //

aṅgāni candanarajaḥparidhūsarāṇi tāmbūlarāgasubhago'dharapallavaśca /

svacchāñjane ca nayane vasanaṃ tanīyaḥ kāntāsu bhūṣaṇamidaṃ vibahvaśca śeṣaḥ //

aṅgāni dattvā hemāṅgi prāṇān krīṇāsi cen nṛṇām /

yuktametan na tu punaḥ koṇaṃ nayanapadmayoḥ //

aṅgāni dhīpaṭutvaṃ śaktirdaśanāḥ śanairviśīryante /

nikhilendriyāṇi yeṣāṃ cirāyuṣaste narā jñeyāḥ //

aṅgāni nidrālasavibhramāṇi vākyāni kiṃcin madalālasāni /

bhrūkṣepajihmāni ca vīkṣitāni cakāra kāmaḥ pramadājanānām //

aṅgāni me dahatu kāntaviyogavahniḥ samrakṣatu priyatamaṃ hṛdi vartate'sau /

ityāśayā śaśimukhī jaladaśruvāri- dhārābhiruṣṇamabhiṣiñcati hṛtpradeśam //

aṅgāni ślathaniḥ sahāni nayate mugdhālase vibhramaś- vāsotkampitakomalastanamuraḥ sāyāsasupte bhruvau /

kiṃ cāndolanakautukavyuparatāvāsyeṣu vāmabhruvāṃ svedāmbhaḥ stapitākulālakalateṣvāvāsito manmathaḥ //

aṅgāmodasamocchaladghṛṇipatadbhṛṅgāvalīmālita- sphūrjallañchanasūtragumphitamilannīlotpalaśrīriva /

niryatpādanakhonmukhāṃśuvisarasragdanturaḥ smaryatāṃ mañjuśrīḥ suramuktamañjariśikhāvarṣairivābhyarcitaḥ //

aṅgārapūrve gamane ca lābhaḥ some śanau dakṣiṇamarthalābham /

budhe gurau paścimakāryasiddhī ravau bhṛgau cottaramarthalābhaḥ //

aṅgāraśūlāśmapalālakeśa- vistīrṇaviṭcarmamṛteṣu dṛṣṭaḥ /

śvā mūtrayanyacchati kāryanāśaṃ dāridryamṛtyupramukhānanarthān //

aṅgārasadṛśī nārī ghṛtakumbhasamaḥ pumān /

ye prasaktā vilīnāste ye sthitāste pade sthitāḥ //

aṅgārasadṛśī yoṣit sarpiḥkumbhasamaḥ pumān /

tasyāḥ parisare brahman sthātavyaṃ na kadācana //

aṅgārahāsiṣu vilāsagṛhodareṣu talpeṣu tūlapaṭakalpitaveṣṭaneṣu /

uṣṇeṣu ca praṇayinīkucamaṇḍaleṣu śāntiṃ jagāma śiśirasya tuṣāragarvaḥ //

aṅgāraiḥ khaciteva bhūrviyadapi jvālākarālaṃ karais tigmāṃśoḥ kiratīva tīvramabhito vāyuḥ kukūlānalam /

apyambhāṃsi nakhaṃpacāni saritāmāśā jvalantīva ca grīṣme'sminnavavahnidīpitamivāśeṣaṃ jagadvartate //

aṅgāraiḥ śākavṛkṣasya cūrṇitaiḥ saghṛtaistryaham /

dattairnaśyatyatīsārastry ahaṃ pānīyavāraṇāt //

aṅgāsaṅgimṛṇālakāṇḍamayate bhṛṅgāvalīnāṃ rucaṃ nāsāmauktikamindranīlasaraṇiṃ śvāsānilād gāhate /

datteyaṃ himavālukāpi kucayordhatte kṣaṇaṃ dīpatāṃ taptāyaḥpatitāmbuvatkaratale dhārāmbu saṃlīyate //

aṅgīkuru tvamavadhīraya vā vayaṃ tu dāsāstaveti vacasaiva jayema lokān /

etāvataiva sukaro nanu viśvamāta- ruddaṇḍadaṇḍadharakiṃkaramaulibhaṅgaḥ //

aṅgīkurvanti bhaṅgīmakhilagirigaṇāstaptajāmbūnadīyāṃ dūrīkurvanti pūrīkṛtakanakagirisphāragavaṃ ca yasyāḥ /

unmattadhvāntadhārāsuravarapaṭalīdāhasañjātakīrtiḥ seyaṃ prācī pradīptirdalayatu duritaṃ sarvadā sarvadā me //

aṅgīkurvannamṛtarucirāmutpatiṣṇossalīlaṃ chāyāmantastava maṇimayo mālyavāneṣa śailaḥ /

śobhāṃ vakṣyatyadhikalalitāṃ śobhamānāmatīndor devasyāderupajanayato mānasādindubimbam //

aṅgīkṛtatitikṣaḥ seḍ guṇī niṣṭhāparo yathā /

mṛṣistathā vijayate śrīrāmo rājasattamaḥ //

aṅgīkṛttāḥ kṣatimimāmapi ye viṣahya goptuṃ guṇān kimiti vāñchasi tānmudhaiva /

muktāmaṇervimalarūpatayā nitāntam ete tava svayamapi prakaṭībhavanti //

aṅgulibhaṅgavikalpana- vividhavivādapravṛttapāṇḍityaḥ /

japacapaloṣṭhaḥ sajane dhyānaparo nagararathyāsu //

aṅgulīkisalayāgratarjanaṃ bhrūvibhaṅgakuṭilaṃ ca vīkṣitam /

mekhalābhirasakṛcca bandhanaṃ vañcayan praṇayinīravāpa saḥ //

aṅgulībhiḥ kuraṅgākṣyāḥ śobhate mudrikāvaliḥ /

proteva bāṇaiḥ pañceṣoḥ sūkṣmā lakṣyaparamparā //

aṅgulībhiriva keśasaṃcayaṃ saṃnigṛhya timiraṃ marīcibhiḥ /

kuḍmalīkṛtasarojalocanaṃ cumbatīva rajanīmukhaṃ śaśī //

aṅgulyaḥ pañcame māse dṛṣṭikukṣau ca ṣaṣṭhame /

saṃcāraḥ saptame māse aṣṭame nayaneṣu ca //

aṅgulyaḥ pallavānyāsan kusumāni nakhārciṣaḥ /

bāhū late vasantaśrīs tvaṃ naḥ pratyakṣacāriṇī //

aṅgulyagranakhena bāṣyasalilaṃ vikṣipya vikṣipya kiṃ tūṣṇīṃ rodiṣi kopane bahutaraṃ phūtkṛtya rodiṣyasi /

yasyāste piśunopadeśavacanairmāne'tibhūmiṃ gate nirviṇṇo'nunayaṃ prati priyatamo madhyasthatāmeṣyati //

aṅgulyagranirodhatastanutarāṃ dhārāmiyaṃ tanvatī karkayā na paraṃ payo nipuṇikā dātuṃ prapāpālikā /

viśliṣṭāṅgulinā kareṇa daśanāpāḍaṃ śanaiḥ pāntha he niśpandordhvavilocanas tvamapi hā jānāsi pātuṃ payaḥ //

aṅgulyagreṇa yajjaptaṃ yajjaptaṃ merulaṅghane /

vyagracittena yajjaptaṃ trividhaṃ niṣphalaṃ bhavet //

aṅgulyā kaḥ kavāṭaṃ praharati kuṭile mādhavaḥ kiṃ vasanto no cakrī kiṃ kulālo na hi dharaṇidharaḥ kiṃ dvijihvaḥ phaṇīndraḥ /

nāhaṃ ghorāhimardī kimasi khagapatirno hariḥ kiṃ kapīndraḥ ityevaṃ gopakanyāprativacanajitaḥ pātu vaścakrapāṇiḥ //

aṅguṣṭhatarjanībhyāṃ gā ghrāṇe saṃgṛhya nāmayet /

mantreṇānena vaśyāḥ syuḥ paśavo'śvādayastathā //

aṅguṣṭhanakhadambhena pādayoḥ patitaḥ kimu /

vibhāti vaktravijitaḥ śaśī vigatakalmaṣaḥ //

aṅguṣṭhanakhamūle tu tarjanyagraṃ susaṃsthitaṃ /

matsarī sā ca vijñeyā citralakṣyasya vedhane //

aṅguṣṭhākramavakritāṅguliradhaḥ pādārdhanīruddhabhūḥ pārśvādvegakṛto nihatya kaphaṇidvandvena daṃśānmuhuḥ /

nyagjānudvayayantrayantritaghaṭīvaktrāntarālaskhalad dhārādhvānamanoharaṃ sakhi payo gāṃ dogdhi gopālakaḥ //

aṅguṣṭhāgre tu tarjanyā mukhaṃ yatra niveśitaṃ /

kākatuṇḍī ca vijñeyā sūkṣmalakṣyeṣu yojitā //

aṅguṣṭhe padagulphajānujaghane nābhau ca vakṣaḥstane kakṣākaṇṭhakapoladantavasane netrālike mūrdhani /

śuklāśuklavibhāgato mṛgadṛśāmaṅgeṣvanaṅgasthitī- rūrdhvādhogamanena vāmapadagāḥ pakṣadvaye lakṣayet //

aṅguṣṭhodaramātraṃ viśeṣavitprāpya padmarāgamaṇim /

sukhasaṃvāhyamanuttaraṃ arthaṃ kiṃ tena nāpnoti //

aṅgena kenāpi vijetumasyā gaveṣyate kiṃ calapatrapatraṃ /

na cedviśeṣāditaracchadebhyas tasyāstu kampastu kuto bhayena //

aṅgena gātraṃ nayanena vaktraṃ nyāyena rājyaṃ lavaṇena bhojyaṃ /

dharmeṇa hīnaṃ khalu jīvitaṃ ca na rājate candramasā vinā niśā //

aṅge'naṅgajvarahutavahaścakṣuṣi dhyānamudrā kaṇṭhe jīvaḥ karakisalaye dīrghaśāyī kapolaḥ /

aṃse vīṇā kucaparisare candanaṃ vāci maunaṃ tasyāḥ sarvaṃ sthitamiti na tu tvāṃ vinā kvāpi cetaḥ //

aṅgenāṅgaṃ pratanu tanunā gāḍhataptena taptaṃ sāsrepyāsradrutamaviratotkaṇṭhamutkaṇṭhitena /

aṣṇocchvāsaṃ samadhikatarocchvāsinā dūravartī saṃkalpaiste viśati vidhinā vairiṇā ruddhamārgaḥ //

aṅgenāṅgamanupraviśya milato hastāvalepādibhiḥ kā vārtā yudhi gandhasindhurapatergandho'pi cetke dvipāḥ /

jetavyo'sti hareḥ sa lāñchanamato vandāmahe tāmabhūd yadgabha śarabhaḥ svayaṃjaya iti śrutvāpi yo nāṅkitaḥ //

aṅgeṣu caturaśratvaṃ samapādau latākarau /

prārambhe sarvanṛtyānām etatsāmānyamucyate //

aṅgeṣu mukhyā dvijamadhyasaṃsthā vāṇānusaṃdhāna parāsi nityaṃ /

adhaṃ sthirapremarasā rasajñe narastutiṃ saṃtyaja karṇavat tvaṃ //

aṅgeṣvābharaṇaṃ karoti bahuśaḥ patre'pi saṃcāriṇi prāptaṃ tvāṃ pariśaṅkate vitanute śayyāṃ ciraṃ dhyāyati /

ityākalpavikalpatalparacanāsaṅkalpalīlāśata- vyāsaktāpi vinā tvayā varatanurnaiṣā niśāṃ neṣyati //

aṅgaiḥ sukumārataraiḥ sā kusumānāṃ śriyaṃ praharati /

vikalayati kusumabāṇo bāṇālībhirmama prāṇān //

aṅgairantarnihitavacanaiḥ sūcitaḥ samyagarthaḥ pādanyāso layamanugatastanmayatvaṃ raseṣu /

śākhāyonirmṛdurabhinayastadvikalpānuvṛttau bhāvo bhāvaṃ nudati viṣayādrāgabandhaḥ sa eva //

aṅghridaṇḍo harerūrdhvam utkṣipto balinigrahe /

vidhiviṣṭarapadmasya nāladaṇḍo mude'stu vaḥ //

acakamata sapallavāṃ dharitrīṃ mṛdusurabhiṃ virahayya puṣpaśayyām /

bhṛśamaratimavāpya tatra cāsyās tava sukhaśītamupaitumaṅkamicchā //

acañcalaṃ mugdhamudañcitaṃ dṛśor anunnataṃ śrīmaduro mṛgīdṛśaḥ /

abhaṅgurākūtavatī gatirbhruvor abaddhalakṣyaṃ kvacidutkamāntaram //

acaturvadano brahmā dvibāhuraparo hariḥ /

abhālalocanaḥ śaṃbhur bhagavān bādarāyaṇaḥ //

acalaṃ caladiva cakṣuḥ prakṛtamapīdaṃ samudyadiva vakṣaḥ /

atadiva tadapi śarīraṃ saṃprati vāmabhruvo jayati //

acalā kamalā kasya kasya mitraṃ mahīpatiḥ /

śarīraṃ ca sthiraṃ kasya kasya vaśyā varāṅganā //

acalā kamalā hi kasya kasya kṣitipālaḥ kila mitramasti loke /

iha vaśyatamā ca kasya veśyā sthiramapyasti ca kasya dehamatra //

acintanīyā vidhivañcaneyaṃ yadambujākṣī sthavirasya bhartuḥ /

svayaṃ samādāya karaṃ nidhāya vakṣojayugme svapiti śvasantī //

acintitāni duḥkhāni yathaivāyānti dehinām /

sukhānyapi tathā manye daivamatrātiricyate //

acintyamatiduḥsahaṃ trividhaduḥkhameno'rjitaṃ caturvidhagatiśritaṃ bhavabhṛtā na kiṃ prāpyate /

śarīramasukhākaraṃ jagati gṛhṇatā muñcatā tanoti na tathāpyayaṃ viratimūrjitāṃ pāpataḥ //

acintyāḥ panthānaḥ kimapi mahatāmandhakaripor yadakṣṇo'bhūt tejastadakṛta kathāśeṣamadanam /

munernetrādatreryadajani punarjyotirahaha pratene tenedaṃ madanamayameva tribhuvanam //

acirāt parātmaniṣṭhā bhavati yatastatkriyeta catureṇa kleśen kāmadamanaṃ dhigekadārañjayantamātmānam //

acirādupakarturācared atha vātmaupayikīmupakriyām /

pṛthuritthamathāṇurastu sā na viśeṣe viduṣāmiha grahaḥ //

acirādhiṣṭhitarājyaḥ śatruḥ prakṛtiṣvarūḍhamūlatvāt /

navasaṃropaṇaśithilas taruriva sukaraḥ samuddhartum //

acireṇa parasya bhūyasoṃ viparītāṃ vigaṇayya cātmanaḥ /

kṣayayuktimupekṣate kṛtī kurute tatpratikāramanyathā //

acireṇa rocate me divasānevaṃ vṛthātivāhayate /

śritakṛṣṇapakṣagataye vayasya kāmyastanīvirahaḥ //

acumbi yā candanabindumaṇḍalī nalīyavaktreṇa sarojatarjinā /

śriyaṃ śritā kācana tārakāsakhī kṛtāśaśāṅkasya tayāṅkavartinī //

acetanā api prāyo maitrīmevānubadhyate /

svavṛddhāt kṣīyate kṣīrāt kṣīrāt prāgeva vāriṇā //

aceṣṭamānamāsīnaṃ śrīḥ kaṃcidupatiṣṭhati /

kaścit karmāṇi kurvan hi na prāpyamadhigacchati //

acodyamānāni yathā puṣpāṇi ca phalāni ca /

svakālaṃ nātivartante tathā karma purākṛtam //

acchaprakāśavati candramasi priye'sminn āhlādakāriṇi sudhāvati pūrṇabimbe /

dhātā vicintya manasākhiladṛṣṭipātaṃ hartuṃ cakāra kimu kajjalabinduyogam //

. . . . . .

acchalaṃ mitrabhāvena satāṃ dārāvalokanam

acchācchacandanarasārdrakarā mṛgākṣyo dhārāgṛhāṇi kusumāni ca kaumudī ca /

mando marut sumanasaḥ śuci harmyapṛṣṭhaṃ grīṣme madaṃ ca madanaṃ ca vivardhayanti //

acchāsu haṃsa iva bālamṛṇālikāsu bhṛṅgo navāsviva madhudrumamañjarīṣu /

ko'vantibharturaparo rasanirbharāsu pṛthvīpatiḥ sukavisūktiṣu baddhabhāvaḥ //

acchidramastu hṛdayaṃ paripūrṇamastu maukharyamastamitamastu gurutvamastu /

kṛṣṇapriye sakhi diśāmi sadāśiṣaste yadvāsare murali me karuṇāṃ karoṣi //

acchinnaṃ nayanāmbu bandhuṣu kṛtaṃ cintā guruṣvarpitā dattaṃ dainyamaśeṣataḥ parijane tāpaḥ sakhīṣvāhitaḥ /

adya śvaḥ paranirvṛtiṃ bhajati sā śvāsaiḥ paraṃ khidyate viśrabdho bhava viprayogajanitaṃ duḥkhaṃ vibhaktaṃ tayā //

acchinnamekhalamalabdhadṛḍhopagūḍham aprāptacumbanamavīkṣitavaktrakānti /

kāntāvimiśravapuṣaḥ kṛtavipralambha- sambhogasakhyamiva pātu vapuḥ smarāreḥ //

acchinnāmṛtabinduvṛṣṭisadṛśīṃ prītiṃ dadatyā dṛśāṃ yātāyā vigalatpayodharabharāddraṣṭavyatāṃ kāmapi /

asyāścandramasastanoriva karasparśāspadatvaṃ gatā naite yanmukulībhavanti sahasā padmāstadevādbhutam //

acchedyo'yamadāhyo'yam akledyo'śoṣya eva ca /

nityaḥ sarvagataḥ sthāṇur acalo'yaṃ sanātanaḥ //

acyutacaraṇataraṅgiṇi śaśiśekharamaulimālatīmāle /

tvayi tanuvitaraṇasamaye haratā deyā na me haritā //

acyutabhaktivaśādiha samabhāvastatprasaṅgena /

sā ramaterabhyudayati ratiriti naivādbhutaṃ kiṃcit //

acyutānantagovindanāmoccāraṇabheṣajāt /

naśyanti sakalā rogāḥ satyaṃ satyaṃ vadāmyaham //

ajani pratidinameṣā kardamaśeṣā madaṅgasaṅgena /

pratiniśamapūri pampā dakṣiṇasaṃpātibhiḥ salilaiḥ //

ajani bhagavānasmādvedhāḥ śiraḥsu sudhābhujāṃ kṛtapadamidaṃ caitaddevyāḥ śriyo dhṛtimandiram /

tadiha bhuvanābhogaślāghye saroruhi yacciraṃ śaśadhara tava dveṣārambhaḥ sa eṣa jaḍagrahaḥ //

ajani rajaniranyā candramaḥ kāntivanyā- vipulacapalavīcivyācitā kācideva /

satarugirisaridbhiḥ kiṃ haridbhiḥ sametaṃ dhavalimani dharitrīmaṇḍalaṃ magnametat //

ajani śiśiraśīlaṃ śaivalaṃ sāgare yac cikuramakṛta kāmastanvi te kiṃ na tena /

vahati kuṭilamenaṃ hetunā kena mūrdhnā vadanavidhurayaṃ cet sodaro nādasīyaḥ //

ajanmā puruṣastāvad gatāsustṛṇameva vā /

yāvanneṣubhirādatte viluptamaribhiryaśaḥ //

ajanyakampāḥ śūrā ye nityamapyaparāṅmukhāḥ /

darśayantyaparāgeṇa parebhyaścitrarūpavat //

ajarāmaravat prājño vidyāmarthaṃ ca cintayet /

gṛhīta iva keśeṣu mṛtyunā dharmamācaret //

ajavaccarvaṇaṃ kuryād gajavat snānamācaret /

rājavat praviśedgrāmaṃ coravadgamanaṃ caret //

ajasya gṛhṇato janma nirīhasya hatadviṣaḥ /

svapato jāgarūkasya yāthātmyaṃ veda kastava //

ajasraṃ lasatpadminī vṛndasaṅgaṃ madhūni prakāmaṃ pibantaṃ milindam /

ravirmocayatyabjakārāgṛhebhyo dayālurhi no duṣṭavad doṣadarśī //

ajasrabhūmītaṭakuṭṭanotthitair upāsyamānaṃ caraṇeṣu reṇubhiḥ /

rayaprakarṣādhyayanārthamāgatair janasya cetobhirivāṇimāṅkitaiḥ //

ajasramabhyāsamupeyuṣā samaṃ mudaiva devaḥ kavinā budhena ca /

dadhau paṭīyān samayaṃ nayannayaṃ dineśvaraśrīrudayaṃ dine dine //

ajasramārohasi dūradīrghāṃ saṃkalpasopānatatiṃ tadīyām /

śvāsān sa varṣatyadhikaṃ punaryad dhyānāttava tvanmayatāṃ tadāpya //

ajā iva prajā mohād yo hanyāt pṛthivīpatiḥ /

tasyaikā jāyate tṛptir na dvitīyā kathaṃcana //

ajāgalasthastana uṣṭrapucchaṃ kakṣāntare keśamathāṇḍayugmam /

tvāṃ saṃsṛjan sāyaṇamāyaṇādau brahmāgragaṇyo na babhūva pūjyaḥ //

ajāṅghrinirdattarajaścayāpi kapālinā baddharasāpi kāmam /

tato'pyadhodhaḥ patitāpi nityaṃ gaṅgā kusaṅgāpi punāti lokān //

ajājījambāle rajasi maricānāṃ ca luṭhitāḥ kaṭutvāduṣṇatvājjanitarasanauṣṭhavyatikarāḥ /

anirvāṇotthena prabalataratailāktatanavo mayā sadyo bhṛṣṭāḥ katipayakavayyaḥ kavalitāḥ //

ajātamṛtamūrkhāṇāṃ varamādyau na cāntimaḥ /

sakṛdduḥkhakarāvādyāv antimas tu pade pade //

ajātamṛtamūrkhebhyo mṛtājātau sutau varam /

yatastau svalpaduḥkhāya yāvajjīvaṃ jaḍo dahet //

ajātaromāmatisundarāṅgīṃ śṛṅgāravallīmiva rājakanyām /

bhuktvā drutaṃ kvāpi gato na cet syāḥ syātte tadānarthanipāta eva //

ajādhūliriva trastair mārjanīreṇuvajjanaiḥ /

dīpakhaṭvotthacchāyeva tyajyate nirdhano janaḥ //

ajānatā bhavetkaścid aparādhaḥ kuto yadi kṣantavyameva tasyāhuḥ suparīkṣya parīkṣayā //

ajānatī kāpi vilokanotsukā samīradhūtārdhamapi stanāṃśukam /

kucena tasmai calate'karot puraḥ purāṅganā maṅgalakumbhasaṃbhṛtim //

ajānan māhātmyaṃ patati śalabhas tīvradahane sa mīno'pyajñānād baḍiśayutamaśnātu piśitam /

vijānanto'pyete vayamiha vipajjālajaṭilān na muñcāmaḥ kāmānahaha gahano mohamahimā //

ajāmūtraṃ ca tadviṣṭhā sūkarasya tathaiva viṭ /

budbudaṃ lepato hanyān maṇḍalikṣveḍasaṃbhavam //

ajāyantaitasmādamṛtaśaśilakṣmīprabhṛtayaḥ paritrātāścendrāt kulaśikhariṇaḥ pūrvayamunā /

upetā ityevaṃ tava jalanidhe tīramadhunā vigarjābhiḥ kiṃ naḥ śrutipuṭamaho jarjarayasi //

ajāyuddhamṛṣiśrāddhaṃ prabhāte meghaḍambaraḥ /

dampatyoḥ kalahaścaiva bahvārambhe laghukriyā //

ajārajaḥ khararajas tathā saṃmārjanīrajaḥ /

dīpakhaṭvotthacchāyā ca śakrasyāpi śriyaṃ haret //

ajārajaḥ parvaṇi maithunāni śmaśānadhūmo maṭhabhojanāni /

rajasvalānetranirīkṣaṇāni haranti puṇyāni divā kṛtāni //

ajāvigardabhoṣṭrāṇāṃ mārjāramūṣikasya ca /

rajāṃsyetāni pāpāni sarvataḥ parivarjayet //

ajāśvayormukhaṃ medhyaṃ gāvo medhyāstu pṛṣṭhataḥ /

brāhmaṇāḥ pādato medhyāḥ striyo medhyāśca sarvataḥ //

ajā siṃhaprasādena vane carati nirbhayam /

rāmamāsādya laṅkāyāṃ lebhe rājyaṃ vibhīṣaṇaḥ //

ajitendriyavargasya nācāreṇa bhavet phalam /

kevalaṃ dehakhedāya durbhagasya vibhūṣaṇam //

ajitvā sārṇavāmurvīm aniṣṭvā vividhairmakhaiḥ /

adattvā cārthamarthibhyo bhaveyaṃ pārthivaḥ katham //

ajīyatāvartaśubhaṃyunābhyāṃ dorbhyāṃ mṛṇālaṃ kimu komalābhyām /

niḥ sūtramāste ghanapaṅkamṛtsu mūrtāsu nākīrtiṣu tannimagnam //

ajīrṇaṃ tapasaḥ krodho jñānājīrṇamahaṃkṛtiḥ /

parinindā kriyāṃjīrṇam annājīrṇaṃ viṣūcikā //

ajīrṇe bheṣajaṃ vāri jīrṇe vāri balapradam /

bhojane cāmṛtaṃ vāri bhojanānte viṣāpaham //

ajeyaḥ subhagaḥ saumyaḥ tyāgī bhogī yaśonidhiḥ /

bhavatyabhayadānena ciraṃjīvī nirāmayaḥ //

ajaiḍakāsūkaraviḍviḍaṅga- kiṇvopacāreṇa ca bījapūraḥ /

bhūyośvamūtrāvilavārisiktaḥ phalāni dhatte subahūni śaśvat //

arjitaṃ svena vīryeṇa nānyapāśritya kaṃcana /

phalaśākamapi śreyo bhoktuṃ hyakṛpaṇaṃ gṛhe //

ajñaṃ karmāṇi limpanti tajjñaṃ karma na limpati /

lipyate rasanaivaikā sarpiṣā karavad yathā //

ajñaḥ sukhamārādhyaḥ sukhataramārādhyate viśeṣajñaḥ /

jñānalavadurvidagdhaṃ brahmāpi naraṃ na rañjayati //

ajñatayā premṇā vā cūḍāmaṇimākalayya kācamaṇim /

nṛpatirvaheta śirasā tenāsau nahyanarghyamaṇiḥ //

ajñaścāśraddadhānaśca saṃśayātmā vinaśyati /

nāyaṃ loko'sti na paro na sukhaṃ saṃśayātmanaḥ //

ajñastāvadahaṃ na mandadhiṣaṇaḥ kartuṃ manohāriṇīś cāṭūktīḥ prabhavāmiyāmibhavato yābhiḥ kṛpāpātratām /

ārtenāśaraṇena kiṃ tu kṛpaṇenākranditaṃ karṇayoḥ kṛtvā satvarame hi dehi caraṇaṃ mūrdhanyadhanyasya me //

ajñātakālocitakarmayogā rogā ivāharniśi paśyamānāḥ jagattraye devamanuṣyanāgāḥ /

prajñādaridrāḥ khalu sarva eva //

ajñātakulaśīlasya vāso deyo na kasyacit /

mārjārasya hi doṣeṇa hato gṛdhro jaradgavaḥ //

ajñātakulaśīle'pi prītiṃ kurvanti vānarāḥ /

ātmārthe ca na rodanti rodanti tvitare janāḥ //

ajñātadeśakālāś capalamukhā paṅgavo'pisa plutayaḥ /

navavihagā iva mugdhā bhakṣyante dhūrtamārjāraiḥ //

ajñātadoṣairdoṣajñair uddūṣyobhayavetanaiḥ /

bhedyāḥ śatrorabhivyaktaśāsanaiḥ sāmavāyikāḥ //

ajñātanāmavarṇeṣv ātmāpi yayārpyate dhanāṃśena /

tasyā api sadbhāvaṃ mṛgayante moghasaṃkalpāḥ //

ajñātapāṇḍityarahasyamudrā ye kāvyamārge dadhate'bhimānam /

te gāruḍīyānanadhītya mantrān hālāhalāsvādanamārabhante //

ajñātabhāvicaurādi doṣairnityavināśinā /

hāsyaikahetunā loke gaṇakasya dhanena kim //

ajñātamahimā vāṇī śivaṃ stautu rasonmadā /

rasātirekādaucityabhaṅgaḥ strīṇāṃ kva labhyate //

ajñātamātṛla lana- maiṇaśiśuṃ kaścidaṅkamāropya /

adyāpi rakṣasi vidho dharmātmā konu bhavadanyaḥ //

ajñātavīvadhāsāratoyasasyo vrajettu yaḥ pararāṣṭraṃ na bhūyaḥ sa svarāṣṭramadhigacchati //

ajñātaśāstrasadbhāvāñ chāstramātraparāyaṇān /

tyajed dūrād bhiṣakpāśān pāśān vaivasvatāniva //

ajñātāḥ puruṣā yasya praviśanti mahīpateḥ /

durgaṃ tasya na saṃdehaḥ praviśanti drutaṃ dviṣaḥ //

ajñātāgamamīlitākṣiyugalaṃ kiṃ tvaṃ mudhā tiṣṭhasi jñātosi prakaṭaprakampapulakairaṅgai sphuṭaṃ mugdhayā /

muñcaināṃ jaḍa kiṃ na paśyasi galadbāṣpāmbudhau tānanāṃ sakhyaivaṃ gadite vimucya rabhasāt kaṇṭhevalagno yuvā //

ajñātenduparābhavaṃ parilasadvyālolanetrāñjanaṃ bhrāntabhrū latamaiṇanābhitilakaṃ śrīkhaṇḍapatrālakam /

bandhūkādharasundaraṃ suramunivyāmohi vākyāmṛtaṃ trailokyādbhutapaṅkajaṃ varatanorāsyaṃ na kasya priyam //

ajñānaṃ kāraṇaṃ na syād viyogo yadi kāraṇam /

śoko dineṣu gacchatsu vardhatāmapayāti kim //

ajñānaṃ khalu kaṣṭaṃ krodhādibhyo'pi sarvapāpebhyaḥ /

arthaṃ hitamahitaṃ vā na vetti yenāvṛto lokaḥ //

ajñānaṃ yatphalaṃ tasya raso'dharmaḥ prakīrtitaḥ /

bhāvodakena saṃvṛddhis tasyāśraddhā ṛtuḥ priya //

ajñānatimirāndhasya jñānañjanaśalākyā /

cakṣurun mīlitaṃ yena tasmai śrīgurave namaḥ //

ajñānaprabhavaṃ hīdaṃ yadduḥkhamupalabhyate /

lobhaprabhavamajñānaṃ vṛddhaṃ bhūyaḥ pravardhate //

ajñānamiha nidānaṃ prāgrūpaṃ jananameva bhavaroge /

pāripākaḥ saṃsaraṇaṃ bhaiṣajyaṃ naiṣṭhikī śāntiḥ //

ajñānavaraṣaṇḍena prasupto naragarddabhaḥ /

kaḥ samarthaḥ prabīddhuṃ taṃ jñānabherīśatairapi //

ajñānavalito bālye madamūḍhaśca yauvane /

vārddhake vihvalāṅgaśca kadā kuśalabhāgjanaḥ //

ajñānājjñānato vāpi jambūryena praropitā /

gṛhe'pi sa vasannityaṃ yatidharmeṇa yujyate //

ajñānāt kurute śrāddhaṃ yo'bhiśravaṇavarjitam /

śrāddhahantā bhavetkartā nirāśāḥ pitaro gatāḥ //

ajñānājjñānato vāpi yadduruktamudāhṛtam /

tat kṣantavyaṃ yuvābhyāṃ me kṛtvā prītiparaṃ manaḥ //

ajñānādyadi vā jñānāt kṛtvā karma vigarhitam /

tasmād vimuktimanvicchan dvitīyaṃ na samācaret //

ajñānādyadi vādhipatyarabhasādasmatparokṣaṃ hṛtā sīteyaṃ pravimucyatāṃ śaṭha marutputrasya haste'dhunā /

no cel lakṣmaṇamuktamārgaṇagaṇacchedocchalacchoṇita- cchatracchannadigantamantakapuraṃ putrairvṛto yāsyasi //

ajñānāndhamabāndhavaṃ kavalitaṃ rakṣobhirakṣābhidhaiḥ kṣiptaṃ mohamahāndhakūpakuhare durhṛdbhirābhyntaraiḥ /

krandantaṃ śaraṇāgataṃ gatadhṛtiṃ sarvāpadāmāspadaṃ mā māṃ muñca maheśa peśaladṛśā satrāsamāśvāsaya //

ajñānānnirayaṃ yāti tathājñānena durgatim /

ajñānāt kleśamāpnoti tathāpatsu nimajjati //

ajñānāmavanībhujāmaharaḥ svarṇābhiṣekotsavāj jñātuḥ śrīyuvaraṅgabhūparasikaślāghaiva saṃmānanā /

sārāsāravivekaśūnyaramaṇīsaṃbhogasāmrājyataḥ sārajñendumukhīvilokakapaṭaścāturyayūnāṃ mude //

ajñānāmavirāmalaukikavacobhājāmamīṣāṃ punar mantroccāraṇa eva paryavasitaṃ maunavrataṃ karmasu /

grāmāyavyayalekhanena nayatāṃ kālānaśeṣānaho pāraṃparyata īdṛśāmiha nṛṇāṃ brāhmaṇyamanyādṛśam //

ajñānena parāṅmukhīṃ paribhavādāśliṣya māṃ duḥkhitāṃ kiṃ labdhaṃ śaṭha durnayena nayatā saubhāgyametāṃ daśām /

paśyaitaddayitākucavyatikaronmṛṣṭāṅgarāgāruṇaṃ vakṣaste malatailapaṅkaśabalairveṇīpadairaṅkitam //

ajñānenāpihite vijñāne karma kiṃ kurute /

vikale cakṣuṣi tamasā vyādāya mukhaṃ kimīkṣeta //

ajñānenāvṛto loko mātsaryānna prakāśate /

lobhāt tyajati mitrāṇi saṅgāt svargaṃ na gacchati //

ajñānenāvṛto loko lobhena ca vaśīkṛtaḥ /

saṅgana bahubhirnaṣṭas tena svargaṃ na gacchati //

ajñānaikahato bālye yauvane gṛhatatparaḥ /

vārdhake'patyacintārtaḥ karmabhirbadhyate punaḥ //

ajñānopahato bālye yauvane madanāhataḥ /

śeṣe kalatracintārtaḥ kiṃ karotu kadā janaḥ //

ajñaścāśraddadhānaśca saṃśayātmā vinaśyati //

nāyaṃ loko'sti na paro na sukhaṃ saṃśayātmanaḥ //

ajñāstaranti pāraṃ vijñā vijñāya drāṅnimajjanti /

kathaya kalāvati keyaṃ tava nayanataraṅgiṇīrītiḥ //

ajñebhyo granthinaḥ śreṣṭhā granthibhyo dhāriṇo varāḥ /

dhāribhyo jñāninaḥ śreṣṭhā jñānibhyo vyavasāyinaḥ //

ajñeṣvajño guṇiṣu guṇavān paṇḍite paṇḍito'sau dīne dīnaḥ sukhini sukhavān bhogino bhogibhāvaḥ /

jñātā jñāturyuvatiṣu yuvā vāgmināṃ tattvavettā dhanyaḥ so'yaṃ bhavati bhuvana yo'vadhūte'vadhūtaḥ //

ajño jantuśca nīco'yam ātmanaḥ sukhaduḥkhayoḥ /

īśvaraprerito gacchet svargaṃ vā śvabhrameva vā //

ajño na vitaratyarthān punardāridriyaśaṅkayā /

prājño'pi vitaratyarthān punardāridriyaśaṅkayā //

ajño'pi tajjñatāmeti śanaiḥ śailo'pi cūrṇyate /

bāṇo'pyeti mahālakṣyaṃ paśyābhyāsavijṛmbhitam //

ajño bhavati vai bālaḥ pitā bhavati mantradaḥ /

ajñaṃ hi bāla ityāhuḥ pitetyeva tu mantradam //

ajño vā yadi vā viparyayagate jñāne'tha saṃdehabhṛd dṛṣṭādṛṣṭavirodhi karma kurute yastasya goptā guruḥ /

niḥ saṃdehaviparyaye sati punarjñāne viruddhakriyaṃ rājā cet puruṣaṃ na śāsti tadayaṃ prāptaḥ prajāviplavaḥ //

añcati rajanirudañcati timiramidaṃ cañcati mahobhūḥ /

uktaṃ na tyaja yuktaṃ viracaya raktaṃ manastasmin//

añcalāntaritagurjarāṅganā- kuṅkmāruṇakucaprabhādharam /

kokarāgapaṭalairnu rañjitaṃ bhānumantamudayantamāśraye //

añjanamustośīraiḥ sanāgakośātakāmalakacūrṇaiḥ /

katakaphalasamāyuktaiḥ kūpe yogaḥ pradātavyaḥ //

añjanamiṣataḥ strīṇāṃ dṛśorviṣaṃ śaśvadāvasati /

kathamanyathā tadīṣat pāte'pi hatā yuvānaḥ syuḥ //

añjanasya kṣayaṃ dṛṣṭvā valmīkasya ca saṃcayam /

avandhyaṃ divasaṃ kuryād dānādhyayanakarmabhiḥ //

añjaliṃ śapathaṃ sāntvaṃ praṇamya śirasā vadet /

aśruprapātanaṃ caiva kartavyaṃ bhūtimicchatā //

añjaliṃ śapathaṃ sāntvaṃ śirasā pādavandanam /

āśākaraṇamityekaṃ kartavyaṃ bhūtimicchatā //

añjalirakāri lokair mlānimanāptaiva rañjitā jagatī /

saṃdhyāyā iva vasatiḥ svalpāpi sakhe sukhāyaiva //

añjalisthāni puṣpāṇi vāsayanti karadvayam /

aho sumanasāṃ vṛttir vāmadakṣiṇayoḥ samā //

añjalau jalamadhīralocanā locanapratiśarīraśāritam /

āttamāttamapi kāntamukṣituṃ kātarā śapharaśaṅkinī jahau //

aṭatā dhātrīmakhilām idamāścaryaṃ mayā dṛṣṭam /

dhanado'pi nayananandana pariharasi yadugrasaṃparkam //

aṭatkaṭakaghoṭakaprakaṭacāpaṭaṅkāravac caṭaccaṭaditi sphuṭaṃ sphuṭati medinī karparam /

nijāmadharaṇīpatau valati kautukāḍambarād idaṃ bhuvanamaṇḍalaṃ daradarīdarīdaryaho //

aṭanena mahāraṇye supanthā jāyate śanaiḥ /

vedābhyāsāt tathā jñānaṃ śanaiḥ parvatalaṅghanam //

aṭa vā vikaṭaḥ patatranādaiḥ kaṭuvācaṃ raṭa vāthavā divāndha /

paruṣaṃ paripaśya saṃyataṃ tat paramaṃ naḥ puramāgato na cet tvam //

aṭavī kīdṛśī prāyo durgamā bhavati priye /

priyasya kīdṛśī kāntā tanoti suratotsavam //

aṭavyā drumapuṣpāṇi dūrasthā api bāndhavāḥ /

kāntā cālekhyarūpā ca te kāle na pratiṣṭhitāḥ //

aṭṭaśūlā janapadāḥ śivaśūlāścatuṣpathāḥ /

keśaśūlāḥ striyo rājan bhaviṣyanti yugakṣaye //

aṇimā mahimā caiva laghimā garimā tathā /

prāptiḥ prākāmyamīśitvaṃ vaśitvaṃ cāṣṭa siddhayaḥ //

aṇukaṃ surataṃ nāma daṃpatyoḥ pārśvasaṃsthayoḥ /

jāyante nibiḍāśleṣāḥ samībhūtaśarīrayoḥ //

aṇunāpi praviśyāriṃ chidreṇa balavattaram /

niḥśeṣaṃ majjayedrāṣṭraṃ yānapātramivodakam //

aṇu dhanamapi na tyājyaṃ mama bhavatā jñāpite satyam /

vittaṃ jīvitamagryaṃ jīvitahānirdhanatyāgaḥ //

aṇupūrvaṃ bṛhat paścād bhavatyāryeṣu saṃgatam /

viparītamanāryeṣu yathecchasi tathā kuru //

aṇubhyaśca mahadbhyaśca śāstrebhyaḥ kuśalo naraḥ /

sarvatḥ sāramādadyāt puṣpebhya iva ṣaṭpadaḥ //

aṇumātraṃ yathā śalyaṃ śarīre duḥkhadāyakam /

tathātisū . . saṃyuktaṃ manaḥ saṃsāradāyakam //

aṇurapi nanu naiva kroḍabhūṣāsya kācit paribhajasi yadetattadvibhūtistathaiva /

iha sarasi manojñe saṃtataṃ pātumambhaḥ śramaparibhavamagnāḥ ke na magnāḥ karīndrāḥ //

aṇurapi maṇiḥ prāṇatrāṇakṣamo viṣabhakṣiṇāṃ śiśurapi ruṣā siṃhīsūnuḥ samāhvayate gajān /

tanurapi taruskandhodbhūto dahatyanalo vanaṃ prakṛtimahatāṃ jātyaṃ tejo na mūrtimapekṣate //

aṇurapyasatāṃ saṅgaḥ sadguṇaṃ hanti vistṛtam /

guṇarupāntaraṃ yāti takrayogādyathā payaḥ //

aṇurapyupahanti vigrahaḥ prabhumantaḥ prakṛtiprakopajaḥ /

akhilaṃ hi hinasti bhūdharaṃ taruśākhāntanigharṣajo'nalaḥ //

aṇoraṇīyān mahato mahīyān ātmāsya jantor nihito guhāyām /

tamakratuḥ paśyati vītaśoko dhātuprasādānmahimānamātmanaḥ //

aṇoraṇīyān mahato mahīyān madhyo nitambaśca mama priyāyāḥ /

yajñopavītaṃ paramaṃ pavitraṃ kiṃcāṅgarāgāruṇitaṃ priyāyāḥ //

aṇoraṇīyān mahato mahīyān yoge viyoge divaso'ṅganāyāḥ /

yajñopavītaṃ paramaṃ pavitraṃ spṛṣṭvā sakhe satyamidaṃ bravīmi //

aṇḍaṃ kaṇḍūyamānena yat sukhaṃ tava bhūpate /

khurjanānantaraṃ duḥkhaṃ bhūyāttu tava vairiṇām //

aṇḍajāḥ puṇḍarīkeṣu samudreṣu janārdanāḥ /

nīlakaṇṭhāśca śaileṣu nivasantu na tena te //

aṇḍābhyāṃ lomaśābhyāṃ tu jātāṇḍo na hitaḥ smṛtaḥ /

bharamābhāvaktrapucchaṃ ca kṛṣṇanīlaṃ parityajet /

nindyaḥ kevalakṛṣṇastu sarvaśvetastu pūjitaḥ //

aṇvapi guṇāya mahatāṃ mahadapi doṣāya doṣiṇāṃ sukṛtam /

tṛṇamapi dugdhāya gavāṃ dugdhamapi viṣāya sarpāṇām //

ataḥ kavirnāmasu yāvadarthaḥ syādapramatto vyavasāyabuddhiḥ /

siddhe'nyathā'rthe na yateta bhūyaḥ pariśramaṃ tatra samīkṣamāṇaḥ //

ataḥ paraṃ pravakṣyāmi khaḍgalakṣaṇamuttamam /

pradhānadehasaṃbhūtair daityāsthibhirariṃdam //

ataḥ paraṃ pravakṣyāmi śarāṇāṃ lakṣaṇāṃ śubham /

sthūlaṃ na cātisūkṣmaṃ ca na pakvaṃ na kubhūmijam /

hīnagranthividīrṇaṃ ca varjayedīdṛśaṃ śaram //

ataḥ paramagamyo'yaṃ panthā viśramyatāmiti /

pratyakṣiyugalaṃ tasyāḥ karṇau vaktumivāgatau //

ataḥ praśaste nakṣatre śubhe vāre śuciṣmatā /

auṣadhaṃ vidhivadgrāhyaṃ smṛtvā devīṃ ca suprabhām //

mantraḥ -- oṃ suprabhāyai namaḥ //

ataḥ saṃdehadolāyāṃ ropaṇīyaṃ na mānasam /

granthe'smiṃścāpacaturair cīracintāmaṇau kvacit //

ataḥ samīkṣya kartavyaṃ viśeṣāt saṃgataṃ rahaḥ /

ajñātahṛdayeṣvevaṃ vairībhavati sauhṛdam //

ataḥ susthitacittena prasthātavyaṃ śubhe dine /

smṛtvā kṣemaṃkarīṃ devīṃ paśyatā śakunāñśubhān //

ata āhartumicchāmi pārvatīmātmajanmane /

utpattaye havirbhoṃktur yajamāna ivāraṇim //

ata eva hi necchanti sādhavaḥ satsamāgamam /

yadviyogāsilūnasya manaso nāsti bheṣajam //

ataṭasthasvāduphala- grahaṇavyavasāyaniścayo yeṣām /

te śokakleśarujāṃ kevalamupayānti pātratāṃ mandāḥ //

atattvajño'si bālaśca dustoṣo'pūraṇo'nalaḥ /

naiva tvaṃ vettha sulabhaṃ naiva tvaṃ vettha durlabham //

atathyānyapi tathyāni darśayanti hi peśalāḥ /

same nimnonnatānīva citrakarmavido janāḥ //

atathyāstathyasaṃkāśās tathyāścātathyadarśanāḥ /

dṛśyante vividhā bhāvās tasmādyuktaṃ parīkṣaṇam //

atathyenocyamānasya kaḥ kopo yanna tattathā /

tathyenāpi hi kaḥ kopo yadanukte'pi mattathā //

atanujvarapīḍitāsi bāle tava saukhyāya mato mamopavāsaḥ /

rasamarpaya vaidyanātha nāhaṃ bhavadāveditalaṅghane samarthā //

atanunā navamambudamāmbudaṃ sutanurastramudastamavekṣya sā /

ucitamāyataniḥśvasitacchalāc chvasanaśastramamuñcadamuṃ prati //

atantrī vāgvīṇā stanayugalamagrīvakalasā- vanabjaṃ dṛṅnīlotpaladalamapatrorukadalī /

akāṇḍā dorvallī vadanamalakalaṅkaḥ śaśadharas tadasyāstāruṇyaṃ bhuvanaviparītaṃ ghaṭayati //

atandracandrābharaṇā samuddīpitamanmathā /

tārakātaralā śyāmā sānandaṃ na karoti kam //

atandritacamūpatiprahitahastamasvīkṛta- praṇītamaṇipādukaṃ kimiti vismitāntaḥpuram /

avāhanapariṣkriyaṃ patagarājamārohataḥ karipravarabṛṃhite bhagavatastvarāyai namaḥ //

atasīkusumopameyakāntir yamunālakukadambamūlavartī /

navagopavadhūvinodaśālī vanamālī vitanotu maṅgalāni //

atasīpuṣpasaṃkāśaṃ khaṃ vīkṣya jaladāgame /

ye viyoge'pi jīvanti na teṣāṃ vidyate bhayam //

ataskarakaragrāhyam arājājñāvaśaṃvadam /

adāyādavibhāgārhaṃ dhanamārjayatasthiram //

atastu viparītasya nṛpaterajitātmanaḥ /

saṃkṣipyate yaśo loke ghṛtabindurivāmbhasi //

atastvaṣṭāṅgayā buddhyā nṛpatirnītiśāstravit /

samarthaḥ pṛthivīṃ kṛtsnām api jetuṃ vicakṣaṇaḥ //

atāḍayat pallavapāṇinaikāṃ puṣpoccaye rājavadhūmaśokaḥ /

tacchedahetoralipaṅki bhaṅgyā vyākṛṣyate vāsilatā smareṇa //

atikaluṣamāśunaśvaram āpātasphuraṇamanabhilāṣakaram /

api hṛṣyanti janāḥ katham avalambya jñānakhadyotam //

atikupitamanaske kopaniṣpattihetuṃ vidadhati sati śatrau vikriyāṃ citrarūpām /

vadati vacanamuccairduḥśravaṃ karkaśādi kaluṣavikalatā yā tāṃ kṣamāṃ varṇayanti //

atikupitā api sujanā yogena mṛdūbhavanti na tu nīcāḥ /

hemnaḥ kaṭhinasyāpi dravaṇopāyo'sti na tṛṇānām //

atikṛṣṇeṣvatigaureṣv atipīneṣvatikṛśeṣu manujeṣu /

atidīrgheṣvatilaghuṣu prāyeṇa na vidyate'patyam //

atikramyāpāṅgaṃ śravaṇapathaparyantagamana- prayāsenevākṣṇostaralataratāraṃ gamitayoḥ /

idānīṃ rādhāyāḥ priyatamasamāyātasamaye papātasve dāmbuprasara iva harṣāśrunikaraḥ //

atikrāntaṃ tu yaḥ kāryaṃ paścāccintayate naraḥ /

taccāsya na bhavet kāryaṃ cintayā tu vinaśyati //

atikrāntaḥ kālaḥ sucaritaśatāmodasubhago gatāḥ śuklā dharmā navanalinasūtrāṃśutanutām /

parimlānaḥ prāyo budhajanakathāsāranipuṇo nirānandaṃ jātaṃ jagadidamatītotsavamiva //

atikrāntaḥ kālo laṭabhalalanābhogasubhago bhramantaḥ śrāntāḥ smaḥ suciramiha saṃ sārasaraṇau /

idānīṃ svaḥ sindhostaṭabhuvi samākrandanagiraḥ sutāraiḥ phūtkāraiḥ śiva śiva śiveti pratanumaḥ //

atikrāntamatikrāntam anāgatamanāgatam /

vartamānasukhabhrāntir navā bhogidaridrayoḥ //

atikleśena yad dravyam atilobhena yatsukham /

parapīḍā ca yā vṛttir naiva sādhuṣu vidyate //

atikleśena ye'rthāḥ syur dharmasyātikrameṇa ca /

arervā praṇipātena mā sma teṣu manaḥ kṛthāḥ //

atikleśe manaḥsthairyaṃ krameṇa sahanaṃ tathā /

jayalābhāya hetū dvau sainyānāmadhikau viduḥ //

atigambhīramanāvilam akṣobhyamadṛṣṭapāramavilaṅghyam /

aviralataraṅgasaṃkulam ekṣiṣi vijñānasāgaraṃ mahatām //

atigambhīre bhūpe kūpa iva janasya duḥkhatārasya /

dadhati samīhitasiddhiṃ guṇavantaḥ pārthivā ghaṭakāḥ //

aticapalakalatraṃ prātiveśmāticaura- stanayagatimāṃdhaṃ (?) bālaraṇḍā tanūjā /

atiśaṭhamatha maitrī (?) vaśyatā sarvajanto ripubhayatanurogau cāṣṭaduḥkhaṃ narāṇām //

aticārucandrarociḥ kurvan kusumeṣukeliketanatām /

surabhiḥ kadānuyāsyati samukularucirastanīhāraḥ //

aticirādanuṣaṅgavataḥ kaṇā- navanijān yadi hema jihāsasi /

paṭupuṭajvalanajvaravedanā tava bhavatyapayāti ca gauravam //

atijīrṇamapakvaṃ ca jñātidhṛṣṭaṃ tathaiva ca /

dagdhaṃ chidraṃ na kartavyaṃ bāhyābhyantarahastakam //

atijīvati vittena sukhaṃ jīvati vidyayā /

kiṃcijjīvati śilpena ṛte karma na jīvati //

atitāmaso'jagandhiḥ kākaravo hrasvakūrcakaḥ pāpaḥ /

bhīruḥ kudhīḥ piśāco rāsabhaliṅgastu vijñeyaḥ //

atitṛṣṇā na kartavyā tṛṣṇāṃ naiva parityajet /

atitṛṣṇābhibhūtasya śikhā bhavati mastake /

atitejasvyapi rājā pānāsakto na sādhayatyarthān /

tṛṇamapi dagdhuṃ śakto na vāḍavāgniḥ pibannaniśam //

atithiṃ nāma kākutsthāt putraṃ prāpa kumudvatī /

paścimādyāminīyāmāt prasādamiva cetanā //

. . . . . .

atithiḥ kila pūjārhaḥ prākṛto'pi vijānatā //

atithiḥ dvāri tiṣṭheta āpo gṛhṇāti yo naraḥ /

āpośanaṃ surāpānam annaṃ gomāṃsabhakṣaṇam //

atithiḥ pūjito yasya gṛhasthasya tu gacchati /

nānyastasmāt paro dharma iti prāhurmanīṣiṇaḥ //

atithiḥ pūjito yasya dhyāyate manasā śabham /

na tat kratuśatenāpi tulyamāhurmanīṣiṇaḥ //

atithitvena varṇānāṃ deyaṃ śakyānupūrvaśaḥ /

apraṇodyo'tithiḥ sāyam api vāgbhūtṛṇodakaiḥ //

atithirbālakaḥ patnī jananī janakastathā /

pañcaite gṛhiṇaḥ poṣyā itare ca svaśaktitaḥ //

atithirbālakaścaiva rājā bhāryā tathaiva ca /

asti nāsti na jānanti dehi dehi punaḥ punaḥ //

atithirbālakaścaīva strījano nṛpatistathā /

ete vittaṃ na jānanti jāmātā caiva pañcamaḥ //

atithiryasya bhagnāśo gṛhātpratinivartate /

sa dattvā duṣkṛtaṃ tasmai puṇyamādāya gacchati //

atithiścāpavādī ca dvāvetau mama bāndhavau /

apavādī haret pāpam atithiḥ svargasaṃkramaḥ //

atithīnāṃ ca sarveṣāṃ preṣyāṇāṃ svajanasya ca /

sāmānyaṃ bhojanaṃ sadbhir gṛhasthasya praśasyate //

atithīnāṃ na satkāro na ca sajjanasaṃgamaḥ /

na yatra svātmavarṇāsthā sā gṛhāśramavañcanā //

atidarpe hatā laṅkā atimāne ca kauravāḥ /

atidāne balirbaddhaḥ sarvamatyantagarhitam //

atidākṣiṇyayuktānāṃ śaṅkitānāṃ pade pade /

parāpavādibhīrūṇāṃ na bhavanti vibhūtayaḥ //

atidānāddhataḥ karṇastv atilobhāt suyodhanaḥ /

atikāmāddaśagrīvastv ati sarvatra varjayet //

atidānādbalirbaddho naṣṭo mānāt suyodhanaḥ /

vinaṣṭo rāvaṇo lau lyād ati sarvatra varjayet //

atidānādbalirbaddho hyatimānāt suyodhanaḥ /

atikāmāddaśagrīvo hyati sarvatra garhitaḥ //

atidāne balirbaddho atimāne ca kauravāḥ /

atirūpe hṛtā sītā sarvamatyantagarhitam //

atidīrghajīvidoṣād vyāsena yaśo'pahāritaṃ hanta /

kairnocyeta guṇāḍhyaḥ sa eva janmāntarāpannaḥ //

atidūrapathaśrāntāś chāyāṃ yānti ca śītalām /

śitalāśca punaryānti kā kasya paridevanā //

ati dharmād balaṃ manye balād dharmaḥ pravartate /

bale pratiṣṭhito dharmo dharṇyāmiva jaṅgamam //

atinīcāni vākyāni dṛṣṭimātrātinindakaḥ /

kṣudrasaṃvādabhāṣī yo hyevaṃ duṣṭaḥ śaṭho janaḥ //

atipakvakapitthena liptapātre suyāmitam /

dugdhamastuvihīnaṃ syāc candrabimbopamaṃ dadhi //

atipaṭalairanuyātāṃ sahṛdayahṛdayajvaraṃ vilumpantīm /

mṛgamadaparimalalaharīṃ samīra pāmarapure kirasi //

atiparamādbhutaveṣā kāpyeṣā jayati sṛṣṭirātmabhuvaḥ /

tat kiṃ na vāñchitaṃ syād asyā yadi vidhuravīkṣaṇaḥ pātā //

atiparigṛhītamaunā varjitamālyānulepanasnānā /

dūrotsāritalajjā nirgranthagrantharacaneva //

atiparicayādavajñā bhavati viśiṣṭe'pi vastuni prāyaḥ /

lokaḥ prayāgavāsī kūpe snānaṃ samācarati //

atiparicayādavajñā saṃtatagamanādanādaro bhavati /

malaye bhillapurandhrī candanatarumindhanaṃ kurute //

atiparicayādavajñety etad vākyaṃ mṛṣaiva tadbhāti /

atiparicite'pyanādau saṃsāre'smin na jāyate'vajñā //

atipātitakālasādhanā svaśarīrendriyavargatāpanī /

janavanna bhavantamakṣamā nayasiddherapanetumarhati //

atipītāṃ tamorājīṃ tanīyān soḍhumakṣamaḥ /

vamatīva śanaireṣa pradīpaḥ kajjalacchalāt //

atipūjitatāreyaṃ dṛṣṭiḥ śrutilaṅghanakṣamā sutanu /

jinasiddhāntasthitiriva savāsanā kaṃ na mohayati //

atipelavamatiparimita- varṇaṃ laghutaramudāharati śaṭhaḥ /

paramārthataḥ sa hṛdayaṃ vahati punaḥ kālakūṭaghaṭitamiva //

atipracaṇḍāṃ bahupākapākinīṃ vivādaśīlāṃ svayameva taskarīm /

akrośabījāṃ paraveśmagāminīṃ tyajeta bhāryāṃ daśaputrasūrapi //

atipracaṇḍā bahuduḥkhabhāginī vivādaśīlā paragehagāminī /

bhartuḥ svayaṃ nindati yā ca taskarī tyajet svabhāryāṃ daśaputraputriṇīm //

atiprauḍhā rātrirbahalaśikhadīpaḥ prabhavati priyaḥ premārabdhasmaravidhirasajñaḥ paramasau /

sakhi svairaṃ svairaṃ suratamakarodvrīḍitavapur yataḥ paryaṅko'yaṃ ripuriva kaḍatkāramukharaḥ //

atibalināmapi malinā- śayena balikarṇaputrāṇām /

viśvāsopanatānāṃ vāsoputreṇa jīvitaṃ jahre //

atibahutaralajjāśṛṅkhalābaddhapādo madananṛpativāho yauvanonmattahastī /

prakaṭitakucakumbho lomarājīkareṇa pibati sarasi nābhīmaṇḍalākhye payāṃsi //

atibhīrumatiklībaṃ dīrghasūtraṃ pramādinam /

vyasanād viṣayākrāntaṃ na bhajanti nṛpaṃ prajāḥ //

atimandacandanamahīdharavātaṃ stabakābhirāmalatikātarujātam /

api tāpasānupavanaṃ madanārtān madamañjuguñjadalipuñjamakārṣīt //

atimaline kartavye bhavati khalānāmatīva nipuṇā dhīḥ /

timire hi kauśikānāṃ rūpaṃ pratipadyate dṛṣṭiḥ //

atimātrabhāsuratvaṃ puṣyati bhānuḥ parigrahādahnaḥ /

adhigacchati mahimānaṃ candro'pi niśāparigṛhītaḥ //

atimānaḥ śriyaṃ hanti puruṣasyālpamedhasaḥ /

garbheṇa duṣyate kanyā gṛhavāsena ca dvijaḥ //

atimāninamagrāhyam ātmasaṃbhāvitaṃ naram /

krodhanaṃ vyasane hanti svajano'pi narādhipam //

atimṛdu navanītāccandrakāccātiramyaṃ bahulalitasudhāyāḥ svādataḥ sadrasāḍhyam /

sakalalalitabhogāgārabhāgyaikayogyaṃ parilasati haviṣyaṃ kasya gallacchalena //

atiyatnagṛhīto'pi khalaḥ khalakhalāyate /

śirasā dhāryamāṇo'pi toyasyārdhaghaṭo yathā //

atiramaṇīye kāvye piśuno'nveṣayati dūśaṇānyeva /

atiramaṇīye vapuṣi vraṇameva hi makṣikānikaraḥ //

atirāgād daśagrīvo hyatilobhāt suyodhanaḥ /

atidānād dhataḥ karṇo hyatiḥ sarvatra garhitaḥ //

atiricyate sujanmā kaścijjanakānnijena caritena /

kumbhaḥ parimitamambhaḥ pibati papau kumbhasaṃbhavo'mbhodhim //

atiruciraṅgajakṛttyā kṣobhitadakṣaṃ bhavantameva bhaje /

yasmin prasādasumukhe sadyo vāmāpi bhavati mama tuṣṭyai //

atirupavatī sītā atigarvī ca rāvaṇaḥ /

atīva balavān rāmo laṅkāyena kṣayaṃ gatā //

atirūpād dhṛtā sītā atigarveṇa rāvaṇaḥ /

atidānād balirbaddho hyati sarvatra garhitam //

atirūpeṇa vai sītā atigarveṇa rāvanaḥ /

atidānaṃ balirdattvā ati sarvatra varjayet //

atilobho na kartavyaḥ kartavyastu pramāṇataḥ /

atilobhajadoṣeṇa jambuko nidhanaṃ gataḥ //

atilobho na kartavyo lobhaṃ naiva parityajet /

atilobhābhibhūtasya cakraṃ bhramati mastake //

atilohitakaracaraṇaṃ mañjulagorocanātilakam /

haṭhaparivartitaśakaṭaṃ muraripumuttānaśāyinaṃ vande //

atilaulyaprasaktānāṃ vipattinairva dūrataḥ /

jīvaṃ naśyati lobhena mīnasyāmiṣadarśane //

ativādāṃstitikṣeta nābhimanyetkathaṃcana /

krodhyamānaḥ priyaṃ brūyād ākruṣṭaḥ kuśalaṃ vadet //

ativādāṃstitikṣeta nāvamanyeta kaṃcana /

na cemaṃ dehamāśritya vairaṃ kurvīta kenacit //

ativādo'timānaśca tathātyāgo narādhipa /

krodhaścātivivitsā ca mitradrohaśca tānī ṣaṭ //

eta evāsayastīkṣṇāḥ kṛntantyāyūṃṣi dehinām /

etāni mānavān ghnanti na mṛtyurbhadramastu te //

ativāhitamatigahanaṃ vināpavādena yauvanaṃ yena /

doṣanidhāne janmani kiṃ na prāptaṃ phalaṃ tena //

ativitatagaganasaraṇi- prasaraṇaparimuktaviśramānandaḥ /

marudullāsitasaurabha- kamalākarahāsakṛdravirjayati //

ativipulaṃ kucayugalaṃ rahasi karairāmṛśan muhurlakṣmyāḥ /

tadapahṛtaṃ nijahṛdayaṃ jayati hararmṛgayamāṇa iva //

ativiśadānantapada- pravṛttadṛṣṭirna madhuravīkṣaṇataḥ /

tṛpyatyañcitakāmaḥ prātastanakamalamukulavīkṣaṇataḥ //

ativṛṣṭiranāvṛṣṭiḥ śalabhāḥ mūṣaKāḥ śukāḥ /

asatkaraśca daṇḍaśca paracakrāṇi taskarāḥ //

rājānīkapriyotsargo marakavyādhipīḍanam /

paśūnāṃ maraṇaṃ rogo rāṣṭravyasanamucyate //

ativyayo'napekṣā ca tathārjanamadharmataḥ /

moṣaṇaṃ dūrasaṃsthānāṃ koṣavyasanamucyate //

atiśayitakadambo'yaṃ modakadambānilo vahati /

viyadambudameduritaṃ me duritaṃ paśya nāgato dayitaḥ //

atiśaravyayatā madanena tāṃ nikhilapuṣpamayasvaśaravyayāt /

sphuṭamakāri phalānyapi muñcatā tadurasi stanatālayugārpaṇam //

atiśaucamaśaucaṃ vā atinindā atistutiḥ /

atyācāramanācāraṃ ṣaḍvidhaṃ mūrkhalakṣaṇam //

atiślathālambipayodhareyaṃ śubhrībhavatkāśavikāsikeśā /

atītalāvaṇyajalapravāhā prāvṛṭ jarāṃ prāpa śaracchalena //

atisaṃcayalubdhānāṃ vittamanyasya kāraṇam /

anyaiḥ saṃcīyate yatnād anyaiśca madhu pīyate //

atisaṃpadamāpannair bhetavyaṃ patanādbhūyaḥ /

atyuccaśikharā meroḥ śakravajreṇa pātitāḥ //

atisajjanadurgatiḥ khalapaṅktisamunnatiḥ /

yuvatistanavicyutiriti kiṃ vidhinirmitiḥ //

atisatkṛtā api śaṭhāḥ sahabhuvamujjhanti jātu na prakṛtim /

śirasā maheśvareṇā- 'pi nanu dhṛto vakra eva śaśī //

atisāhasamatiduṣkaram atyāścaryaṃ ca dānamarthānām /

yo'pi dadāti śarīraṃ na dadāti sa vittaleśamapi //

atisāhasikaṃ śūrā mantriṇastaṃ nirūpakam /

vinītaṃ guravo jajñur dhūrtamantaḥpurāṅganāḥ //

atiharitapatraparikara- saṃpannaspandanaikaviṭapasya /

ghanavāsanairmayūkhaiḥ kusumbhakusumāyate taraṇiḥ //

atītalābhasya surakṣaṇārthaṃ bhaviṣyalābhasya ca saṃgamārtham /

āpatprapannasya ca mokṣaṇārthaṃ yanmantryate'sau paramo hi mantraḥ //

atītānāgatānarthān viprakṛṣṭatirohitān /

vijānāti yadā yogī tadā saṃviditi smṛtā //

atītānāgatā bhāvā ye ca vartanti sāṃpratam /

tān kālanirmitān buddhvā na saṃjñāṃ hātumarhasi //

atītā śītārtiḥ prasarati śanairuṣmakaṇikā dināni sphāyante ravirapi rathaṃ mantharayati /

himānīnirmuktaḥ sphurati nitarāṃ śītakiraṇaḥ śarāṇāṃ vyāpāraḥ kusumadhanuṣo na vyavahitaḥ //

atītya bandhūnavalaṅghya mitrāṇy ācāryamāgacchati śiṣyadoṣaḥ /

bālaṃ hyapatyaṃ gurave pradātur naivāparādho'sti piturna mātuḥ //

atīndriyāyāṃ paralokavṛttāv ihaiva tīvrāśubhapākaśaṃsī /

dṛṣyeta nāśo yadi nāma nāśu na kaḥ kukṛtyena yateta bhūtyai //

atīva karkaśāḥ stabdhā hiṃsrajantubhirāvṛtāḥ /

durāsadāśca viṣamā īśvarāḥ parvatā iva //

atīva khalu te kāntā vasudhā vasudhādhipa /

gatāsurapi yāṃ gātrair māṃ vihāya niṣevase //

atīva balahīnaṃ hi laṅghanaṃ naiva kārayet /

ye guṇā laṅghane proktās te guṇā laghubhojane //

atīva saukhyaśubhadā yāmyā niśi bhavecchivā /

pūrvasyāṃ tatpurādhyakṣam anyaṃ kuryādaharmukhe //

atulitabaladhāmaṃ svarṇaśailābhadehaṃ danujavanakṛśānuṃ jñānināmagragaṇyam /

sakalaguṇanidhānaṃ vānarāṇāmadhīśaṃ raghupativaradūtaṃ vātajātaṃ namāmi //

atuṣṭaṃ sveṣu dāreṣu capalaṃ capalendriyam /

nayanti nikṛtiprajñaṃ paradārāḥ parābhavam //

atuṣṭidānaṃ kṛtapūrvanāśanam amānanaṃ duścaritānukīrtanam /

kathāprasaṅgena ca nāmavismṛtir viraktabhāvasya janasya lakṣaṇam //

atuhinarucināsau kevalaṃ nodayādriḥ kṣaṇamuparigatena kṣmābhṛtaḥ sarva eva /

navakaranikareṇa spaṣṭabandhūkasūna- stabakaracitamete śekharaṃ bibhratīva //

atṛṇe patito vahniḥ svayamevopaśāmyati /

akṣamāvān paraṃ doṣair ātmānaṃ caiva yojayet //

atṛṇe satṛṇā yasmin satṛṇe tṛṇavarjitā mahī yatra /

tasmiñśirā pradiṣṭā vaktavyaṃ vā dhanaṃ tatra //

atogarīyaḥ kiṃ nusyād aśarma narakeṣvapi /

yat priyasya priyaṃ kartum adhamena na śakyate //

ato nijabalonmānaṃ cāpaṃ syācchubhakārakam /

devānāmuttamaṃ cāpaṃ tato nyūnaṃ ca mānavam //

ato'rthaṃ paṭhyate śāstraṃ kīrtirlokeṣu jāyate /

kīrtimān pūjyate loke paratreha ca mānavaḥ //

ato hāsyataraṃ loke kiṃcidanyanna vidyate /

yatra durjana ityāha durjanaḥ sajjanaṃ svayam //

attuṃ vāñchati śāṃbhavo gaṇapaterākhuṃ kṣudhārttaḥ phaṇī taṃ ca krauñcaripoḥ śikhī girisutāsiṃho'pi nāgānanam /

itthaṃ yatra parigrahasya ghaṭanā śaṃbhorapi syādgṛhe tatrānyasya kathaṃ na bhāvi jagatastasmāt svarūpaṃ hi tat //

atyacchaṃ sitamaṃśukaṃ śuci madhu svāmodamacchaṃ rajaḥ kārpuraṃ vidhṛtārdracandanakucadvandvāḥ kuraṅgīdṛśaḥ /

dhārāveśma sapāṭalaṃ vicakilasragdāma candratviṣo dhātaḥ sṛṣṭiriyaṃ vṛthaiva tava na grīṣmo'bhaviṣyadyadi //

atyadbhutamimaṃ manye svabhāvamamanasvinaḥ /

yadupakriyamāṇo'pi prīyate na vilīyate //

atyantaṃ kurutāṃ rasāyanavidhiṃ vākyaṃ priyaṃ jalpatu vārdheḥ pāramiyartu gacchatu nabho devādrimārohatu /

pātālaṃ viśatu prasarpatu diśaṃ deśāntaraṃ bhrāmyatu na prāṇī tadapi prahartumanasā saṃtyajyate mṛtyunā //

atyantakaṇḍūtiparo narāṇām virodhakārī śunakaḥ sadaiva /

syādūrdhvapādaḥ śunakaḥ śayānaḥ siddhipradaḥ kāryavidhau viduṣṭe //

atyantakṛṣṇaḥ sa vinirmalastvaṃ sa vāmanaḥ sarvata unnato'si /

janārdano yat sa dayāparastvaṃ viṣṇuḥ kathaṃ vīra tavopamānam //

atyantakopaḥ kaṭukā ca vāṇī daridratā ca svajaneṣu vairam /

nīcaprasaṅgaḥ kulahīnasevā cihnāni dehe narakasthitānām //

atyantacañcalasyeha pāradasya nibandhane /

kāmaṃ vijñāyate yuktir na strīcittasya kācana //

atyantanirgate caiva subaddhe naiva cāvile /

praśaste vājināṃ netre madhvābhe kālatārake //

atyantapariṇāhitvād atīva ślakṣṇatāvaśāt /

na kāṃcidupamāṃ roḍhum ūrū śaknoti subhruvaḥ //

atyantabhīmavanajīvagaṇena pūrṇaṃ durgaṃ vanaṃ bhavabhṛtāṃ manasāpyagamyam /

caurākulaṃ viśati lobhavaśena martyo no dharmakarma vidadhāti kadācidajñaḥ //

atyantamatimedhāvī trayāṇāmekamaśnute /

alpāyuṣo daridro vā hyanapatyo na saṃśayaḥ //

atyantamanthanakadarthanamutsahante maryādayā niyamitāḥ kimu sādhavo'pi /

lakṣmīsudhākarasudhādyupanīya śeṣe ratnākaro'pi garalaṃ kimu nojjagāra //

atyantamasadāryāṇām anālocitaceṣṭitam /

atasteṣāṃ vivardhante satataṃ sarvasaṃpadaḥ //

atyantavimukhe daive vyarthayatne ca pauruṣe /

manasvino daridrasya vanādanyat kutaḥ sukham //

atyantavyavadhānalabdhajanuṣo jātyāpi bhinnakramāḥ sāṃnidhyaṃ vidhinā kutūhalavatā kutrāpi saṃprāpitāḥ /

gacchantyāmaraṇaṃ guṇavyatikṛtā bhedaṃ na bhūmīruhas te kāṣṭhādapi niṣṭhurā guṇagaṇairye naikatāṃ prāpitāḥ //

atyantaśītalatayā subhagasvabhāva satyaṃ na kaścidapi te tarurasti tulyaḥ /

chāyārthināmapi punarvikaṭadvijihva- saṅgena candana viṣadrumanirviśeṣaḥ //

atyantaśuddhacinmātre pariṇāmaścirāya yaḥ /

turyātītaṃ padaṃ tat syāt tatstho bhūyo na śocati //

atyantasukhasaṃcārā madhyāhne sparśataḥ sukhāḥ /

divasāḥ subhagādityāś chāyāsaliladurbhagāḥ //

atyantastimitāṅgānāṃ vyāyāmena sukhaiṣiṇām /

bhrāntijñānāvṛtākṣāṇāṃ prahāro'pi sukhāyate //

atyantonnatapūrvaparvatamahāpīṭhe haraspardhayā dūrodañcitadhūmasaṃnibhatamastārāsphuliṇgākulam /

nūnaṃ pañcaśaro'karocchaśimiṣāt svaṃ jvālaliṅgaṃ yato garvāccharvaparān dahenmunivarān sarvānakharvā śubhiḥ //

atyapūrvasya rāgasya pūrvapakṣāya pallavāḥ /

padmāni pādayugmasya pratyudāharaṇāni ca //

atyambupānaṃ kaṭhināsanaṃ ca dhātukṣayo vegavidhāraṇaṃ ca /

divāśayo jāgaraṇaṃ ca rātrau ṣaḍbhirnarāṇāṃ nivasanti rogāḥ //

atyambupānāt prabhavanti rogāḥ alpāmbupāne ca tathaiva doṣāḥ /

tasmānnaro vahnivivardhanāya muhurmuhurvāri pibedabhuri //

atyambupānād viṣamāśanācca divāśayājjāgaraṇacca rātrau /

samrodhanān mūtrapurīṣayośca ṣaḍbhiḥ prakāraiḥ prabhavanti rogāḥ //

atyambupānānna vipacyate'nnam anambupānācca sa eva doṣaḥ /

tasmānnaro vahnivivardhanārthaṃ mahurmuhurvāri pibedabhūri //

atyarthavakratvamanarthakaṃ yā śūnyāpi sarvānyaguṇairvyanakti /

aspṛśyatādūṣitayā tayā kiṃ tucchaśvapucchacchaṭayeva vācā //

atyalpaṃ jīvitaṃ pāpāny āpātamadhurāṇyalam /

tadācara cirastheyaparalokāvalokanam //

atyalpasaṃpadaḥ santaḥ pumāniṣṭaśca duṣkule /

lakṣmīranabhijātasya vedhasaḥ skhalitatrayam //

atyāgraho na kartavyo haṭhātkaścinna bhāṣate /

yathāyathondati tathā bhāro bhavati kambalaḥ //

atyājilabdhavijayaprasarastvayā kiṃ vijñāyate rucipadaṃ na mahīmahendraḥ /

pratyarthidānavaśatāhitaceṣṭayāsau jīmūtavāhanadhiyaṃ na karoti kasya //

atyādarādadhyayanaṃ dvijānām arthopalabdhyā phalavadvidhāya /

kratūnatucchānavituṃ tavaiṣā mīmāṃsakādyādhikṛtiḥ prasiddhā //

atyādareṇa nihitaṃ mayi yadbhavatyā tatpremahema kimabhūditi naiva jāne /

utsṛjya kiṃ tadiha pātakamuttarāṇi prāṇā api priyatame katame bhaveyuḥ //

atyādaro dārasahodareṣu na mātṛpitrorna ca sodareṣu /

mūrkhe niyogastanaye viyogaḥ paśyanti lokāḥ kalikautukāni //

atyādaro bhaved yatra kāryakāraṇavarjitaḥ /

tatra śaṅkā prakartavyā pariṇāme'sukhāvahā //

atyāyatairniyamakāribhiruddhatānāṃ divyaiḥ prabhābhiranapāyamayairupāyaiḥ /

śaurirbhujairiva caturbhiradaḥ sadā yo lakṣmīvilāsabhavanairbhuvanaṃ babhāra //

atyāyāsena nātmānaṃ kuryādatisamucchrayam /

pāto yathā hi duḥkhāya nocchrāyaḥ sukhakṛt tathā //

atyāryamatidātāram atiśūramativratam /

prajñābhimāninaṃ caiva śrīrbhayānnopasarpati //

na cātiguṇavatsveṣā nātyantaṃ nirguṇeṣu ca /

naiṣā guṇānkāmayate nairguṇyāṃ nānurajyate /

unmattā gaurivāndhā śrīḥ kvacidevāvatiṣṭhate //

atyāśīviṣaśastraṃ hi vijitapralayānalam /

tejo laṅghayituṃ śaktaḥ ko nu nāma dvijanmanām //

atyāsannā vināśāya dūrasthā na phalapradā /

tasmādāhṛtya dātavyā bhūmiḥ pārthivasattama //

atyāsannā vināśāya dūrasthā na phalapradāḥ /

sevyā madhyamabhāvena rājāvahnirguruḥ striyaḥ //

atyuktau yadi na prakupyasi mṛṣāvādaṃ na cenmanyase tadbrūmo'dbhutakīrtanāya rasanā keṣāṃ na kaṇḍūyate /

deva tvattaruṇapratāpadahanajvālāvalīśoṣitāḥ sarve vāridhayastato ripuvadhūnetrāmbubhiḥ pūritāḥ //

atyuccastanaśailadurgamamuro nābhirgabhīrāntarā bhīmaṃ dehavanaṃ sphuradbhujalataṃ romālijālākulam /

vyādhaḥ pañcaśaraḥ kiratyatitarāṃ tīkṣṇān kaṭākṣāśugāṃs- tanme brūhi manaḥkuraṅga śaraṇaṃ kiṃ sāṃprataṃ yāsyasi //

atyuccāḥ paritaḥsphuranti girayaḥ sphārāstathāmbhodhayas tānetānapi bibhratī kimapi na klāntāsi tubhyaṃ namaḥ /

āścaryeṇa muhurmuhuḥ stutimimāṃ prastaumi yāvadbhuvas tāvadbibhrādimāṃ smṛtastava bhujo vācastato mudritāḥ //

atyuccairatinīcair aślīlamayuktamanupayuktaṃ ca /

na vadati nṛpatisabhāyā- mādaramīpsurmahāmanasām //

atyucchrite mantriṇi pārthive ca viṣṭabhya pādāvupatiṣṭhate śrīḥ /

sā strīsvabhāvādasahā bharasya tayordvayorekataraṃ jahāti //

atyucchritonnatasitadhvajapaṅkticitrair nāgāśvapattirathasaṃkṣubhitairbalaughaiḥ /

uddhūtacāmaravirājitagātraśobhāḥ puṇyena bhūmipatayo bhuvi saṃcaranti //

atyujjvalairavayavairmṛdutāṃ dadhānā muktā balaṃ vitarati smaradānadakṣā /

snigdhāśāyā guruguṇagrathitā manojñā phīṇī navīnalalaneva mudaṃ dadāti //

atyutsārya bahirviṭaṅkavaḍabhīgaṇḍasthalaśyāmikāṃ bhinnābhinnagavākṣajālaviralacchidraiḥ pradīpāṃśavaḥ /

ārūḍhasya bhareṇa yauvanamiva dhvāntasya naktaṃ mukhe niryātāḥ kapilāḥ karālaviralaśmaśrūprarohā iva //

atyutsekena mahasā sāhasādhyavasāyinām /

śrīrārohati saṃdehaṃ mahatāmapi bhūbhṛtām //

atyudāttagaṇeṣveṣā kṛtapuṇyaiḥ praropitā /

śataśākhī bhavatyeva yāvanmātrāpi satkriyā //

atyudgāḍharayasthirākṛtighanadhvānabhramanmandara- kṣubdhakṣīradhivīcisaṃcayagataprāleyapādopamaḥ /

śrīmatpotalake gabhīravivṛtidhvānapratidhvānite sāndrasvāṃśucayaśriyā valayito lokeśvaraḥ pātu vaḥ //

atyuddhṛtā vasumatī dalito'rivargaḥ kroḍīkṛtā balavatā balirājalakṣmīḥ /

ekatra janmani kṛtaṃ yadanena yūnā janmatraye tadakarot puruṣaḥ purāṇaḥ //

atyunnatapadaṃ prāptaḥ pūjyān naivāvamānayet /

nahuṣaḥ śakratāṃ prāptaś cyuto'gastyāvamānanāt //

atyunnatastanamuro nayane sudīrghe vakre bhruvāvatitarāṃ vacanaṃ tato'pi /

madhyo'dhikaṃ tanuranūnagururnitambo mandā gatiḥ kimapi cādbhutayauvanāyāḥ //

atyunnatastanayugā taralāyatākṣī dvāri sthitā tadupayānamahotsavāya /

sā pūrṇakumbhanavanīrajatoraṇasrak- saṃbhāramaṅgalamayatnakṛtaṃ vidhatte //

atyunnatiṃ prāpya naraḥ prāvāraḥ kīṭako yathā /

sa vinaśyatyasaṃdeham āhaivamuśanā nṛpaḥ //

atyunnativyasaninaḥ śiraso'dhunaiṣa svasyaiva cātakaśiśuḥ praṇayaṃ vidhattām /

asyaitadicchati yadi pratatāsu dikṣu tāḥ svacchaśītamadhurāḥ kva nu nāma nāpaḥ //

atyunnato'mbubhirmeghaś cātakān na dhinoti cet /

marutā hṛtasarvasvaḥ sa paścāt kiṃ kariśyati //

atyupacittairupāyaiś cakrabhṛdeko bhujairiva caturbhiḥ /

nṛpatiḥ śriyamapi suciraṃ haririva parirabhya nirbharaṃ ramate //

atyullasadbisarahasyayujā bhujena vaktreṇa śāradasudhāṃśusahodareṇa /

pīyuṣapoṣasubhagena ca bhāṣitena tvaṃ cet prasīdasi mṛgākṣi kuto nidāghaḥ //

atyuṣṇā jvariteva bhāskarakarairāpītasārā mahī yakṣmārtā iva pādapāḥ pramuṣitacchāyā davāgnyāśrayāt /

vikrośantyavaśādivocchritaguhāvyāttānanāḥ parvatā loko'yaṃ ravipākanaṣṭahṛdayaḥ saṃyāti mūrchāmiva //

atyuṣṇāt saghṛtādannād acchidrāccaiva vāsasaḥ /

aparapreṣyabhāvācca bhūya icchan patatyadhaḥ //

atyeti rajanī yā tu sā na pratinivartate /

yātyeva yamunā pūrṇā samudramudakārṇavam //

atra caitrasamaye nirantarāḥ proṣitāhṛdayakīrṇapāvakāḥ /

vānti kāmukamanovimohanā vyālalolamalayācalānilāḥ //

atra manmathamivātisundaraṃ dānavārimiva divyatejasam /

śailarājamiva dhairyaśālinaṃ vedmi veṅkaṭapatiṃ mahīpatim //

atra yat patitaṃ varṇabindumātrāvisargakam /

bhramapramādadoṣāddhi kṣantavyaṃ tat subuddhibhiḥ //

atrasto nijapakṣais tuṇḍavighātairjanānabhibhavantaḥ /

kurvanti śatruvṛddhiṃ niśi virutavanto janavināśam //

atrasthaḥ sakhi lakṣayojanagatasyāpi priyasyāgamaṃ vettyākhyāti ca dhikchukādaya ime sarve pathantaḥ sthitāḥ /

matkāntasya viyogatāpadahanajvālāvalīcandanaḥ kākastena guṇena kāñcanamaye vyāpāritaḥ pañjare //

atrakaṇṭhaṃ viluṭha salile nirjalā bhūḥ purastāj jahyāḥ śoṣaṃ vadanavihitenāmalakyāḥ /

phalena sthāne sthāne taditi pathikastrījana(ḥ) klāntagātrīṃ paśyan sītāṃ kimu na kṛpayā vardhito roditaśca //

atranugodaṃ mṛgayānivṛttas taraṅgavātena vinītakhedaḥ /

rahastvadutsaṅganiṣaṇṇamūrdhā smarāmi vānīragṛheṣu suptaḥ //

atrāntare kimapi vāgvibhavātivṛtta- vaicitryamullasitavibhramamāyatākṣyāḥ /

tadbhūrisāttvikavikāramapāstadhairyam ācāryakaṃ vijayi mānmathamāvirāsīt //

atrāntare ca kulaṭākulavartmaghāta- saṃjātapātaka iva sphuṭalāñchanaśrīḥ /

vṛndāvanāntaramadīpayadṃśujālair diksundarīvadanacandanabindurinduḥ //

atrāpi bhārataṃ śreṣṭhaṃ jambudvīpe mahāmune /

yato hi karmabhūreṣā ato'nyā bhogabhūmayaḥ //

atrāyātaṃ pathika bhavatā karmaṇākāri pathyaṃ tathyaṃ brūmaḥ punarapi sakhe sāhasaṃ mā vidhāsīḥ /

vāmākṣīṇāṃ nayananalinaprāntanirdhūtadhairyāḥ svāṃ maryādāmiha hi nagare yogino'pi tyajanti //

atrardracandanakucārpitasūtrahāra- sīmantacumbisicayasphuṭabāhumūlaḥ /

dūrvāprakāṇḍarucirāsu gurūpabhogo gauḍāṅganāsu cirameṣa cakāsti veṣaḥ //

atrāryaḥ kharadūṣaṇatriśirasāṃ nādānubandhodyame rundhāne bhuvanaṃ tvayā cakitayā yoddhā niruddhaḥ kṣaṇam /

sasnehāḥ sarasāḥ sahāsarabhasāḥ sabhrū bhramāḥ saspṛhāḥ sotsāhāstvayi tadbale ca nidadhe dolāyamānā dṛśaḥ //

atrāvāsaparigrahaṃ gṛhapaterācakṣva caṇḍodyamaiḥ caṇḍālairupasevitāḥ sakhi dhanurhastaiḥ purastādimāḥ /

utkālākulasārameyarasanālelihyamānonnata- dvārāgratvagavāsthisāsraśakalasragvallayaḥ pallayaḥ //

atrāśitaṃ śayitamatra nipītamatra sāyaṃ tayā saha mayā vidhivañcitena /

ityādi hanta paricintayato vanānte rāmasya locanapayobhirabhūt payodhiḥ //

atrāsīt kila nandasadma śakaṭasyātrābhavad bhañjanaṃ bandhacchedakaro'pidāmabhirabhūd baddho'tra dāmodaraḥ /

itthaṃ māthuravṛddhavaktravigalatpīyūṣadhārāṃ pibann ānandāśrudharaḥ kadā madhupurīṃ dhanyaścariṣyāmyaham //

atrāsīt phaṇipāśabandhanavidhiḥ śaktyā bhavad devare gāḍhaṃ vakṣasi tāḍite hanumatā droṇādriratrāhṛtaḥ /

divyairindrajidatra lakṣmaṇaśarairlokāntaraṃ prāpitaḥ kenāpyatra mṛgākṣi rākṣasapateḥ kṛttā ca kaṇṭhṭavī //

atrāsthaḥ piśitaṃ śavasya kaṭhinairutkṛtya kṛtsnaṃ nakhair nagnasnāyukarālaghorakuharairmastiṣkadigdhāṅgaliḥ /

saṃdaśyauṣṭhapuṭena bhugnavadanaḥ pretaścitāgnidrutaṃ sūtkārairnalakāsthikoṭaragataṃ majjānamākarṣati //

atrāsmin sutanu latāgṛhe'sti ramyaṃ mālatyāḥ kusumamanuccitaṃ pareṇa /

ityuktvā mṛdukarapallavaṃ gṛhītvā mugdhākṣī rahasi nināya ko'pi dhanyaḥ //

atrilocanasaṃbhūtajyotirudgamabhāsibhiḥ /

sadṛśaṇ śobhate'tyarthaṃ bhūpāla tava ceṣṭitam //

atraiva dāsyasi vimuktimathāpi yāce mātaḥ śarīrapatanaṃ maṇikarṇikāyām /

astu svakṛtyamanukampanamīśvarāṇāṃ dāsasya karmakarataiva tathā svakṛtyam //

atraiva sarasi jātaṃ vikasitamatraiva nirbharaṃ nalinaiḥ /

kālavaśāgatatuhinair vilīnamatraiva hā kaṣṭam //

atraiṣa svayameva citraphalake kampaskhalallekhayā saṃtāpārtivinodanāya kathamapyālikhya sakhyā bhavān /

bāṣpavyākulamīkṣitaḥ sarabhasaṃ cūtāṅkurairarcito mūrdhnā ca praṇataḥ sakhīṣu madanavyājena cāpahnutaḥ //

atrotpātaghanena mantrivikale śūnyāmbaravyāpinā dhṛṣṭasvaprakṛtikriyāsamucite grame tathā jṛmbhitam /

rathyākardamavāhināmatiśucisvacchātmanāmantaraṃ nāpyajñāyi janairyathaughapayasāṃ srotojalānāmapi //

atrodyāne mayā dṛṣṭā vallarī pañcapallavā /

pallave pallave tāmrā yasyāṃ kusumamañjarī //

atvarā sarvakāryeṣu tvarā kāryavināśinī /

tvaramāṇena mūrkheṇa mayūro vāyasīkṛtaḥ //

atha kālāgnirudrasya tṛtīyanayanotthitā /

jvālā dahati tatsarvaṃ nirvāṇaṃ brahmaṇo yataḥ //

atha kṛtakavihaṅgaiḥ pārthivoddūlayantais tumulamuparipātādambuvarṣāt trasantyaḥ avigalitasapatnīgātrasaṃmardaduḥkhāḥ praṇayinamabhipeturhāninādena devyaḥ //

(arjuna uvāca) atha kena prayukto'yaṃ pāpaṃ carati pūruṣaḥ /

anicchannapi vārṣṇeya balādiva niyojitaḥ //

(śrībhagavānuvāca) kāma eṣa krodha eṣa rajoguṇasamudbhavaḥ /

mahāśano mahāpāpmā viddhyenamiha vairiṇam //

dhūmenāvriyate vahnir yathādarśo malena ca /

yatholbenāvṛto garbhas tathā tenedamāvṛtam //

atha kokila kuru maunaṃ jaladharasamaye'pi picchilā bhūmiḥ /

vikasati kuṭajakadambe vaktari bheke kutastavāvasaraḥ //

atha dhūkasvaro vāme yātrāyāṃ gacchataḥ śubhaḥ /

dakṣiṇe mṛtaye kiṃcid duṣṭaṃ darśanamasya hi //

atha jagadavagāḍhaṃ vāsarāntāpacārāt timirapaṭalavṛddhāvapratīkārasattvam /

śaśibhiṣaganupūrvaṃ śītahasto bhiṣajyann adhikaviśadavaktraḥ svairabhāvaṃ cakāra //

atha dīrghatamaṃ tamaḥ pravekṣyan sahasā rugṇarayaḥ sa saṃbhrameṇa /

nipatantamivoṣṇaraśmimurvyāṃ valayībhūtataruṃ dharāṃ ca mene //

atha dehaṃ sthirīrktuṃ yogināṃ siddhimicchatām /

kathyante śuddhakarmāṇi yaiḥ siddhiṃ prāpuruttamāḥ //

atha nagaradhṛtairamātyaratnaiḥ pathi samiyāya sa jāyayābhirāmaḥ /

madhuriva kusumaśriyā sanāthaḥ kramamilitairalibhiḥ kutūhalotkaiḥ //

atha nabhasi nirīkṣya vyāptadikcakravālaṃ sajalajaladajālaṃ prāptahaṛṣaprakarṣaḥ /

vihitavipulabarhāḍambaro nīlakaṇṭho madamṛdukalakaṇṭho nāṭyamaṅgīcakāra //

atha nayanasamutthaṃ jyotiratreriva dyauḥ surasaridiva tejo vahniniṣṭhyūtamaiśam /

narapatikulabhūtyai garbhamādhatta rājñī gurubhirabhiniviṣṭaṃ lokapālānubhāvaiḥ //

atha nityamanityaṃ vā neha śocanti tadvidaḥ /

nānyathā śakyate kartuṃ svabhāvaḥ śocatāmiti //

atha paṅktimatāmupeyivadbhiḥ sarasairvakrapathaśritairvacobhiḥ /

kṣitibharturupāyanaṃ cakāra prathamaṃ tatparatasturaṅgamādyaiḥ //

atha pathikavadhūdahanaḥ śanakairudabhūnniśākarālokaḥ /

kumudaprabodhadūto vyasanaguruścakravākīṇām //

atha prasannendumukhīn sitāmbarā samāyayāvutpalapatralocanā /

sapaṅkajā śrīriva gāṃ niṣevituṃ sahaṃsabālavyajanā śaradvadhūḥ //

athabaddhajeṭe rāme sumantre gṛhamāgate /

tyakto rājā sutatyāgād aviśvastairivāsubhiḥ //

atha bhadrāṇi bhūtāṇi hīnaśaktirahaṃ param /

mudaṃ tadāpi kurvīta hānirdveṣaphalaṃ yataḥ //

atha manasijadigjyābhiśaṃsī jaladharadugdubhirātatāna śabdam /

tadanu tadanujīvibhiḥ kadambaiḥ kavacitamunmadaṣaṭpadacchalena //

atha mantramimaṃ karne japeddaṃśaṃ spṛśet tathā /

ekaviṃśativāraṃ ca vṛścikakṣveḍaśāntaye //

atha manmathavāhinīparāgaḥ kimapi jyotirudasphurat purastāt /

timirasya jarā cakorakūraṃ kulaḍākelibanīdavānalārciḥ //

atha ratirabhasādalīkanidrā- madhuravighūrṇitalocanotpalābhiḥ /

śayanatalamaśiśriyan vadhūbhiḥ saha madamanmathamantharā yuvānaḥ //

atha rājñā daraḥ kāryo na tu kasyāṃ cidāpadi /

api cetasi dīrṇaḥ syān naiva varteta dīrṇavat //

arthatupakvāt kalato'vaśoṣitād vikṛṣya bījaṃ payasā niṣicya /

viśoṣitaṃ pañcadināni sarpiṣā viḍaṅgamiśreṇa ca dhūpayet tataḥ //

atharvavidhitattvajñair brāhmaṇairvijitendriyaiḥ /

mantratantravidhānajñair dūrādunmūlayed ripūn //

atharvāmnāyatattvajñas tantrajñaḥ kratukarmaṭhaḥ dhanurvedasya vettā ca purodhā rājasaṃmataḥ //

atha lakṣmaṇānugatakāntavapur jaladhiṃ vilaṅghya śaśidāśarathiḥ /

parivāritaḥ parita ṛkṣaganais timiraugharākṣasakulaṃ bibhide //

athavā naśyati prajñā prājñasyāpi narasya hi /

pratikūle gate daive vināśe samupasthite //

athavā procyate dhyānam anyadevātra yoginām /

rahasyaṃ paramaṃ mukteḥ kāraṇaṃ prathamaṃ ca yat //

athavā bhavataḥ pravartanā na kathaṃ piṣṭamiyaṃ pinaṣṭi naḥ /

svata eva satāṃ parārthatā grahaṇānāṃ hi yathā yathārthatā //

athavābhiniviṣṭabuddhiṣu vrajati vyarthakatāṃ subhāṣitam /

ravirāgiṣu śītarociṣaḥ karajālaṃ kamalākaroṣviva //

athavā mama bhāgyaviplavād aśaniḥ kalpita eṣa vedhasā /

yadanena tarurna pātitaḥ kṣipatā tadviḍapāśrayā latā //

athavā mūlasaṃsthānām udghātaistu prabodhayet /

suptāṃ kuṇḍalinīṃ śaktiṃ bisatantunibhākṛtim //

athavā mṛdu vastu hiṃsituṃ mṛdunaivārabhate prajāntakaḥ /

himasekavipattiratra me nalīnī pūrvanidarśanaṃ matā //

atha vāsavasya vacanena ruciravadanastrilocanam /

klāntirahitamabhirādhayituṃ vidhivat tapāṃsi vidadhe dhanaṃjayaḥ //

atha saṃsārasaṃhāravāmanābandhavāsitaḥ /

ajāyata vṛṣārūḍho bhairavo mahasāṃ nidhiḥ //

atha sa lalitayoṣidbhrūlatācāruśṛṅgaṃ rativalayapadāṅke cāpamāsajya kaṇṭhe /

sahacaramadhuhastanyastucūtāṅkurāstraś śatamakhamupatasthe prāñjaliḥ puṣpadhanvā //

atha sa viṣayavyāvṛttātmā yathāvidhi sūnave nṛpatikakudaṃ dattvā yūne sitātapavāraṇam /

munivanatarucchāyāṃ devyā tayā saha śiśriye galitavayasāmikṣvākūṇāmidaṃ hi kulavratam //

atha sāndrasāṃdhyakiraṇāruṇitaṃ harihetihūti mithunaṃ patatoḥ /

pṛthagutpapāta virahārtidalad- dhṛdayasrutāsṛganuliptamiva //

atha sāmānyaśṛṅgāre yuvatīnāṃ praśaṃsanam /

strīpuṃsajātikathanaṃ tayoḥ saṃyogavarṇanam //

atha sphuranmīnavidhūtapaṅkajā vikaṅkatīraskhalitormisaṃhatiḥ /

payo'vagāḍhuṃ kalahaṃsanādinī samājuhāveva vadhūḥ surāpagā //

atha svamādāya bhayena manthanāc ciratnaratnādhikamuccitaṃ cirāt /

nilīya tasmin nivasannapāṃnidhir vane taḍāko dadṛśo'vanībhujā //

atha svasthāya devāya nityāya hatapāpmane /

tyaktakramavibhāgāya caitanyajyotiṣe namaḥ //

athāgatya bhuvaṃ rājñāṃ gatā vāhanatāṃ hayāḥ /

teṣāṃ dharmārthakāmāṃśca sādhayantyupakāriṇaḥ //

athāṅgarājādavatārya cakṣur yāhīti janyāmavadat kumārī /

nāsau na kāmyo na ca veda samyag dṛṣṭuṃ na sā bhinnarucirhi lokaḥ //

athātaḥ saṃpravakṣyāmi lakṣaṇāni hi vājinām /

śubhāni varṇairāvartais tāni vidyādvicārataḥ //

athātaḥ saṃpravakṣyāmi hayārohaṇamuttamam /

yena vijñātamātreṇa revantaḥ priyatāṃ vrajet //

athātmanaḥ śabdaguṇaṃ guṇajñaḥ padaṃ vimānena vigāhamānaḥ /

ratnākaraṃ vīkṣya mithaḥ sa jāyāṃ rāmābhidhāno harirityuvāca //

athānandakaraṃ vakṣye ṣaḍartūnāṃ ca varṇanam /

yadrasāsvādamuditā vibhānti vibudhālayaḥ //

athānukramadvārāṇi viracyante'tra vāṅmaye /

anyoktisūktamuktālīṃ samuddhṛtya śrutāmbudheḥ //

athāpi nāpasajjeta strīṣu straiṇeṣu cārthavit /

viṣayendriyasaṃyogān manaḥ kṣubhyati nānyathā //

athāpraśastāḥ kharatulyanādāḥ pradīptapucchāḥ kūnakhā vivarṇāḥ /

nikṛttakarṇā dvipamastakāśca bhavanti ye vā sitatālujihvāḥ //

athāyatanasaṃnidhau bhagavato bhavānīpater manoharamacīkhanad bhuvanabhūṣaṇaṃ bhūpatiḥ /

vigāhanakutūhalottaralapaurasīmantinī- payodharabharatruṭadvikaṭavīcimudraṃ saraḥ //

athāśuddhodbhavo grāmyanartaksyeva yo bhavet /

kaitavasnehamāpanno bhavaḥ saṃkīrṇa ucyate //

athāśvānāṃ janmadeśān pravakṣyāmyanupūrvaśaḥ /

uttamānāṃ ca madhyānāṃ hīnānāṃ yatra saṃbhavaḥ //

athāsasādāstamanindyatejā janasya dūrojjhitamṛtyubhīteḥ /

utpattimadvastu vināśyavaśyaṃ yathāhamityevamivopadeṣṭum //

athetare sapta raghupravīrā jyeṣṭhaṃ purojanmatayā guṇaiśca cakruḥ kuśaṃ ratnaviśoṣabhājaṃ saubhrātrameṣāṃ hi kulānusāri //

athedaṃ rakṣobhiḥ kanakahariṇacchadmavidhinā tathā vṛttaṃ pāpairvyathayati yathā kṣālitamapi /

janasthāne śūnye vikalakaraṇairāryacaritair api grāvā rodityapi dalati vajrasya hṛdayam //

atheha kathyatesmābhiḥ karmanā yena bandhanam /

chidyate sadupāyena śrutvā tatra pravartyatām //

athaitat pūrṇamabhyātmaṃ yac ca netyanṛtaṃ vacaḥ /

sarvaṃ netyanṛtaṃ brūyāt sa duṣkīrtiḥ svasan mṛtaḥ //

atho gaṇapatiṃ vande mahāmodavidhāyinam /

vidyādharagaṇairyasya pūjyate kaṇṭhagarjitam //

athoccakairjaraṭhakapotakaṃdharā- tanūruhaprakaravipāṇḍuradyuti /

balaiścalaccaraṇavidhūtamuccarad dhanāvalīrudacarata kṣamārajaḥ //

athocyate śvānarutasya sāraṃ sāraṃ samasteṣvapi śākuneṣu /

vispaṣṭaceṣṭaṃ śubhalakṣaṇaṃ ca śubhāśubhaṃ prāktanakarmapākam //

athottarasyāṃ diśi khañjarīṭam ālokya ko'pi smitamādadhānaḥ /

kasyāścidāsye smitacārubhāsi sabhāvayāmāsa vilocanāni //

athodyayau bālasuhṛt smarasya śayāmādhavaḥ śyāmalalakṣmabhaṅgyā /

tārāvadhūlocanacumbanena līlāvilīnāñjanabindurinduḥ //

athopagūḍhe śaradā śaśāṅke prāvṛḍ yayau śāntataḍitkaṭākṣā /

kāsāṃ na saubhāgyaguṇo'ṅganānāṃ naṣṭaḥ paribhraṣṭpayodharāṇām //

adaḥ samitsaṃmukhavīrayauvata- traṭadbhujākambumṛṇālahāriṇī /

dviṣadgaṇastraiṇadṛgambunirjhare yaśomarālāvalirasya khelati //

adaṇḍanamadaṇḍyānāṃ daṇḍyānāṃ cāpi daṇḍanam /

agrāhyāgrahaṇaṃ caiva grāhyāṇāṃ grahaṇaṃ tathā //

adaṇḍyān daṇḍayan rājā daṇḍyāṃścaivāpyadaṇḍayan /

ayaśo mahadāpnoti narakaṃ caiva gacchati //

adattaṃ nādatte kṛtasukṛtakāmaḥ kimapi yaḥ śubhaśreṇistasmin vasati kalahaṃsīva kamale /

vipat tasmād dūraṃ vrajati rajanīvāmbaramaṇer vinītaṃ vidyeva tridivaśivalakṣmīrbhajati tam //

adattadoṣeṇa bhaved daridro daridradoṣeṇa karoti pāpam /

pāpādavaśyaṃ narakaṃ prayāti punardaridraḥ punareva pāpī //

adattabhuktamutsṛjya dhanaṃ sucirarakṣitam /

mūṣakā iva gacchanti kadaryāḥ svakṣaye kṣayam //

adattānāmupādānaṃ hiṃsā caivāvidhānataḥ /

paradāropasevā ca śārīraṃ trividhaṃ smṛtam //

adattetyāgatā lajjā datteti vyathitaṃ manaḥ /

dharmasnehāntare nyastā duḥkhitāḥ khalu mātaraḥ //

adanaspṛhayā durīśvarāṇāṃ sadandvāri vitardimāśrayantām /

apunarbhavasādhanaṃ śarīraṃ jarayāmo vayamoṃ namaḥ śivāya //

adabhramabhropalapaṭṭakeṣu ye śitīkriyante madanena patriṇaḥ /

taḍillatā tannikaṣotthapāvaka- sphuliṅgabhaṅgīṃ lalitāṅgi sevate //

adambhā hi rambhā vilakṣā ca lakṣmīr ghṛtācī hriyā cīrasaṃcchāditāsyā /

aho jāyate mandavarṇāpyaparṇā samākarṇya tasyā guṇasyaikadeśam //

adayaṃ gharṣa śilāyāṃ daha vā dāhena bhindhi lauhena /

he hemakāra kanakaṃ ma māṃ guñjāphalaistulaya //

adaya daśasi kiṃ tvaṃ bimbabuddhyādharaṃ me bhava capala nirāśaḥ pakvajambūphalānām /

iti dayitamavetya dvāradeśāptamanyā nigadati śukamuccaiḥ kāntadantakṣatauṣṭhī //

adarśanādāpatitaḥ punaścādarśanaṃ gataḥ /

na tvāsau veda na tvaṃ taṃ kaḥ san kamanuśocasi //

adarśanādāpatitāḥ punaścādarśanaṃ gatāḥ /

na te tava na teṣāṃ tvaṃ tatra kā paridevanā //

adarśane darśanamātrakāmā dṛṣṭau pariṣvaṅgarasaikalolā /

āliṅgitāyāṃ punarāyatākṣyām āśāsmahe vigrahayorabhedam //

adākṣiṇyādatīvogrāḥ pavanā iva durjanāḥ /

gurūnapi pratikṣeptuṃ prayatante kṣamābhṛtaḥ //

adātā puruṣastyāgī dātā tyāgī ca nityaśaḥ /

iti jñātvā svayaṃ buddhayā dhanaṃ dadyāt punaḥ punaḥ //

adātā puruṣas dhanaṃ saṃtyajya gacchati /

dātāraṃ kṛpaṇaṃ manye mṛto'pyarthaṃ na muñcati //

adātāraṃ dātṛpravaramanayaṃ viśvavinayaṃ virūpaṃ rūpāḍhyaṃ vigatajayinaṃ viśvajayinam /

akulyaṃ kulyaṃ tvāmahamavadamāśāparavaśāt mṛṣāvādetyuktistvayi khalu mṛṣāvādini mayi //

adātā vaṃśadoṣeṇa karmadoṣād daridratā /

utmādo mātṛdoṣeṇa pitṛdoṣeṇa mūrkhatā //

adātṛmānasaṃ kvāpi na spṛśanti kavergiraḥ /

duḥkhāyaivātivṛddhasya vilāsāstaruṇīkṛtāḥ //

adānamīṣad dānaṃ ca kiṃcit kopāya dardhiyām /

saṃpūrṇadānaṃ prakṛtir virāmo vairakāraṇam //

adāntasyāvinītasya vṛthāpaṇḍitamāninaḥ /

na guṇāya bhavanti sma naṭasyevājitātmanaḥ //

adāhi yastena daśārdhabāṇaḥ purā purārernayanālayena /

na nirdahaṃstaṃ bhavadakṣivāsī na vairaśuddheradhunādharmaṇaḥ //

adīpte'gnau hato homo hatā bhuktirasākṣikā /

upajīvyā hatā kanyā svārthe pākakriyā hatā //

adīrghaṃ kālamāpannaḥ praśrayaṃ yuvateḥ smaraḥ /

pragalbhyate manasyeva mughaṃ vapuṣi jāyate //

bibhetyaṅgārpaṇe vācchatyālikhyātāṃ ratiṃ priye /

uktapratyuktasaṃmūḍhā saṃmukhaṃ na nirīkṣate //

ratacūtaphalotpākarasaiḥ kāntaṃ na dhinvatī /

bālā nidāghalakṣmīva tāpayatyeva kevalam //

adīrghadarśibhiḥ krūrair mūḍhairindriyasāyakaiḥ /

hamadbhiḥ kriyate karma rudadbhiranubhūyate //

adīrghasūtraḥ smṛtimān kutajño nītiśāstravit /

dhīmānāyatidarśī ca mantrī rājñaḥ susaṃnidhiḥ //

adurgaviṣayaḥ kasya nāreḥ paribhavāspadam /

adurgo'nāśrayo rājā potacyutamanuṣyavat //

adṛṣṭāpatitāṃ bhāryāṃ mūḍho yastu parityajet /

saptajanmani sa strītvaṃ labhate nātra saṃśayaḥ //

aduṣṭāpatitāṃ bhāryāṃ yauvane yaḥ parityajet /

sa jīvanānte strītvaṃ ca vandhyatvaṃ ca samāpnuyāt //

adūragamanaṃ tīrtham adehadamanaṃ tapaḥ /

anambhaḥsaṃbhavaṃ snānaṃ mātuścaraṇapaṅkajam //

adṛṣyanti purastena khelāḥ khañjanapaṅktayaḥ /

asmayranta viniḥśvasya priyānayanavibhramāḥ //

adṛṣṭaguṇadoṣāṇām adhṛtānāṃ ca karmaṇām /

nāntareṇa kriyāṃ teṣāṃ phalmiṣṭaṃ pravartate //

adṛṣṭapūrvaḥ kaṇṭho'yaṃ kāntāyā bhuvantraye /

yasmādviṇāninādasya samudbhūtirvibhāvyate //

adṛṣṭapūrvamasmābhir yadetaddṛśyate'dhunā /

viṣaṃ viṣadharaiḥ pītaṃ mūrchitāḥ pathikāṅganāḥ //

adṛṣṭapūrvānādāya bhāvānapariśaṅkitān /

iṣṭāniṣṭān manuṣyāṇām astaṃ gacchanti rātrayaḥ //

adṛṣṭapūrvā bahavaḥ sahāyāḥ sarve padasthasya bhavanti vaśyāḥ /

arthādvihīnasya padacyutasya bhavanti kāle svajano'pi śatruḥ //

adṛṣṭamukhabhaṅgasya yuktamandhasya yācitum /

aho bata mahat kaṣṭaṃ cakṣuṣmānapi yācate //

adṛṣṭavyāpāraṃ gatavati dinānāmadhipatau yaśaḥ śeṣībhūte śaśini gatadhāmni grahagaṇe /

tathāndhaṃ saṃjātaṃ jagadupanate meghasamaye yathāmī gaṇyante tamasi paṭavaḥ kīṭamaṇayaḥ //

adṛṣṭe darśanotkaṇṭhā dṛṣṭe vicchedabhīrutā /

tadṛṣṭena na dṛṣṭena bhatratā labhyate mukham //

adeśakālārthamanāyatikṣamaṃ yadapriyaṃ lāghavakāri cātmanaḥ /

vicintya buddhyā muhurapyavaimyahaṃ na tadvaco hālahalaṃ hi tadviṣam //

adeśakāle yad dānam apātrebhyaśca dīyate /

asatkṛtamavajñātaṃ tattāmasamudāhṛdam //

adeśastho hi ripuṇā svalpakenāpi hanyate /

grāho'lpīyānapi jale jalendramapāi karṣati //

adaivaṃ daivataṃ kuryur daivataṃ cāpyadaivatam /

lokapālān sṛjeyuśca lokānanyāṃstathā dvijaḥ //

adoṣāddoṣādvā tyajti vipine tāṃ yadi bhavān abhradraṃ bhadraṃ vā tribhuvanapate tvāṃ vadatu kaḥ /

idaṃ krūraṃ me smarati hṛdayaṃ yat kila tayā tvadartha kāntāre kulatilaka nātmāpi gaṇitaḥ //

adbhiḥ śudhyanti vastrāṇi manaḥ satyena śudhyati /

ahiṃsayā ca bhūtātmā buddhirjñānena śudhyati //

adbhirgātrāṇi śudhyanti manaḥ satyena śudhyati /

vidyātapobhyāṃ bhūtātmā buddhirjñānena śudhyati //

adbhutastakrpāthodhir agādhī yasya vardhakaḥ /

akṣapādo'tamaḥspṛṣṭas tvakalaṅkaḥ kalānidhiḥ //

adbhyo 'gnirbrahmataḥkṣatram aśmano lohamutthitam /

teṣāṃ sarvatragaṃ tejaḥ svāsu yoniṣu sāmyati //

adyatano yoddhavye śakuno vihayāya yākrikavirudvaḥ /

divasāntarite yuddhe kṣemaḥ prāsthānikaḥ śakunaḥ //

adya dhārā sadādhārā sadālambā sarasvatī /

paṇḍitā maṇḍitāḥ sarve bhojarāje bhuvaṃ gate //

adya prabhṛtyavanatāṅgi tavāsmi dāsaḥ krītastapobhiriti vādini candramaulau /

ahnāya sā niyamajaṃ klamamutsasarja kleśaḥ phalena hi punarnavatāṃ vidhatte //

adya bhomidinaṃ satyaṃ satyamaprastutaṃ tava /

tathāpi dūti gantavyaṃ nārtaḥ kālamapekṣate //

adya me saphalamāyatanetre jīvitaṃ madanasaṃśrayabhāvam /

āgatāsi bhavanaṃ mama yasmāt svāgataṃ tava varoru niṣīda //

adya yāvadapi yena nibaddhau na prabhū vicalituṃ balivindhyau /

āsthitāvitathatāguṇapāśas tvādṛśā sa viduṣā durapāsaḥ //

adya śītaṃ varivarti sarīsarti samīraṇaḥ /

apatnīko marīmarti narīnarti kucoṣṇavān //

adya sa pravasatīti subhruvaḥ śrotrasīmani vijṛmbhite dhvanau /

sadya eva nijapāṇigumphite puṣpadāmani mahoragabhramaḥ //

adya sundari kalindanandinī- tīrakuñjabhuvi kelilampaṭaḥ /

vādayan muralikāṃ muhurmuhur mādhavo harati māmakaṃ manaḥ //

adya svargavadhūgaṇe guṇamaya tvatkīrtimindūjjavalām uccairgāyati niṣkalaṅkimadaśāmādāsyate candramāḥ /

gītākarṇanamodamuktayavasagrāsābhilāṣo vada svāminnaṅkamṛgaḥ kiyanti hi dinānyetasya vartiṣyate //

adya svāṃ jananīmakāraṇaruṣā prātaḥ sudūraṃ gatāṃ pratyānetumito gato gṛhapatiḥ kṣutvaiva madhyaṃdine /

paṅgutvena śarīrajarjaratayā prāyaḥ sa lakṣyākṛtir dṛṣṭo'sau bhavatā na kiṃ pathika he sthitvā kṣaṇaṃ kathyatām //

adyāpi kokanadacārusarekhahastāṃ tāṃ śātakumbhakalaśastanacārugātrīm /

bimbādharīṃ viṣamabāṇanipīḍitāṅgīṃ saṃcintaye dvyaṇukamadhyatanuprakāśām //

adyāpi kopavimukhīkṛtagantukāmā noktaṃ vacaḥ pratidadāti yadaiva vaktram /

cumbāmi rodati bhṛśaṃ patito'smi pāde dāsastava priyatame bhaja māṃ smarāmi //

adyāpi cāṭuśatadurlalitocitārthaṃ tasyāḥ smarāmi surataklamavihvalāyāḥ /

avyaktaniḥsvanitakātarakthyamāna- saṃkīrṇavarṇarucitaṃ vacanaṃ priyāyāḥ //

adyāpi tatkanakakuṇḍalaghṛṣṭagaṇḍam āsyaṃ smarāmi viparītaratābhiyoge /

āndolanaśramajalasphuṭasāndrabindu- muktāphalaprakaravicchuritaṃ priyāyāḥ //

adyāpi tatkanakagaurakṛtāṅgarāgaṃ prasvedabinduvitataṃ vadnaṃ priyāyāḥ /

ante smarāmi ratikhedavilolanetraṃ rāhūparāgaparimuktamivendubimbam //

adyāpi tatkanakareṇughanorudeśe nyastaṃ smarāmi nakharakṣatalakṣma tasyāḥ /

ākṛṣṭahemarucirāmbarmutthitāyā lajjāvaśāt karadhṛtaṃ ca tato vrajantyāḥ //

adyāpi tatkamalareṇusugandhagandhi tatpremavāri makaradhvajapātakāri /

prāpnomyahaṃ yadi punaḥ surataikatīrthaṃ prāṇāṃstyajāmi niyataṃ tadavāptihetoḥ //

adyāpi tatkṛtakacagrahamāgraheṇa dantairmayā daśanavāsasi khaṇḍyamāne /

tasyā manāṅmukulitākṣamalakṣyamāṇa- sītkāragarbhamasakṛdvadanaṃ smarāmi //

adyāpi tattaralatārakitākṣamāsyam ālipracandanarasāhitaśobhamasyāḥ /

kastūrikātilakatārakitābhirāma- gaṇḍasthaladyuti muhurmanasā smarāmi //

adyāpi tatpraṇayabhaṅguradṛṣṭipātaṃ tasyāḥ smarāmi rativibhramagātrabhaṅgam /

vastrāñcalaskhalanacārupayodharāntaṃ dantacchadaṃ daśanakhaṇḍanamaṇḍanaṃ ca //

adyāpi tatsapariveṣaśaśiprakāśam āsyaṃ smarāmi jaḍgātravivartaneṣu /

tadveladujjvalakarāṅgulijālagumpha- doḥ kandalīyugalakaṃ dayitaṃ priyāyāḥ //

adyāpi tatsuratakelinirastrayuddhaṃ bandhopabandhapatanotthitaśūnyahastam /

dantauṣṭhapīḍananakhakṣataraktasiktaṃ tasyāḥ smarāmi ratibandhuraniṣṭhuratvam //

adyāpi tatsuratakelivimardakheda- saṃjātagharmakaṇavisphuritaṃ priyāyāḥ /

āpāṇḍuraṃ taralatāranimīlitākṣaṃ vaktraṃ smarāmi paripūrṇaniśākarābham //

adyāpi tadvadanapaṅkajagandhalubdha- bhrāmyaddvirephacayacumbitagaṇḍayugmam /

līlāvadhūtakarapallavakaṅkanānāṃ kvāṇo vimūrcchati manaḥ stutarāṃ madīyam //

adyāpi tadvikasitāmbujamadhyagauraṃ gorocanātilakabhāsuraphālarekham /

īṣanmadālasavighūrṇitadṛṣṭipātaṃ tasyā mukhaṃ prati mano mama gacchatīdam //

adyāpi tannayanakajjalamujjvalāsyaṃ viśrāntakarṇayugalaṃ parihāsahetoḥ /

paśye tavātmani navīnapayodharābhyāṃ kṣīṇaṃ vapuryadi vinaśyati no na doṣaḥ //

adyāpi tanmadanakārmukabhaṅgurabhru- dantadyutiprakarakarburitādharoṣṭham /

karṇāvasaktapulakojjvaladantapatraṃ tasyāḥ punaḥ punarapīha mukhaṃ smarāmi //

adyāpi tanmanasi saṃparivartate me rātrau mayi kṣutavati kṣitipālaputryā /

jīveti maṅgalavacaḥ parihṛtya kopāt karṇe kṛtaṃ kanakapatramanālapantyā //

adyāpi tāṃ kanakakaṅkaṇabhūṣitāgra- hastāṃ ca vaktrakamalena sunirjitendum /

līlāvartīṃ suratakhedanimīlitākṣīṃ dhyāyāmi cetasi madākulalālasāṅgīm //

adyāpi tāṃ kanakakāntimadālasāṅgīṃ vrīḍotsukāṃ nipatitāmiva ceṣṭamānām /

aṅgāṅgasaṅgaparicumbanajātamohāṃ tāṃ jīvanauṣadhimiva pramadhāṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ kanakacampakadāmagaurīṃ phullāravindavadanāṃ tanuromarājīm /

suptotthitāṃ madanavihvalasālasāṅgīṃ vidyāṃ pramādagalitāmiva cintayāmi //

adyāpi tāṃ kanakapatrasanāthakarṇām uttuṅgakarkaśakucārpitatārahārām /

kāñcīnipuñjitaviśālanitambabimbām uddānanūpuraraṇaccaraṇāṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ kaṭisamārpitavāmapāṇim ākuñcitaikacaraṇāgraniruddhabhūmim /

stambhāvalambitabhujāṃ pathi māṃ vrajantaṃ paśyāmi bandhuritakaṃdharamīkṣamāṇām //

adyāpi tāṃ kuṭilakuntalakeśapāśām untidratāmarasapatraviśālanetrām /

uttuṅgapīvarapayodharakuṅmalāḍhyāṃ dhyāyāmi cetasi yathaiva gurūpadeśam //

adyāpi tāṃ kṣaṇaviyogaviṣopame yāṃ saṅge punarbahutarāmamṛtābhiṣekām /

tāṃ jīvadhāraṇakarīṃ madanātapatrām uddhṛttakeśanivahāṃ sudatīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ kṣititale varakāminīnāṃ sarvāṅgasundaratayā prathamaikarekhām /

śṛṅgāranāṭakarasottamapānapātrīṃ kāntāṃ smarāmi kusumāyudhabāṇakhinnām //

adyāpi tāṃ gatinirākṛtarājahaṃsīṃ dhammillanirjitakalāpamayūkhabhāsām /

mattaśriyā madacakoravilolanetrāṃ saṃcintayāmi kalakaṇṭjasamānakaṇṭhām //

adyāpi tāṃ gamanamityuditaṃ madīyaṃ śrutvaiva bhīruhariṇīmiva cañcalākṣīm /

vācaḥ skhaladvigaladaśruhalākulākṣīṃ saṃcintayāmi guruśokavinamravaktrām //

adyāpi tāṃ galitabandhanakeśapāśāṃ srastasrajaṃ smitasudhāmadhurādharauṣṭhīm /

pīnonnatastanayugoparicārucumban- muktāvalīṃ rahasi loladṛśaṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ cirayite mayi tannivāsaṃ rātrau samāgatavatīṃ parivartamānām /

gatvā smitaṃ kimapi caṇcalitāṃ niṣaṇṇāṃ sakhyā samāgatavatīmadhikaṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ jagati varṇayituṃ na kaścic chaknotyadṛṣṭasadṛśīṃ ca parigrahaṃ me /

dṛṣṭaṃ dvayoḥ sadṛśayoḥ khalu yena rūpaṃ śakto bhavedyadi sa eva naro na cānyaḥ //

adyāpi tāṃ jaghanadarśanalālasena kṛṣṭaṃ mayā nivasanāṃcalamekapārśvāt /

pūjya sthitāmapi tato muhurākṛṣantīṃ mandākṣasaṃkucitanūtnamukhīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ jhaṭiti vakritakandharāgrāṃ nikṣiptapāṇikamalāṃ ca nitambamimbe /

vāsāṃsapārśvalasadulbaṇakeśapāśāṃ paśyāmi māṃ prati dṛśaṃ bahuśaḥ kṣipantīm //

adyāpi tāṃ dhavalaveśmani ratnadīpa- mālāmayūkhapaṭalairdalitāndhakāre /

prāptodyame rahasi saṃmukhadarśanārthaṃ lajjābhayārtanayanāmanucintayāmi //

adyāpi tāṃ nakhapadaṃ stanamaṇḍale yad dattaṃ mayāsyamadhupānavimohitena /

udbhinnaromapulakairbahubhiḥ samantāj jāgarti rakṣati vilokayati smarāmi //

adyāpi tāṃ na khalu vedmi kimīśapatnī śāpaṃ gatā surapateratha kṛṣṇalakṣmīḥ /

dhatraiva kiṃ nu jagataḥ parimohanāya sā nirmitā yuvatiratnadidṛkṣayā vā //

adyāpi tāṃ navavayaḥśriyaminduvaktrāṃ uttuṅgapīvarapayodharabhārakhinnām /

saṃpīḍya bāhuyugalena pibāmi vaktrāṃ pronmattavanmadhukaraḥ kamalaṃ yatheṣṭam //

adyāpi tāṃ nijavapuḥkṛśavedimadhyām uttuṅgasaṃbhṛtasudhāstanakumbhayugmām /

nānāvicitrakṛtamaṇḍanamṇḍitāṅgīṃ suptotthitāṃ niśi divā na hi vismarāmi //

adyāpi tāṃ nidhuvanaklamaniḥsahāṅgīm āpāṇḍugaṇḍapatitālakakuntalālīm /

pracchannapāpakṛtamantarivāvahantīṃ kaṇṭhāvasaktamṛdubāhulatāṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ nidhuvane madhupānaraktāṃ līlādharāṃ kṛśatanuṃ capalāyatākṣīm /

kāśmīrapaṅkamṛganābhikṛtāṅgarāgāṃ karpūrapūgaparipūrṇamukhīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ nibhṛtavaktrakamāpatantaṃ māṃ dvāri vīkṣya sahasaiva miṣeṇa suptām /

mandaṃ mayi spṛśati kaṇṭakitāṅgayaṣṭim utphullagallaphalakāṃ bahuśaḥ smarāmi //

adyāpi tāṃ nṛpatiśekhararājaputrīṃ saṃpūrṇayauvanamadālasaghūrṇanetrīm /

gandharvayakṣasurakinnarnāgakanyāṃ svargādaho nipatitāmiva cintayāmi //

adyāpi tāṃpraṇayinīṃ mṛgaśāvakākṣīṃ pīyūṣapūrṇakucakumbhayugaṃ vahantīm /

paśyāmyahaṃ yadi purnadivasāvasāne svargāpavarganararājasukhaṃ tyajāmi //

adyāpi tāṃ prathamato varasundarīṇāṃ snehaikapātraghaṭitāmavanīśaputrīm /

haṃho janā mama viyogahutāśano'yaṃ soḍhuṃ na śakyata iti praticintayāmi //

adyāpi tāṃ prathamameva gataṃ virāgaṃ nirbhartsya roṣaparuṣairvacanairmuhurmām /

āndolanena ca nitambasahāyavṛttyā samcintayāmi ratye sudatīmabhīkṣṇam //

adyāpi tāṃ prathamasaṃgamajātalajjāṃ bālāṃ rasena patite mayi mandapīṭhe /

phūrkārakampitaśikhātaralapradīpaṃ karṇotpalena vinivārayatīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ bhujalatārpitakaṇṭhapāśāṃ vakṣaḥsthalaṃ mama pidhāya payodharābhyām /

īṣannimīlitasalīlavilocanāntāṃ paśyāmi mṛgdhavadanāṃ vadanaṃ pibantīm //

adyāpi tāṃ madanamandiravaijayantīm antargṛhe vivasanāṃ dadhatīṃ niśānte /

aṅgairanaṅgavisarairmama gāḍhmaṅgam āliṅgya keliśayane śayitāṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ mama manaḥparitāpaśāntyai cakṣurviśuddhataṭinīmalasālasāṅgīm /

śrīkhaṇḍakhaṇḍakhacitācitagātrayiṣṭaṃ tanvīṃ sadā hṛdayaharṣanidhiṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ mayi kapāṭasamīpalīne manmārgadattadṛśamānanadattahastām madgotracihnitapadaṃ mṛdukākalībhiḥ kiṃcittaraṅgamanasaṃ manasā smarāmi //

adyāpi tāṃ mayi kṛtāgasi dṛṣṭabhāvāṃ bhāṣāṃ lapatyapi muhurnigṛhītavācam /

rāmāṃ viruddhaghanamanyusabāṣpakaṇṭhāṃ niḥśvāsaśuṣyadadharāṃ rudatīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ mayi gate cirakopayantīṃ yāntīṃ samāgatavatīṃ parivartamānām /

ūrdhvasthitāṃ kimapi mañcatalaṃ niṣaṇṇāṃ śayyāṃ samāśratavatīmadhikaṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ mayi dṛśaṃ tudatīṃ smarāmi smerāṃ smaradvarakarāṃ madhurāṃ sutārām /

atyudbalāṃ suratalāṃ kuṭilāṃ suśīlāṃ niṣpandamandasamadapramadaprasādām //

adyāpi tāṃ mayi nimīlitacārunetre ko'yaṃ vadetyabhihitāṃ vadatīṃ sakhībhiḥ /

mātarna vidya iti sasmitamullasantīm utphullagaṇḍaphalakāṃ nitarāṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ masṛṇacandanapaṅkamiśra- kastūrikāparimalotthavisarpigandām /

anyonyacañcupuṭacumbanalagnapakṣma - yugmābhirāmanayanāṃ śayane smarāmi //

adyāpi tāṃ mukhagatairaruṇaiḥ karāgrair āpṛcchyamānamapi māṃ na vibhāṣayantīm /

tadvāṣpapūritadṛśaṃ bahu niḥśvasantīṃ cintākulāṃ kimapi namramukhīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ punaḥ kamalāyatākṣīṃ paśyāmi pīvarapayodharabhārakhinnām /

saṃpīḍya bāhuyugalena pibāmi vaktram unmattavanmadhukaraḥ kamalaṃ yatheṣṭam //

adyāpi tāṃ yadi punaḥ śravaṇāyatākṣīṃ paśyāmi dīrghavirahajvaritāṅgayaṣṭim /

aṅgairahaṃ samupagūhma tato'tigāḍhaṃ nonmīlayāmi nayane na ca tāṃ tyajāmi //

adyāpi tāṃ rahasi darpaṇamīkṣamāṇām dṛṣṭvā sphuṭaṃ pratinidhiṃ mayi pṛṣṭhalīne /

paśyāmi vepathumatīṃ ca suvibhramāṃ ca lajjākulāṃ ca samudaṃ jitamanmathāṃ ca //

adyāpi tāṃ vidhṛtakajjalalolanetrāṃ pṛthvīṃ prabhūtakusumākulakeśapāśām /

sindūrasaṃlulitamauktikadantakāntim ābaddhahemakaṭakāṃ rahasi smarāmi //

adyāpi tāṃ vidhṛtakakajjalalolanetrāṃ pṛthvīṃ prabhūtakusumākulakeśapāśām /

sindūrasaṃlulitamauktikadantakāntim ābaddhahemakaṭakāṃ rahasi smarāmi //

adyāpi tāṃ virahavahri nipoḍitāṅgīṃ tanvīṃ kuraṅganayanāṃ surataikapātrīm /

nānāvicitrakutamaṇḍanamāvahantīṃ tāṃ rājahaṃsagamanāṃ sudatīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ vihasītāṃ kācabhāranamrāṃ muktākalāpadhavalīkṛtakaṇṭhadeśām /

tatkelimandaragirau kusumāyudhasya kāntāṃ smarāmi rucirojjvalapuṣpaketum //

adyāpi tāṃ śaśimukhīṃ navayauvanāḍhyāṃ pīnastanīṃ punarahaṃ yadi gaurakāntim /

paśyāmi manmathaśarānalapīḍitāṅgīṃ gātrāṇi saṃprati karomi suśītalāni //

adyāpi tāṃ śikharacāruvalakṣadantair mukhyāni kundamukulāni jitāṃ ca sādhvīm /

saṃcintayāmi satataṃ pravilolicittāṃ kāmeṣunīrajadṛśaṃ vanajāvataṃsām //

adyāpi tāṃ samapanītanitambavastrāṃ śyāmāṃ ca sādhvasarasākulavihvalāṅgīm /

ekena pāṇikamalena pidhāya gṛhyam anyena nābhikuharaṃ dadhatīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ salalitaślathakeśapāśām īṣatsamunmiṣitaghūrṇitavakranetrām /

suptotthitāṃ vidadhatīṃ muhuraṅgabhaṅga paśyāmi daṣṭamadharaṃ bahuśaḥ spṛśantīm //

adyāpi tāṃ sunipuṇaṃ yatatā mayāpi dṛṣṭaṃ na yatsadṛśato vadanaṃ kadācit /

saundaryanirjitarati dvijarājakānti kāntāmihātivimalatvamahāguṇena //

adyāpi tāṃ surataghūrṇanimīlitākṣīṃ srastāṅgayaṣṭagalitāṃśukakeśapāśām /

śṛṅgāravāriruhakānanarāhahaṃsīṃ janmāntare'pi nidhane'pyanucintayāmi //

adyāpi tāṃ suratajāgaraghūrṇamāna- tiryagvalattaralatārakdīrghanetrām /

śṛṅgārasārakamalākararājahaṃsīṃ vrīḍāvinamravadanāmuṣasi smarāmi //

adyāpi tāṃ suratatāṇḍavasūtradhāraṃ durvāradarpajaghanaglapitāṅgayaṣṭim /

aṅgaṃ rasaiḥ samupaguhya kaṭiṃ dadhānāṃ kiṃcinnimīlanayanāṃ manasā smarāmi //

adyāpi tāṃ suratatāṇḍavasūtradhārīṃ pūrṇendusundaramukhīṃ madavihvalāṅgīm /

tanvīṃ viśālajaghanastanabhāranamrāṃ vyālolakuntalakalāpavatīṃ smarāmi //

adyāpi tāṃ suratalabdhayaśaḥpatākāṃ lambālakāṃ virahapāṇḍuragaṇḍabhittim /

svapne'pi lolanayanāṃ kṣaṇadṛṣṭanaṣṭāṃ vidyāṃ pramādaguṇitāmiva saṃsmarāmi //

adyāpi tāṃ surabhinirbharadantabhājaṃ dhāvantamāsyakamalaṃ calacañcarīkam /

kiṃciccalallalitakuñcitavāmanetrāṃ paśyāmi kelikamalena nivārayantīm //

adyāpi tāṃ suvadanāṃ valabhau niṣaṇṇāṃ tadgehasaṃnidhipade mayi dṛṣṭamātre /

vītottarāṃ priyasakhīṣu kutasmarāsu lajjāvilāsahasitāṃ hṛdi cintayāmi //

adyāpi tāṃ suvadanāṃ stanabhāranabhrāṃ śyāmāṃ ca vāmanayanāṃ ramaṇīyagātrīm /

nidrālasāmalakanirjitaṣaṭpadāliṃ saṃcintayāmi satataṃ smaravaijayantīm //

adyāpi tāṃ suśayitāṃ kṣaṇaviprabuddhāṃ nidrālasāṃ hṛdi vahāmi kṛtāṅgabhaṅgām /

jṛmbhāvatīrṇamukhamārutagandhalabdha- mughabhramadbhramaravibhramalolanetrām //

adyāpi tāṃ stimitavastramivāṅgalagnāṃ prauḍhapratāpamadanānalataptadehām /

bālāmanāthaśaraṇāmanukampanīyāṃ prāṇādhikāṃ kṣaṇamahaṃ na hi vismarāmi //

adyāpi tāni smitamukhīṃ puruṣāyiteṣu lambālakākulakapolalatāṃ smarāmi /

āndolanaśramajalākulavihvalāṅgīṃ śvāsottaraṃ ca nibhṛtaṃ ca muhurvadantīm //

adyāpi tāni parivartitakaṃdharāṇi kiṃcitkṣutatruṭitakañcukajālakāni /

tasyā bhujāgraluladudvalakuntalāni citte sphuranti mama vakravilocanāni //

adyāpi tāni mama cetasi saṃsphuranti karṇāntasaṃgatakaṭākṣanirīkṣitāni /

tasyāḥ smarajvarakarāṇi madālasāni līlāvilāsabahulāni vilocanāni //

adyāpi tāni mama cetasi saṃsphuranti bimboṣṭhadeśaparikīrṇaśucismatāni /

adyāpi tāni mṛduvākyasubhāṣitāni tirthagvivarttinayanāntanirīkṣaṇāni līlālasāñcitagatāni śucismitāni tasyāḥ smarāmi madavibhramaceṣṭitāni //

adyāpi tāmanibhṛtakramamāgataṃ ca māṃ dvāri vīkṣya śayane nimiṣeṇa suptām /

mandaṃ mayi spṛśati kaṇḍakitāṅgayaṣṭim utphullagaṇḍaphalakāṃ bahuśaḥ smarāmi //

adyāpi tāmanunayatyapi cāṭupūrvaṃ kopāt prākṛtamukhīṃ mayi sāparādhe /

āliṅgati prasabhamutpulakāṅgayaṣṭiṃ māmete duḥsahamivoktavatīṃ smarāmi //

adyāpi tāmanunayatyapi mayyasaktāṃ vyāvṛttya keliśayane śayitāṃ parācīm /

nidrākulāmiva mamābhimukhībhavantīṃ prātarmadaṅganihitaikabhujāṃ smarāmi //

adyāpi tāmabhiviśālanitambabimbāṃ gambhīranābhikuharāṃ tanumadhyabhāgām /

amlānakomalamṛṇālasamānabāhuṃ līlālasāñcitagatiṃ manasā smarāmi //

adyāpi tāmaruṇayatyaruṇentarikṣam āpṛcchamānamapi nāma vidhārayantīm /

utthāpya niścaladṛśau mama niḥśvasantīṃ cintākulāṃ kimapi namramukhīṃ smarāmi //

adyāpi tāmalamasīlitacārunetrāṃ loladbhujāvalayajhaṃkṛtimāvahantīm /

vellatkarorukucamunnamitasvakarṇe kaṇḍūyanaṃ vidadhatīṃ hṛdi cintayāmi //

adyāpi tāmavahitāṃ manasācalena saṃcintayāmi yuvatīṃ mama jīvitāśām /

nānyopabhuktanavayauvanabhārasārāṃ janmāntare'pi mama saiva gatiryathā syāt //

adyāpi tāmavigaṇayya kṛtāparādham āpādamūlapatitaṃ sahasā calantīm /

vastrāñcalaṃ mama karānnijamākṣipantīṃ mā meti roṣaparuṣaṃ vadatīṃ smarāmi //

adyāpi tāmahamalajjitapūrvaghṛṣṭe śayyātale suśayitāṃ madanotsavāya /

vīrṇāvatīṃ vikacacampakapuṣpanāsāṃ dhyāyāmi cetasi sadā nadatīṃ śubhāṅgīm //

adyāpi tāmita itaśca puraśca paścād antarbahiḥ parita eva paribhramantīm /

paśyāmi phullakanakāmbujasaṃnibhen vaktreṇa tiryagapavartitalocanena //

adyāpi tāmupavane paricārayuktāṃ saṃcintayāmyupagatāṃ madanotsavāya /

māṃ pārśvasaṃnihitalokabhayāt saśaṅkaṃ vyāvartitekṣaṇamanukṣaṇamīkṣamāṇām //

adyāpi tāmubhayapārśvagahāraramyāṃ vāsantikākusumabhāsittakañcukāṃ ca /

rākābhirāmavidhumaṇḍalavalguvavatrāṃ lāvaṇyanirjjitarayāṃ satataṃ smarāmi //

adyāpi tāmurasijadvayamunnamayya madhye valitritayalakṣitaromarājim /

dhyāyāmi vellitabhujāṃ vihitāṅgabhaṅgaṃ vyājena nābhikuharaṃ mama darśayantīm //

adyāpi tiṣṭhati dṛśoridamuttarīyaṃ dhartuṃ punaḥ stanataṭe galitaṃ pravṛttā /

vācaṃ niśamya nayanaṃ nayanaṃ mameti kiṃcittadā yadkarot smitamāyatākṣī //

adyāpi durnivāraṃ stutikanyā bhajati kaumāram /

madbhyo na rocate sā- 'santo'pyasyai na rocante //

adyāpi dhāvati manaḥ kimahaṃ karomi sārdhaṃ sakhībhirapi vāsagṛhe sukānte /

kāntāṅgasaṃgaparihāsavicitranṛtye krīḍābhirāma iti yātu madīyakālaḥ //

adyāpi na sphurati kesarabhāralakṣmīr na preṅkhati dhvanitamadraguhāntareṣu /

mattāstathāpi kariṇo hariṇādhipasya paśyanti bhītamanasaḥ padavīṃ vaneṣu //

adyāpi nirmalaśaracchaśigaurakānti ceto munerapi haret kimutāsmadīyam /

vaktraṃ sudhāmayamahaṃ yadi tat prapadye cumban pibāmyavirataṃ vyathate mano me //

adyāpi nānaṃ harakopavahnis tvayi jvalatyaurva ivāmburāśau /

tvamanyathā manmatha madvidhānāṃ bhasmāvaśeṣaḥ kathamevamuṣṇaḥ //

adyāpi rojjhati haraḥ kila kālakūṭaṃ kūrmo bibharti dharaṇīṃ puṣṭhabhāge /

ambhonidhirvahati duḥsahavāḍavāgniṃ aṅgīkṛtaṃ sukṛtinaḥ paripālayanti //

adyāpi mārutavidhūtalatāvitānāṃ vīṇāvinodaracanāṃ mama jīviteśām /

pañceṣurāṣṭrakamalāṃ śubhavedimadhyāṃ dhyāyāmi cetasi sartīṃ madanābhirāmām //

adyāpi me niśi divā hṛdayaṃ dunoti pūrṇendusundarasukhaṃ mama vallabhāyāḥ /

lāvaṇyanirjitaratikṣatakāmadarpaṃ bhūyaḥ puraḥ pratipadaṃ na vilokyate yat //

adyāpi me varatanormadhurāṇi tasyā yānyarthavanti na ca yāni nirarthakāni /

nidrānimīlitadṛśo madamantharāyās tānyakṣarāṇi hṛdaye kimapi dhvananti //

adyāpi ye na vihitā vipulāḥ prabandhā vidyotamānavibhavāḥ sukhayanti viśvam /

so'yaṃ dviśuddhaguruvaṃśabhavaḥ prasiddho gopāladatta upameyapadaṃ kathaṃ syāt //

adyāpi vāsagṛhato mayi nīyamāne durvārabhīṣaṇakarairyamadūtakalpaiḥ /

kiṃ kiṃ tayā bahuvidhaṃ na kṛtaṃ madarthe vaktuṃ na pāryata iti vyathate mano me //

adyāpi vismayakarī tridaśān vihāya buddhirbalāccalati me kimahaṃ karomi /

jānannapi pratimuhūrtamihāntakāle kānteti vallabhatareti mameti dhīrā //

adyāpi śītadyutirātmabimbaṃ nirmāya nirmāya punarbhunakti /

tasyā mukhenāyatalocanāyāḥ kartuṃ na śaktiḥ sadṛśaṃ priyāyāḥ //

adyāpi śravasī na kuṇḍalacale kelikvaṇatkaṅkaṇau bāhū nāpi na hārihāravalayāluṇṭhā ca kaṇṭhāvaniḥ /

asyāḥ paśya tathāpi paṅkajadṛśo viśvaṃ priyaṃ bhāvukaṃ paśyāmaḥ sphuṭatāvibhūṣaṇakarābhogaṃ vapurvaibhavam //

adyāpi sā mama manastaṭinī sadāste romāñcavīcivilasadvipulasvabhāvā /

kādambakeśararuciḥ kṣatavīkṣaṇaṃ māṃ gātraklamaṃ kathayatī priyarājahaṃsī //

adyāpi sundari tavānanacandrabimbaṃ bandīkṛtāmbujayugaṃ paricumbya cetaḥ /

tvatsaṃgamodbhavasukhaṃ tanute tathāpi vairaṃ karoti karuṇāvikalo vivekaḥ //

adyāpi stanaśailadurgaviṣame sīmantinīnāṃ hṛdi sthātuṃ vāñchati māna eṣa dhigiti krodhādivālohitaḥ /

udyaddūrataraprasāritakaraḥ karṣatyasau tatkṣaṇāt phullatkairavakośaniḥsaradaliśreṇīkṛpāṇaṃ śaśī //

adyāpi hariharādibhir amarairapi tattvato na vijñātāḥ /

bhramavibhramabahumohā veśyāḥ saṃsāramāyāśca //

adyāpi hi nṛśaṃsasya pituste divaso gataḥ /

tamasā pihitaḥ panthā ehi putraka śevahe //

adyāpyaśokanavapallavaraktahastāṃ muktāphalapracayacumbitacūcukāgrām /

antaḥsmitocchvasitapāṇḍuragaṇḍabhittiṃ tāṃ vallabhāmalasahaṃsagatiṃ smarāmi //

adyāpyahaṃ calitacārunimīlitākṣam āsyaṃ smarāmi satataṃ suratāvasāne /

tatkālaniśvasitaniḥsṛtakāntikāntaṃ svedodabinduparidanturitaṃ priyāyāḥ //

adyāpyahaṃ varavadhūsuratopabhogaṃ jīvāmi nānyavidhinā kṣaṇamantareṇa /

tadbhrātaro maraṇameva hi duḥkhaśāntyai vijñāpayāmi bhavatastvaritaṃ lunīdhvam //

adyāpyahaṃ vikacakundasamānadantaṃ tiryagvivartitaviśālavilocanāntam /

tasyā mukhaṃ suvijitendu na vismarāmi codyaṃ kṛtajña iva sādhukṛtopakāram //

adyāpyahaṃ sarasamañjulabhṛṅganādam īṣatsmarollasitarāgasupāṇḍugaṇḍam /

paśyāmi pūrṇaśaradindusamānakānti tasyā mukhaṃ vikacapaṅkajapātranetram //

adyāpyaho jagati sundaralakṣapūrṇe anyānyamuttamaguṇādhikasaṃprapanne /

anyābhirapyupamituṃ na mayā ca śakyaṃ rūpaṃ tadīyamiti me hṛdaye vitarkaḥ //

adyāpyunmadayātudhānataruṇīcañ catkarāsphālana- vyāvalgannṛkapālatālaraṇitairnṛtyatpiśācāṅganāḥ /

udgāyanti yaśāṃsi yasya vitatairnādaiḥ pracaṇḍānila- prakṣubhyatkarikumbhakūṭakuharavyaktai raṇakṣoṇayaḥ //

adyābhogini gāḍhamarmanivahe harmyāgravedījuṣāṃ sadyaścandanaśoṣiṇi stanataṭe saṅge kuraṅgīdṛśām /

prāyaḥ praślathayanti puṣpadhanuṣaḥ puṣpākare niṣṭhite nirvedaṃ navamallikāsurabhayaḥ sāyaṃtanā vāyavaḥ //

adyāmbhaḥ paritaḥ patiṣyati bhuvastāpo'dya nirvāsyati kṣetreṣvadya yatiṣyate janapadaḥ sasyeṣu paryutsukaḥ /

nartiṣyanti tavodaye'dya jalada vyālolapucchacchada- cchatracchāditamaulayo diśi diśi krīḍālasāḥ kekinaḥ //

adyārabhya kaṭhorakārmukalatāvinyastahastāmbujas tāvanna prakaṭīkaromi nayane śoṇe nimeṣodayān /

yāvat sāyakakotipāṭitaripukṣmāpālamauliskhalan mallīmālyapatatparāgapaṭalairāmodinī medinī //

adyārabhya na hi priye punarahaṃ mānasya vā bhājanaṃ gṛhṇīyāṃ viṣarūpiṇaḥ śaṭhamaternāmāpi saṃkṣepataḥ /

kiṃ tenaiva vinā śaśāṅkakiraṇaspaṣṭāṭṭahāsā niśā naiko vā divasaḥ payodamalino yāyān mama prāvṛṣi //

adyāśanaṃ śiśujanasya balena jātaṃ śvo vā kathaṃ nu bhaviteti vicintayantī /

ityaśrupātamalinīkṛtagaṇḍadeśā neccheddaridragṛhiṇī rajanīvirāmam //

adyedaṃ śva idaṃ tathā parudidaṃ kṛtyaṃ parāri tvadaś cetaścintayasītthameva satataṃ nirvyākulaṃ re kutaḥ /

tatkālaṃ vilasanmanorathalatākāntāradāvānalo yasmin daṇḍadharaṃ smariṣyasi sakhe so'pyasti kaścit kṣaṇaḥ //

adyeśvarāścāraṇagāyanānāṃ sadaiva kalpadrumavat phalanti /

sadbhyastu kiṃcid vacasaiva sāyaṃ dīpāya karpūramivārpayanti //

adyaike prātarapare vitate'hni tathā pare /

yānti niḥsīmni saṃsāre kaḥ sthātā nanu śocati //

adyaiva kuru yacchreyo mā tvā kālo'tyagādayam /

akṛteṣveva kāryeṣu mṛtyurvai saṃprakarṣati //

adyaiva kuru yacchreyo vṛddhaḥsan kiṃ kariṣyasi /

svagātrāṇyapi bhārāya bhavanti hi viparyaye //

adyaiva yat pratipadudgatacandralekhā- sakhyaṃ tvayā tanuriyaṃ gamitā varākyāḥ /

kānte gate kusumasāyaka tat prabhāte bāṇāvalīṃ kathaya kutra vimokṣyasi tvam //

adyaiva śvaḥ paraśvastricaturadivasānantaraṃ sāyamahni prātaḥ prāhṇe parāhṇe kṣaṇamiha nivasa prasthito'bhyehi bhūyaḥ /

itthaṃ rekātirekānaviditakapaṭaprakriyānarthisārthān atyarthaṃ vyarthayanti pratidivasamaho rājadhānyāṃ vadānyāḥ //

adyaiva hasitaṃ gītaṃ krīḍitaṃ yaiḥ śarīribhiḥ /

adyaiva te na dṛśyante paśya kālasya ceṣṭitam //

adyotsaṅgavasadbhujaṃgakavalakleśādiveśācala- prāleyaplavanecchayānusarati śrīkhaṇḍaśailānilaḥ /

kiṃ ca snigdharasālamaulimukulānyālokya harṣodayād unmīlanti kuhūḥkuhūriti kalottālāḥ pikānāṃ giraḥ //

adyodyānagṛhāṅgaṇe sakhi mayā svapnena lākṣāruṇaḥ protkṣipto'yamaśokadohadavidhau pādaḥ kvaṇannūpuraḥ /

tāvat kiṃ kathayāmi kelipaṭunā nirgatya kuñjodarād ajñātopanatena tena sahasā mūrdhnaiva saṃbhāvitaḥ //

adyonmīlanmalayapavanoddhūtacūtāṃkurāgra- grāsāsvādādadhikamadhurairuccaradbhirninādaiḥ /

kvāpi kvāpi smarahutavahoddīpanāyādhvagānāṃ hotuṃ prāṇānṛcamiva pikaḥ sāmidhenīmadhīte //

adrākṣīdapanidrakorakabharavyānamravallīskhalad- dhūlīdurdinasūditāmbaramasāvudyānamurvīpatiḥ /

āsthānībhavanaṃ vasantanṛpaterdevasya cetobhuvaḥ satrāgāramanuttaraṃ madhulihāmekaṃ prapāmaṇḍapam //

adrākṣurye narendrā drupadatanubhuvaḥ keśapāśāvakṛṣṭiṃ cakrurvākārayan vā manasi kimaparaṃ ye'nvamanyanta mohāt /

sarveṣāmeva teṣāṃ samaramakhabhuvi krodhavahṇau juhoti dvitrairhuṃkāramntrairabhijanasamidho madhyamaḥ pāṇḍaveyaḥ //

adriṣvañjanapuñjakānti jaladraprāyaṃ ca mūle diśām ūrdhvaṃ nīlavitānakalpabhavanau jambālalepopamam /

tīre nīranidhestamālaviṭapicchāyāṃ ca sāyaṃ śanair udgacchatyabhisārikāpriyatamapremānukūlaṃ tamaḥ //

adreḥ kiṃ svidvahati pavanaḥ śṛṅgamityunmukhībhir dṛṣṭotsāhaścakitacakitaṃ mugdhasiddhāṅganābhiḥ /

sthānādasmāt sarasaniculādutpatodaṅmukhaḥ khaṃ diṅnāgānāṃ pathi pariharan sthūlahastāvalepān //

adrohaḥ śaucānām acāpalaṃ vrataviśeṣaniyamānām /

paiśunyamapriyāṇāṃ vṛtticchedo nṛśaṃsacaritānām //

adrohaḥ sarvabhūteṣu karmaṇā manasā girā /

anugrahaśca dānaṃ ca satāṃ dharmaḥ sanātanaḥ //

adrohasamayaṃ kṛtvā munīnāmagrato hariḥ /

jaghāna namuciṃ paścād apāṃ phenena pārthiva //

adrohe samayaṃ kṛtvā ciccheda namuceḥ śiraḥ /

śakraḥ sā hi matā tasya ripau vṛttiḥ sanātanī //

adrau jīrṇadarīṣu saṃkaṭasarittīreṣu nimnonnate ūḍhā yena vṛṣeṇa dhūrbalavatā yūnā dvitīyena yā /

tāṃ vṛddho'pi kṛśo'pi durvaha dhuraṃ voḍhuṃ sa eva kṣamo rathyābhaḍḍalakaiḥ sametya bahubhirnākṛṣyate'nyairvṛṣaiḥ //

advitīyaṃ nijaṃ loke vilokya vahato mudam /

pramadāvadanasyāyaṃ darpodreko na tu smitam //

advisaṃvīkṣaṇaṃ cakṣur advisaṃmīlanaṃ manaḥ /

advisaṃsparśanaḥ pāṇir adya me kiṃ kariṣyati //

adveṣapeśalaṃ kuryān manaḥ kusumakomalam /

babhūva dveṣadoṣeṇa devadānavasaṃkṣayaḥ //

advaitaṃ sukhaduḥkhayoranuguṇaṃ sarvāsvavasthāsu yad viśrāmo hṛdayasya yatra jarasā yasminnahāryo rasaḥ /

kālenāvaraṇātyayāt pariṇate yatsnehasāre sthitaṃ bhadraṃ tasya sumānuṣasya kathamapyekaṃ hi tat prāpyate //

advaitamekaṃ sukhamunnayantī vismārayantī jagadeva tanvi /

muktāśritāmātmaruciṃ vadantī vedāntasiddhāntakatheva bhāsi //

advaitoktipaṭūn vaṭūnapi vayaṃ bālān namaskurmahe ye tu dvandvavadāstadīyaśirasi nyasyāma vāmaṃ padam /

siṃhaḥ svīyaśiśūn niveśya hṛdaye sāndrādarādāmṛśaty āveśena bhinatti saṃbhramapadaṃ mattebhakumbhasthalam //

advaidhamānasaṃyuktaṃ śūraṃ dhīraṃ vipaścitam /

na śrīḥ saṃtyajate nityam ādityamiva raśmayaḥ //

adhaḥ karoti yadratnaṃ mūrdhnā dhārayate tṛṇam /

doṣastasyaiva jaladhe ratnaṃ ratnaṃ tṛṇaṃ tṛṇam //

adhaḥ kurvanprajāḥ sarvā bahudhā mahimolbaṇaḥ /

rājā parvaṇi kasmiṃścid bhavedahibhayākulaḥ //

adhaḥ kṣipanti kṛpaṇā vittaṃ tatra yiyāsavaḥ /

santastu gurutīrthādau taduccaiḥpadakāṅkṣiṇaḥ //

adhaḥ paśyan pārśvadvayavalitasācīkṛtaśirāḥ śanaiḥ pakṣasthairyāddivi masṛṇacakrākṛtigatiḥ /

cirāccillastiryaktvaritataramāhāranipuṇo nipatyaivākasmāccalacaraṇamūrdhaṃ prapatati //

adhaḥ paśyasi kiṃ bāle patitaṃ tava kiṃ bhuvi /

re re mūrkha na jānāsi gataṃ tāruṇyamauktikam //

adhaḥpuṣpī śaṅkhapuṣpī lajjālurgirikarṇikā /

nīlinī sahadevā ca putramārjārikā tathā //

viṣṇukrāntā ca sarvāsāṃ jaṭā grāhyā raverdine /

baddhā bhuje vilepādvā kāye śastraughavārikā //

adhaḥ śete śambhustava caraṇamādhāya hṛdaye bahirdvāre dauvārikapadamupetaḥ kamalajaḥ /

viḍaujā vaiphalyaṃ bhajati nijavijñāpanakṛte tāvahaṃ dāsaḥ syāmiti manasi lajjā bhayamapi //

adhaḥsthā ramate nārī uparisthaśca kāmukaḥ /

prasiddhaṃ tadrataṃ jñeyaṃ grāmabālajanapriyam //

adhanaṃ khalu jīvadhanaṃ dhanamardhadhanaṃ mahaddhanaṃ dhānyam /

atidhanametat sundari vidyā ca tapaśca kīrtiśca //

adhanā api te dhanyāḥ sādhavo gṛhamedhinaḥ /

yadgṛhā hyarhavaryāmbutṛṇabhūmīśvarāvarāḥ //

adhanā dhanamicchanti vācaṃ caiva catuṣpadāḥ /

mānavāḥ svargamicchanti mokṣamicchanti devatāḥ //

adhanenārthakāmena nārthaḥ śakyo vivitsatā /

arthairarthā nibadhyante gajairiva mahāgajāḥ //

adhano dātukāmo'pi saṃprāpto dhanināṃ gṛham /

manyate yācako'yaṃ dhig dāridryaṃ khalu dehinām //

adhano'yaṃ dhanaṃ prāpya mādyannuccairna māṃ smaret /

iti kāruṇiko nūnaṃ dhanaṃ me bhūri nādadat //

adhamaṃ bādhate bhūyo duḥkhavego na tattamam /

pādadvayaṃ vrajatyāśu śītasparśo na cakṣuṣī //

adhamamitrakumitrasamāgamaḥ priyaviyogabhayāni daridratā /

apayaśaḥ khalu lokaparābhavo bhavati pāpataroḥ phalamīdṛśam //

adhamarṇaśavājīviśrāddhabhugduṣṭabhūbhujām /

abhiprāyā na siddhyanti tenedaṃ dhriyate jagat //

adhamāḥ kalimicchanti saṃdhimicchanti madhyamāḥ /

uttamā mānamicchanti māno hi mahatāṃ dhanam //

adhamā dhanamicchanti dhanamānau ca madhyamāḥ /

uttamā mānamicchanti māno hi mahatāṃ dhanam //

adhame saṃgatā lakṣmīr nopabhogāya kasyacit /

kardame patitā chāyā sahakārataroriva //

adhamo mātukāraśca dhātukāraśca madhyamaḥ /

dhātumātukriyākāra uttamaḥ parikīrtitaḥ //

adhamo lakṣaṇajñaḥ syān madhyamo lakṣyamācaret /

lakṣyalakṣaṇasaṃyukta uttamaḥ parikīrtitaḥ //

adharaṃ kila bimbanāmakaṃ phalamasmāditi bhavyamanvayam /

labhate'dharabimbamityadaḥ padamasyā radanacchadaṃ vadat //

adharaḥ kisalayarāgaḥ komalaviṭapānukāriṇau bāhū /

kusumamiva lobhanīyaṃ yauvanamaṅgeṣu saṃnaddham //

adharaḥ padmarāgo'yam anarghaḥ savraṇo'pi te /

mugdhe hastaḥ kimartho'yam apārtha iha dīyate //

adharadyutirastapallavā mukhaśobhā śaśikāntilaṅghinī /

tanurapratimā ca subhruvo na vidherasya kṛtiṃ vivakṣati //

adharamadhare kaṇṭhaṃ kaṇṭhe nidhāya bhujaṃ bhuje hṛdi ca hṛdayaṃ madhye madhyaṃ sarojadṛśo dṛḍham /

sarabhasamaho corāvūruṃ padaṃ ca pade balād gamayati jano dhanyaḥ kaścit samāṃ śiśire niśām //

adharamadhare kaṇṭhe kaṇṭhaṃ sacāṭu dṛśordṛśāv alikamalike kṛtvā gopījanena sasaṃbhramam /

śiśuriti rudan kṛṣṇo vakṣaḥsthale nihito'cirān- nibhṛtapulakaḥ smeraḥ pāyāt smarālasavigrahaḥ //

adharamamṛtaṃ kaḥ saṃdeho madhunyapi nānyathā madhuramadhikaṃ drākṣāyāśca prasannarasaṃ phalam /

sakṛdapi punarmadhyasthaḥ san rasāntaravijjano vadatu yadihānyat svādu syāt priyādaśanacchadāt //

adharasya madhurimāṇaṃ kucakāṭhinyaṃ dṛśostathā taikṣṇyam /

kavitāyāḥ paripākān anubhavarasiko vijānāti //

adharāmṛtapānena mamāsyamaparādhyatu /

mūrdhno kimaparāddhaṃ yaḥ pādau nāpnoti cumbitum //

adharāmṛtamādhurīdhurīṇo harilīlāmuralīnināda eṣaḥ /

pratatāna manaḥpramodamuccair hariṇīnāṃ hariṇīdṛśaṃ munīnām //

adharāmṛtena pittaṃ naśyati vāyuḥ payodharayugena /

anavarataratena kaphaṃ tridoṣaśamanaṃ vapurnāryāḥ //

adhareṇa samāgamād radānām aruṇimnā pihito'pi śuklabhāvaḥ /

hasitena sitena pakṣmalākṣyāḥ punarullāsamavāpa jātapakṣaḥ //

adhareṇonnatibhājā bhujaṃgaparipīḍitena te dūti /

saṃkṣobhitaṃ mano me jalanidhiriva mandarāgeṇa //

adhare navavīṭikānurāgo nayane kajjalamujjvalaṃ dukūlam /

idamābharaṇaṃ nitambanīnām itaradbhūṣaṇamaṅgadūṣaṇāya //

adhare binduḥ kaṇṭhe maṇimālā stanayuge śaśaplutakam /

tava sūcayanti ketaki kusumāyudhaśāstrapaṇḍitaṃ ramaṇam //

adhare madhurā sarasvatīyaṃ nanu karṇe maṇikarṇikāpravāhaḥ /

śirasi pratibhāti cāruveṇī kathameṇīnayanā na tīrtharājaḥ //

adhare vinihitavaṃśaṃ campakakusumena kalpitottaṃsam /

vinataṃ dadhānamaṃsaṃ vāmaṃ satataṃ namāmi jitakaṃsam //

adharo'yamadhīrākṣyā bandhujīvaprabhāharaḥ /

anyajīvaprabhāṃ hanta haratīti kimadbhutam //

adharoṣṭhe ca ghoṇāyāṃ gaṇḍayościbuke tathā /

muṣke nābhau trike kukṣāv āvartāstvatininditāḥ //

adharo'sau kuraṅgākṣyāḥ śobhate nāsikātale /

suvarṇanalikāmadhyān māṇikyamiva vicyutam //

adharmaṃ dharmamiti yā manyate tamasāvṛtā /

sarvārthān viparītāṃśca buddhiḥ sā pārtha tāmasī //

adharmaṃ dharmaveṣeṇa yadimaṃ lokasaṃkaram /

abhipatsye śubhaṃ hitvā kriyāvidhivivarjitam /

adharmaḥ kṣatriyasyaitad yad vyādhimaraṇaṃ gṛhe /

yuddhe tu maraṇaṃ yat syāt so'sya dharmaḥ sanātanaḥ //

adharmaḥ surasastasya cotkaṭairmadhurāyate /

yādṛśaiśca phalaiścaiva suphalo lobhapādapaḥ //

adharmadaṇḍanaṃ loke yaśoghnaṃ kīrtināśanam /

asvargyaṃ ca paratrāpi tasmāttat parivarjayet //

adharmadaṇḍanaṃsvargakīrtilokavināśanam /

samyaktu daṇḍanaṃ rājñaḥ svargakīrtijayāvaham //

adharmadrohasaṃyukte mitrajāte'pyupekṣaṇam /

ātmavanmitravarge tu prāṇānapi parityajet //

adharmapratiṣedhaśca nyāyamārgeṇa vartanam /

upakāryopakāritvam iti vṛttaṃ mahīpateḥ //

adharmamanyatra mahītale'smin saṃkṣobhahetuṃ malinaṃ vicārya /

niṣkāsanāyāsya ruṣeva deva sitaṃ yaśaḥ sarvadiśaḥ prayāti //

adharmarucayo mūḍhās tiryaggatiparāyaṇāḥ /

kṛcchrāṃ yonimanuprāpya na sukhaṃ vindate janāḥ //

adharmasādhanaṃ budhā mudhā na jantuhiṃsanaṃ sṛjantu vedanindayā bhajantu kevalaṃ dayām /

iti prabodhayan vidhiṃ vidhāya vaidikaṃ vidhiṃ viśuddhabodhabandhurantaredhi buddhadeva naḥ //

adharmastu mahāṃstāta bhavet tasya mahīpateḥ /

yo hared baliṣaḍbhāgaṃ na ca rakṣati putravat //

adharmādarjitaṃ dravyam alpakālaṃ tu tiṣṭhati /

tataḥ sapatnamayate samūlaṃ tena naśyati //

adharmeṇa ca yaḥ prāha yaścādharmeṇa pṛcchati /

tayoranyataraḥ praiti vidveṣaṃ vādhigacchati //

adharmeṇaidhate tāvat tato bhadrāṇi paśyati /

tataḥ sapatnāñ jayati samūlastu vinaśyati //

adharmeṣu rasastasya utkledairmadhurāyate /

tādṛśaiśca phalaiścaiva saphalo lobhapādapaḥ //

adharmopacitaṃ vittaṃ harantyanye'lpamedhasaḥ /

saṃbhojanīyāpadeśair jalānīva jalaukasaḥ //

adharmopārjitairarthairyaḥ karotyaurdhvadehikam /

na sa tasya phalaṃ pretya bhuṅkte'rthasya durāgamāt //

adharṣitānāṃ śūrāṇāṃ samareṣvanivartinām /

dharṣaṇāmarṣaṇaṃ bhīru maraṇādatiricyate //

adhaśca dūrapātitvaṃ same lakṣyaṃ suniścitam /

dṛḍhasphoṭaṃ prakurvīta ūrdhvasaṃsthānayogataḥ //

adhastanaśvabhrabhuvo na yāti ṣaṇ- na sarvanārīṣu na sañjito'nyataḥ /

na jāyate vyantaradevajātiṣu na bhāvanajyotiṣikeṣu sadruciḥ //

adhastācchidritaṃ carma durgandhiparipūritam /

mūtraklinnaṃ ca tasyārthe mā rājan brāhmaṇān vadhīḥ //

adhākṣīnno laṅkāmayamayamudanvantamatarad viśalyāṃ saumitrairayamupanināyauṣadhivarām /

iti smāraṃ smāraṃ tvadarinagarībhittilikhitaṃ hanūmantaṃ dantairdaśati kupito rākṣasagaṇaḥ //

adhāri padmeṣu tadaṅghriṇā ghṛṇā kva tacchayacchāyalavo'pi pallave /

tadāsyadāsye'pi gato'dhikāritāṃ na śāradaḥ pārvikaśarvarīśvaraḥ //

adhārmikāṃśca krūrāṃśca dṛṣṭadoṣān nirākṛtān /

parebhyo'bhyāgatāṃścaiva dūrādetān vivarjayet //

adhārmiko naro yo hi yasya cāpyanṛtaṃ dhanam /

hiṃsāratiśca yo nityaṃ nehāsau sukhamedhate //

adhikaḥ syāt pituḥ putro rūpavidyāparākramaiḥ /

tiṣṭhan pitrārjitapade subrahmaṇyastu tādṛśaḥ //

adhikaratalatalpaṃ kalpitasvāpalīlā- parimilananimīlatpāṇḍimā gaṇḍapālī /

sutanu kathaya kasya vyañjayatyañjasaiva smaranarapatilīlāyauvarājyābhiṣekam //

adhikāra ṛṇaṃ garbhaś caturthaṃ śvānamaithunam /

āgame paramaṃ saukhyaṃ nirgame duḥkhakāraṇam //

adhikārābhiṣekeṣu mṛdaṅgavacanaṃ śṛṇu /

baddhā daṇḍahatā riktā bhaviṣyasi yathā vayam //

adhikāreṇa yo yuktaḥ kathaṃ tasyāsti khaṇḍanam /

nīceṣūpakṛtaṃ rājan bālukāsviva mudritam //

adhikonnatairapi sudāruṇānvitair asakṛdbhramatpaśugaṇāṅghripīḍitaiḥ /

vidhisiddhanaikaguṇasasyasampadāṃ virasasvabhāvakaṭhinairalaṃ khalaiḥ //

adhigaganamanekāstārakā rājyabhājaḥ pratigṛhamiha dīpā darśayanti prabhutvam /

diśi diśi vilasantaḥ santi khadyotapotāḥ savitari paribhūte kiṃ na lokairvyaloki //

adhigataparamārthān paṇḍitān māvamaṃsthās tṛṇamiva laghu lakṣmīrnaiva tān saṃruṇaddhi /

abhinavamadalekhāśyāmagaṇḍasthalānāṃ na bhavati bisatanturvāraṇaṃ vāraṇānām //

adhigatamahimā manuṣyaloke bata sutarāmavasīdati pramādī /

gajapatiruruśailaśṛṅgavaṛṣmā gururavamajjati paṅkabhāṅna dāru //

adhigatyedṛgetasyā hṛdayaṃ mṛdutāmucoḥ /

pratīma eva vaimukhyaṃ kucayoryuktavṛttayoḥ //

adhigamanamanekāstārakā rājamānāḥ pratigṛhamapi dīpāḥ prāpnuvanti pratiṣṭhām /

diśi diśi vikasantaḥ santi khadyotapotāḥ savitari udite'smin kiṃ nu lokairaloki //

adhigamyāśu golakṣyam ekaḥ śāmyati mārgaṇaḥ /

anurodhasthiratayā na ca śakyapratāraṇaḥ //

adhidehali hanta hemavallī śaradinduḥ sarasīruhe śayānaḥ /

adhikhañjanacañcu mauktikālī phalitaṃ kasya sujanmanastapobhiḥ //

adhipañcavaṭīkuṭīravarti sphuṭitendīvarasundarorumūrti /

api lakṣmaṇalocanaikalakṣyaṃ bhajata brahma saroruhāyatākṣam //

adhibhillapalligallaṃ syādballavapallavo'pi vācālaḥ /

nāgaranaravarapariṣadi kasya mukhādakṣaraṃ kṣarati //

adhiyāmini gajagāmini kāmini saudāminīva yaṃ vrajasi /

jaladeneva na jāne kati kati sukṛtāni tena vihitāni //

adhirajani jagāma dhāma tasyāḥ priyatamayeti ruṣā srajāvanaddhaḥ /

padamapi calituṃ yuvā na sehe kimiva na śaktiharaṃ sasādhvasānām //

adhirajani priayasavidhe kathmapi saṃveśitā balād gurubhiḥ /

kiṃ bhaviteti saśaṅkaṃ paṅkajanayanā parāmṛśati //

adhirajanimukhe yaḥ sāndralākṣānurāgair vyatikarita ivoccaiḥ pāṭalatvaṃ dadhānaḥ /

uṣasi sa khalu dīpaḥ pānanirdhūtarāgaḥ sphuradadhara ivāyaṃ dhasaratvaṃ bibharti //

adhirajani vyādhagṛhe sukhamananabhūtamanubhūya /

apaśokakokamithunaṃ jīvanadānesamullasati /

adhirohārya pādābhyāṃ pāduke hemabhūṣite /

ete hi sarvalokasya yogakṣemaṃ vidhāsyataḥ //

adhilavaṅgamamī rajasādhikaṃ malinitāḥ sumanodalatālinaḥ /

sphuṭamiti prasavena puro'hasat sapadi kundalatā dalatālinaḥ //

adhiśrīrudyāne tvamasi bhavataḥ pallavacayo dhurīṇaḥ kalyāṇe tava jagati śākhā śramaharā /

mude puṣpollekhaḥ phalamapi ca tuṣṭyai tanabhṛtāṃ rasāla tvāṃ tasmāc chrayati śataśaḥ kokilakulam //

adhiṣṭhānaṃ samicchanti hyacalaṃ nirbale sati /

saṃsāre sarvabhūtānāṃ tṛṇabinduvadasthire //

adhītapañcāśugabāṇavañcane sthitā madantarbahireṣi ceduraḥ /

smarāśugebhyo hṛdaya bibhetu na praviśya tattvanmayasapuṭe mama //

adhītavidyairvigate śiśutve dhanorjite hāriṇi yauvane ca /

sevyā nitambāstu vilāsinīnāṃ tatastadarthaṃ dharaṇīdharāṇām //

adhītasya ca taptasya karmaṇaḥ sukṛtasya ca /

ṣaṣṭhaṃ bhajati bhāgaṃ tu prajā dharmeṇa pālayan //

ṣaḍbhāgasya na bhoktāsau rakṣate na prajāḥ katham //

adhītibodhācaraṇapracāraṇair daśāścatasraḥ praṇayannupādhibhiḥ /

caturdaśatvaṃ kṛtavān kutaḥ svayaṃ na vedmi vidyāsu caturdaśasvayam //

adhīte tu mahābhāṣye vyarthā sā padamañjarī /

nādhīte tu mahābhāṣye vyarthā sā padamañjarī //

adhītya caturo vedān dharmaśāstrāṇyanekaśaḥ /

paraṃ tattvaṃ na jānāti darvī pākarasāniva //

adhītya caturo vedān vyākṛtyāṣṭādaśa smṛtīḥ /

aho śramasya vaiphalyam ātmāpi kalito na cet //

adhītya nītiṃ yasmācca nītiyukto na dṛśyate /

anabhijñaśca sācivyaṃ gamitaḥ kena hetunā //

adhītya vedān parisaṃstīrya cāgnīn iṣṭvā yajñaiḥ pālayitvā prajāśca /

gobrāhmaṇārthe śastrapūtāntarātmā hataḥ saṃgrame kṣatriyaḥ svargameti //

adhītya sakalaṃ śrutaṃ ceramupāsya ghoraṃ tapo yadicchasi phalaṃ tayoraha hi lābhapūjādikam /

chinatsi tarupallavaprasarameva śūnyāśayaḥ kathaṃ samupalipsate surasamasya pakvaṃ phalam /

adhītyedaṃ yathāśāstraṃ naro jānāti sattamaḥ /

dharmopadeśavikhyātaṃ kāryākāryaṃ śubhāśubham //

adhīyate vijānanti virajyanti muhurmuhuḥ /

nātyantāya nivartante narā vaṣamyato vidheḥ //

adhīyīta brāhmaṇo'tho yajeta dadyādiyāt tīrthamukhyāni caiva /

adhyāpayedyājayeccāpi yājyān pratigrahān vā viditān pratīcchet //

tathā rājanyo rakṣaṇaṃ vai prajānāṃ kṛtvā dharmeṇāprayatto'tha dattvā /

yajñairiṣṭvā sarvavedānadhītya dārān kṛtvā puṇyakṛdāvased gṛhān //

vaiśyo'dhītya kṛṣigorakṣapaṇyair vittaṃ cinvan pālayannapramattaḥ /

priyaṃ kurvan brāhmaṇakṣatriyāṇāṃ dharmaśīlaḥ puṇyakṛdāvased gṛhān //

paricaryāṃ vandanaṃ brāhmāṇānāṃ nādhīyīta pratiṣiddho'sya yajñaḥ /

nityotthito bhūtaye'tandritahaḥ syād eṣa smṛtaḥ śūdradharmaḥ purāṇaḥ //

adhīraḥ karkaśaḥ stabdhaḥ kucelaḥ svayamāgataḥ /

ete pañca na pūjyante bṛhaspatisamā yadi //

adhīrākṣyāḥ pīnastanakalaśamāskandasi muhuḥ kramādūrudvandvaṃ kalayasi ca lāvaṇyalalitam /

bhujāśliṣṭo harṣādanubhavasi hastāhatikalām idaṃ vīṇādaṇḍaṃ prakaṭaya phalaṃ kasya tapasaḥ //

adhunā dadhimanthanānubandhaṃ kuruṣe kiṃ guruvibhramālasāṅgi /

kalaśastani lālasīti kuñje muralīkomalakākalī murāreḥ //

adhunā madhukarapatinā gilito'pyapakāradaṃpatī yena /

trātaḥ sa pālayettvāṃ vikārarahito vināyako lakṣmyāḥ //

adhṛtaparipatannicolabandhaṃ muṣitanakāramavakradṛṣṭipātaṃ /

prakaṭahasitamunnatāsyabimbaṃ purasudṛśaḥsmaraceṣṭitaṃ smarāmi //

adhṛta yadvirahoṣmaṇi sajjitaṃ manasijena tadūruyugaṃ tadā /

spṛśati tatkadanaṃ kadalītarur yadi marujvaladūṣaradūṣitaḥ //

adhogatiṃ ca samprāpya bisāḥ paṅkakalaṅkitāḥ /

guṇino nirguṇairdāśaiḥ kṛṣṭāḥ svāṅkuradarśitāḥ //

adhodṛṣṭinairkṛtikaḥ svārthasādhanatatparaḥ /

śaṭho mithyāvinītaśca bakavratacaro dvijaḥ //

adho'dhaḥ paśyataḥ kasya mahimā nopacīyate /

uparyupari paśyantaḥ sarva eva daridrati //

adhomukhī strīstanatulyatāptaye pratapya tīvraṃ sumahattaraṃ tapaḥ /

yadā na tāmāpa tadā hṛdi sphuṭaṃ vidīryate pakvamiṣeṇa dāḍimaḥ //

adhomukhaikadaṃṣṭreṇa viṣaśukrapravāhiṇā /

anena duścikitsyena jagaddaṣṭaṃ bhagāhinā //

adho'rdhe lakṣaṇaṃ yasya parārdhe naiva dṛśyate /

adhamaḥ sa bhavet khaṅgaḥ kṣitīśānāṃ bhayāvahaḥ //

adho'rdhe varṇa ekaḥ syād ūrdhvārdhe bhinnavarṇakaḥ /

varṇasaṃkaravān khaḍgo nṛpāṇāṃ bhayavardhanaḥ //

adhovidhānāt kamalapravālayoḥ śiraḥsu dānādakhilakṣamābhujām /

puredamūrdhvaṃ bhavatīti vedhasā padaṃ kimasyāṅkitamūrdhvarekhayā //

adhyayanamitrasaṅga- praveśayātrāvivāhadāneṣu /

śubhakāryeṣvakhileṣvapi śastaḥ somādhvagaḥ pavanaḥ //

adhyastāndhyamapūrvamarthadhiṣaṇairgrāhyaṃ pumarthāspadaṃ lakṣyaṃ lakṣaṇabhedataḥ śrutigataṃ nirdhūtasādhyārthakam /

āmnāyāntavibhātaviśvavibhavaṃ sarvāviruddhaṃ paraṃ satyaṃ jñānamanarthasārthavidhuraṃ brahma prapadye sadom //

adhyākrāntā vasatiramunāpyāśramaṃ sarvabhogye rakṣāyogādayamapi tapaḥ pratyahaṃ saṃcinoti /

asyāpi dyāṃ spṛśati vaśinaścāraṇadvandvagītaḥ puṇyaḥ śabdo muniriti muhuḥ kevalaṃ rājapūrvaḥ //

adhyāpayanti śāstrāṇi tṛṇīkurvanti paṇḍitān /

vismārayanti jātiṃ svāṃ varāṭāḥ pañcaṣāḥ kare //

adhyāpitasyośanasāpi nītiṃ prayuktarāgapraṇidhirdviṣaste /

kasyārthadharmau vada pīḍayāmi sindhostaṭāvogha iva pravṛddhaḥ //

adhyāpito'si kenaitāṃ maśaka kṣudratāmiha /

yasyaiva karṇe lagasi pīḍāṃ tasya karoṣi yat //

adhyāyodhanavedi mārgaṇakuśānāstīrya khaḍgasrucā hutvāreḥ palalaṃ caruṃ havirasṛk tanmastakasvastikaiḥ /

saṃveṣṭyāhavanīyamānasadasi khyo'sau pratāpānalo- 'sthāpi drāgudakāñjalīkṛtacatuḥpāthodhinā śrīmatā //

adhyāsāmāsuruttuṅgahemapīṭhāni yānyamī /

tairūhe kesarikrāntatrikūṭaśikharopamā //

adhyāsite vayasyāyā bhavatā mahatā hṛdi /

stanāvantarasaṃmāntau niṣkrāntau brūmahe bahiḥ //

adhyāsīnāśvavārairupajanitabhaye heṣamāṇaisturaṅgair garjatsphūrjanmahaujotkaṭakaraṭighaṭākoṭibhirduṣpraveśe/

saṃgrāme kalpakalpe'pyarijanavisarairmārgaṇaśreṇibaddhe badhye'vadhye nṛpe'pi prabhavati yavasaṃ prāṇaviśrāṇanāya //

adhyāsya śāntāṃ kukubhaṃ śrgālī narasya vāmā yadi rāraṭīti /

tadarthalābhaṃ vitaratyavaśyam arthakṣayaṃ dakṣiṇato raṭantī //

adhyāsya saurabheyaṃ mauktikaruciraṅgaṇeṣu vihitagatiḥ mānyaḥ sa eva hṛdi me gaurī vāmāṅgamāśritā yasya //

adhyāhāraḥ smaraharaśiraścandraśeṣasya śeṣa- syāherbhūyaḥ phaṇasamucitaḥ kāyayaṣṭīnikāyaḥ /

dugdhāmbhodhermuniculukanatrāsanāśābhyupāyaḥ kāyavyūhaḥ kva jagati na jāgartyadaḥ kīrtipūraḥ //

adhyeti nṛtyati lunāti minoti nauti krīṇāti hanti vapate cinute bibheti /

muṣṇāti gāyati dhinoti bibharti bhinte lobhena sīvyati paṇāyati yācate ca //

adhruveṇa śarīreṇa pratikṣaṇavināśinā /

dhruvaṃ yo nārjayeddharmaṃ sa śocyo mūḍhacetanaḥ //

adhruve hi śarīre yo na karoti tapo'rjanam /

sa paścāttapyate mūḍho mṛto gatvātmano gatim //

adhvaklāntatanurnavajvaravatī nṛtyaślathāṅgī tathā māsaikaprasavā dadāti surate ṣaṇmāsagarbhā sukham /

vikhyātā virahasya saṃgamavidhau kruddhaprasanne ṛtu- sthāne nūtanasaṃgame madhumade rāgāspadaṃ yoṣitaḥ //

adhvani padagrahaparaṃ madayati hṛdayaṃ na vā na vā śravaṇam /

kāvyamabhijñasabhāyāṃ mañjīraṃ kelivelāyām //

adhvanīno'tithirjñeyaḥ śrotriyo vedapāragaḥ /

mānyāvetau gṛhasthasya brahmalokamabhīpsataḥ //

adhvanyadhvani taravaḥ pathi pathi pathikairupāsyate chāyā /

viralaḥ sa ko'pi viṭapī yamadhvago gṛhagataḥ smarati //

adhvanyadhvani bhūruhaḥ phalabṛto namrānupekṣyādarād dūrādunnatisaṃśrayavyasaninaḥ pānthasya mugdhātmanaḥ /

yanmūlaṃ samupāgatasya madhuracchāyāphalaiḥ kā kathā śīrṇenāpi hi nopayogamagamat parṇena tāladrumaḥ //

adhvanyasya vadhūrviyogavidhurā bhartuḥ smarantī yadi prāṇānujjhati kasya tanmahadaho saṃjāyate kilbiṣam /

ityevaṃ pathikaḥ karoti hṛdaye yāvat tarormūrdhani prodghuṣṭaṃ parapuṣṭayā tava tavetyuccairvaco'nekaśaḥ //

adhvanyāḥ kila mūlagartamadhunāpyāpūrayantyaśrubhir vyākrośantyadhunā sabāndhavakulāḥ sāyaṃ muhūrtaṃ dvijāḥ /

itthaṃ yāvadimāni bibhrati śucaṃ bhūtānyapi tvatkṛte tāvattvaṃ na gato'si pādapa ciraṃ kīrtyātmanā vartase //

adhvanyānāṃ śiśirasamaye caṇḍacāṇḍālakāṇḍa- prāyāḥ kāyānahaha pavanāḥ kleśayanto viśanti /

badhnantyete sapadi sudṛśāṃ durbhagānāmapīha prauḍhāśleṣāślathitadayitaṃ mūrdhni saubhāgyapaṭṭam //

adhvanyān kati rundhate kati dṛdhān bhindanti toyākarān kedārān kati yajjayanti kati ca vyāpāṭayanti drumān /

vāhinyaḥ kṣaṇaluptavārivibhavā vanyā avanyāmimā yaḥ sindhuḥ sakalāśrayaḥ sa tu punaḥ kutreti na jñāyate //

adhvanyairmakarandaśīkarasurāmattakvaṇatkokile mārge mārganirodhinī parihṛtā śaṅke'śubhāśaṅkayā /

pānthastrīvadhapātakādupagataṃ caṇḍālacihnaṃ madhor eṣā kiṅkiṇikeva ṣaṭpadamayī jhaṃkāriṇī saṃhatiḥ //

adhvaśramāya caraṇau virahāya dārā abhyarthanāya vacanaṃ ca vapurjarāyai /

etāni me vidadhatastava sarvadaiva dhātastrapā yadi na kiṃ na pariśramo'pi //

adhvaśrāntamavijñātam atithiṃ kṣutpipāsitam /

yastaṃ na pūjayed bhaktyā tamāhurbrahmaghātinam //

adhvāgrajāgrannibhṛtāpadandhur bandhuryadi syāt pratibandhumarhaḥ /

joṣaṃ janaḥ kāryavidastu vastu pracchyā nijecchā padavīṃ mudastu //

adhvā jarā dehavatāṃ parvatānāṃ jalaṃ jarā /

asaṃbhogo jarā strīṇāṃ vākśalyaṃ manaso jarā //

adhvā jarā manuṣyāṇām anadhvā vājināṃ jarā /

amaithunaṃ jarā strīṇām aśvānāṃ maithunaṃ jarā //

adhvānaṃ naikacakraḥ prabhavati bhuvanabhrāntidīrghaṃ vilaṅghya prātaḥ prāptuṃratho me punariti manasi nyastacintātibhāraḥ /

saṃdhyākṛṣṭāvaśiṣṭasvakaraparikaraiḥ spaṣṭahemārapaṅkti vyākṛṣyāvasthito'stakṣitibhṛti nayatīvaiṣa dikcakramarkaḥ //

adhvā na yadi nisaṅgapaṅkasaṃkulito bhavet /

tataḥ kutaste dhaureya dhuryatā vyajyatāmiyam //

advāreṇa viśantyeva buddhimanto riporgṛham /

akṛtvā dharṣaṇāṃ pūrvaṃ kathaṃ yuddhaṃ pravartate //

anakṣaraṃ rūpamiha kṣarantī pañcāśadarṇairamṛtāmbupūrṇaiḥ /

vyākīrṇavidhyamaṇḍamadantarālā (?) śabdātmikā māmavatāt samantāt //

anakṣarajñena janena sakhyaṃ saṃbhāṣaṇaṃ duṣprabhusevanaṃ ca /

āliṅganaṃ lambapayodharāṇāṃ pratyakṣaduḥkhaṃ trayameva bhūmau //

anaṅkuritakūrcakaḥ sa tu sitopalāḍhyaṃ payaḥ sa eva dhṛtakūcakaḥ salavaṇāmbutakropamaḥ /

sa eva sitakūrcakaḥ kvathitaguggulodvegakṛd bhavanti hariṇīdṛśāṃ priyatameṣu bhāvāstrayaḥ //

anaṅgaḥ pañcabhiḥ puṣpair viśvaṃ vyajayateṣubhiḥ /

ityasaṃbhāvyamathavā vicitrā vastuśaktayaḥ //

anaṅgatāpapraśamāya tasya kadarthyamānā muhurāmṛṇālam /

madhau madhau nākanadīnalinyo varaṃ vahantāṃ śiśire'nurāgam //

anaṅga palitaṃ mūrdhni paśyaitad vijayadhvajam /

idānīṃ jitamasmābhis tavākiṃcitkarāḥ śarāḥ //

anaṅgabāṇākulitasya śaṃbhoḥ śiro bhavānīcaraṇe'tinamram /

vilokya kāciccaraṇe carantī pipīlikā cumbati candrabimbam //

anaṅgamaṅgalagṛhāpāṅgabhaṅgitaraṅgitaiḥ /

āliṅgitaḥ sa tanvaṅgyā kārtārthyaṃ labhate kadā //

anaṅgamaṅgalabhuvas tadapāṅgasya bhaṅgayaḥ /

janayanti muhuryūnām antaḥsaṃtāpasaṃtatim //

anaṅgamaṅgalārambhakumbhāviva payodharau /

kasya nārtiharau tasyāḥ karapallavasaṃvṛtau //

anaṅgaraṅgapīṭho'syāḥ śṛṅgārasvarṇaviṣṭaraḥ /

lāvaṇyasārasaṃghātaḥ sā ghanā jaghanasthalī //

anaṅgaraṅgapratimaṃ tadaṅgaṃ bhaṅgībhiraṅgīkṛtamānatāṅgyāḥ /

kurvanti yūnāṃ sahasā yathaitāḥ svāntāni śāntāparacintanāni //

anaṅgarasacāturīcapalacārucelāñcalaś calanmakarakuṇḍalasphuritakāntigaṇḍasthalaḥ /

vrajollasitanāgarīnikararāsalāsyotsukaḥ sa me sapadi mānase sphuratu ko'pi gopālakaḥ //

anaṅgalaṅghanālagnanānātaṅkā sadaṅganā /

sadānagha sadānanda natāṅgāsaṅgasaṃgata //

anaṅgaśastrāṇi natāṅgi tīkṣṇatāṃ nayatyayaskāra ivāmbudāgamaḥ /

malīmasāṅgārarucāṃ payomucāṃ tathāhi madhye jvalitastaḍicchikhī //

anaṅgīkṛtakāmānām anumānārhavarṣmaṇām /

dhrtanirmalatīrthānāṃ bhūtilepo vibhūṣaṇam //

anaṅgenābalāsaṅgāj jitā yena jagattrayī /

sa citracaritaḥ kāmaḥ sarvakāmaprado'stu vaḥ //

anaṅgo'yamanaṅgatvam adya nindiṣyati dhruvam /

yadanena na saṃprāptaḥ pāṇisparśotsavastava //

anañjitāsitā dṛṣṭir bhrūranāvarjitā natā /

arañjito'ruṇaścāyam adharastava sundari //

anaṇuraṇanmaṇimekhala- mavirataśiñjānamañjumañjīram /

parisaraṇamaruṇacaraṇe raṇaraṇakamakāraṇaṃ kurute //

anaticirojjhitasya jaladena cira- sthitabahubudbudasya payaso'nukṛtim /

viralavikīrṇavajraśakalā sakalām iha vidadhāti dhautakaladhautamahī //

anatiśayaṃ svarṇacayaṃ nivahan nitarāṃ pramodaye svānte /

kiṃtu tavaiṣā saṃpat kasyopakṛte pratibrūhi //

anatiśithile puṃbhāvena pragalbhabalāḥ khalu prasabhamalayaḥ pāthojāsye niviśya niritvarāḥ /

kimapi mukhataḥ kṛtvānītaṃ vitīrya sarojinī- madhurasamuṣoyoge jāyāṃ navānnamacīkaran //

anadhigatamanorathasya pūrvaṃ śataguṇiteva gatā mama triyāmā /

yadi tu tava samāgame tathaiva prasarati subhrutataḥ kṛtī bhaveyam //

anadhītya yathā vedān na vipraḥ śrāddhamarhati /

evamaśrutaṣāḍguṇyo na mantraṃ śrotumarhati //

anadhītya svajaśāstraṃ yo'nyaśāstraṃ samīhate vaktum /

so'heḥ padāni gaṇayati niśi tamasi jale ciragatasya //

anadhītyārthaśāstraṇi bahavaḥ paśubuddhayaḥ /

prāgalbhyādvaktumicchanti mantreṣvabhyantarīkṛtāḥ //

anadhyavasitāvagāhanamanalpadhīśaktināpy adṛṣṭaparmārthatattvamadhikābhiyogairapi /

mataṃ mama jagatyalabdhasadṛśapratigrāhakaṃ prayāsyati payonidheḥ paya iva svadehe jarām //

anadhvanyāḥ kāvyeṣvalasagatayaḥ śāstragahaneṣv aduḥkhajñā vācāṃ pariṇatiṣu mūkāḥ paraguṇe /

vidagdhānāṃ goṣṭhīṣvakṛtaparicaryāśca khalu ye bhaveyuste kiṃ vā parabhaṇitikaṇḍūtinikaṣāḥ //

anantaṃ bata me vittaṃ yasya me nāsti kiṃcana /

mithilāyāṃ pradīptāyāṃ na me dahyati kiṃcana //

anantakopādicatuṣṭayodaye tribhedamithyātvamalodaye tathā /

durantamithyātvaviṣaṃ śarīriṇām anantasaṃsārakaraṃ prarohati //

anantakhyātisaṃpannaḥ śuddhasattvaḥ sadhībalaḥ /

dhatte bahumukhaṃ bhogaṃ śrutidṛṣṭisthirāśayaḥ //

anantatattvaṃ parigṛhya dhātrā vinirmito'syāḥ kila madhyabhāgaḥ /

aṇuḥ paraṃ yogidṛśānulakṣyaḥ saccitkalāsthairyabalāvanaddhaḥ //

anantanāmadheyāya sarvākāravidhāyine /

samastamantravācyāya viśvaikapataye namaḥ //

anantapadavinyāsaracanā sarasā kaveḥ /

budho yadi samīpastho na kujanyaḥ puro yadi //

anantapāraṃ kila śabdaśāstraṃ svalpaṃ tathāyurbahavaśca vighnāḥ /

yat sārabhūtaṃ tadupāsanīyaṃ haṃsairyathā kṣīramivāmbumadhyāt //

anantaratnaprabhavasya yasya himaṃ na saubhāgyavilopi jātam /

eko hi doṣo guṇasaṃnipāte nimajjatīndoḥ kiraṇeṣvivāṅkaḥ //

anantaramariṃ vadyād arisevinameva ca areranantaraṃ mitram udāsīnaṃ tayoḥ param //

anantavibhavabhraṣṭā daurbbhāgyaparitāpinī /

śocyati prāpya jīvatvaṃ bhartṛhīneva nāyikā //

anantaśāstraṃ bahulāśca vidyāḥ svalpaśca kālo bahuvidhnatā ca /

yat sārabhūtaṃ tadupāsanīyaṃ haṃso yathā kṣīramivāmbumadhyāt //

anantāsau kīrtiḥ kavikumudabandhoḥ kṣitipates trilokīyaṃ kṣudrā tadiha kathamasyāḥ sthitiriti /

mudheyaṃ vaḥ śaṅkā kalayata kiyaddarpaṇatalaṃ viśālā kiṃ tatra sphurati na kavīndrapratikṛtiḥ //

anantodbhūtabhūtaughasaṃkule bhūtale'khile /

śastre śāstre tricaturāś caturā yadi mādṛśāḥ //

ananyakṣuṇṇaśrīrmalayavanajanmāyamanilo nipīya svedāmbu smaramakarasaṃbhukttavibhavam /

vidarbhāṇāṃ bhūri priyatamaparīrambharabhasa- prasaṅgādeṅgāni dviguṇapulakāsañji tanute //

ananyaśobhābhibhaveyamākṛtir vimānanā subhru kutaḥ piturgṛhe /

parābhimarśo na tavāsti kaḥ karaṃ prasārayet pannagaratnasūcaye //

ananyasādhāraṇakāntikānta- tanoramuṣyāḥ kimu madhYadeśaḥ /

jagattrayījanmabhṛtāṃ niṣaṇṇā cittāvalīyaṃ trivalīmiṣeṇa //

ananyasādhāraṇasaurabhānvitaṃ dadhānamatyujjvalapuṣpasaṃpadaḥ /

na campakaṃ bhṛṅgagaṇaḥ siṣeve kathaṃ sugandhermalinātmanāṃ ratiḥ //

ananyasāmānyatayā prasiddhas tyāgīti gīto jagatītale yaḥ /

abhūdahaṃpūrvikayā gatānām atīva bhūmiḥ smaramārgaṇānām //

ananyālambanatvena prema bhāgavataṃ bhaja /

nṛṇāṃ premeti kā mātrā prāptaṃ prema prabhoryadi //

ananyāścintayanto māṃ ye janāḥ paryuṃpāsate /

teṣāṃ nityābhiyuktānāṃ yogakṣemaṃ vahāmyaham //

ananyāśritacittena sevito'pi ca vāridaḥ /

siṃñcenna cet tadā manye cātakasyaiva pātakam //

anapekṣitaguruvacanā sarvān granthīn vibhedayati samyak /

prakaṭayati pararahasyaṃ vimarśaśakttirnijā jayati //

anabhijñāya śāstrārthān puruṣāḥ paśubuddhayaḥ /

prāgalbhyādvaktumicchanti mantreṣvabhyantarīkṛtāḥ //

anabhijño guṇānāṃ yo na bhṛtyaiḥ so'nugamyate /

dhanāḍhyo'pi kulīno'pi kramāyāto'pi bhūpatiḥ //

anabhidhyā parasveṣu sarvasattveṣu sauhṛdam /

karmaṇāṃ phalamastīti trividhaṃ manasā caret //

anabhilaṣataḥ śrīlīlābje parāgavilepanaṃ tridaśakariṇaḥ pātuṃ dānapravāhamavāñchataḥ /

tridaśasumanogandhāsaktiṃ vimuktavataḥ sakhe bata khalu śivā saṃtuṣṭasya dvirepha tava sthitiḥ //

anabhyāsahatotsāhā pareṇa paribhūyate /

yā lajjājananī jāḍyāt kiṃ tayā mandavidyayā //

anabhyāsahatā vidyā hato rājavirodhakṛt /

jīvanārthaṃ hataṃ tīrthaṃ jīvanārthaṃ hataṃ vratam //

anabhyāsena vidyānām asaṃsargeṇa dhīmatām /

anigraheṇa cākṣāṇāṃ jāyate vyasanaṃ nṛṇām //

anabhyāsena vedānām ācārasya ca varjanāt /

ālasyādannadoṣācca mṛtyurviprān jighāṃsati //

anamyāsairhatā vidyā nityahāsairhatāḥ striyaḥ /

kubījena hataṃ kṣetraṃ bhṛtyadoṣairhatā nṛpāḥ //

anabhravṛṣṭiḥ śravaṇāmṛtasya sarasvatī vibhramajanmabhūmiḥ /

vaidarbharītiḥ kṛtināmudeti saubhāgyalābhapratibhūḥ padānām //

anabhrevidyutaṃ dṛṣṭvā dakṣiṇāṃ diśamāśritām /

rātrāvindradhanuścāpi jīvitaṃ dvitrimāsikam //

anamrākramaṇaṃ śauryaṃ dhanaṃ nijabhujārjitam bhāryā rūpānurūpā ca puruṣasyeha yujyate //

anyathā tu kimetena rūpeṇāpi . . .

anayanapathe priye na vyathā yathā dṛśya eva duṣprāpe /

mlānaiva kevalaṃ niśi tapanaśilā vāsare jvalati //

anayaśca nayaścāpi daivāt saṃpadyate naraiḥ /

tadvaśāt kurute karma śubhāśubhaphalaṃ pumān //

anayā kṛtamanyabhuktayā vasudhāgocarayā viraktayā /

atiśāyi mahendrayoṣitāṃ vapuṣā kiṃ na tavāvarodhanam //

anayā jaghanābhogabharamantharayānayā /

anyato'pi vrajantyā me hṛdaye nihitaṃ padam //

anayā tava rūpasīmayā kṛtasaṃskāravibodhanasya me /

ciramapyavalokitādya sā smṛtimārūḍhavatī śucismitā //

anayānukramaṇikayā muktāmaṇayo mayābhihitāḥ /

ekaiko'pi hi bhāsvān kiṃ punareṣāṃ nigadyate nikaraḥ //

anayā ratnasamṛddhyā sāgara lahalahasi kimiha laharībhiḥ /

tvadvallabhā varākyo vahanti varṣāsu vārīṇi //

anayā surakāmyamānayā saha yogaḥ sulabhastu na tvayā /

ghanasaṃvṛtayāmbudāgame kumudeneva niśākaratviṣā //

anayeneva rājyaśrīr dainyeneva manasvitā /

mamlau sātha viṣādena padminīva himāmbhasā //

anayoranavadyāṅgi stanayorjṛmbhamāṇayoḥ /

avakāśo na paryāptas tava bāhulatāntare //

anayo vinayastasya vidhiryasyānuvartate /

nayaḥ samyakprayukto'pi bhāgyahīnasya durnayaḥ //

anarghyaṃ saundaryaṃ jagadupari mādhuryalaharī- parītaṃ saurabhyaṃ diśi diśi rasaikavyasanitā /

iti prītyāsmābhistvayi khalu rasāle vyavasitaṃ ka evaṃ jānīte yadasi kaṭukīṭairupahataḥ //

anarghyamapi māṇikyaṃ hemāśrayamapekṣate /

anāśrayā na śobhante paṇḍitā vanitā latāḥ //

anarghyalāvaṇyanidhānabhūmir na kasya lobhaṃ laṭabhā tanoti /

avaimi puṣpāyudhayāmiko'syām aviśvasan na kṣaṇameti nidrām //

anarghyāṇyapi ratnāni labhyante vibhavaiḥ sukham /

durlabho ratnakoṭyāpi kṣaṇo'pi hi gatāyuṣaḥ //

anarthakaṃ vipravāsaṃ gṛhebhyaḥ pāpaiḥ saṃdhiṃ paradārābhimarśam /

dambhaṃ stainyaṃ paiśunaṃ madyapānaṃ na sevate yaḥ sa sukhī sadaiva //

anarthamakarāgārād asmāt saṃsārasāgarāt /

uḍḍīyate nirudvegaṃ sarvatyāgena putraka //

anarthamarthataḥ paśyann arthaṃ caivāpyanarthataḥ /

indriyaiḥ prasṛto bālaḥ suduḥkhaṃ manyate sukham //

anarthāṃ ścārtharūpeṇa arthāṃścānartharūpataḥ /

arthāyaiva hi keṣāṃcid dhananāśo bhavatyuta //

anarthā hyartharūpāśca arthāścānartharūpiṇaḥ /

bhavanti te vināśāya daivāyattasya rocate //

anarthitarpaṇaṃ vittaṃ cittamadhyānadarpaṇam /

atīrthasarpaṇaṃ dehaṃ paryante śocyatāṃ vrajet //

anarthitvānmanuṣyāṇāṃ bhayāt parijanasya ca /

maryādāyāmamaryādāḥ striyastiṣṭhanti bhartṛṣu //

anarthe caiva niratam arthe caiva parāṅmukham /

na taṃ bhartāramicchanti ṣaṇḍhaṃ patimiva striyaḥ //

anartho'pyartharūpeṇa tathārtho'nartharūpabhāk /

utpadyate vināśāya tasmāduktaṃ parīkṣayet //

analaṃkṛto'pi mādhava harasi mano me sadā prasabham /

kiṃ punaralaṃkṛtastvaṃ saṃprati nakharakṣataistasyāḥ //

analaḥ śītanāśāya viṣanāśāya gāruḍam /

viveko duḥkhanāśāya sarvanāśāya durmatiḥ //

analaḥ salilājjātaḥ kārttikeyo'pi vahnitaḥ /

gūḍhaṃ hi mahatāṃ janma paricchettuṃ ka īśvaraḥ //

analasajavāpuṣpotpīḍacchavi prathamaṃ tataḥ samadayavanīgaṇḍacchāyaṃ punarmadhupiṅgalam /

tadanu ca navasvarṇādarśaprabhaṃ śaśinastatas taruṇatagarākāraṃ bimbaṃ vibhāti nabhastale //

analastambhanavidyāṃ subhaga bhavān niyatameva jānāti /

manmathaśarāgnitapte hṛdi me kathamanyathā vasasi //

analpaṃ jalpantaḥ kati bata gatā no yamapuraṃ purastādasmākaṃ vidhṛtanayanā vyāttavadanāḥ /

atītā yadyevaṃ na hi nijahitaṃ cetasi vayaṃ vahāmo hā mohād viṣayaviṣajātādavasitāḥ //

analpaṃ saṃtāpaṃ śamayati manojanmajanitaṃ tathā śītaṃ sphītaṃ himavati niśīthe glapayati /

tadevaṃ ko'pyūṣmā ramaṇaparirambhotsavamilat- purandhrīnīrandhrastanakalaśajanmā vijayate //

analpacintābharamohaniścalā vilokyamānaiva karoti sādhvasam /

svabhāvaśobhānatimātrabhūṣaṇā tanustaveyaṃ bata kiṃ nu sundari //

analpatvāt pradhānatvād vaṃśasyevetare svarāḥ /

vijigīṣornṛpatayaḥ prayānti parivāratām //

anavadyamavadyaṃ syād vāruṇīleśamātrataḥ /

tadvacchiṣyo viruddhārthād viguroreva naśyati //

anavaratakanakavitaraṇa- jalalavabhṛtakarataraṅgitārthitateḥ /

bhaṇitiriva matirmatiriva ceṣṭā ceṣṭeva kīrtirativimalā //

anavaratadhanurjyāsphālanakrūrapūrvaṃ ravikiraṇasahiṣṇu svedaleśairabhinnam /

apacitamapi gātraṃ vyāyatatvādalakṣyaṃ giricara iva nāgaḥ prāṇasāraṃ bibharti //

anavaratanayanavigalita- jalalavaghaṭitākṣasūtravalayena /

mṛtyuṃjayamiva japati tvadgotraṃ virahiṇī bālā //

anavaratanayanavigalita- jalalavaparimuṣitapattralekhāntam /

karatalaniṣaṇṇamabale vadanamidaṃ kaṃ na tāpayati //

anavarataparopakaraṇa- vyagrībhavadamalacetasāṃ mahatām /

āpātakāṭavāni sphuranti vacanāni bheṣajānīva //

anavaratarasena rāgabhājā karajaparikṣatilabdhasaṃstavena /

sapadi taruṇapallavena vadhvā vigatadayaṃ khalu khaṇḍitena mamle //

anavasare ca yadukttaṃ subhāṣitaṃ tacca bhavati hāsyāya /

rahasi prauḍhavadhūnāṃ ratisamaye vedapāṭha iva //

anavasthitacittasya na jane na vane sukham /

jane dahati saṃsargo vane saṅgavivarjanam //

anavasthitacittānāṃ prasādo'pi bhayaṃkaraḥ /

sarpī hanti kila snehād apatyāni na vairataḥ //

anavahitaḥ kimaśaktto vibudhairabhyarthitaḥ kimatirasikaḥ /

sarvaṃkaṣo'pi kālas tirayati sūktāni na kavīnām //

anavāpyaṃ ca śokena śarīraṃ copatapyate /

amitrāśca prahṛṣyanti mā sma śoke manaḥ kṛthāḥ //

anavekṣitamaryādaṃ nāstikaṃ vipralumpakam /

arakṣitāramattāraṃ nṛpaṃ vidyādadhogatim //

anavyaye vyayaṃ yāti vyaye yāti suvistṛtim /

apūrvastava kośo'yaṃ vidyākośeṣu bhārati //

anasi sīdati saikatavartmani pracurabhārabharakṣapitaukṣake /

gurubharoddharaṇoddhurakaṃdharaṃ smarati sārathireṣa dhuraṃdharam //

anasūyaḥ kṛtaprajñaḥ śobhanānyācaran sadā /

akṛcchrāt sukhamāpnoti sarvatra ca virājate //

anasūyā kṣamā śāntiḥ saṃtoṣaḥ priyavāditā /

kāmakrodhaparityāgaḥ śiṣṭācāranidarśanam //

anasūyārjavaṃ śaucaṃ saṃtoṣaḥ priyavāditā /

damaḥ satyamanāyāso na bhavanti durātmanām //

anastamitasārasya tejasastadvijṛmbhitam /

yena pāṣāṇakhaṇḍasya mūlyamalpaṃ vasuṃdharā //

anākalitamānuṣyāḥ kṣamāsaṃsparśavarjitāḥ /

pratibuddhairna sevyante pūrvadevavirodhinaḥ //

anākāśe candraḥ sarasijadaladvandvasahito gṛhītaḥ paścārdhe kuṭilakuṭilaiḥ so'pi timiraiḥ /

sudhāṃ muñcatyuccairaniśamatha saṃmohajananīṃ kimutpātālīyaṃ vadata jagataḥ kartumuditā //

anākūtaireva priyasahacarīṇāṃ śiśutayā vacobhiḥ pāñcālīmithunamadhunā saṃgamayitum /

upādatte no vā viramati na vā kevalamiyaṃ kapolau kalyāṇī pulakamukulairdanturayati //

anākṛṣṭasya viṣayair vidyānāṃ pāradṛśvanaḥ /

tasya dharmaraterāsīd vṛddhatvaṃ jarasā vinā //

anāgataṃ bhayaṃ dṛṣṭvā nītiśāstraviśāradaḥ /

avasanmūṣakastatra kṛtvā śatamukhaṃ bilam //

anāgataṃ yaḥ kurute sa śobhate sa śocate yo na karotyanāgatam /

vane vasanneva jarāmupāgato bilasya vācā na kadāpi hi śrutā //

anāgataṃ hi budhyeta yacca kāryaṃ puraḥ sthitam /

na tu buddhikṣayāt kiṃcid atikrāmet prayojanam //

anāgatavartīṃ cintāṃ kṛtvā yastu prahṛṣyati /

sa tiraskāramāpnoti bhagnabhāṇḍo dvijo yathā //

anāgatavatīṃ cintāṃ yo naraḥ kartumicchati /

sa bhūmau pāṇḍuraḥ śete somaśarmapitā yathā //

anāgatavidhātā ca pratyutpannamatiśca yaḥ /

dvaveva sukhamedhete dīrghasūtrī vinaśyati //

anāgatavidhātāram apramattamakopanam /

sthirārambhamadīnaṃ ca naraṃ śrīrupatiṣṭhati //

anāgatavidhānaṃ ca kartavyaṃ viṣaye nṛpaiḥ //

āgamaścāpi kartavyas tathā doṣo na jāyate //

anāgatavidhānaṃ tu kartavyaṃ śubhamicchatā /

āpadaṃ śaṅkamānena puruṣeṇa vipaścitā //

anāgatopadhaṃ hiṃsraṃ durbuddhimabahuśrutam /

tyakttopāttaṃ madyapānadyūtastrīmṛgayāpriyam //

kārye mahati yuñjāno hīyate'rthapatiḥ śriyā //

anāghrātaṃ puṣpaṃ kisalayamalūnaṃ kararuhair anāviddhaṃ ratnaṃ madhu navamanāsvāditarasam /

akhaṇḍaṃ puṇyānāṃ phalamiva ca tadrūpamanaghaṃ na jāne bhokttāraṃ kamiha samupasthāsyati vidhiḥ //

anātapatro'pyayamatra lakṣyate sitātapatrairiva sarvato vṛtaḥ /

acāmaro'pyeṣa sadaiva vījyate vilāsabālavyajanena ko'pyayam //

anāturotkaṇṭhitayoḥ prasidhyatā samāgamenāpi ratirna māṃ prati /

parasparaprāptinirāśayorvaraṃ śarīranāśo'pi samānurāgayoḥ //

anātmavān nayadveṣī vardhayannarisaṃpadaḥ /

prāpyāpi mahadaiśvaryaṃ saha tena vinaśyati //

anāthānāṃ daridrāṇāṃ bālavṛddhatapasvinām /

anyāyaparibhūtānāṃ sarveṣāṃ pārthivo gatiḥ //

anāthānāṃ nātho gatiragatikānāṃ vyasanināṃ vinetā bhītānāmabhayamadhṛtīnāṃ bharavaśaḥ /

suhṛdbandhuḥ svāmī śaraṇamupakārī varaguruḥ pitā mātā bhrātā jagati puruṣo yaḥ sa nṛpatiḥ //

anāthān rogiṇo yaśca putravat paripālayet /

guruṇā samanujñātaḥ sa bhiṣakcchabdamaśnute //

anādaraparo vidvān īhamānaḥ sthirāṃ śriyam /

agneḥ śeṣamṛṇāccheṣaṃ śatroḥ śeṣaṃ na śeṣayet //

anādarahatāṃ sevāṃ dāmpatyaṃ premavarjitam /

maitrīṃ ca hetusāpekṣāṃ ce tanā nādhikurvate //

anādarālokavivṛddhaśokaḥ pituḥ priyāvākyavaśaṃgatasya /

auttānapādirjagatāṃ śaraṇyam ārādhya viṣṇuṃ padamagryamāyāt //

anādāyī vyayaṃ kuryād asahāyī raṇapriyaḥ /

āturaḥ sarvabhakṣī ca naraḥ śīghraṃvinaśyati //

anādidhāvisvaparaṃparāyā hetusrajaḥ srotasi veśvare vā /

āyattadhīreṣa janastadāryāḥ kimīdṛśaḥ paryanuyogayogyaḥ //

anādiṣṭopi bhūpasya dṛṣṭvā hānikaraṃ ca yaḥ /

yatate tasya nāśāya sa bhṛtyo'rho mahībhujām //

anādṛtyaucityaṃ hriyamavigaṇayyātimahatīṃ yadetasyāpyarthe dhanalavadurāśātaralitāḥ /

alīkāhaṃkārajvarakuṭilitabhrūṇi dhanināṃ mukhāni prekṣyante dhigidamatiduṣpūramudaram //

anādeyaṃ nādadīta parikṣīṇo'pi pārthivaḥ /

na cādeyaṃ samṛddho'pi sūkṣmamapyarthamutsṛjet //

anādeyasya cādānād ādeyasya ca varjanāt /

daurbalyaṃ khyāpyate rājñaḥ sa pretyeha ca naśyati //

anādyantā tu sā tṛṣṇā antardehagatā nṛṇām /

vināśayati saṃbhūtā ayonija ivānalaḥ //

anāptapuṇyopacayairdurāpā phalasya nirdhūtarajāḥ savitrī /

tulyā bhavaddarśanasaṃpadeṣā vṛṣṭerdivo vītabalāhakāyāḥ //

anāmnāyamalā vedā brāhmaṇasyāvrataṃ malam /

malaṃ pṛthivyā vāhīkāḥ puruṣasyānṛtaṃ malam //

anāyakā vinaśyanti naśyanti bahunāyakāḥ /

strīnāyakā vinaśyanti naśyanti śiśunāyakāḥ //

anāyake na vastavyaṃ na vased bahunāyake /

strīnāyake na vastavyaṃ na vased bālanāyake //

anāyavyayakartā ca anāthaḥ kalahapriyaḥ /

āturaḥ sarvabhakṣī ca naraḥ śīghraṃ vinaśyati //

anāyāsakṛśaṃ madhyam aśaṅkatarale dṛśau /

abhūṣaṇamanohāri vapurvayasi subhruvaḥ //

anāyi deśaḥ katamastvayādya vasantamuktasya daśāṃ vanasya /

tvadāptasaṃketatayā kṛtārthā śravyāpi nānena janena saṃjñā //

anārataṃ tena padeṣu lambhitā vibhajya samyagviniyogasatkriyāḥ /

phalantyupāyāḥ paribṛṃhitāyatīr upetya saṃgharṣamivārthasaṃpadaḥ //

anārataṃ pratidiśaṃ pratideśaṃ jale sthale /

jāyante ca mriyante ca budbudā iva vāriṇi //

anāratapariskhalannayanavāridhārāśata- pravṛddhapathanimnagāsalilaruddhayānodyamā /

tvadīyaripukāminī bahuvideśayānaiṣiṇī vinindati valaddṛśā gururuṣāśrupaṃ prāvṛṣam //

anārabdhākṣepaṃ paramakṛtavāṣpavyatikaraṃ nigūḍhāntastāpaṃ hṛdayavinipītaṃ vyavasitam /

kṛśāṅgyā yatpāpe vrajati mayi nairāśyapiśunaṃ ślathairaṅgairuktaṃ hṛdayamidamunmūlayati tat //

anārabhyā bhavantyarthāḥ kecin nityaṃ tathāgatāḥ /

kṛtaḥ puruṣakāro'pi bhavedyeṣu nirarthakaḥ //

anārambhastu kāryāṇāṃ prathamaṃ buddhilakṣaṇam /

ārabdhasyāntagamanaṃ dvitīyaṃ buddhilakṣaṇam //

anārādhya kālīmanāsvādya gauḍī- mṛte mantratantrādvinā śabdacauryāt /

prabandhaṃ pragalbhaṃ prakartuṃ pravaktuṃ viriñciprapañce madanyaḥ kaviḥ kaḥ //

anārogyamanāyuṣyam asvargyaṃ cātibhojanam /

apuṇyaṃ lokavidviṣṭaṃ tasmāt tat parivarjayet //

anāryatā niṣṭhuratā krūratā niṣkriyātmatā /

puruṣaṃ vyañjayantīha loke kaluṣayonijam //

anāryaprajñānāmiha janavadhūnāṃ hi manaso mahāśalyaṃ karṇe tava kanakajambūkisalayaḥ /

bhraman bhikṣāhetoradhinagari buddho'si na mayā ? tvayaitāvadveṣaḥ pathika na vidheyaḥ punarapi //

anāryamapyācaritaṃ kumāryā bhavān mama kṣāmyatu saumya tāvat /

haṃso'pi devāṃśatayāsi vandyaḥ śrīvatsalakṣmeva hi matsyamūrtiḥ //

anāryavṛttamaprājñam asūyakamadhārmikam /

anarthāḥ kṣipramāyānti vāgduṣṭaṃ krodhanaṃ tathā //

anāryeṇa kṛtaghnena saṃgatirme na yujyate /

vināśamapi kāṅkṣanti jñātīnāṃ jñātayaḥ sadā //

anālokya vyayaṃ karttā anāthaḥ kalahapriyaḥ /

āturaḥ sarvakṣetreṣu naraḥ śīghraṃ vinaśyati //

anālocya premṇaḥ pariṇatimanādṛtya suhṛdas tvayākāṇḍe mānaḥ kimiti sarale saṃprati kṛtaḥ /

samākṛṣṭā hyete pralayadahanodbhāsuraśikhāḥ svahastenāṅgārāstadalamadhunāraṇyaruditaiḥ //

anāvartī kālo vrajati sa vṛthā tanna gaṇitaṃ daśāstāstāḥ soḍhā vyasanaśatasaṃpātavidhurāḥ /

kiyadvā vakṣyāmaḥ kimiva bata nātmanyupakṛtaṃ vayaṃ yāvattāvat punarapi tadeva vyavasitam //

anāvarjitacittāpi dhruvaṃ sarvān pradhāvati /

phalaṃ na labhate kiṃcit tṛṣṇā jīrṇeva kāminī //

anāvilaṃ phalaṃ bhuṅkte viṣayāṇāmanutsukaḥ /

utsuko labdharokeṇa tatra śokena śīryate //

anāvṛtanavadvārapañjare vihagānilaḥ /

yattiṣṭhati tadāścaryaṃ viyoge tasya kā kathā //

anāvṛtāḥ svavarṇeṣu sarvasādhāraṇāḥ purā /

nāryo babhūvurnirvairo yataḥ sarvo'bhavajjanaḥ //

anāvṛṣṭihate deśe sasye ca pralayaṃ gate /

dhanyāstāta na paśyanti deśabhaṅgaṃ kulakṣayam //

anāśritā dānapuṇyaṃ vedapuṇyamanāśritāḥ /

rāgadveṣavinirmuktā vicarantīha mokṣiṇaḥ //

anāśrite dṛptagurau avajñāṃ kalayen nṛpaḥ /

saṃvartena maruttastu nirastamakarodgurum //

anāsthā vastūnāmabhimataguṇānāmupahṛtau ghano garvastanvyā ruṣi ca vihitāḍambaravidhiḥ /

prahāraḥ pādābhyāṃ yamanamapi kāñcyā caraṇayoḥ priyāyā vibbokaṃ tadidamiti dhanyo'nubhavati //

anāsvāditasaṃbhogāḥ patantu tava śatravaḥ /

bālavaidhavyadagdhānāṃ kulastrīṇāṃ stanā iva //

anāsvādyamavikreyam anādeyamanīpsitam /

dattaṃ nirupakāraṃ yad vandhyadānena tena kim //

anāhitāgniḥ śatagur ayajvā ca sahsraguḥ /

surāpo vṛṣalībhartā braḥmahā gurutalpagaḥ //

asatpratigrahe yukttaḥ stenaḥ kutsitayājakaḥ /

adoṣastyaktumanyonyaṃ karmasaṃkaraniścayāt //

anāhūtaḥ praviśati apṛṣṭo bahu bhāṣate /

viśvasityapramatteṣu mūḍhacetā narādhamaḥ //

anāhūtaḥ samāyātaḥ anāpṛṣṭastu bhāṣate /

paranindātmanaḥ stutiś catvāri laghulakṣaṇam //

anāhūtapraviṣṭasya dṛṣṭasya kruddhacakṣuṣā /

svayamevopaviṣṭasya varaṃ mṛtyurna bhojanam //

anahūtāḥ svayaṃ yānti rasāsvādavilolupāḥ /

nivāritā na gacchanti makṣikā iva bhikṣukāḥ //

anāhūto viśedyastu apṛṣṭo bahu bhāṣate /

ātmānaṃ manyate prītaṃ bhūpālasya sa durmatiḥ //

anāhvāne praveśaśca apṛṣṭe paribhāṣaṇam /

ātmastutiḥ pare nindā catvāri laghulakṣaṇam //

anicchato'pi duḥkhāni yathehāyānti dehinaḥ /

sukhānyapi tathā manye cintādainyena ko guṇaḥ //

aniḥsarantīmapi gehagarbhāt kīrtiṃ pareṣāmasatīṃ vadanti /

svairaṃ bhramantīmapi ca trilokyāṃ tvatkīrtimāhuḥ kavayaḥ satīṃ tu //

anicchanto'pi vinayaṃ vidyābhyāsena bālakāḥ /

bheṣajeneva nairujyaṃ prāpaṇīyāḥ prayatnataḥ //

anicchannapi cittena videśastho'pi mānavaḥ /

svakarmotpātavātena nīyate yatra tatphalam //

anijyayā vivāhaiśca vedasyotsādanena ca /

kulānyakulatāṃ yānti dharmasyātikrameṇa ca //

anityaṃ nisrāṇaṃ jananamaraṇavyādhikalitaṃ jaganmithyātvārthairahamahamikāliṅgitamidam /

vicintyaivaṃ santo vimalamanaso dharmamatayas tapaḥ kartuṃ vṛttāstadapasṛtaye jainamanagham //

anityaṃ yauvanaṃ rūpaṃ jīvitaṃ dravyasaṃcayaḥ /

aiśvaryaṃ priyasaṃvāso gṛdhyedeṣu na paṇḍitaḥ //

anityatāsamākhyānaṃ viṣayādiviḍambanam /

paścāttāpasya kathanaṃ kālasya caritaṃ tathā //

anityate jagannindye vandanīyāsi saṃprati /

yā karoṣi prasaṅgena duḥkhānāmapyanityatām //

anityatve kṛtamatir mlānamālyena śocati /

nityatve kṛtabuddhistu bhinnabhāṇḍe'nuśocati //

anityamiti jānanto na bhavanti bhavanti ca /

atha yenaiva kurvanti naiva jātu bhavanti te //

anityasya śarīrasya sarvadoṣamayasya ca /

durgandhasya ca rakṣārthaṃ nāhaṃ pāpaṃ karomi vai //

anityāni śarīrāṇi vibhavo naiva śāśvataḥ /

nityaṃ saṃnihito mṛtyuḥ kartavyo dharmasaṃgrahaḥ //

anitye priyasaṃvāse saṃsāre cakravadgatau /

pathi saṃgatamevaitad bhrātā mātā pitā sakhā //

anityo vijayo yasmād dṛśyate yudhyamānayoḥ /

parājayaśca saṃgrāme tasmādyuddhaṃ vivarjayet //

anidro duḥsvapnaḥ prapatanamanadri drumataṭaṃ jarāhīnaḥ kampastimirarahitastrāsasamayaḥ /

anāghātaṃ duḥkhaṃ vigatanigaḍo bandhanavidhiḥ sajīvaṃ jantūnāṃ maraṇamavanīśāśrayarasaḥ //

anidhāya mukhe patraṃ pūgaṃ khādati yo naraḥ /

saptajanmadaridratvam ante viṣṇusthitiśca na //

anindā parakṛtyeṣu svadharmaparipālanam /

kṛpaṇeṣu dayālutvaṃ sarvatra madhurā giraḥ //

prāṇairapyupakāritvaṃ mitrāyāvyabhicāriṇe /

gṛhāgate pariṣvaṅgaḥ śaktyā dānaṃ sahiṣṇutā //

bandhubhirbaddhasaṃyogaḥ sujane caturaśratā /

taccittānuvidhāyitvam iti vṛttaṃ mahātmanām //

anindyamapi nindanti stuvantyastutyamuccakaiḥ /

svāpateyakṛte martyāḥ kiṃ kiṃ nāma na kurvate //

anibandhanakacabandhanam anidānaṃ dānamuttarīyasya /

ākasmikamandasmitam apahastayatīva bālyametasyāḥ //

anibhālita eva kevalaṃ khanigarbhe nidhireṣa jīryatu /

na tu sīdatu mūlyahānito vaṇijālokanagocarīkṛtaḥ //

animiṣamavirāmā rāgiṇāṃ sarvarātraṃ navanidhuvanalīlāḥ kautukenātivīkṣya /

idamudavasitānāmasphuṭālokasaṃpan nayanamiva sanidraṃ ghūrṇate daipamarciḥ //

aniyataruditasmitaṃ virājat- katipayakomaladantakuḍmalāgram /

vadanakamalakaṃ śiśoḥ smarāmi skhaladasamañjasamugdhajalpitaṃ te //

aniyuktā hi sācivye yadvadanti manīṣiṇaḥ /

anurāgadravasyaitāḥ praṇayasyātibhūmayaḥ //

anirākṛtatāpasaṃpadaṃ phalahīnāṃ sumanobhirujjhitām /

khalatāṃ khalanāmivāsatīṃ pratipadyeta kathaṃ budho janaḥ //

anirīkṣaṇameva dṛṣṭirārdrā parihāsālapanāni maunameva /

avadhīraṇameva cābhiyogo vinigūḍho'pi hi lakṣyate'nurāgaḥ //

anirghātaṃ dhārādharamaśamanīyaṃ nidhirapām akāṭhinyaṃ cintāmaṇimajaḍabhūtaṃ suratarum /

abhittvopādāya prabhurapaśuvṛttiṃ ca surabhiṃ parārthaikasvārthānakṛta puruṣānādipuruṣaḥ //

anirjayena dviṣatāṃ yasyāmarṣaḥ praśāmyati /

puruṣoktiḥ kathaṃ tasmin brūhi tvaṃ hi tapodhana //

kṛtaṃ puruṣaśabdena jātimātrāvalambinā /

yo'ṅgīkṛtaguṇaiḥ ślādhyaḥ savismayamudāhṛtaḥ //

grasamānamivaujāṃsi sadasā gauraveritam /

nāma yasyābhinanadanti dviṣo'pi sa pumānpumān //

anirdayopabhogasya rūpasya mṛdunaḥ katham /

kaṭhinaṃ khalu te cetaḥ śirīṣasyeva bandhanam //

anirloḍitakāryasya vāgjālaṃ vāgmino vṛthā /

nimittādaparāddheṣor dhānuṣkasyeva valgitam //

anirvācyamanirbhinnam aparicchinnamavyayam /

brahmeva sujanaprema duḥkhamūlanikṛntanam //

anirvṛtaṃ tathā mandaṃ paralokaparāṅmukham /

narakāya na sadgatyaṃ kuputrālambijanma vai //

anirvedaḥ śriyo mūlaṃ cañcurme lohasaṃnibhā /

ahorātrāṇi dīrghāṇi samudraḥ kiṃ na śuṣyati //

anirvedaḥ śriyo mūlaṃ duḥkhanāśe sukhasya ca /

mahān bhavatyanirviṇṇaḥ sukhaṃ cātyantamaśnute //

anirvedaḥ śriyo mūlam anirvedaḥ paraṃ sukham /

anirvedo hi satataṃ sarvārtheṣu pravartakaḥ //

anirvedo hi satataṃ sarvārtheṣu pravartakaḥ /

karoti saphalaṃ jantoḥ karma yacca karoti saḥ //

anila nikhilaviśvaṃ prāṇiti tvatprayuktaṃ sapadi ca vinimīlatyākulaṃ tvadviyogāt /

vapurasi parameśasyācitaṃ nocitaṃ te surabhimasurabhiṃ vā yatsamaṃ svīkaroṣi //

aniśaṃ nayanābhirāmayā ramayā saṃmadino mukhasya te /

niśi niḥsaradindiraṃ kathaṃ tulayāmaḥ kalayāpi paṅkajam //

aniśaṃ mataṅgajānāṃ bṛṃhitamākarṇyate yathā vipine /

manye tathā na jīvati gajendrapalakavalanaḥ siṃhaḥ //

aniśamapi makaraketur manaso rujamāvahannabhimato me /

yadi madirāyatanayanāṃ tāmadhikṛtya praharatīti //

aniścitairadhyavasāyabhīrubhir yatheṣṭasaṃlāparatiprayojanaiḥ /

phale visaṃvādamupāgatā giraḥ prayānti loke parihāsavastutām //

aniṣṭaḥ kanyakāyā yo varo rūpānvito'pi yaḥ /

yadi syāttasya no deyā kanyā śreyo'bhivāñchatā //

aniṣṭadaḥ kṣitīśānāṃ bhūkampaḥ saṃdhyayordvayoḥ /

digdāhaḥ pītavarṇatvād rājñāṃ cāniṣṭadaḥ paraḥ //

aniṣṭayogāt priyaviprayogataḥ parāpamānāddhanahīnajīvitāt /

anekajanmavyasanaprabandhato bibheti no yastapaso bibheti saḥ //

aniṣṭasamprayogācca viprayogātpriyasya ca /

mānuṣā mānasairduḥkhair yujyante alpabuddhayaḥ //

aniṣṭādiṣṭalābhe'pi na gatirjāyate śubhā /

yatrāste viṣasaṃsargo'mṛtaṃ tadapi mṛtyave //

aniṣpannāmapi kriyāṃ nayopetāṃ vicakṣaṇāḥ /

phaladāṃ hi prakurvanti mahāsenāpatiryathā //

anīrṣyāḥ śrotāro mama vacasi cedvacmi tadahaṃ svapakṣādbhetavyaṃ bahu na tu viprapakṣāt prabhavataḥ /

tamasyākrāntaśe kiyadapi hi tejovayavinaḥ svaśaktyā bhāsante divasakṛti satyeva na punaḥ //

anīrṣyurguptadāraḥ syāc cokṣaḥ syādaghṛṇī nṛpaḥ /

striyaṃ seveta nātyarthaṃ mṛṣṭaṃ muñjīta nāhitam //

anīrṣyurguptadāraḥ syāt saṃvibhāgī priyaṃvadaḥ /

ślakṣṇo madhuravākstrīṇāṃ na cāsāṃ vaśago bhavet //

anīśāya śarīrasya hṛdayaṃ svavaśaṃ mayi /

stanakampakriyālakṣyair nyastaṃ niḥśvasitairiva //

anīśvaro'yaṃ puruṣo bhavābhave sūtraprotā dārumayīva yoṣā /

dhātrā tu diṣṭasya vaśe kilāyaṃ tasmādvada tvaṃ śravaṇe dhrto'ham //

anukartumapahnotum ativartitumīkṣitum /

aśakye tejasāṃ patyau mitratānumatikṣamā //

anukurutaḥ khalasujanāv agrimapāścātyabhāgayoḥ sūcyāḥ /

vidadhāti randhrameko guṇavānanyastvapidadhāti //

anukūlakalatro yas tasya svarga ihaiva hi /

pratikūlakalatrasya narako nātra saṃśayaḥ //

anukūlamarthyamavirodhi hitaṃ śravaṇīyamāgamarahasyayutam /

vacanaṃ madīyamapakarṇayati kva manobhavaḥ kva guṇasaṃgrahaṇam //

anukūlavarapuraṃdhriṣu puruṣāṇāṃ baddhamūlarāgāṇām /

nayati mano duḥśīlaḥ kusumāstro hīnapātreṣu //

anukūlavidhāyidaivato vijayī syān nanu kīdṛśo nṛpaḥ /

virahiṇyapi jānakī vane nivasantī mudamādadhau kutaḥ //

anukūlāṃ vimalāṅgīṃ kulajāṃ kuśalāṃ suśīlasaṃpannām /

pañcalakārāṃ bhāryāṃ puruṣaḥ puṇyodayāllabhate //

anukūlā sadā tuṣṭā dakṣā sādhvī vicakṣaṇā /

ebhireva guṇairyuktā śrīriva strī na saṃśayaḥ //

anukūle vidhau deyaṃ yataḥ pūrayitā hariḥ /

pratikūle vidhau deyaṃ yataḥ sarvaṃ hariṣyati //

anukūle sati dhātari bhavatyaniṣṭādapīṣṭamavilambam /

pītvā viṣamapi śaṃbhur mṛtyuṃjayatāmavāpa tatkālam //

anukṛtagaṇḍaśailamadamaṇḍitagaṇḍataṭa- bhramadalimaṇḍalīniviḍaguṅgumaghoṣajuṣaḥ /

dalayati helayaiva harirugrakarānkariṇa- strijagati teja eva guru no vikṛtākṛtitā //

anukṣaṇamanukṣaṇaṃ kṣitipa rakṣyamāṇā tvayā prayāti vidiśo daśa prabalakīrtirekākinī /

iyaṃ niyatamarthiṣu pratidinaṃ vitīrṇā ramā jahāti na tavāntikaṃ dvitayametadatyadbhutam //

anugataparitoṣitānujīvī madhuravacāścaritānuraktalokaḥ /

sunipuṇaparamāptasaktatantro bhavati ciraṃ nṛpatiḥ pradīptaraśmiḥ //

anugantuṃ satāṃ vartma kṛtsnaṃ yadi na śakyate /

svalpamapyanugantavyaṃ mārgastho nāvasīdati //

anugamya śmaśānāntaṃ nivartantīha bāndhavāḥ /

agnau prakṣipya puruṣaṃ jñātayaḥ suhṛdastathā //

anugṛhāṇa śiśūnabhilaṅghitā śabaravārivihāravanasthalī /

visṛja kātaratāmidamagrato harini kāruṇikasya tapovanam //

anugrahavidhau devyā mātuśca mahdantaram /

mātā gāḍhaṃ nibadhnāti bandhaṃ devī nikṛntati //

anugrahādeva divaukasāṃ naro nirasya mānuṣyakameti divyatām /

ayovikāre svaritatvamiṣyate kuto'yasāṃ siddharasaspṛśāmapi //

anucarati śaśāṅkaṃ rāhudoṣe'pi tārā patati na vanavṛkṣe yāti bhūmiṃ latā ca /

tyjati na ca kareṇuḥ paṅkalagnaṃ gajendraṃ vrajatu caratu dharmaṃ bhartṛnāthā hi nāryaḥ //

anucitakarmārambhaḥ svajanavirodho balīyasā spardhā /

pramadājanaviśvāso mṛtyordvārāṇi catvāri //

anucitaphalābhilāṣī nityaṃ vidhinā nivāryate puruṣaḥ /

drākṣāvipākasamaye mukhapāko bhavati kākānām //

anucitamucitaṃ vā karma ko'yaṃ vibhāgo bhagavati paramāstāṃ bhaktiyogo draḍhīyān /

kirati viṣamahīndraḥ sāndrapīyūṣamindur dvayamapi sa maheśo nirviśeṣaṃ bibharti //

anucitamevācaritaṃ paśupatinā yadvidheḥ śiraśchinnam /

chinno na cāsya hasto yenāyaṃ durlipiṃ likhati //

anucite yadi karmaṇi yujyate śaṭhadhiyā prabhuṇā saguṇo janaḥ /

bhavati nāsya guṇāpacayastataḥ padagatasya kirīṭamaṇeriva //

anuccanīcacalatām aṅgānāṃ calapādatām /

kaṭikūrparaśīrṣāṃśakarṇānāṃ samarūpatām //

ramyāṃ pratīkaviśrāntim urasaśca samunnatim /

abhyāsābhyarhitaṃ prāhuḥ sauṣṭhavaṃ nṛtyavedinaḥ //

anucchiṣṭo devairaparidalito rāhudaśanaiḥ kalaṅkenāspṛṣṭo na khalu paribhūto dinakṛtā /

kuhūbhirno lupto na ca yuvativaktreṇa vijitaḥ kalānāthaḥ ko'yaṃ kanakalatikāyāmudayate //

anujaguratha divyaṃ dundubhidhvānamāśāḥ surakusumanipātairvyomni lakṣmīrvitene /

priyamiva kathayiṣyannāliliṅga sphurantīṃ bhuvamanibhṛtavelāvīcibāhuḥ payodhiḥ //

anujjhitasuhṛdbhāvaḥ suhṛdāṃ durhṛdāmapi /

sama ityeva bhāvyo'pi nama ityabhibhāṣyate //

anutkīrṇā yathā paṅke putrikā vātha dāruṇi /

varṇā yathā maṣīkalke tathā sarge sthitāḥ pare //

anuttamānubhāvasya parairapihitaujasaḥ /

akāryasuhṛdo'smākam apūrvāstava kīrtayaḥ //

anutthāne dhruvo nāśaḥ prāptasyānāgatasya ca /

prāpyate phalamutthānāl labhate cārthasaṃpadam //

anu tvā tāta jīvantu suhṛdaḥ sādhubhiḥ saha /

parjanyamiva bhūtāni svādudrumamivāṇḍajāḥ //

anutsūtrapadanyāsā sadvṛttiḥ sannibandhanā /

śabdavidyeva no bhāti rājanītirapaspaśā //

anuditasaṭāvaṃsau nātisphuṭāḥ karajāṅkurā daśanamukulodbhedaḥ stoko mukhe mṛdu garjitam /

mṛgapatiśiśornāstyadyāpi kriyā svakulocitā madakṛtamahāgandhasyāndhyaṃ vyapohati dantinām //

anudinamatitīvraṃ rodiṣīti tvamuccaiḥ sakhi kila kuruṣe tvaṃ vācyatāṃ me mudhaiva /

hṛdayamidamanaṅgāṅgārasaṅgādvilīya prasarati bahirambhaḥ susthite naitadaśru //

anudinamadhikaṃ te kampate kāyavallī śiva śiva nayanāntaṃ nāśrudhārā jahāti /

kathaya kathaya ko'yaṃ yatkṛte komalāṅgi tyajati na pariṇaddhaṃ pāṇḍimānaṃ kapolaḥ //

anudinamanukūlamācarantaṃ vihitamatiḥ pratikūlamācaret kaḥ /

śamitagaralajātakaṇṭhadāhaṃ śitikaṇṭhaḥ śaśinaṃ śirahsu dhatte //

anudunamanuraktaḥ padminīcakravāle navaparimalamādyaccañcarīkānukarṣī /

kalitamadhurapadmaḥ ko'pi gambhīravedī jayati mihirakanyākūlavanyākarīndraḥ //

anudinamabhyāsadṛḍhaiḥ soḍhuṃ dīrgho'pi śakyate virahaḥ /

pratyāsannasamāga ma- muhūrtavighno'pi durviṣaḥ //

anudehamāgatavataḥ pratimāṃ pariṇāyakasya gurumudvahatā /

mukureṇa vepathubhṛto'tibharāt kathamapyapāti na vadhūkarataḥ //

anudghuṣṭaḥ śabdairatha ca ghaṭanātaḥ sphuṭarasaḥ padānāmarthātmā ramayati na tūttānitarasaḥ /

yathā dṛśyaḥ kiṃcitpavanacalacīnāṃśukatayā stanābhogaḥ strīṇāṃ harati na tathonmudritatanuḥ //

anunayagurorgoṣṭhībandho mukhāsavasaṃpadāṃ śapathavivaraṃ visrabdhānāṃ dhiyāṃ prathamātithiḥ /

avinayavacovādasthānaṃ puraṃdhriṣu paprathe madavilasitasyaikācāryaściraṃ rativibhramaḥ //

anunayati patiṃ na lajjamānā kathayati nāpi sakhījanāya kiṃcit /

prasarati malayānile navoḍhā vahati paraṃtu cirāya śūnyamantaḥ //

anunayamagṛhītvā vyājasuptā parācī rutamatha kṛkavākostāramākarṇya kalye /

kathamapi parivṛttā nidrayāndhā kila strī mukulitanayanaivāśliṣyati prāṇanātham //

anunetuṃ māninyā dayitaścaraṇe sarāgacaraṇāyāḥ /

yāvat patitaḥ sa tayā tatkṣaṇamavadhīritaḥ kasmāt //

anupāyena karmāṇi viparītāni yāni ca kriyamāṇāni duṣyanti havīṃṣyaprayateṣviva //

anupālayatāmudeṣyatīṃ prabhuśaktiṃ dviṣatāmanīhayā /

apayāntyacirānmahībhujāṃ jananirvādabhayādiva śriyaḥ //

anupoṣya trirātrāṇi tirthānyanabhigamya ca /

adattvā kāñcanaṃ gāśca daridro nāma jāyate //

anuprāsini sandarbhe gonandanasamaḥ kutaḥ /

yathārthanāmataivāsya yadvā vadati cārutām //

anubandhaṃ kṣayaṃ hiṃsām anapekṣya ca pauruṣam /

mohādārabhyate karma yattattāmasamucyate //

anubandhaṃ ca saṃprekṣya vipākāṃścaiva karmaṇām /

utthānamātmanaścaiva dhīraḥ kurvīta vā na vā //

anubandhānavekṣeta sānubandheṣu karmasu /

saṃpradhārya ca kurvīta na vegena samācaret //

anubhavaṃ vadanendurupāgaman niyatameṣa yadasya mahātmanaḥ /

kṣubhitamutkalikātaralaṃ manaḥ paya iva stimitasya mahodadheḥ //

anubhavata dadata vittaṃ mānyān mānayata sajjanān bhajata /

atiparuṣapavanavilulita- dīpaśikhācañcalā lakṣmīḥ //

anubhavata yuvatyo bhāgyavatyo nitāntaṃ kusumavalayavelāsaṅgakhelāsukhāni /

mama tu madhukarāṇāṃ vāṭapāṭaccarāṇāṃ sapadi patati dhāṭī puṣpavāṭīniveśe //

anubhavannavadolamṛtūtsavaṃ paṭurapi priyakaṇṭhajighṛkṣayā /

anyadāsanarajjuparigrahe bhujalatāṃ jalatāmabalājanaḥ //

anubhāvavatā guru sthiratvād avisaṃvādi dhanurdhanaṃjayena /

svabalavyasane'pi pīḍyamānaṃ guṇavanmitramivānatiṃ prapede //

anubhūtacareṣu dīrghikāṇām upakaṇtheṣu gatāgataikatānāḥ /

madhupāḥ kathayanti padminīnāṃ salilairantaritāni korakāṇi //

anubhūtabhavavyavasthitir janatākānaratābhilāṣiṇī /

tadavaimi sukhena saṃsṛtau kalitānaṅgatayaiva nisṛtiḥ //

anubhūtamidaṃ loke yadbadhvā balavattaraiḥ /

īśvarairdurbalaḥ kṛṣyaḥ kratau paśurivābalaḥ //

anumatamivānetuṃ joṣaṃ tamītamasāṃ kulaṃ diśi diśi dṛśo vinyasyantyaḥ śriyāṅkuritāñjanāḥ /

madanahutabhugdhūmacchāyaiḥ paṭairasitairvṛtāḥ prayayurarasadbhūṣairaṅgaiḥ priyānabhisārikāḥ //

anumatisarasaṃ vimucya cūtaṃ navanavamañjulamañjarīparītam /

api pikadayite kathaṃ matiste ghaṭayati niśphalapippale'valepam //

anumamāra na māra kathaṃ nu sā ratiratiprathitāpi pativratā /

iyadanāthavadhūvadhapātakī dayitayāpi tayāsi kimujjñitaḥ //

anumaraṇe vyavasāyaṃ strīdharme kaḥ karoti savivekaḥ /

saṃsāramuktyupāyaṃ daṇḍagrahaṇaṃ vrataṃ hitvā //

anuyayau vividhopalakuṇḍala- dyutivitānakasaṃvalitāṃśukam /

dhṛtadhanuvalayasya payomucaḥ śabalimā balimānamuṣo vapuḥ //

anuyātāne kajanaḥ parapuruṣairuhyate'sya nijadehaḥ /

adhikārasthaḥ puruṣaḥ śava iva na śṛṇoti vīkṣate kumatiḥ //

anuyāti na bhartāraṃ yadi daivāt kathaṃcana /

tathāpi śīlaṃ saṃrakṣyaṃ śīlabhaṅgāt patatyadhaḥ //

anuyāsyan munitanayāṃ sahasā vinayena vāritaprasaraḥ /

sthānādanuccalannapi gatveva punaḥ pratinivṛttaḥ //

anuyukto dasyuvadhe raṇe kuryāt parākramam /

nāsya kṛtyamataḥ kiṃcid anyad dasyunibarhaṇāt //

anuraktajanaviraktā namrotsiktā viraktarāgiṇyaḥ /

vañcakavacanāsaktā nāryaḥ sadbhāvaśaṅkinyaḥ //

anuraktena hrṣṭena tuṣṭena jagatīpatiḥ /

alpenāpi svasainyena bhūmiṃ jayati bhūmipaḥ //

anurañjitā api guṇair na namanti prakṛtayo vinā daṇḍāt /

aṅkagatāpi na vīṇā kalamadhuramatāḍitā kvaṇati //

anurañjaya rājānaṃ mā jānan jātu kopayeḥ prakṛtīḥ /

etaddvayānurāga- sthirayā tiṣṭha pratiṣṭhayāśliṣṭaḥ //

anurāgaṃ jano yāti parokṣe guṇakīrtanam /

na bibhyati ca sattvāni siddherlakṣaṇamuttamam //

anurāgavatī saṃdhyā divasastatpuraḥsaraḥ /

aho daivagatiścitrā tathāpi na samāgamaḥ //

anurāgavantamapi locanayor dadhataṃ vapuḥ sukhamatāpakaram /

nirakāsayadravimapetavasuṃ viyadālayādaparadiggaṇikā //

anurāgavartinā tava viraheṇogreṇa sā gṛhītāṅgī /

tripuraripuṇeva gaurī varatanurardhāvaśiṣṭeva //

anurāgādabhisarato laṅghitajaladheḥ kalādhināthasya /

rajanīmukhacumbanataḥ śithilitamalakaṃ kalaṅkamākalaye //

anurāgo vṛthā strīṣu strīṣu garvo vṛthā tathā /

pṛiyo'ham sarvadā hyasyā mamaiṣā sarvadāpriyā //

anurūpamidaṃ kūpa chadmacchannasya kiṃ na te /

sanmārgavibhramānmārgapāto'yaṃ yannipātitaḥ //

anurūpeṇa saṃsargaṃ prāpya sarvo'pi modate /

dinaṃ tejonidhiryadvad ratriṃ doṣākaras tathā //

anulepanāni kusumānyabalāḥ kṛtamanyavaḥ patiṣu dīpaśikhāḥ /

samayena tena cirasuptamano- bhavabodhanaṃ samamabodhiṣata //

anulomena balinaṃ pratilomena durjanam /

ātmatulyabalaṃ śatruṃ vinayena balena vā //

anuvanaṃ vanarājivadhūmukhe bahalarāgajavādharacāruṇi /

vikacabāṇadalāvalayo'dhikaṃ rurucire rucirekṣaṇavibhramāḥ //

anuvanamanuyāntaṃ bāṣpavāri tyajantaṃ muditakamaladāmakṣāmamālokya rāmam /

dinamapi ravirocistāpamantaḥ prapede rajanirapi ca tārābāṣpabindūn babhāra //

anuvanamanuśailaṃ tāmanālokya sītāṃ pratidinamatidīnaṃ vīkṣya rāmaṃ virāmam /

giriraśanimayo'yaṃ yastadā na dvidhābhūt kṣitirapi na vidīrṇā sāpi sarvaṃsahaiva /

anuvādayitā vādyaṃ nṛtyasi yattvayi sureśvaraḥ sākṣāt /

pakṣaśca te'javandyas tadasi kalāpin paraṃ dhanyaḥ //

anuvelaṃ nihanyante yasya sindhorivodyamāḥ /

taṃ pramathya śriyaṃ ko'pi vipakṣo bhūbhṛduddharet //

anuśayavatyevoktā proṣyatpatikā na bhedato bahubhiḥ /

paradeśādāgacchat- patikāpi yathā pramuditaiva //

anuśāsaddhi dharmeṇa vyavahāreṇa saṃsthayā /

nyāyena ca caturthena caturantāṃ mahīṃ jayet //

anuśīlitakuñjavāṭikāyāṃ jaghanālaṃkṛtapītaśāṭikāyām /

muralīkalakūjite ratāyāṃ mama ceto'stu kadambadevatāyām //

anuśocanamastavicāramanā vigatasya mṛtasya ca yaḥ kurute /

sa gate salile tanute varaṇaṃ bhujagasya gatasya gatiṃ kṣipati //

anuṣṭhānena rahitāṃ pāṭhamātreṇa kevalam /

rañjayatyeva yā lokaṃ kiṃ tayā śukavidyayā //

anuṣṭhitaṃ tu yad devair ṛṣibhiryadanuṣṭhitam /

nānuṣṭheyaṃ manuṣyaistu taduktaṃ karma ācaret //

anuṣṭhiteṣu kāryeṣu yo guhyaṃ na prakāśayet /

sa tatra labhate siddhiṃ jalamadhye kapiryathā //

anusarati karikapolaṃ bhramaraḥ śravaṇena tāḍyamāno'pi /

gaṇayati na tiraskāraṃ dānāndhavilocano nīcaḥ //

anusara sarastīraṃ vairaṃ kimatra sahātmanā katipayapayaḥpāṇam mānin samācara cātaka /

pralayapavanairastaṃ nītaḥ purātanavārido yadayamadayaṃ kīlājālaṃ vimuñcati nūtanaḥ //

anūḍhā mandire yasya rajaḥ prāpnoti kanyakā /

patanti pitaras tasya svargasthā api tairguṇaiḥ //

anūnavegādayamadvitīyaś cchāyāturaṅgādiva lajjamānaḥ /

khuroddhutairvīra turaṅgamaste rajobhirahṇanāṃ patimāvṛṇoti //

anrjutvamasadbhāvaṃ kārpaṇyaṃ calacittatā /

puṃsāṃ mitreṣu ye doṣās te veśyāsu guṇāḥ smṛtāḥ //

anṛtaṃ ca samutkarṣe rājagāmi ca paiśunam /

guroścālīkanirbandhaḥ samāni brahmahatyayā //

anṛtaṃ cāṭuvādaśca dhanayogo mahānayam /

satyaṃ vaiduṣyamityeṣa yogo dāridryakārakaḥ //

anṛtaṃ satyamityāhuḥ satyaṃ cāpi tathānṛtam /

iti yāstāḥ kathaṃ vīra saṃrakṣyāḥ puruṣairiha //

anṛtaṃ sāhasaṃ māyā mūrkhatvamatilubdhatā /

aśaucatvaṃ nirdayatvaṃ strīṇāṃ doṣāḥ svabhāvajāḥ //

anṛtapaṭutā kraurye cittaṃ satāmavamānitā matiravinaye dharme śāṭhyaṃ guruṣvapi vañcanam /

lalitamadhurā vākpratyakṣe parokṣavibhāṣiṇī kaliyugamahārājasyaitāḥ sphuranti vibhūtayaḥ //

anrtamanṛtametadyastudhāsūtirindur niyatamayamanāryo nirgataḥ kālakūṭāt /

hṛdayadahanadakṣā dāruṇā cānyatheyaṃ vada sakhi madhuratve mohaśaktiḥ kuto'sya //

anṛte dharmabhagne ca na śuśrūṣati cāpriye /

na priyaṃ na hitaṃ vācyaṃ sadbhireveti ninditāḥ //

anekagaticitritaṃ vividhajātibhedākulaṃ sametya tanumadgaṇaḥ pracuracitraceṣṭodyataḥ /

purārjitavicitrakarmaphalabhugvicitrāṃ tanuṃ pragṛhya naṭavat sadā bhramati janmaraṅgāṅgaṇe //

anekacittamantraśca dveṣyo bhavati mantriṇām /

anavasthitacittatvāt karye taiḥ samupekṣyate //

anekajanmasaṃbhūtaṃ pāpaṃ puṃsāṃ praṇaśyati /

snānamātreṇa gaṅgāyāṃ sadyaḥ puṇyasya bhājanam //

anekajīvaghātotthaṃ mlecchocchiṣṭaṃ malāvilam /

malāktapātranikṣiptaṃ kiṃ śaucaṃ lihato madhu //

anekadoṣaduṣṭasya kāyasyaiko mahān guṇaḥ /

yo yathā vartayatyenaṃ taṃ tathaivānuvartate //

anekadoṣaduṣṭasya madhuno'pāstadoṣatām /

yo brūte tadrasāsaktaḥ so'satyāmbudhirastadhīḥ //

anekadheti praguṇena cetasā vivicya mithyātvamalaṃ sadūṣaṇam /

vimucya jainendramataṃ sukhāvahaṃ bhajanti bhavyā bhavaduḥkhabhīravaḥ //

anekaparyāyaguṇairupetaṃ vilokyate yena samastatattvam /

tadindriyānindriyabhedabhinnaṃ jñānaṃ jinendrairgaditaṃ hitāya //

anekabhavasaṃcitā iha hi karmaṇā nirmitāḥ priyāpriyaviyogasaṃgamavipattisaṃpattayaḥ /

bhavanti sakalāsvimā gatiṣu sarvadā dehināṃ jarāmaraṇavīcike jananasāgare majjatām //

anekamalasaṃbhave kṛmikulaiḥ sadā saṃkule vicitrabahuvedane budhavinindite duḥsahe /

bhramannayamanārataṃ vyasanasaṃkaṭe dehavān purārjitavaśo bhave bhavati bhāminīgarbhake //

anekamukhapāpātmā chadmasaṃdarśitāśramaḥ /

karburaprakṛtiḥ kaścit kāpeyakalahocitaḥ //

anekayuddhavijayī saṃdhānaṃyasya gacchati /

tatpratāpena tasyāśu vaśaṃ gacchanti vidviṣaḥ //

anekarājyāntaritam atikṣiptaṃ na yudhyate /

antargatāmitraśalyam antaḥśalyaṃ hi na kṣamam //

anekavarṇapadatāṃ vāgvidyudiva bibhratī /

abhrānteṣu sadā sārasaṅgiṣu syāt sphuradguṇā //

anekavidvajjanaratnapūrṇaṃ ve dodakanyāyataraṅgaramyam /

alaṅghanīyaṃ gurutīrthamekaṃ sabhāsamudraṃ śirasā namāmi //

anekaśāstraṃ bahu veditavyam alpaśca kālo bahavaśca vighnāḥ /

yat sārabhūtaṃ tadupāsitavyaṃ haṃso yathā kṣīramivāmbumadhyāt //

anekasaṃśayocchedi parokṣārthasya darśakam /

sarvasya locanaṃ śāstraṃ yasya nāstyandha eva saḥ //

anekasuṣiraṃ kāntaṃ vādi strīmukhapaṅkajam /

paśya kānte vanasyānte netraśrutimanoramam //

anekasuṣiraṃ vādyaṃ kāntaṃ ca ṛṣisaṃjñitam /

cakriṇā ca sadārādhyaṃ yo jānāti sa paṇḍitaḥ //

aneke phaṇinaḥ santi bhekahbakṣaṇatatparāḥ /

eka eva hi śeṣo'yaṃ dharaṇīdharaṇakṣamaḥ //

anekairnāyakaguṇaiḥ sahitaḥ sakhi me patiḥ /

sa eva yadi jāraḥ syāt saphalaṃ jīvitaṃ bhavet //

anena kalyāṇi mṛṇālakomalaṃ vratena gātraṃ glapayasyakāraṇam /

prasādamākāṅkṣati yastavotsukaḥ sa kiṃ tvayā dāsajanaḥ prasādyate //

anena kasyāpi kulāṅkureṇa spṛṣṭasya gātreṣu sukhaṃ mamaivam /

kāṃ nirvṛtiṃ cetasi tasya kuryād yasyāyamaṅgāt kṛtinaḥ prarūḍhaḥ //

anena kiṃ na paryāptaṃ māṃsasya parivarjanam /

yatpāṭitaṃ tṛṇenāpi svamaṅgaṃ paridūyate //

anena kumbhadvayasaṃniveśa- saṃlakṣyamāṇena kucadvayena unmajjatā yauvanavāraṇena vāpīva tanvaṅgi taraṅgitāsi //

anena tanumadyayā mukharanūpurārāviṇā navāmburuhakomalena caraṇena saṃbhāvitaḥ /

aśoka yadi sadya eva kusumairna saṃpatsyase vṛthā vahasi dohadaṃ lalitakāmisādhāraṇam //

anena tava putrasya prasuptasya vanāntare /

śikhāmāruhya hastena khaḍgena nihataṃ śiraḥ //

anena tvaṃ svarūpeṇa puṣpabāṇaiśca pañcabhiḥ /

mohayan puruṣān strīśca kuru sṛṣṭiṃ sanātanīm //

anena dharmaḥ saviśeṣamadya me trivargasāraḥ pratibhāti bhāvini /

tvayā manonirviṣayārthakāmayā yadeka eva pratigṛhya sevyate //

anena puruṣo dehān upādatte vimuñcati /

harṣaṃ śokaṃ bhayaṃ duḥkhaṃ sukhaṃ cānena vindati //

anena bhavati śreṣṭho mucyante ca sabhāsadaḥ /

kartārameno gacchecca nindyo yatra hi nindyate //

anena martyadehena yallokadvayaśarmadam /

vicintya tadanuṣṭheyaṃ heyaṃ karma tato'nyathā //

anena yūnā saha pārthivena rambhoru kaccin manaso ruciste /

siprātaraṅgānilakampitāsu vihartumudyānaparaṃparāsu //

anena yogarājena dhūpitāmbarabhūṣaṇaḥ /

dhūpitāṅgastribhuvanaṃ manujaḥ kurute vaśam //

anena yogena vivṛddhatejā nijāṃ parasmai padavīmayacchan /

samācarācāramupāttaśastro japopavāsābhiṣavairmunīnām //

anena rambhoru bhavanmukhena tuṣārabhānostulayā jitasya /

ūnasya nūnaṃ paripūraṇāya tārāḥ sphuranti pratimānakhaṇḍāḥ //

anena vītarāgeṇa buddhenevādhareṇa te /

dūti nirvyājamākhyātā sarvavastuṣu śūnyatā //

anena sarvārthikṛtārthitā kṛtā hṛtārthinau kāmagavīsuradrumau /

mithaḥpayaḥsecanapallavāśanaiḥ pradāya dānavyasanaṃ samāpnutam //

anena sārdhaṃ tava yauvanena koṭiṃ parāmacchiduro'dhyarohat /

premāpi tanvi tvayi vāsavasya guṇo'pi cāpe sumanaḥśarasya //

anena sārdhaṃ viharāmburāśes tīreṣu tālīvanamarmareṣu /

dvīpāntarānītalavaṅgapuṣpair apākṛtasvedalavā marudbhiḥ //

anena sidhyati hyetanmamāpyeṣa parākramaḥ /

evaṃ jñātvā caredyastu saphalāstasya buddhayaḥ //

anenaiva prakāreṇa trayo grīvāśritāḥ śubhāḥ /

lalāṭe yugalāvartau candrārkau śubhakārakau //

anaiśvarye tṛṣā bhāryā pathi kṣetre tridhā kṛṣiḥ /

lambakaḥ sākṣiṇaścaiva pañcānarthā asaṃkṛtāḥ //

anaucityādṛte nānyad rasabhaṅgasya kāraṇam /

prasiddhaucityabandhastu rasasyopaniṣat parā //

anaucityena kanyāsu purastrīṣu ca yā ratiḥ /

sa kāmo hi kṣitīndrāṇām ariṣaḍvargapūrvajaḥ //

antaḥkaṭurapi laghurapi sadvṛttaṃ yaḥ pumān na saṃtyajati /

sa bhavati sadyo vandyaḥ sarṣapa iva sarvalokasya //

antaḥkaṭu sadā prema mānuṣaṃ parilakṣyate /

hatāśān na karotyasmān daivapremaiva kevalam //

antaḥkapālavivare jihvāmākuñcya cārpayet /

bhrūmadhyadṛṣṭiramṛtaṃ pibet khecaramudrayā //

antaḥkaraṇatattvasya dampatyoḥ snehasaṃśrayāt /

ānandagranthireko'yam apatyamiti kathyate //

antaḥkaraṇavikāraṃ guruparijanasaṃkaṭe'pi kulaṭānām /

jānanti tadabhiyuktā bhrūbhaṅgāpāṅgamadhuradṛṣṭena //

antaḥkaraṇaśūnyo'pi tṛṇapūlakapūruṣaḥ satkṛtaḥ kṣetrapatinā samartho mṛgavārane //

antaḥ kiṃcit kiṃcin muktānāmahaha vibhramaṃ vahasi /

dūrāddarśayasi punaḥ kṣārodgāraṃ jaḍādhīśaḥ //

antaḥ kuṭilatāṃ bibhrac chaṅkhaḥ sa khalu niṣṭhuraḥ /

huṃkaroti yadā dhmātas tadaiva bahu gaṇyatām //

antaḥkūjadudārakaṇṭhamasakṛnmuñceti lolekṣaṇaṃ prāyaḥ smerakapolamūlamamṛtaprasyandi bimbādharam /

ādhūtāṅgulipallavāgramalamityānartitabhrūlataṃ pītaṃ yena mukhaṃ tvadīyamabale so'haṃ hi dhanyo yuvā //

antaḥ kecana kecanāpi hi dale kecit tathā pallave mūle kecana kecana tvaci phale puṣpe ca ke'pi drumāḥ /

saurabhyaṃ nitarāṃ bibhartyavikalaḥ śrīkhaṇḍaṣaṇḍīkṛtaḥ sarvāṅge surabhirna ko'pi dadṛśe muktvā bhavantaṃ kvacit //

antaḥkopakaṣāyite'pi hṛdaye sādhorasacceṣṭitair bhadrāṇyeva bahiḥ kriyāsu vacanānyāvirbhavantyarthataḥ /

madhye'tyantakarālavāḍavaśikhāśoṣe'pi vārāṃnidheḥ kallolāḥ prakaṭībhavanti satataṃ muktāphalodgāriṇaḥ //

antaḥkrūrāḥ saumyamukhā agādhahṛdayāḥ striyaḥ /

antarviṣā bahiḥsaumyā bhakṣyā viṣakṛtā iva //

antaḥ krodhojjihānajvalanabhavaśikhākārajihvāvalīḍha- prauḍhabrahmāṇḍabhāṇḍaḥ pṛthubhuvanaguhāgarbhagambhīranādaḥ /

dṛpyatpārīndramūrtirmurajidavatu vaḥ suprabhāmaṇḍalībhiḥ kurvannirdhūmadhūmadhvajanicitamiva vyoma romacchaṭānām //

antaḥkhedamivodvahan yadaniśaṃ ratnākaro ghūrṇate yacca dhyānamivāsthito na kanakakṣoṇīdharaḥ syandate /

jāne dānavilāsadānarabhasaṃ śauryaṃ ca te śuśruvān eko manthavighaṭṭanāstadaparaṣṭaṅkāhatīḥ śaṅkate //

antaḥpuracaraiḥ sārdhaṃ yo na mantraṃ samācaret /

na kalatrairnarendrasya sa bhaved rājavallabhaḥ //

antaḥpuradhanādhyakṣair vairidūtairnirākṛtaiḥ /

saṃsargaṃ na vrajed rājam vinā pārthivaśāsanāt //

antaḥpurāṇāṃ vihitavyavasthaḥ pade pade'haṃ skhalitāni rakṣan /

jarāturaḥ saṃprati daṇḍanītyā sarvaṃ nṛpasyānukaromi vṛttam //

antaḥpurīyasi raṇeṣu sutīyasi tvaṃ pauraṃ janaṃ tava sadā ramaṇīyate śrīḥ /

dṛṣṭaḥ priyābhiramṛtadyutidarśamindra- saṃcāramatra bhuvi saṃcarasi kṣitīśa //

antaḥpure pitṛtulyaṃ mātṛtulyaṃ mahānase /

goṣu cātmasamaṃ dadyāt svayameva kṛṣiṃ vrajet //

antaḥprakāśamicchantaḥ sadasacca vivecitum /

snehaṃ sūktipradīpe'smin vardhayantu subuddhayaḥ //

antaḥprataptamarusaikatadahyamāna- mūlasya campakataroḥ kva vikāsacintā /

prāyo bhavatyanucitasthitideśabhājāṃ śreyaḥ svajīvaparipālanamātrameva //

antaḥ praviśya yuvacihnamuro'balānāṃ yena krameṇa bata loḍayate manīṣin /

āśritya taṃ hi niyamaṃ tata unnayete etau kucau sapadi hanti vidīrṇamadhyāt //

antaḥśarīrapariśoṣamudagrayantaḥ kīṭakṣatasrutibhirasramivodvamantaḥ /

chāyāviyogamalinā vyasane nimagnā vṛkṣāḥ śmaśānamupagantumiva pravṛttāḥ //

antaḥsaṃtoṣacittānāṃ saṃpadasti pade pade /

antarmalinacittānāṃ sukhaṃ svapne'pi durlabham //

antaḥsaṃtoṣavāṣpaiḥ sthagayati na dṛśastābhirākarṇayiṣyann aṅgenānastiromā racayati pulakaśreṇimānandakandām /

na kṣoṇībhaṅgabhīruḥ kalayati ca śiraḥkampanaṃ tanna vidmaḥ śṛṇvannetasya kīrtīḥ kathamuragapatiḥ prītimāviṣkaroti //

antaḥsamutthavirahānalatīvratāpa- saṃtāpitāṅga karipuṅgava muñca śokam /

dhātrā svahastalikhitāni lalāṭapaṭṭe ko vākṣarāṇi parimārjayituṃ samarthaḥ //

antaḥ sametyāpi bahiḥ prayāti spṛṣṭā vidhatte tvavagūhanāni /

dattvādharaṃ roditi śuṣkameva saivaṃ vilāsaistapasāpyalabhyā //

antaḥsāravihīnānāṃ sahāyaḥ kiṃ kariṣyati /

malaye'pi sthito veṇur veṇureva na candanaḥ //

antaḥsāravihīnānām upadeśo na jāyate /

malayācalasaṃsargān na veṇuścandanāyate //

antaḥsārairakuṭilais susnigdhaiḥ suparīkṣitaiḥ /

mantribhirdhāryate rājyaṃ sustambhairiva mandiram //

antaḥsāro'pi niryāti nūnamarthitayā saha /

anyathā tadavasthasya mahimā kena dehinām //

antaḥsthasuratārambhā bhilāṣamapi gopayat /

anyonyaṃ mithunaṃ vetti netre dṛṣṭvaiva cañcale //

antaḥsthenāviruddhena suvṛttenāticāruṇā /

antarbhinnena saṃprāptaṃ mauktikenāpi bandhanam //

antaḥsvīkṛtajāhnavījalamatisvacchandaratnāṃkura- śreṇīśoṇabhujaṅganāyakaphaṇācakrollasatpallavam /

bhūyādabhyudayāya mokṣanagaraprasthānabhājāmitaḥ pratyūhapraśamaikapūrṇakalaśaprāyaṃ śiro dhūrjaṭeḥ //

antakaḥ paryavasthātā janminaḥ saṃtatāpadaḥ /

iti tyājye bhave bhavyo muktāvruttiṣṭhate janaḥ //

antakaḥ śamano mṛtyuḥ pātālaṃ vaḍavāmukham /

kṣuradhārā viṣaṃ sarpo vahnirityekataḥ striyaḥ //

antakāya dadatā tvayā priyā- kāyakāncanalatāpratigraham /

dīyate bata madīyajīvanaṃ dakṣiṇānila kuto na dakṣiṇā //

antakāle ca māmeva smaranmuktvā kalevaram /

yaḥ prayāti sa madbhāvaṃ yāti nāstyatra saṃśayaḥ //

antakāle hi bhūtāni muhyantīti purāśrutiḥ /

[rājñaivaṃ kurvatā loke pratyakṣā sā śrutiḥ kṛtā] //

antako'pi hi jantūnām antakālamapekṣate /

na kālaniyamaḥ kaścid uttamarṇasya vidyate //

antaraṃ kiyadākhyānti santo raghukirātayoḥ /

antaraṃ tāvadākhyānti santo raghukirātayoḥ //

antaraṅgamanaṅgasya śṛṅgārakuladaivatam /

aṅgīkaroti tanvaṅgī sā vilāsamayaṃ vayaḥ //

antaraṅgā hi ye rājñaḥ parasvādāyinaḥ śaṭhāḥ /

bhṛtyā bhavanti prāyeṇa tebhyo rakṣedimāḥ prajāḥ //

antarāyatimiropaśāntaye śāntapāvanamacintyavaibhavam /

taṃ naraṃ vapuṣi kuñjaraṃ mukhe manmahe kimapi tundilaṃ mahaḥ //

antargatamalo duṣṭas tīrthasnānaśatairapi /

na śudhyati yathā bhāṇḍaṃ surāyā dāhitaṃ ca sat //

antargatā madanavahniśikhāvalī yā sā bāghyate kimiha candanapaṅkalepaiḥ /

yatkumbhakārapacanopari paṅkalepas tāpāya kevalamasau na ca tāpaśāntyai //

antargatairguṇaiḥ kiṃ dvitrā api yatra sākṣiṇo viralāḥ /

sa guṇo gīteryadasau vanecaraṃ hariṇamapi harati //

antargato yadi haristapasā tataḥ kiṃ nāntargato yadi haristapasā tataḥ kim /

antarbahiryadi haristapasā tataḥ kiṃ nāntarbahiryadi haristapasā tataḥ kim //

antargāḍhaṃ cihnahīnaṃ viśālaṃ madhye sthūlaṃ sthūladhārātitīkṣṇam /

rakṣovakṣaśchedanārthaṃ mahāntaṃ kṛtvā khaṅgaṃ devarājotihṛṣṭaḥ //

antargūḍhānarthān avyañjayataḥ prasādarahitasya /

saṃdarbhasya nadasya ca na rasaḥ prītyai rasajñānām //

antargṛhaṃ nayati vardhitaromaharṣaṃ sparśena sītkaraṇagarbhamukhīḥ karoti /

kiṃcādharavraṇavatīḥ kurute puranghrīḥ kiṃ vallabhaḥ kimuta haimana eṣa vātaḥ //

antargṛhe kṛṣṇamavekṣya cauraṃ baddhvā kavāṭaṃ jananīṃ gataikā /

ulūkhale dāmanibaddhamenaṃ tatrāpi dṛṣṭvā stimitā babhūva //

antarjalāvāritamūrti yāto bālāpariṣvaṅgasukhāya patyuḥ /

vighnāya vaimalyamapāṃ babhūva vyarthaḥ prasādo hi jalāśayānām //

antardadhānāpi kaṭhorabhāvaṃ svacchadyutiḥ sā nijamādhurībhiḥ /

bhuktā rasaṃ svāduvidāṃ tanoti guṇopagūḍhā sitaśarkareva //

antarduṣṭaḥ kṣamāyuktaḥ sarvānarthakaraḥ kila /

śakuniḥ śakaṭāraśca dṛṣṭāntāvatra bhūpate //

antardhṛtaguṇaireva pareṣāṃ sthīyate hṛdi /

arthaṃ samarthayantyenaṃ samagraṃ kusumasrajaḥ //

antarnāḍīniyamitamarullaṅghitabrahmarandhraṃ svānte śāntipraṇayini samunmīladānandasāndram /

pratyagjyotirjayti yaminaḥ spaṣṭalālāṭanetra- vyājavyaktīkṛtamiva jagadvāpi candrārdhamauleḥ //

antarnidahyamānena śaktihīnena śatruṣu /

saṃtatiḥ kriyate yena nindyaṃ dhiktasya jīvitam //

antarnibaddhagurumanyuparaṃparābhir iccocitaṃ kimapi vaktumaśaknuvatyāḥ /

avyktahūṃkuticalatkucamaṇḍalāyās tasyāḥ smarāmi muhurardhavilokitāni //

antarbalānyahamamuṣya mṛgādhipasya vācā nigadya kathamadya laghūkaromi /

jānanti kiṃ na karajakṣatakumbhikumbhā- dāmuktamauktikamayāni digantarāṇi //

antarbhāvanigūdheyaṃ vākte prakṛtipeśalā /

vikārādyanabhijñeyā viṣadigdheva vāruṇī //

antarbhūto nivasati jaḍe jaḍaḥ śiśiramahasi hariṇa iva /

ajaḍe śaśīva tapane sa tu praviṣṭo'pi niḥsarati //

antarbhūya prabhoḥ prāpyo viśeṣaḥ sarvathā budhaiḥ /

ko hi nāma na kurvīta kevalodarapūraṇam //

antarmagnakareṇavaḥ kalabhakavyārugṇakandāṅkuraiḥ sāmodāḥ paritaḥ pramattamahiṣaśvāsollasadvīcayaḥ /

saṃmodaṃ janayanti śailasaritaḥ succhāyakacchasthalī- sīmāno jalasekaśītalaśilānidrāṇarohidgaṇāḥ //

antarmanyuvibhinnadīrgharasitaprodbhūtakaṇṭhavyathair ākruṣṭāstaṭinīṣu kokamithunairyāvanniśīthaṃ mithaḥ /

śītojjāgarajambukaughamukharagrāmopakaṇṭhasthalāḥ kṛcchreṇoparamanti pānthagṛhiṇīcintāyatā rātrayaḥ //

antarmalinadehena bahirāhlādakāriṇā /

mahākālaphaleneva kaḥ khalena na vañcitaḥ //

antarmalinasaṃsargāc chrutavānapi duṣyati /

yaccakṣuḥsaṃnikarṣeṇa karṇo'bhūt kuṭilāśrayaḥ //

antarmalīmase vakre cale karṇāntasarpiṇi tasyā netrayuge dṛṣṭe durjane ca kutaḥ sukham //

antarmārarasārdrā guruguṇabaddhānukūlatāṃ dhatte /

niṣṭhurabāhyākārā dṛtiriva patisaṃnidhau navyā //

antarmohanamaulighūrṇanacalanmandāravibhraṃśanaḥ stambhākarṣaṇadṛptiharṣaṇamahāmantraḥ kuraṅgīdṛśām /

dṛpyaddānavadūyamānadiviṣaddurvāraduḥkhāpadāṃ bhraṃśaḥ kaṃsariporvilopayatu vo'śreyāṃsi vaṃśīravaḥ //

antarye satataṃ luthantyagaṇitāstāneva pāthodharair āttānāpatatastaraṅgavalayairāliṅgya gṛhṇannasau /

vyaktaṃ mauktikaratnatāṃ jalakaṇānsaṃprāpayatyambudhiḥ prāyo'nyena kṛtādaro laghurapi prāpto'rcyate svāmibhiḥ //

antarlīnabhujaṃgamaṃ gṛhamivāntaḥsthograsiṃhaṃ vanaṃ grāhākīrṇamivābhirāmakamalacchāyāsanāthaṃ saraḥ /

kālenāryajanāpavādapiśunaiḥ kṣudrairanāryaiḥ śritaṃ duḥkhena pravigāhyate sacakitaṃ rājñāṃ manaḥ sāmayam //

antarlīnasya duḥkhāgner adyoddāmaṃ jvaliṣyataḥ /

utpīḍa iva dhūmasya mohaḥ prāgāvṛṇoti mām //

antarvasati mārjārī śunī vā rājaveśmani /

bahirbaddho'pi mātaṅgas tataḥ kiṃ laghutāṃ gataḥ //

antarvahasi kaṣāyaṃ bāhyākāreṇa madhuratāṃ yāsi /

sahakāra māyiviṭapin yuktaṃ lokairbahirnītaḥ //

antarbahistrijagatīrasabhāvavidvān yo nartayatyakhiladehabhṛtāṃ kulāni /

kṣemaṃ dadātu bhagavān paramādidevaḥ śṛṅgāranāṭakamahākavirātmajanmā //

antarvāṇiṃ manyamānaḥ khalo'yaṃ paurobhāgyaṃ sūktimuktāsu dhatte /

sarvānandinyaṅgake kāminīnām īrma mārgatyeṣa vai bambharāliḥ //

antarviśati mārjārī śunī vā rājaveśmani /

bahiḥsthasya gajendrasya kimarthaḥ parihīyate //

antarviṣamayā hyetā bahiścaiva manoramāḥ /

guñjāphalasamākārā yoṣitaḥ kena nirmitāḥ //

antarviṣṇostrilokī nivasati phaṇināmīśvare so'pi śete sindhoḥ so'pyekadeśe tamapi culukayāṃ kumbhayoniścakāra /

dhatte khadyotalīlāmayamapi nabhasi śrīnṛsiṃhakṣitīndra tvatkīrteḥ karṇanīlotpalamidamapi ca prekṣaṇīyaṃ vibhāti //

antarhite śaśini saiva kumudvatī me dṛṣṭiṃ na nandayati saṃsmaraṇīyaśobhā /

iṣṭapravāsajanitānyabalājanena duḥkhāni nūnamatimātradurudvahāni //

antaśchidrāṇi bhūyaṃsi kaṇṭakā bahavo bahiḥ /

kathaṃ kamalanālasya mā bhūvan bhaṅgurā guṇāḥ //

antaśchidrairiyamadhigatā dustyajā duṣṭavaṃśair atyāsaktirnijakulaśubhodarkalābhāya na syāt /

kiṃ tu grīṣmaśvasanajanitānyonyasaṃgharṣavahni- jvālāmālājaṭilavapuṣāmātmanāṃ nāśanāya //

antastava sa jvalano bhīmā makarāśca sarvato vikaṭāḥ /

atha bata viṣamayamaṅgam taditi niṣevyaḥ kathaṃ bhaverjaladhe //

antastāraṃ taralitatalāḥ stokamutpīḍabhājaḥ pakṣmāgreṣu grathitapṛṣataḥ kīrṇadhārāḥ krameṇa /

cittātaṅkaṃ nijagarimataḥ samyagāsūtrayanto niryāntyasyāḥ kuvalayadṛśo bāṣpavārāṃ pravāhāḥ //

antastimiranāśāya śābdabodho nirarthakaḥ /

na naśyati tamo nāma kṛtayā dīpavārtayā //

antastṛṣṇopataptānāṃ dāvadāhamayaṃ jagat /

bhavatyakhilajantūnāṃ yadantastadbahiḥ sthitam //

antikāntikagatenduvisṛṣṭe jihmatāṃ jahati dīdhitijāle /

niḥsṛtastimirabhāranirodhād ucchvasanniva rarāja digantaḥ //

antenārjunatāṃ dadhāti nayanaṃ madhye tathā kṛṣṇatāṃ dvairūpyaṃ dadhatāmunā viracitaḥ karṇena te vigrahaḥ /

tatkarṇārjunakṛṣṇavigrahavatī sākṣāt kurukṣetratāṃ yātāsi tvadavāptireva taruṇi śreyaḥ paraṃ gaṇyate //

anteṣu remire dhīrā nate madhyeṣu remire /

antaprāptiṃ sukhāmāhur duḥkhamantaramantayoḥ //

ante santoṣadaṃ viṣṇuṃ smaret hantāramāpadām /

śaratalpagato bhīṣmaḥ sasmāra garuḍadhvajam //

anto nāścaryajātasya jatato dṛśyate kvacit /

kṣudrāhaṃbhāvasīmāyā yāvatīṃ muktimāpnumaḥ /

āścaryāṇi hi tāvanti prakāśāni bhavanti naḥ //

anto nāsti pipāsāyāḥ saṃtoṣaḥ paramaṃ sukham /

tasmāt saṃtoṣameveha dhanaṃ paśyanti paṇḍitāḥ //

antyajo'pi naraḥ pūjyo yasyāsti vipulaṃ dhanam /

api brahmakule jāto nirdhanaḥ paribhūyate //

antyajo'pi yadā sākṣī vivāde saṃprajāyate /

na tatra yujyate divyaṃ kiṃ punarvanadevatāḥ //

antyāvasthāgato'pi mahān svaguṇāñjahāti na śuddhatayā /

na śvetabhāvamujjhati śaṅkhaḥ śikhibhuktamukto'pi //

antraprotabṛhatkapālanalakakrūrakvaṇatkaṅkaṇa- prāyapreṅkhitabhūribhūṣaṇaravairādhoṣayantyambaram /

pītaccharditaraktakardamaghanaprāgbhāraghorollasad vyālolastanabhārabhairavavapurdarpoddhataṃ dhāvati //

antrākalpacalatpayodharabharavyāviddhameghacchaṭā- sṛkvasthāmiṣagṛdhnugṛdhragarudāsphāloccalanmūrdhajā /

vyādāyānanamaṭṭahāsavikaṭaṃ dūreṇa tārāpathāt trasyatsiddhapuraṃdhrivṛndarabhasonmuktādupakrāmati //

antraiḥ kalpitamaṅgalapratisarāḥ strīhastaraktotpala- vyaktottaṃsabhṛtaḥ pinahya sahasā hṛtpuṇḍarīkasrajaḥ /

etāḥ śoṇitapaṅkakuṅkumajuṣaḥ saṃbhūya kāntaiḥ pibanty asthisnehasurāḥ kapālacaṣakaiḥ prītāḥ piśācāṅganāḥ //

antraiḥ svairapi saṃyatāgracaraṇo mūrcchāvirāmakṣaṇe svādhīnavraṇitāṅgaśastranicito romodgamaṃ varmayan /

bhagnānudvalayannijān parabhaṭān saṃtarjayan niṣṭhuraṃ dhanyo dhāma jayaśriyaḥ pṛthuraṇastambhe patākāyate //

andūmuddhūya baddhāṃ nijamapi sahasā sūtamunmathya sadyo niryātastrastavājivrajakṛtaninadākarṇanakruddhacetāḥ /

saṃrambhārambhabhagnadrumaviṭapaśataiḥ prothayannāpanasthān āyāti vyālanāgastvaritamiha janāḥ sāvadhānā bhavantu //

andhaṃ tamaścedayi bādhate tvāṃ sarojanetraṃ jagadekasūtram /

sudhācaritram paramaṃ pavitraṃ kuruṣva mitraṃ vasudevaputram //

andhaṃ daridritamapi priyayā vihīnaṃ vīkṣyeśvare vadati yā ca varaṃ tvamekam /

netre na nāpi vasu no vanitāṃ sa vavre chatrābhirāmasutadarśanamityuvāca //

andhaṃ patiṃ prāpya vilāsinīnāṃ kaṭākṣabāṇā viphalā bhavanti /

tadvat kujādityaśanaiścarāṇāṃ na vāradoṣāḥ prabhavanti rātrau //

andhaḥ sa eva śrutavarjito yaḥ śaṭhaḥ sa evārthinirarthako yaḥ /

mṛtaḥ sa evāsti yaśo na yasya dharme na dhīryasya sa eva śocyaḥ //

andhaḥ syādandhavelāyāṃ bādhiryamapi cāśrayet /

kuryāt tṛṇamayaṃ cāpaṃ śayīta mṛgaśāyikām //

sāntvādibhirupāyaistu hanyācchatruṃ vaśe sthitam /

dayā tasmin na karttavyā śaraṇāgata ityuta //

andhakaṃ kubjakaṃ caiva kuṣṭhāṅgaṃ vyādhipīḍitam /

āpadgataṃ ca bhartāraṃ na tyajet sā mahāsatī //

andhakaḥ kubjakaścaiva tristanī rājakanyakā /

trayo'pyanyāyataḥ siddhāḥ saṃmukhe karmaṇi sthite //

andhakaḥ kubjakaścaiva rājakanyā ca tristanī /

anayo'pi nayaṃ yāti yāvacchrīrbhajate naram //

andhakaḥ kubjakaścaiva rājakanyā ca tristanī /

sānukūle jagannāthe viparītaḥ suyugbhavet //

andhakāragaralaṃ yato jagan- mohakāri bhṛśamatti nityaśaḥ /

ujjvalaṃ jaṭharamoṣadhīpater añjanābhamabhavat tataḥ priye //

andhakārāṅkuro jajñe vavṛdhe cāvilambitam /

bhīmena ramamāṇāyā hiḍimbāyā ivātmajaḥ //

andhatvamandhasamaye badhiratvaṃ bahdirakāla ālambya /

śrīkeśavayoḥ praṇayī parameṣṭhī nābhivāstavyaḥ //

andhadvaye mahānandho viṣayāndhīkṛtekṣaṇaḥ /

cakṣuṣāndho na jānāti viṣayāndho na kenacit //

andhasya darpaṇeneva hiteneva hataśruteḥ /

duḥkhābhitaptaḥ śokena nekṣate na śṛṇoti ca //

andhasya panthā badhirasya panthāḥ striyaḥ panthā vaivadhikasya panthāḥ /

rājñaḥ panthā brāhmaṇenāsametya sametya tu brāhmaṇasyaiva panthāḥ //

andhasya me hṛtavivekamahādhanasya caurairvibho balibhirindriyanāmadheyaiḥ /

mohāndhakūpakuhare vinipātitasya deveśa dehi kṛpaṇasya karāvalambam //

andhā iva na paśyanti yogyāyogyaṃ hitāhitam /

pathā tenaiva gacchanti nīyante yena pārthivāḥ //

andhā iva badhirā iva mūkā iva mohabhāja iva /

paṅgava ivānabhimate nṛpaternivasanti sādhavaḥ sadasi //

andhā vidvajjanairhīnā mūkā kavibhirujjhitā /

badhirā gāyanairhīnā sabhā bhavati bhūbhṛtām //

andhīkaromi bhuvanaṃ badhirīkaromi dhīraṃ sacetanamacetanatāṃ nayāmi /

kṛtyaṃ na paśyati na yena hitaṃ śṛṇoti dhīmānadhītamapi na pratisaṃdadhāti //

andhe tamasi majjāmaḥ paśubhirye yajāmahe /

ahiṃsāyāḥ paro dharmo na bhūto na bhaviṣyati //

ando'pyanyoktapatho daṇḍadhṛganyopacaraṇīyaḥ /

rājatvapratihatair janānurāgairbharati bhūpaḥ //

andho matsyānivāśnāti sa naraḥ kaṇṭakaiḥ saha /

yo bhāṣate'rthavaikalyam apratyakṣaṃ sabhāṃ gataḥ //

andho vā vadhiro vātha kuṣṭī vāpyantyajo'pi vā /

parigṛhṇātu tāṃ kanyāṃ salakṣāṃ syād videśagaḥ //

andho hi rājā bhavati yastu śāstravivarjitaḥ /

andhaḥ paśyati cāreṇa śāstrahīno na paśyati //

anghrīnīranghrapīnastanataṭaluṭhanāyāsamandapracārāś cārūnullāsayanto draviḍanaravadhūhāridhammillabhārān /

jighrantaḥ siṃhalīnāṃ mukhakamalamalaṃ keralīnāṃ kapolaṃ cumbanto vānti mandaṃ malayaparimalā vāyavo dākṣiṇātyāḥ //

annaṃ kiṃśukapuṣpapuñjasadṛśaṃ pāṣāṇajālairyutaṃ dhūmyaṃ gandhayutaṃ ca jālamakhilaṃ bhagnāśca dantālayaḥ /

ājyaṃ dūrataraṃ na cāpi lavaṇaṃ na śrūyate tintriṇī bhakṣyāṇāṃ vacanaṃ ca nāsti hi sakhe tadbhojanaṃ varṇaye //

annaṃ dadyādatithaye śraddhayā svargadaṃ hi tat /

sakuṭumbo diśannannaṃ saktuprastho divaṃgataḥ //

annaṃ dhānyaṃ vasu vasumatītyuttareṇottareṇa vyākṛṣyante paramakṛpaṇāḥ pāmarā yadvadityam /

bhūmiḥ khaṃ dyaurdruhiṇagṛhamityuttareṇottareṇa vyāmohyante vimalamatayo'pyasthireṇaiva dhāmnā //

annaṃ nāstyudakaṃ nāsti nāsti tāmbūlacarvaṇam /

mandireṣumahotsāhaḥ śuṣkacarmasya (?) tāḍanam //

annaṃ muktāsuvarṇaṃ dravaguṇarahitāḥ svarṇarūpāśca sūpāḥ sāmodāḥ śākabhedāḥ phalaguḍamilitāḥ pāyasam ... /

yāvadbhojyaṃ tadājyaṃ dadhi kathinataraṃ naikarūpāstvapūpāḥ bhujyante bhūsuraudhairmahati tava gṛhe rāmacandrasya tṛptyai //

annaṃ vidhātrā vihitaṃ martyānāṃ jīvadhāraṇam /

tadanādṛtya matimān prārthayenna tu kiṃcana //

annaṃ saṃprokṣya gāyatryā satyaṃ tvarteti mantrataḥ /

ṛtaṃ tveti ca sāyaṃ tu pariṣiñcet pradakṣiṇam //

annaṃ hi prāṇināṃ prāṇā ārtānāṃ śaraṇaṃ tvaham /

dharmo vittaṃ nṛṇāṃ pretya santo'rvāg bibhyato'raṇam //

annajā bhuvi martyānāṃ śramajā vā kathaṃcana /

saiṣā bhavati lokasya nidrā sarvasya laukikī //

annadātā bhayatrātā kanyādātā tathaiva ca /

janitā copanetā ca pañcaite pitaraḥ smṛtāḥ //

annadānaṃ mahādānaṃ vidyādānaṃ mahattaram /

annena kṣaṇikā tṛptir yāvajjīvaṃ tu vidyayā //

annadānāt paraṃ dānaṃ na bhūtaṃ na bhaviṣyati /

annena dhāryate sarvaṃ jagadetaccarācaram //

annadāhe harenmāṃsam ambudāhe ca śoṇitam /

kāmadāhe harennetram anidrā rogakāriṇī //

annado jaladaścaiva āturasya cikitsakaḥ /

trayaste svargamāyānti vinā yajñena bhārata //

annapānaṃ viṣādrakṣed viśeṣeṇa mahīpateḥ /

yogakṣemau tadāyattau dharmādyā yannibandhanāḥ //

annapānādibhiścaiva vastrālaṃkārabhūṣaṇaiḥ /

gandhamālyairvicitraiśca guruṃ tatra prapūjayet //

annapānāni jīryante yatra bhakṣāśca bhakṣitāḥ /

tasminnevodare garbhaḥ kiṃ nāma na vijīryate //

annapraṇāśe sīdanti śarīre pañca dhātavaḥ /

āhārāt sarvabhūtāni saṃbhavanti mahītale //

annamūlaṃ balaṃ puṃsāṃ balamūlaṃ hi jīvanam /

tasmād yatnena saṃrakṣed balaṃ ca kuśalo bhiṣak //

annavastrasuvarṇāni ratnāni vividhāni ca /

brāhmaṇebhyo nadītīre dadāti vraja satvaram //

annahīno dahedrāṣṭraṃ mantrahīnaśca ṛtvijaḥ /

yajamānaṃ dānahīno nāsti yajñasamo ripuḥ //

annādaṣṭaguṇaṃ piṣṭaṃ piṣṭādaṣtaguṇaṃ payaḥ /

payaso'ṣṭaguṇaṃ māṃsaṃ māṃsādaṣṭaguṇaṃ ghṛtam //

annādivargaṃ phalapuṣpamāṃsa- matsyādibhiḥ pūrṇamukhaḥ sadaiva /

syāddṛṣṭamātro'bhimatārthasiddhyai mṛṣṭānnabhojyāya mude ca kākaḥ //

annādiviṣṭhānavagomayāni na vā vidhunvan vadane sadaiva /

vāmopasavyo'pyavalokyamāno manorathaṃ pūrayate dhruvaśca //

annādiviṣṭhāpiśitādibhiryaḥ pūrṇānano'bhīṣṭaphalaprado'sau /

mantrādisiddhyai vaṇigādilābhe śasto vivāhādividhau ca kākaḥ //

annāde bhrūṇahā mārṣṭi annena abhiśaṃsati /

stenaḥ pramukto rājani yācannanṛtasaṃkare //

annāde bhrūṇahā mārṣṭi patyau bhāryāpacāriṇī /

gurau śiṣyaśca yājyaśca steno rājani kilbiṣam //

annādbhavanti bhūtāni parjanyādannasaṃbhavaḥ /

yajñād bhavati parjanyo yajñaḥ karmasamudbhavaḥ //

annādraktaṃ ca śuklaṃ cāpy ato jīvaḥ pratiṣṭhitaḥ /

indriyāṇi ca buddhiśca tṛpyantyannena nityaśaḥ //

annābhāve mṛtyuḥ śālibhirannāni śālayo vṛṣṭyā /

vṛṣṭistapaseti vadann amṛtyave tattapaścaratu //

annāśane syāt paramāṇumātraḥ praśakyate śodhayituṃ tapobhiḥ /

māṃsāśane parvatarājamātro no śakyate śodhayituṃ mahattvāt //

annena dhāryate sarvaṃ jagadetaccarācaram /

annāt prabhavati prāṇaḥ pratyakṣaṃ nāsti saṃśayaḥ //

anne pāne ca tāmbūle phale puṣpe vibhūṣaṇe /

vastre vilepane dhūpe śayyāyāmāsaneṣu ca //

anyaṃ kānanamāśu gaccha tarasā vanyaṃ phalaṃ bhuṅkṣva re dhanyaṃ dhāma vibhāti te na hi tathā puṇyaṃ jaghanyaṃ kuru /

etasminkariśāva mā vraja vane jalpāmi tathyaṃ vaco jānāsyeva karīndradarpadalano nidrāti pañcānanaḥ //

anyaṃ manuṣyaṃ hṛdayena kṛtvā anyaṃ tato dṛṣṭibhirāhvayanti /

anyatra muñcanti madaprasekam anyaṃ śarīreṇa ca kāmayante //

anyaḥ kaḥ kṣāravārdhe tvamiva niyamito vānarairvā narairvā vipreṇaikena ko'nyaḥ karakuharapuṭīpātramātre nipītaḥ /

jalpannitthaṃ pṛthūrmighvanibhiravataratphenakūṭāṭṭahāsaiḥ spardhāṃ dhatte payodheradhikamadhipuraṃ nirmito yattaṭākaḥ //

anyaḥ karoti vyāpāraṃ lipto bhavati lekhakaḥ /

bhagaliṅgaprasaṅgena chinnā bhavati nāsikā //

anyaḥ ko'pi sa kumbhasaṃbhavamunerāstāṃ śikhī jāṭharo yaṃ saṃcintya dukūlavahnisadṛśaḥ saṃlakṣyate vāḍavaḥ /

vandyaṃ tajjaṭharaṃ sa mīnamakaragrāhāvalistoyadhiḥ paścātpārśvamapūritāntaraviyadyatra svanan bhrāmyati //

anya ityanupajātayantraṇaṃ drāgudañcitavatī vilocanam /

māmavetya cakitā vṛtānanā dantadaṣṭarasanā manāgabhūt //

anyakarmavimūḍho ya ātmakarmaviśāradaḥ /

yathā paśya na jānāti stanapānetaracchiśuḥ //

anyakālaparihāryamajasraṃ taddvayena vidadhe dvayameva /

dhṛṣṭatā rahasi bhartṛṣu tābhir nirdayatvamitarairabalāsu //

anyakṣetre kṛtaṃ pāpaṃ puṇyakṣetre vinaśyati /

puṇyakṣetre kṛtaṃ pāpaṃ vajralepo bhaviṣyati //

anyato naya muhūrtamānanaṃ candra eṣa sarale kalāmayaḥ //

mā kadācana kapolayormalaṃ saṃkramayya samatāṃ sa neṣyati //

anyato yadi nijopacikīrṣā mānahāniriti bhītiranītiḥ /

śrīdharo'pi hi bale śriyamicchan mānamātanuta vāmanameva //

anyatkṛtyaṃ manujaś cintayati divāniśaṃ viśuddhadhiyā /

vedhā vidadhātyanyat svāmīva na śakyate dhartum //

anyatra deśe ghaṭitā jaganti grasiṣyate viśvasṛjeti matvā /

saṃkocayitvā kimu pādamūla- dvayāntarāle nihitāsti yoniḥ //

anyatra bhīṣmād gāṅgeyād anyatra ca hanūmataḥ /

hariṇīkhuramātreṇa carmaṇā mohitaṃ jagat //

anyatra yāpitaniśaṃ parilohitāṅgam anyāṅganāgatamivāgatamuṣṇaraśmim /

prātarnirīkṣya kupiteva hi padminīyam utphullahallakasulohitalocanābhūt //

anyatra yūyaṃ kusumāvacāyaṃ kurudhvamatrāsmi karomi sakhyaḥ /

nāhaṃ hi dūraṃ bhramituṃ samarthā prasīdatāyaṃ racito'ñjalirvaḥ //

anyatra vrajatīti kā khalu kathā nāpyasya tādṛk suhṛd yo māṃ necchati nāgataśca hahahā ko'yaṃ vidheḥ prakramaḥ /

ityalpetarakalpanākavalitasvāntā niśāntāntare bālā vṛttavivartanavyatikarā nāpnoti nidrāṃ niśi //

anyathā cintitā hyarthā naraistāta manasvibhiḥ /

anyathaiva hi gacchanti daivāditi matirmama //

anyathā paridṛṣṭāni munibhirvedadarśibhiḥ /

anyathā parivartante vegā iva nabhasvataḥ //

anyathāliṅgyate kāntā bhāvena duhitānyathā /

manaso bhidyate vṛttir abhinneṣvapi vastuṣu //

anyathā varttamānānām arthī bhūto'yamanyathā /

asmābhiryadanuṣṭheyaṃ gandharvaistadanuṣṭhitam //

anyathā vedaśāstrāṇi jñānapāṇḍityamanyathā /

anyathā tatpadaṃ śāntaṃ lokāḥ kliśyanti cānyathā //

anyathā śāstragarbhiṇyā dhiyā dhīro'rthamīhate /

svāmīva prāktanaṃ karma vidadhāti tadanyathā //

anyathaiva vicintyante puruṣeṇa manorathāḥ /

daivenāhitasadbhāvāḥ karmaṇāṃ gatayo'nyathā //

anyathaivasatī putraṃ cintayedanyathā patim /

yathā yathā svabhāvasya mahābhāga udāhṛtam //

anyathaiva hi manyante puruṣāstāni tāni ca /

anyathaiva prabhustāni karoti vikaroti ca //

anyathaiva hi sauhārdaṃ bhavetsvacchāntarātmanaḥ /

pravartate'nyathā vāṇī śāṭhyopahatacetasaḥ //

anyadasmi bhavatīṃ na yācitā vāramekamadharaṃ dhayāmi te /

ityasisvadadupāṃśukākuvāk sopamardahaṭhavṛttireva tam //

anyadābhāṣitaṃ pūrvaṃ dattamanyattato'lpakam /

yatsadoṣamayogyaṃ vā kūṭadānena tena kim //

anyadā bhūṣaṇaṃ puṃsaḥ kṣamā lajjeva yoṣitaḥ /

parākramaḥ paribhave vaiyātyaṃ surateṣviva //

anyadīyamavicintya pātaka nirghṛṇo harati jīvitopamam /

dravymatra kitavo vicetanas tena gacchati kadarthanāṃ ciram //

anyaduḥkhena yo duḥkhī yo'nyaharṣeṇa harṣataḥ /

sa eva jagatāmīśo nararūpadharo hariḥ //

anyaducchṛṅkhalaṃ sattvam anyacchāstraniyantritam /

sāmānādhikaraṇyaṃ hi tejastimirayoḥ kutaḥ //

anyaduptaṃ jātamanyad ityetannopapadyate /

upyate yaddhi yadbījaṃ tattadeva prarohati //

anyadoṣamiva sa svakaṃ guṇaṃ khyāpayet kathamadhṛṣṭatājaḍaḥ /

ucyate sa khalu kāryavattayā dhigvabhinnabudhasetumarthitām //

anyadgopucchakaṃ jñeyaṃ śuddhakāṣṭhavinirmitam /

mukhe ca lohakaṇṭhena vedhyaṃ tryaṅgulasaṃmitam //

anyapūrvāṃ striyaṃ sādhvīṃ kāmayeta na garvataḥ /

sādhvīricchan mahādevaḥ ṣaṇḍo'bhūddārukāvane //

anyapratāpamāsādya yo dṛḍhatvaṃ na gacchati /

jātuṣābharaṇasyeva rūpeṇāpi hi tasya kim //

anyamāśrayate lakṣmīs tvanyamanyaṃ ca medinī /

ananyagāminī puṃsāṃ kīrtirekā pativratā //

anyayānyavanitāgatacittaṃ cittanāthamabhiśaṅkitavatyā /

pītabhūrisurayāpi na mede nirvṛtirhi manaso madahetuḥ //

anyayā yauvane martyo buddhyā bhavati mohitaḥ /

madhye'nyayā jarāyāṃtu so'nyāṃ rocayate matim //

anyavarṇaṃ śiro yasya pucchaṃ vā yasya vājinaḥ /

pucchena śirasā vāpi nānāvarṇaḥ sa ninditaḥ //

anyavarṇaparāvṛttyā bandhacihnanigūhanaiḥ /

anākhyātaḥ satāṃ madhye kaviścoro vibhāvyate //

anyastrīspṛhayālavo jagati ke padbhyāmagamyā ca kā ko dhāturdaśane samastamanujaiḥ kā prārthyate'harniśam /

dṛṣṭvaikāṃ yavaneśvaro nijapure padmānanāṃ kāminīṃ mitraṃ prāha kimādareṇa sahasā yārānadīdaṃśamā //

anyasmāllabdhoṣmā kśudraḥ prāyeṇa duḥsaho bhavati /

ravirapi na dahati tādṛg yādṛghyuttaptavālukānikaraḥ //

anyasminnapi kāle dayitāvirahaḥ karoti saṃtāpam /

kiṃ punaraviralajaladhara- gurutararasiteṣu divaseṣu //

anyasmin preṣyamāṇe tu purastādyaḥ samutpatet /

ahaṃ kiṃ karavāṇīti sa rājavasatiṃ vaset //

anyasya lagati karṇe jīvitamanyasya harati bāṇa iva /

hṛdayaṃ dunoti piśunaḥ kaṇṭaka iva pādalagno'pi //

anyasyai saṃpratīyaṃ kuru madanaripo svāṅgadānaprasādaṃ nāhaṃ soḍhuṃ samarthā śirasi suranadīṃ nāpi saṃdhyāṃ praṇantum /

ityuktvā kopaviddhāṃ vighaṭayitumumāmātmadehaṃ pravṛttāṃ rundhānaḥ pātu śambhoḥ kucakalasahaṭhasparśakṛṣṭo bhujo vaḥ //

anyāṅganābhiradhikaṃ sa karoti keliṃ tvaṃ tena mā kuru viṣādamadabhrarūpe /

pepīyate madhukaraḥ kva na taṃ marandaṃ no jātu vismarati paṅkajinīṃ tathāpi //

anyā jagaddhitamayī manasaḥ pravṛttir anyaiva kāpi racanā vacanāvalīnām /

lokottarā ca kṛṭirākṛtirārtahṛdyā vidyāvatāṃ sakalameva girāṃ davīyaḥ //

anyādānākulāntaḥkaraṇavaśavipadbādhitapretaraṅkaṃ grāsabhraśyatkarālaślathapiśitaśavāgragrahe muktanādam /

sarvaiḥ krāmadbhirulkānanakavalarasavyāttavaktraprabhābhir vyaktaistaiḥ saṃvaladbhiḥ kṣaṇamaparamiva vyomni vṛttaṃ śmaśānam //

anyānapi tarūn ropya phalapuṣpopayoginaḥ /

ratnadhenusahasrasya phalaṃ prāpnoti mānavaḥ //

anyā nirarthikā cintā balatejaḥpraṇāśinī /

nāśayet sarvasaukhyaṃ tu rūpahāniṃ nidarśayet //

anyāni śāstrāṇi vinodamātraṃ prāpteṣu vā teṣu na taiśca kiṃcit /

cikitsitajyotiṣamantravādāḥ pade pade pratyayamāvahanti //

anyāni śāstrāṇi vinodamātraṃ prāpteṣu kāleṣu na taiśca kiṃcit /

cikitsitajyotiṣamantravādāḥ pade pade pratyayamāvahanti //

anyānparivadan sādhur yathā hi paritapyate /

tathā parivadannanyāṃs tuṣṭo bhavati durjanaḥ //

anyānyopamitaṃ yugaṃ nirupamaṃ te'yugmamaṅgeṣu yat so'yaṃ sikthakamāsyakāntimadhunastanvaṅgi candrastava /

tvadvācāṃ svaramātrikāṃ madakalaḥ puṃskokilo ghoṣayaty abhyāsasya kimastyagocaramiti pratyāśayā mohitaḥ //

anyā prakāmasurataśramakhinnadehā rātriprajāgaravipāṭalanetrapadmā /

śayyāntadeśalulitākulakeśapāśā nidrāṃ prayāti mṛdusūryakarābhitaptā //

anyā priyeṇa paribhuktamavekṣya gātraṃ harṣānvitā viracitādharacāruśobhā /

kūrpāsakaṃ paridadhāti nakhakṣatāṅgī vyālambinīlalalitālakakuñcitākṣī //

anyābhyo vanyābhyo mālati dhanyāsi vallarībhyastvam /

yat kila tavaiva savidhe krīḍati madhupaḥ sadaiva mudito'yam //

anyāmanyāṃ dhanāvasthāṃ prāpya vaiśeṣikīṃ narāḥ /

asaṃtuṣṭāḥ pramuhyanti saṃtoṣaṃ yānti paṇḍitāḥ //

anyāyaḥ prauḍhavādena nīyate nyāyatāṃ yayā /

nyāyaścānyāyatāṃ lobhāt kiṃ tayā kṣudravidyayā //

anyāyakarabhogaiśca yo hi jīvati nityaśaḥ /

virāgādeva lokānāṃ bhraṃśate sa hi pārthivaḥ //

anyāyadraviṇādāneṣv udyamaḥ kriyate vṛthā /

lubdhānāṃ satyasaṃkocāt saṃkucantyeva saṃpadaḥ //

anyāyavittena kṛto'pi dharmaḥ savyāja ityāhuraśeṣalokāḥ /

nyāyārjitārthena sa eva dharmo nirvyāja ityāryajanā vadanti //

anyāyasamupāttena dānadharmo dhanena yaḥ /

kriyate na sa kartāraṃ trāyate mahato bhayāt //

anyā yā vasanottamaṃ tadadhunā saṃgṛhya mānyaṃ punar yanmāṃ darśayasi priyaṃ priyatamaṃ toṣāya roṣāya no /

sarvasaiva sataśca rītiriyatī pūrvaṃ śrutā vṛddhataḥ prāyaḥ prāpya nijaprakarṣamakhilaṃ mitraṃ mudādarśayat //

anyāyopārjitaṃ dravyaṃ daśavarṣāṇi tiṣṭhati /

prāpte caikādaśe varṣe samūlaṃ ca vinaśyati //

anyāyopārjitaṃ dravyam arthadūṣaṇamucyate /

apātradānaṃ pātrārtha haraṇaṃ tasya lakṣaṇam //

anyārthamaṅgīkṛtavāripāṇau viśaṅkamānāstava dānanīram /

parasparaṃ dīnamukhā na ke vā devāḥ sumeruṃ śuśucuḥ svabhūmim //

anyā vihāya patigṛha- mavicintitakulakalaṅkajanagarhāḥ /

rāgoparaktahṛdayā yānti digantaṃ manuṣyā āsajya //

anyāściraṃ suratakelipariśrameṇa khedaṃ gatāḥ praśithilīkṛtagātrayaṣṭyaḥ /

saṃhṛṣyamāṇavipulorupayodharārtā abhyañjanaṃ vidadhati pramadāḥ suśobhāḥ //

anyāsāṃ na kimasti veśmani vadhūḥ kaivaṃ niśi prāvṛṣi praiti prāntataḍāgamamba gṛhiṇi svasthāsi me'vasthayā /

bhagno'yaṃ valayo ghaṭo vighaṭitaḥ kṣaṇṇā tanuḥ kaṇṭakair ākrāntaḥ sa tathā bhujaṅgahatakaḥ kaṣṭaṃ na yaddaṣṭavān //

anyā sādhigatā tvayā kva yuvatī yasyāḥ sa mānagraho yāte locanagocaraṃ priyatame saṃpratyapakrāmati /

asmākaṃ punarugrapūruṣaśatāśleṣapragalbhātmanām etādṛśyanabhijñapūruṣapariṣvaṅge kutaḥ sādhvasam //

anyā sā sarasī marāla munibhiryattīrasopānikā- vinyastān balitaṇḍulān kavalayan dṛṣṭo'si hṛdyairmukhaiḥ /

eṣā pakkaṇavāpikā kamalinīkhaṇḍe'tra guptātmabhir vyādhaistvadvidhamugdhabandhanavidhau kiṃ nāma nāsūtryate //

anyāsu tāvadupamardasahāsu bhṛṅga lolaṃ vinodaya manaḥ sumanolatāsu /

mughdāmajātarajasaṃ kalikāmakāle vyarthaṃ kadarthayasi kiṃ navamallikāyāḥ //

anyāstā guṇaratnarohaṇabhuvo dhanyā mṛdanyaiva sā saṃbhārāḥ khalu te'nya eva vidhinā yaireṣa sṛṣṭo yuvā /

śrīmatkāntijuṣāṃ dviṣāṃ karatalāt strīṇāṃ nitambasthalād dṛṣṭe yatra patanti mūḍhamanasāmastrāṇi vastrāṇi ca //

anyāstā malayādrikānanabhuvaḥ svacchasravannirjjharās tṛṣṇā yāsu nivartate tanubhṛtāmālokamātrādapi /

rūkṣadhvāṅkṣaparigraho marurayaṃ sphārībhavadbhrāntayaḥ tā etā mṛgatṛṣṇikā hariṇa he nedaṃ payo gamyatām //

anyūnaṃ guṇamamṛtasya dhārayantī saṃphullasphuritasaroruhāvataṃsā /

preyobhiḥ saha sarasī niṣevyamāṇā raktatvaṃ vyadhita vadhūdṛśaṃ surā ca //

anyūnonnatayo'timātrapṛthavaḥ pṛthvīdharaśrībhṛtas tanvantaḥ kanakāvalībhirupamāṃ saudāmanīdāmabhiḥ /

varṣantaḥ śamamānayannupalasacchṛṅgāralekhāyudhāḥ kāle kāliyakāyakālavapuṣaḥ pāṃsūn gajāmbhomucaḥ //

anye ca bahavo rāgā jātā deśaviśeṣataḥ /

mārūprabhṛtayo loke te ca tad deśikāḥ smṛtāḥ //

anye cet prākṛtā lokā bahupāpāni kurvate /

pradhānapuruṣeṇāpi kāryaṃ tatpṛṣṭhato nu kim //

anye te jaladāyino jaladharāstṛṣṇāṃ vinighnanti ye bhrātaścātaka kiṃ vṛthātiraṭitaiḥ khinno'si viśrāmyatām /

meghaḥ śārada eṣa kāśadhavalaḥ pānīyariktodaro garjatyeva hi kevalaṃ bhṛśataraṃ no bindumapyujjhati //

anye te vihagāḥ payoda parito dhāvanti tṛṣṇāturā vāpīkūpataḍāgasāgarajale majjanti dattādarāḥ /

māmadyāpi na vetsi cātakaśiśuṃ yacchuṣkakaṇṭho'pi san nānyaṃ vāñchati nopasarpati na ca prastauti na dhyāyati //

anye te sumanolihaḥ prahasadapyambhojamujjhanti ye vātāndolanakelicañcaladalaprāntairapi trāsitāḥ /

anyaḥ ko'pi sa eṣa ṣaṭpadabhaṭaḥ saṃsahya karṇāhatīr yenānekapagaṇḍagaṇḍalamiladdānāmbuni krīḍitam //

anyenāpi svamāṃsena chidyamānena dūyate /

tathāpi paramāṃsāni svādūnīti samaśnute //

anye'pi santi guṇinaḥ kati no jagatyāṃ hāra tvameva guṇināmuparisthito'si /

eṇīdṛśāmurasi nityamavasthito'si sadvṛttatā ca śucitā ca na khaṇḍitā te //

anye'pi santi bata tāmarasāvataṃsā haṃsāvalīvalayino jalasaṃniveśāḥ /

ko'pyāgraho gururayaṃ bata cātakasya pauraṃdarīṃ yadabhivāñchati vāridhārām //

anyeyaṃ rūpasaṃpattir anyā vaidagdhyadhoraṇī /

naiṣā nalinapatrākṣī sṛṣṭiḥ sādhāraṇī vidheḥ //

anyeṣāṃ yo na pāpāni cintayatyātmano yathā /

tasya pāpāgamastāta hetvabhāvānna vidyate //

karmaṇā manasā vācā parapīḍāṃ karoti yaḥ /

tadbījaṃ janma phalati prabhūtaṃ tasya cāśubham //

anyeṣāmapi naśyanti suhṛdaśca dhanāni ca /

paśya buddhyā manuṣyāṇāṃ rājannāpadamātmanaḥ //

anyeṣvarthakṛtā maitrī yāvadarthaviḍambanam /

puṃbhiḥ strīṣu kṛtā yadvat sumanaḥsviva ṣaṭpadaiḥ //

anye hi duḥkhamṛtavaḥ prathayantyahobhiḥ sūryāṃśuluptatimirairabhisārikāṇām /

hemanta eṣa himaruddhasahasradhāmā kāmaṃ karoti divaseṣvapi śarma tāsām //

anyaiḥ sākaṃ virodhena vayaṃ pañcottaraṃ śatam /

parasparavirodhena vayaṃ pañca ca te śatam //

anyocchiṣṭeṣu pātreṣu bhuktvaiteṣu mahībhujaḥ /

kasmānna lajjāmavahañ śaucacintāṃ na vā dadhuḥ //

anyo dhanaṃ pretagatasya bhuṅkte vayāṃsi cāgniśca śarīradhātūn /

dvābhyāmayaṃ saha gacchatyamutra puṇyena pāpena ca veṣṭyamānaḥ //

anyonyaṃ kṛtavairāṇāṃ putrapautraṃ nigacchati /

putrapautre vinaṣṭe tu paralokaṃ nigacchati //

anyonyaṃ daśanacchadeṣu daśatoranyonyamāliṅgator anyonyaṃ nakharaiḥ kharairvilikhatoranyonyamācumbatoḥ /

autsukyena navaṃ navaṃ nidhuvanaprāgalbhyamabhyasyatoḥ śrānte pañcaśare'pi na praṇayinoḥ prāpto'pakarṣaṃ rasaḥ //

anyonyaṃ matimāsthāya yatra sampratibhāṣyate /

na caikamatye śreyosti mantraḥ so'dhama ucyate //

anyonyakṛtavairāṇāṃ saṃvāsānmṛdutāṃ gatam /

nava tiṣṭhati tadvaraṃ puṣkarasthamivodakam //

anyonyagūḍhaceṣṭita- sadbhāvasnehapāśabaddhasya /

vicchedakaro mṛtyur dhīrāṇāṃ vā paricchedaḥ //

anyonyagopyaṃ viduṣāṃ tu lakṣaṃ yadasya tulyāḥ prabhavo bhavanti /

parasparāliṅganatatparāṇāṃ na kānta saukhyaṃ yuvatījanānām //

anyonyagrathitāruṇāṅgulinamatpāṇidvayasyopari nyasyocchavāsavikampitādharadalaṃ nirvedaśūnyaṃ mukham /

āmīlannayanāntavāntasalilaṃ ślādhyasya nindyasya vā kasyedaṃ dṛḍhasauhṛdaṃ pratidinaṃ dīnaṃ tvayā smaryate //

anyonyadarśanakṛtaḥ samānarūpānurāgakulavayasām /

keṣāṃcideva manye samāgamo bhavati puṇyavatām //

anyonyaprakaṭānurāgarabhasādudbhūtaromāñcayor utkaṇṭhāparikhedaduḥsahatayā kṣāmībhavadgātrayoḥ /

naktaṃ daivavaśāt kṣaṇaṃ gurujanātsvāyattatāṃ prāptayor yāto durlabhasaṃgamotsavavidhiryūnorjanākhyeyatām //

anyonyabhedo bhrātṝṇāṃ suhṛdāṃ vā balāntaka /

bhavatyānandakṛddeva dviṣatāṃ nātra saṃśayaḥ //

anyonyamutpīḍayadutpalākṣyāḥ stanadvayaṃ pāṇḍu tathā pravṛddham /

madhye yathā śyāmamukhasya tasya mṛṇālasūtrāntaramapyalabhyam //

anyonyarāgavaśayoryuvayorvilāsa- svacchandatācchidapayātu tadālivargaḥ /

atyājayan sicayamājimakārayanvā dantairnakhaiśca madano madanaḥ kathaṃ syāt //

anyonyalakṣaṇairyuktāṃ nārīṃ saṃkīrṇakāṃ viduḥ /

yā nijaireva saṃyuktā cihnaistāṃ kevalāṃ jaguḥ //

anyonyalāvaṇyavilokanāntaṃ netradvayaṃ syātsatataṃ kilāsyāḥ /

ityeva nāsā vihitā vidhātrā madhye tayordarśanavighnakartrī //

anyonyavārighaṭitau dhanavāripātād bhītau bhṛśaṃ mṛgavadhūrmṛgayūthapaśca /

vittastayā ghaṭanayā kṛtasaukhyamohau naivāmbuvāhajalaśīkarapātapīḍām //

anyonyaviparītāni matāni manasaḥ sadā /

avidyāyāṃ punaḥ satye jñānasyoccatarasya hi /

aṅgāni nikhilāni syuḥ pūrayanti parasparam //

anyonyaśvasitāśanaiḥ phaṇadharairāviśya sattvānbahir bhuñjānaiḥ paricārakaistṛṇagaṇairānandinā nandinā /

bhikṣānnopacitaiśca dāratanayaiḥ puṣṇāti viśvāni yaḥ sa svāmī mama daivataṃ taditaro nāmnāpi nāmnāyate //

anyonyasaṃgamavaśādadhunā vibhātāṃ tasyāpi te'pi manasī vikasadvilāse /

sraṣṭuṃ punarmanasijasya tanuṃ pravṛttam ādāviva dvyaṇukakṛtparamāṇuyugmam //

anyonyasaṃbhinnadṛśāṃ sakhīnāṃ tasyāstvayi prāganurāgacihnam /

kasyāpi ko'pīti niveditaṃ ca dhātreyikāyāścaturaṃ vacaśca //

anyonyasaṃvalitamāṃsaladantakānti sollāsamāviralasaṃ valitārdhatāram /

līlāgṛhe pratikalaṃ kilakiñciteṣu vyāvartamānavinayaṃ mithunaṃ cakāsti //

anyonyasamupaṣṭambhād anyonyāpāśrayeṇa ca /

jñātayaḥ saṃpravardhante sarasīvotpalānyuta //

anyonyasmādvinirbhinnaṃ bhinnagarbhaṃ na yudhyate /

tathaivāpasṛtaṃ śaktaṃ naikarājyāntarīkṛtam //

anyonyasya niyantraṇāparibhavādaprauḍhaśītātapāḥ puṣpyatkiṃśukacūtanūtanadalāvirbhūtaśoṇaśriyaḥ /

padmollāsitagandhavāsitavahadvātāvadātatviṣo modonmādajuṣo haranti hṛdayaṃ vāsantikā vāsarāḥ //

anyonyasya layaṃ bhayādiva mahābhūteṣu yāteṣvalaṃ kalpānte parameka eva sa taruḥ skandhoccayairjṛmbhate /

vinyasya trijaganti kukṣikurhare devena yasyāsyate śākhāgre śiśuneva sevitajalakrīḍāvilāsālasam //

anyonyasyāvyabhīcāro bhavedāmaraṇāntikaḥ /

eṣa dharmaḥ samāsena jñeyaḥ matrīpuṃsayoḥ paraḥ //

anyonyākṣinipātajātamadayoranyonyaceṣṭāśata- spṛṣṭāntaḥpadayormanobhavaśaravyāghātasaṃbhrāntayoḥ /

syādeva dviradendrayoriva tayorāliṅganaṃ prāṅgaṇe dhairyastambhaviḍambinī balavatī lajjā na cedargalā //

anyonyāntaranirgatāṅgulidalaśreṇībhavanniścala- granthipragrathitaṃ karadvayamuparyuttānamābibhratā /

seyaṃ vibhramatoraṇapraṇayinā jṛmbhābharottabhite- noccairbāhuyugena śaṃsati manojanmapraveśotsavam //

anyonyāsphālabhinnadviparudhiravasāmāṃsamastiṣkapaṅke magnānāṃ syandanānāmupari kṛtapadanyāsavikrāntapattau /

sphītāsṛkpānagoṣṭhīrasadaśivaśivātūṛyanṛtyatkabandhe saṃgrāmaikārṇavāntaḥpayasi vicarituṃ paṇḍitāḥ pāṇḍuputrāḥ //

anyonyāhatadantanādamukharaṃ prahvaṃ mukhaṃ kurvatā netre sāśrukaṇe nimīlya pulakavyāsaṅgi kaṇḍūyatā /

hā hā heti suniṣṭhuraṃ vivadatā bāhū prasārya kṣaṇaṃ puṇyāgniḥ pathikena pīyata iva jvālāhataśmaśruṇā //

anyonyeṣāṃ puṣkarairāmṛśanto dānodbhedānuccakairbhugnavālāḥ /

unmūrdhānaḥ saṃnipatyāparāntaiḥ prāyudhyanta spaṣṭadantadhvanībhāḥ //

anyopabhogakaluṣā mānavatī premagarvitā muditā /

saundaryagarvitā ca premaparādhīnamānasānūḍhā //

anyo'pi candanatarormahanīyamūrteḥ sekārthamutsahati tadguṇabaddhatṛṣṇaḥ /

śākhoṭakasya punarasya mahāśayoyam ambhoda eva śaraṇaṃ yadi nirguṇasya //

anyo hi nāśnāti kṛtaṃ hi karma sa eva kartā sukhaduḥkhabhāgī /

yattena kiṃciddhi kṛtaṃ hi karma tadaśnute nāsti kṛtasya nāśaḥ //

anvagrāhi mayā preyān niśi svopanayāditi /

na vipralabhate tāvad ālīriyamalīkavāk //

anvayāgatavidyānām anvayāgatasaṃpadām /

viduṣāṃ ca prabhūṇāṃ ca hṛdayaṃ nāvalipyate //

anvarthavedī śūraśca kṣamāvānna ca karkaśaḥ /

kalyāṇamedhāstejasvī sa bhadraḥ parikīrtitaḥ //

anviṣyadbhirayaṃ cirāt kathamapi prārthyeta yadyarthibhir nātha tvaṃ punararthinaḥ pratidinaṃ yatnāt samanviṣyasi /

prāptau cintitamātrakaṃ dadadasau cintātiriktapradaṃ tvāmālokya vidīryate yadi na tadgrāvaiva cintāmaṇiḥ //

anvīkṣaṇaṃ ca vidyānāṃ sadvarṇāśramarakṣaṇam /

grahaṇaṃ śastraśāstrāṇāṃ yuddhamārgopaśikṣaṇam //

anvetaṃ vāyavo yānti pṛṣṭhe bhānurvayāṃsi ca /

anuplavante meghāśca yasya tasya raṇe jayaḥ //

anveṣayati madāndha- dviradamadāmbusiktamavanitalam /

pariṇatagarbhabharārtā siṃhavadhūḥ śallakīvipine //

apaḥ piban prapāpālīm anurakto vilokayan /

agastyaṃ cintayāmāsa caturaḥ sāpi sāgarān //

apakartāhamasmīti hṛdi te mā sma bhūdbhayam /

vimukheṣu na me khaḍgaḥ prahartuṃ jātu vāñchati //

apakāradaśāyāmapy upakurvanti sādhavaḥ /

chindantamapi vṛkṣaḥ svac chāyayā kiṃ na rakṣati //

apakāramasaṃprāpya tuṣyet sādhurasādhutaḥ /

naiṣo'lābho bhujaṅgena veṣṭito yo na daśyate //

apakāriṇi kopaścet kope kopaḥ kathaṃ na jāyeta /

dharmārthakāmamokṣa- prāṇayaśohāriṇi krūre //

apakāriṇi cet kopaḥ kope kāpaḥ kathaṃ na te /

dharmārthakāmamokṣāṇāṃ prasahya paripanthini //

apakāriṇi visrambhaṃ yaḥ karoti narādhamaḥ /

anātho durbalo yadvan na ciraṃ sa tu jīvati //

apakāriṣu mā pāpaṃ cintaya tvaṃ kadācana /

svayameva patiṣyanti kūlajātā iva drumāḥ //

apakuryāt samarthaṃ vā nopakuryādyadāpadi /

ucchindyādeva tanmitraṃ viśvasyāṅkamupasthitam //

apakurvannapi prāyaḥ prāpnoti mahataḥ phalam /

aurvaṃ dahantamevāgniṃ saṃtarpayati sāgaraḥ //

apakṛtya balasthasya dūrastho'smīti nāśvaset /

śyenānucaritairhyete nipatanti pramādyataḥ //

apakṛtvā buddhimato dūrastho'smīti nāśvaset /

dīrghau buddhimato bāhū yābhyāṃ hiṃsati hiṃsitaḥ //

apakrānte bālye taruṇimani cāgantumanasi prayāte mugdhatve caturimaṇi cāśleṣarasike /

na kenāpi spṛṣṭaṃ yadiha vayasā marma paramaṃ yadetat pañceṣorjayati vapurindīvaradṛśaḥ //

apakvaṃ bhaṅgamāyāti atijīrṇaṃ tu karkaśam /

jñātighṛṣṭaṃ tu sodvegaṃ kalaho bāndhavaiḥ saha //

apakvamapi cūtasya phalaṃ dravati vegataḥ /

guḍaśuṇṭīpralepena vidhṛtaṃ śaśvadātape //

apakve tu ghaṭe nīraṃ cālanyāṃ sūkṣmapiṣṭakam /

strīṇāṃ ca hṛdaye vārtā na tiṣṭhati kadāpi hi //

apagatamadarāgā yoṣidekā prabhāte kṛtanibiḍakucāgrā patyurāliṅganena /

priyatamaparibhuktaṃ vīkṣamānā svadehaṃ vrajati śayanavāsād vāsamanyaddhasantī //

apagatarajovikārā ghanapaṭalākrāntatārakālokā /

lambapayodharabhārā prāvṛḍiyaṃ vṛddhavaniteva //

apaṅkiladhiyaḥ śuddhāḥ sādhumānasavṛttayaḥ /

vamanti śrutijīvātuṃ dhvaniṃ navarasāspadam //

apacikramiṣuḥ pūrvaṃ senāṃ svāṃ parisāntvayan /

vilaṅghayitvā satreṇa tataḥ svayamupakramet //

apaṭaḥ kapaṭī himahīnaruciḥ prathitaḥ paśuranyakalatrarataḥ /

tava rāya(?)vasantasamo na haro na harirnna harirnna harirnna hariḥ //

apaṇḍitāste puruṣā matā me ye strīṣu ca śrīṣu ca viśvasanti /

śriyo hi kurvanti tathaiva nāryo bhujaṅgakanyāparisarpaṇāni //

apaṇḍito vāpi suhṛt paṇḍito vāpyanātmavān /

mantramūlaṃ yato rājyam ato mantraṃ surakṣitam //

apatuṣāratayā viśadaprabhaiḥ suratasaṅgapariśramanodibhiḥ /

kusumacāpamatejayadaṃśubhir himakaro makarorjitaketanam //

apatyaṃ dharmakāryāṇi śuśrūṣā ratiruttamā /

dārādhīnastathā svargaḥ pitṛṇāmātmanaśca ha //

apatyadarśanasyārthe prāṇānapi ca yā tyajet /

tyajanti tāmapi krūrā mātaraṃ dārahetave //

apatyāni prāyo daśa daśa varāhī janayati kṣamābhāre dhuryaḥ sa punariha nāsīnna bhavitā /

padaṃ kṛtvā yaḥ svaṃ phaṇipatiphaṇācakravalaye nimajjantīmantarjaladhi vasudhāmuttulayati //

apatye yat tādṛgduritamabhavat tena mahatā viṣaktastīvreṇa vraṇitahṛdayena vyathayatā /

paṭurdhārāvāhī nava iva cireṇāpi hi na me nikṛntanmarmāṇi krakaca iva manyurviramati //

apathena pravavṛte na jātūpacito'pi saḥ /

vṛddhau nadīmukhenaiva prasthānaṃ lavaṇāmbhasaḥ //

apathenaiva yo yogād adhaḥ sārāyate svayam /

nīcopasarpaṇavaśāt sa pated vaṃśavānapi //

apathyabhogeṣu yathāturāṇāṃ spṛhā yathārtheṣvatidurgatānām /

paropatāpeṣu yathā khalānāṃ strīṇāṃ tathā cauryaratotsaveṣu //

apathyamāyatau lobhād āmanantyanujīvinaḥ /

priyaṃ śrṇoti yastebhyas tamṛcchanti na saṃpadaḥ //

apathyasya ca bhuktasya dantasya calitasya ca /

amātyasya ca duṣṭasya samūloddharaṇaṃ sukham //

apadāntaraṃ ca paritaḥ kṣitikṣitām apatan drutabhramitahemanemayaḥ /

javimārutāñcitaparasparopama- kṣitireṇuketuvasanāḥ patākinaḥ //

apado dūragāmo ca sākṣaro na ca paṇḍitaḥ /

amukhaḥ sphuṭavaktā ca yo jānāti sa paṇḍitaḥ //

apadhvasto hyavamato duḥkhaṃ jīvati jīvitam /

jīvitaṃ yadavakṣiptaṃ yathaiva maraṇaṃ tathā //

apanaya mahāmohaṃ rājannanena tavāsinā kathaya kuhakakrīḍāścaryaṃ kathaṃ kva ca śikṣitam /

yadarirudhiraṃ pāyaṃ pāyaṃ kusumbharasāruṇaṃ jhagiti vamati kṣīrāmbhodhipravāhasitaṃ yaśaḥ //

apanidramadhūkapāṇḍurā sudṛśo'dṛśyata gaṇḍamaṇḍalī /

gamitāśrujalaplavairiva kraśimākīrṇatayāpi nimnatām //

apanītaṃ sunītena yo'rthaṃ pratyāninīṣate /

matimāsthāya sudṛḍhāṃ tadakāpuruṣavratam //

apanītaparimalāntara- kathe padaṃ nyasya devatarukusume /

puṣpāntare'pi gantuṃ vāñchasi ced bhramara dhanyo'si //

apaneyamudetumicchatā timiraṃ roṣamayaṃ dhiyā puraḥ /

avibhidya niśākṛtaṃ tamaḥ prabhayā nāṃśumatāpyudīyate //

apamānaṃ puraskṛtya mānaṃ kṛtvā tu pṛṣṭhataḥ /

svārthamabhyuddharet prājñaḥ kāryadhvaṃso hi mūrkhatā //

apamānaḥ pativihito guruparikaratīvratā gṛhe dauḥsthyam /

śīlakṣataye yāsāṃ tāsāmatirāgato'nyanararaktiḥ //

apamānāt tapovṛddhiḥ saṃmānācca tapaḥkṣayaḥ /

arcitaḥ pūjito vipro dugdhā gauriva gacchati //

apamānāt tu saṃbhūtaṃ mānena praśamaṃ nayet /

sāmapūrva upāyo vā praṇāmo vābhimānaje //

apamānito'pi kulajo na vadati puruṣaṃ svabhāvadākṣiṇyāt /

nahi malayacandanataruḥ paraśuprahataḥ sravet pūyam //

apameghodayaṃ varṣam adṛṣṭakusumaṃ phalam /

atarkitopapannaṃ vo darśanaṃ pratibhāti me //

apayāti saroṣayā niraste kṛtakaṃ kāmini cukṣuve mṛgākṣyā /

kalayannapi savyatho'vatasthe- 'śakunena skhalitaḥ kiletaro'pi //

apayāntīnāmadhunā saṃketaniketanānmṛgākṣīṇām /

vāsasa eva na kevalam abhavanmanaso'pi parivartaḥ //

apayāyini svato'rthe kathamiva sauhārdadhīḥ kadaryāṇām /

yasyāpayānasamaye prāṇatyāgo'pi hā sukaraḥ //

aparajaladherlakṣmīṃ yasmin purīṃ purabhitprabhe madagajaghaṭākārairnāvāṃ śatairavamṛdnati /

jaladapaṭalānīkākīrṇaṃ navotpalamecakaṃ jalanidhiriva vyoma vyomnaḥ samo'bhavadambudhiḥ //

aparatarunikaramuktaṃ marumaṇḍalamāvasatyasāvekaḥ /

phalakusumairupakurvann arare karīra kathaṃ dhīraḥ //

aparāgasamīraṇeritaḥ kramaśīrṇākulamūlasaṃtatiḥ /

sukarastaruvat sahiṣṇunā ripurunmūlayituṃ mahānapi //

aparāddhaṃ bhavadvāṇīśrāviṇā pṛccha kiṃ mayā /

vīṇāha paruṣaṃ yanmāṃ kalakaṇṭhī ca niṣṭhuram //

aparāddhāṃstu susnigdhān snohoktyā mānadānataḥ /

sādhayed bhedadaṇḍābhyāṃ yathāyogena cāparān //

aparādhaṃ na śṛṇumo na cāsatyaṃ tvayoditam /

gopyeti gaditaḥ kṛṣṇas tūṣṇīṃ tiṣṭhan punātu vaḥ //

aparādhaḥ sa daivasya na punarmantriṇāmayam /

kāryaṃ sughaṭitaṃ yatnād daivayogād vinaśyati //

aparādhasahasrabhājanaṃ patitaṃ bhīmabhavārṇavodare /

agatiṃ śaraṇāgataṃ hare kṛpayā kevalamātmasātkuru //

aparādhānurūpaṃ ca daṇḍaṃ pāpeṣu pātayet /

udvejayeddhanairṛddhān daridrān vadhabandhanaiḥ //

aparādhini mayi daṇḍaṃ saṃharasi kimudyataṃ kuṭilakeśi /

vardhayasi vilasitaṃ tvaṃ dāsajanāyātra kupyasi ca //

aparādhī nāmāhaṃ prasīda rambhoru virama saṃrambhāt /

sevyo janaśca kupitaḥ kathaṃ nu dāso niraparādhaḥ //

aparādhīnāśokaḥ sahate caraṇāhatiṃ sarojadṛśām /

vilasitabakulo vanitā- mukhavāsī madyapāta iva //

aparādhe'pi niḥśaṅko niyogī cirasevakaḥ /

sa svāminamavajñāya carecca niravagrahaḥ //

aparādho na me'stīti naitad viśvāsakāraṇam /

vidyate hi nṛśaṃsebhyo bhayaṃ guṇavatāmapi //

aparādho mayā kānte kṛto yadi tvayā mataḥ /

nipātya giriśṛṅgoccau kucau kiṃ na nipīḍyate //

aparāhṇaśītalatareṇa śanair anilena lolitalatāṅgulaye /

nilayāya śākhina ivāhvayate dadurākulāḥ khagakulāni giraḥ //

aparityaktamātmānam icchatā paṇyayoṣitām /

nityaupayogikaṃ dravyam ātmasāraṃ pradarśayet //

aparīkṣitaparavañcanam añcati lobhādapekṣitaprekṣī /

vyādhūtapakṣamavaśo vihanyate pakṣivat kṣitipaḥ //

aparīkṣitalakṣaṇapramāṇair aparāmṛṣṭapadārthasārthatattvaiḥ /

avaśīkṛtajaitrayuktijālair alametairanadhītatarkavidyaiḥ //

aparīkṣya na kartavyaṃ kartavyaṃ suparīkṣitam /

paścādbhavati saṃtāpo brāhmaṇī nakulaṃ yathā //

aparokṣadhano gamyaḥ śrīmānapi nānyatheti nirdiṣṭam /

kandarpaśāstrakāraiḥ kutaḥ kathā luptavibhavasya //

aparṇeyaṃ bhūbhṛdvanamaṭati valkāmbaradharā jaṭālo digvāsāḥ śikhariṇi śivo'yaṃ nivasati /

iti bhrāntyānyo'nyaṃ kṣaṇamilitayoḥ kṣoṇitilaka dviṣaddampatyoste śiva śiva bhavanti praṇatayaḥ //

aparṇaiva latā sevyā vidvadbhiriti me matiḥ /

yayā vṛtaḥ purāṇo'pi sthāṇuḥ sūte'mṛtaṃ phalam //

aparyantasya kālasya kiyānaṃśaḥ śaracchatam /

tanmātraparamāyuryaḥ sa kathaṃ svaptumarhati //

aparyāptabhujāyāmaḥ sakhedo'syāḥ sakhījanaḥ /

śroṇyāṃ kathaṃcit kurute raśanādāmabandhanam //

apavarjitaviplave śucau hṛdayagrāhiṇi maṅgalāspade /

vimalā tava vistare girāṃ matirādarśa ivābhidṛśyate //

apavādādabhītasya samasya guṇadoṣayoḥ /

asadvṛtteraho vṛttaṃ durvibhāvaṃ vidheriva //

apavādo bhaved yena yena vipratyayo bhavet /

narake gamyate yena tad budhaḥ kathamācaret //

apaśaṅkamaṅkaparivartanocitāś calitāḥ puraḥ patimupaitumātmajāḥ /

anuroditīva karuṇena patriṇāṃ virutena vatsalatayaiṣa nimnagāḥ //

apaśāstradhano rājā saṃcayaṃ nādhigacchati /

asthāne cāsya tadvittaṃ sarvameva vinaśyati //

apaśūlaṃ tamāsādya lavaṇaṃ lakṣmaṇānujaḥ /

rurodha saṃmukhīno hi jayo randhraprahāriṇām //

apaśokamanāḥ kuṭumbinīm anugṛhṇīṣva nivāpadattibhiḥ /

svajanāśru kilātisaṃtataṃ dahati pretamiti pracakṣate //

apaścāttāpakṛt samyag anubandhiphalapradaḥ /

adīrghakālo'bhīṣṭaśca praśasto mantra ucyate //

apaśyadbhiriveśānaṃ raṇānnivavṛte gaṇaiḥ /

muhyatyeva hi kṛcchreṣu saṃbhramajvalitaṃ manaḥ //

apaśyadbhirmahāsvādān bhāvān svādvavivekibhiḥ /

kiṃ jñeyamaśanādanyat kṣmāpairandhairivokṣabhiḥ //

apasaraṇameva yuktaṃ maunaṃ vā tatra rājahaṃsasya /

kaṭu raṭati nikaṭavartī vācāṭaṣṭiṭṭibho yatra //

apasarati na cakṣuṣo mṛgākṣī rajaniriyaṃ ca na yāti naiti nidrā /

praharati madano'pi duḥkhitānāṃ bata bahuśo'bhimukhībhavantyapāyāḥ //

apasara pṛthivi samudrāḥ saṃvṛṇutāmbūni bhūdharā namata /

vāmanaharilaghutunde jagatāṃ kalahaḥ sa vaḥ pāyāt //

apasara madhukara dūraṃ parimalabahule'pi ketakīkusume /

iha nahi madhulavalābho bhavati paraṃ dhūlidhūsaraṃ vadanam //

apasara sakhe dūrādasmāt kaṭākṣaviṣānalāt prakṛtiviṣamād yoṣitsarpād vilāsaphaṇābhṛtaḥ /

itaraphaṇinā daṣṭaḥ śakyaścikitsitumauṣadhaiś caṭulavanitābhogigrastaṃ tyajanti hi mantriṇaḥ //

apasāraya ghanasāraṃ kuru hāraṃ dūra eva kiṃ kamalaiḥ /

alamalamāli mṛṇālair iti vadati divāniśaṃ bālā //

apasārasamāyuktaṃ nayajñairdurgamucyate /

apasāraparityaktaṃ durgavyājena bandhanam //

apastaranti pāṣāṇā hyanughnanti hi rākṣasān /

kapayaḥ karma kurvanti kālasya kuṭilā gatiḥ //

apahatya tamastīvraṃ yathā bhātyudare raviḥ /

tathāpahatya pāpmānaṃ bhāti gaṅgājalokṣitaḥ //

apaharati mano me ko'pyayaṃ kṛṣṇacauraḥ praṇataduritacauraḥ pūtanāprāṇacauraḥ /

valayavasanacauro bālagopījanānāṃ nayanahṛdayacauraḥ paśyatāṃ sajjanānām //

apaharati mahattvaṃ prārthanā kiṃ na jāne janayati gurulajjāmityahaṃ kiṃ na vedmi /

tadapi vada vadānyaṃ taṃ sadā pratyahaṃ māṃ jaṭharapiṭharavartī vahnirarthīkaroti //

apaharasi sadā manāṃsi puṃsām atimahatā guṇasaṃparigraheṇa /

na ca bhavasi tathāpyanekacitto hṛtamathavā vivṛṇoti kaḥ parasvam //

apahastitabāndhave tvayā vihitaṃ sāhasamasya tṛṣṇayā /

tadihānaparādhini priye sakhi ko'yaṃ karuṇojjhitakramaḥ //

apahāya śanaiḥ paṭīravāṭīr iha lāṭījanamānaluṇṭhanāya /

samudeti manojarājadhāṭī- paripāṭīpaṭureṣa gandhavāhaḥ //

apahṛtya parasyārthaṃ tena dharmaṃ karoti yaḥ /

sa dātā narakaṃ yāti yasyārthastasya tatphalam //

apahnuvānasya janāya yannijām adhīratāmasya kṛtaṃ manobhuvā /

abodhi tajjāgaraduḥkhasākṣiṇī niśā ca śayyā ca śaśāṅkakomalā //

apāṃ nidhiṃ vāribhirarcayanti dīpena sūryaṃ pratibodhayanti /

tābhyāṃ tayoḥ kiṃ paripūrṇatā syād bhaktyā hi tuṣyanti mahānubhāvāḥ //

apāṃ pravāho gāṅgo'pi samudraṃ prāpya tadrasaḥ /

bhavatyavaśyaṃ tad vidvān nāśrayedaśubhātmakam //

apāṃ mūle līnaṃ kṣaṇaparicitaṃ candanarase muṇālīhārādau kṛtalaghupadaṃ candramasi ca /

muhūrtaṃ viśrāntaṃ sarasakadalīkānanatale priyākaṇṭhāśleṣe nivasati paraṃ śaityamadhunā //

apāṃ vihāre tava hāravibhramaṃ karotu nīre pṛṣadutkarastaran /

kaṭhorapīnoccakucadvayītaṭa- truṭattaraḥ sāravasāravormijaḥ //

apākuru kapolataḥ sakhi bhujaṅgavallīrasaṃ parityaja kucasthalāt truṭitabandhanaṃ kañcukam /

pidhehi daśanacchade daśanajakṣataṃ lākṣayā vadetthamabalāgaṇe gurujane kathaṃ yāsyasi //

apākṛtyāśeṣāṇyapi ca ghanajālāni paritas tamodhūmastomodbhavamalinimānaṃ ca tadanu /

śaraccandraḥ śilpī ratipatimude'sau nijakaraiḥ sudhāsaṃdohārdrairbhuvanabhavanaṃ pāṇḍurayati //

apāṅgatarale dṛśau madhuravakravarṇā giro vilāsabharamantharā gatiratīva kāntaṃ mukham /

iti sphuritamaṅgake mṛgadṛśaḥ svato līlayā tadatra na madodayaḥ kṛtapado'pi saṃlakṣyate //

apāṅgapātairapadeśapūrvair eṇīdṛśāmekaśilānagaryāt /

vīthīṣu vīthīṣu vināparādhaṃ pade pade śṛṅkhalitā yuvānaḥ //

apāṅgasaṃsargi taraṅgitaṃ dṛśor bhruvorarālāntavilāsi vellitam /

visāri romāñcanakañcukaṃ tanos tanoti yo'sau subhage tavāgataḥ //

apāṅgastava tanvaṅgi vicitro'yaṃ bhujaṅgamaḥ /

dṛṣṭamātraḥ sumanasām api mūrchāvidhāyakaḥ //

apāṅgāt pucchamūlaṃ tu tiryagaśvaṃ pramāṇayet /

khurāntāt kakudaṃ yāvad ūrdhvamānena buddhimān //

apātraṃ pātratā yāti yatra pātraṃ na vidyate /

asmin deśe drumo nāsti eraṇḍo'pi drumāyate //

apātravarṣaṇaṃ jātu na kuryāt sadvigarhitam /

apātravarṣaṇāt kiṃ syād anyat kośakṣayādṛte //

apātre pātratābuddhiḥ pātre buddhirapātratā /

ṛṇānubandharūpeṇa dāturutpadyate matiḥ //

apātre ramate nārī girau varṣati vāsavaḥ /

khalamāśrayate lakṣmīḥ prājñaḥ prāyeṇa nirdhanaḥ //

apānaprāṇayoraikyaṃ kṣayo mūtrapurīṣayoḥ /

yuvā bhavati vṛddho'pi satataṃ mūlabandhanāt //

apānena punaḥ kaścit preritaḥ kālarūpiṇā /

niḥśvāsocchvāsakṛdvāti japan haṃsetyaharniśam //

apāpaghanasaṃvṛteraviśadasmitātyunnamat samastanarasādaragrahaṇataḥ kṛtārthapriyā /

ratirmanasi jāyate yadi kadāpi śauryāśrayā tadaiva sakalaṃ januḥ saphalamevamāhātmabhūḥ //

apāpāstatkulīnāśca mānayanti svakān hitān /

eṣa prāyo narendrāṇāṃ śaṅkanīyastu śobhanaḥ //

apāmudvṛttānāṃ nijamupadiśantyā sthitipadaṃ dadhatyā śālīnāmavanatimudāre sati phale /

mayūrāṇāmugraṃ viṣamiva harantyā madamaho kṛtaḥ kṛtsnasyāyaṃ vinaya iva lokasya śaradā //

apāyakalitā manurjagati sāpadaḥ sampado vinaśvaramidaṃ sukhaṃ viṣayajaṃ śriyaścañcalāḥ /

bhavanti jarasārasāstaralalocanā yoṣitas tadapyayamaho janastapasi no pare rajyati //

apāyasaṃdarśanajāṃ vipattim upāyasaṃdarśanajāṃ ca siddhim /

medhāvino nītividhiprayuktāṃ puraḥ sphurantīmiva darśayanti //

apāyi muninā purā punaramāyi maryādayā atāri kapinā purā punaradāhi laṅkāriṇā /

amanthi muravairiṇā punarabandhi laṅkāriṇā kva nāma vasudhāpate tava yaśo'mbudhiḥ kvāmbudhiḥ //

apāraḥ pāthodhiḥ pulinapadavī yojanaśataṃ nirālambo mārgo viyati kila śūnyā daśa diśaḥ /

itīvāyaṃ kīraḥ katipayapadānyeva gagane muhurbhrāmyan bhrāmyan patati guṇavṛkṣe punarapi //

apārapulinasthalībhuvi himālaye mālaye nikāmavikaṭonnate duradhirohaṇe rohaṇe /

mahatyamarabhūdhare gahanakandare mandare bhramanti na patantyaho pariṇatā bhavatkīrtayaḥ //

apārasaṃsārasamudramadhye saṃmajjato me śaraṇaṃ kimasti /

guro dayālo kṛpayā vadaitad viśveśapādāmbujadīrghanaukā //

apāre kāvyasaṃsāre kavireva prajāpatiḥ /

yathā vai rocate viśvaṃ tathedaṃ parivartate //

apāre pāthodhau kimiti satimigrāhagahane nilīya śrīnāthaḥ svapiti bhujage śaṅkita iva /

kimetāvadbhirvā bhavatu kila sarvātiśayitaḥ śriyā saṃśliṣṭāṅko vyapagatabhayaṃ ko nivasatu //

apārairvyāpārairahariha nayanto'śanadaśā- svatha snātāḥ saṃdhyāṃ vidadhati na jātu svasamaye /

tyajantaḥ svāṃ vṛttiṃ dvijakulabhavā grāmagaṇakī- bhavanto hantāmī kathamapi ca jīvanti bahavaḥ //

apārthakamanāyuṣyaṃ goviṣāṇasya bhakṣaṇam /

dantāśca parighṛṣyante rasaścāpi na labhyate //

apārthetarayuktānāṃ vyāsasaṃgrahaśālinām /

api gopālagītānāṃ niveśo nigamādiṣu //

apāstapātheyasudhopayogais tvaccumbinaiva svamanorathena /

kṣudhaṃ ca nirvāpayatā tṛṣaṃ ca svādīyasādhvā gamitaḥ sukhaṃ taiḥ //

apāstapāthoruhi śāyitaṃ kare karoti līlākamalaṃ kimānanam /

tanoṣi hāraṃ kiyadasruṇaḥ sravair adoṣanirvāsitabhūṣaṇe hṛdi //

apāstastārābhirvidhana iva kāmī yuvatibhir madhucchatracchāyāṃ spṛśati śaśalakṣmā pariṇataḥ /

ayaṃ prācīkarṇābharaṇaracanāśokakusuma- cchaṭālakṣmīcauraḥ kalayati raviḥ pūrvamacalam //

apāsya lakṣmīharaṇotthavairitām acintayitvā ca tadadrimanthanam /

dadau nivāsaṃ haraye mahodadhir vimatsarā dhīradhiyāṃ hi vṛttayaḥ //

api kalpānilasyaiva taraṅgasya mahodadheḥ /

śakyate prasaro roddhuṃ nānuraktasya cetasaḥ //

api kāpuruṣo bhīruḥ syāccennṛpatisevakaḥ /

tathāpi na parābhūtiṃ janādāpnoti mānavaḥ //

api kāpuruṣo bhīruḥ syāccennṛpatisevakaḥ /

yadāpnoti phalaṃ lokāt tasyāṃśamapi no guṇī //

api kāpuruṣo mārge dvitīyaḥ kṣemakārakaḥ /

karkaṭena dvitīyena jīvitaṃ parirakṣitam //

api kālasya yaḥ kālaḥ so'pi kālamapekṣate /

kartuṃ jaganti hantuṃ vā kālastena jagatprabhuḥ //

api kīrtyarthamāyānti nāśaṃ sadyo'timāninaḥ /

na cecchantyayaśomiśram apyevānantyamāyuṣaḥ //

api kuñjarakarṇāgrād api pippalapallavāt /

api vidyudvilasitād vilolaṃ lalanāmanaḥ //

api kriyārthaṃ sulabhaṃ samitkuśaṃ jalānyapi snānavidhikṣamāṇi te /

api svaśaktyā tapasi pravartase śarīramādyaṃ khalu dharmasādhanam //

api ghorāparādhasya dharmamāśritya tiṣṭhataḥ /

sa hi pracchādyate doṣaḥ śailo meghairivāsitaiḥ //

api cāpyaphalaṃ karma paśyāmaḥ kurvato janān /

nānyathā hyabhijānanti vṛttiṃ loke kathaṃcana //

api cintāmaṇiścintāpariśramamapekṣate /

idaṃ tvacintitaṃ manye kṛtamāścaryamāryayā //

api cet sudurācāro bhajate māmananyabhāk /

sādhureva sa mantavyaḥ samyag vyavasito hi saḥ //

api cedasi pāpebhyaḥ sarvebhyaḥ pāpakṛttamaḥ /

sarvaṃ jñānaplavenaiva vṛjinaṃ saṃtariṣyasi //

api janakasutāyāstacca taccānurūpaṃ sphuṭamiha śiśuyugme naipuṇonneyamasti /

nanu punariva tanme gocarībhūtamakṣṇor abhinavaśatapatraśrīmadāsyaṃ priyāyāḥ //

api jalakaṇān payodher dūrādāhṛtya jāyate jaladaḥ /

nikaṭād ghaṭānapi śataṃ samīharan vārihāryeva //

api tadvapuṣi prasarpator gamite kāntijharairagādhatām /

smarayauvanayoḥ khalu dvayoḥ plavakumbhau bhavataḥ kucāvubhau //

api taruvanānyūṣmāyante tapatyapi yāminī dahati sarasīvāto'pyeṣa jvalanti jalānyapi /

iti samadhikaṃ grīṣme bhīṣme na puṇyavatāṃ bhayaṃ malayajarasairdigdhaṃ labdhvā vadhūstanamaṇḍalam //

api turagasamīpādutpatantaṃ mayūraṃ na sa rucirakalāpaṃ bāṇalakṣyīcakāra /

sapadi gatamanaskaścitramālyānukīrṇe rativigalitabandhe keśapāśe priyāyāḥ //

api tejo nidhirhanta patito yadi jāyate /

surataṃ kimivāsmākam iti kokairviyujyate //

api tvayā kairaviṇi vyadhāyi mudhā sudhābandhuni bandhubhāvaḥ /

janāpavādaḥ paritaḥ prayātaḥ samāgamo hanta na jātu jātaḥ //

api dalanmukule bakule yayā padamadhāyi kadāpi na tṛṣṇayā /

ahaha sā sahasā vidhure vidhau madhukarī badarīmanuvartate //

api dinamaṇireṣa kleśitaḥ śītasaṃghair atha niśi nijabhāryāṃ gāḍhamāliṅgya dorbhyām /

svapiti punarudetuṃ sālasāṅgastu tasmāt kimu na bhavatu dīrghā yāminī kāminīyam //

api dorbhyāṃ paribaddhā baddhāpi guṇairanekadhā nipuṇaiḥ /

nirgacchati kṣaṇādiva jaladhijalotpattipicchilā lakṣmīḥ //

api nadatha nikāmaṃ dardurāḥ kiṃ suvarṇa- dyutibharamupanītā nūtanairvāripūraiḥ /

ayamaciravināśī śocanīyastu bhāvī sa ciramavaṭasīmni prācya eva krayo vaḥ //

api nāma sa dṛśyeta puruṣātiśayo bhuvi /

garvocchūnamukhā yena dhanino nāvalokitāḥ //

api nityānandamayaṃ sahaḥ śriyaṃ vahati saṃtataṃ hṛdaye /

kaḥ sādhāraṇapuruṣaḥ prabhavatvenāmanādarttum //

api nipuṇataramadhītaṃ durvinayārūḍhacetasaḥ puṃsaḥ /

maṇiriva phaṇiphaṇavartī prabhavati śokāya lokānām //

api nirmuktabhogena svāntaḥsthaviṣayekṣayā /

asadbhāvāya jāyeta jihmagena sahāsikā //

api pañcaśataṃ daṇḍyān daṇḍayet pṛthivīpatiḥ /

abhāve pañca kāyasthān ekaṃ vā svarṇakārakam //

api pañcaśataṃ śūrā mṛdnanti mahatīṃ camūm /

athavā pañca ṣaṭ sapta vijayante'nivartinaḥ //

api putraiḥ kalatrairvā prāṇān rakṣeta paṇḍitaḥ /

vidyamānairyatastaiḥ syāt sarvaṃ bhūyo'pi dehinām //

api pauruṣamādeyaṃ śāstraṃ cedyuktibodhakam /

anyattvārṣamapi tyājyaṃ bhāvyaṃ nyāyyaikasevinā //

api pragalbhalalanākaṭākṣacapalāḥ śriyaḥ /

sanmantripraṇidhānena ciraṃ tiṣṭhanti bhūbhujām //

api prājyaṃ rājyaṃ tṛṇamiva parityajya sahasā viloladvānīraṃ tava janani tīraṃ śritavatām /

sudhātaḥ svādīyaḥ salilamidamātṛpti pibatāṃ janānāmānandaḥ parihasati nirvāṇapadavīm //

api prāṇasamāniṣṭān pālitāṃllālitānapi /

bhṛtyān yuddhe samutpanne paśyecchuṣkamivendhanam //

api bandhutayā nārī bahuputrā guṇairyutā /

śocyā bhavatisā nārī patihīnā tapasvinī //

api brahmaparānandādidamapyadhikaṃ dhruvam /

jahāra nāradādīnāṃ cittāni kathamanyathā //

api brahmavadhaṃ kṛtvā prāyaścittena śudhyati /

tadarthena vicīrṇena na kathaṃcitsuhṛddruhaḥ //

api bhujalatotkṣepādasyāḥ kṛtaṃ parirambhaṇaṃ priyasahacarīkrīḍālāpe śrutā api sūktayaḥ /

navapariṇayavrīḍāvatyā mukhonnatiyatnato- 'pyalasavalitā tiryagdṛṣṭiḥ karoti mahotsavam //

api bhogiṣu maṇidhāriṇa eva nihaṃsi natu yaddviṣo'pi parān /

tattava garuḍa sthāne dānavasaṃhārivāhasya //

api bhrātā suto'rghyo vā śvaśuro mātulo'pi vā /

nādaṇḍyo nāma rājño'sti dharmādvicalitaḥ svakāt //

api mandatvamāpanno naṣṭo vāpīṣṭadarśanāt /

prāyeṇa prāṇināṃ bhūyo duḥkhavego'dhiko bhavet //

api maraṇamupaiti sā mṛgāṅke vilasati kaiva kathā rasāntarasya /

ayi kathamadhunā dadhāti śāntiṃ viṣamaśarajvaratīvradehadāhaḥ //

api mānuṣyakaṃ labdhvā bhavanti jñānino na ye /

paśutaiva varā teṣāṃ pratyavāyāpravartanāt //

api mārdavabhāvena gātraṃ saṃlīya buddhimān /

ariṃ nāśayate nityaṃ yathā vallī mahādrumam //

api mudamupayānto vāgvilāsaiḥ svakīyaiḥ parabhaṇitiṣu toṣaṃ yānti santaḥ kiyantaḥ /

nijaghanamakarandasyandapūrṇālavālaḥ kalaśasalilasekaṃ nehate kiṃ rasālaḥ //

api mṛgapatinā karīndrakumbha- sthaladalanodgatapauruṣeṇa yasya /

bhayacakitadṛśā pranaṣṭamuccaiḥ sa hi śarabhīkularājacakravartī //

api mṛdvyā girā labhyaḥ sadā jāgartyatandritaḥ /

nāsti dharmasamo bhṛtyaḥ kiṃciduktastu dhāvati //

api merūpamaṃ prājñam api śūramapi sthiram /

tṛṇīkaroti tṛṣṇaikā nimeṣeṇa narottamam //

api yatsukaraṃ karma tadapyekena duṣkaram /

biśeṣato'sahāyena kimu rājyaṃ mahodayam //

api rājyādapi svargād apīndorapi mādhavāt /

api kāntākucasparśāt saṃtoṣaḥ paramaṃ sukham //

api lapitumahaṃ na hanta śaktas tava purataḥ paritāpamāyatākṣyāḥ /

śiva śiva rasanā yato na yatnād api yatate nijadāhaśaṅkayeva //

api lalitasuguṇaveṇiḥ sālaṃkārāpi yā suvarṇāpi /

raghutilaka vihīnā ced vāṇī ramaṇīva naiva kalyāṇī //

api vajreṇa saṃgharṣam api padbhyāṃ parābhavam /

sahante guṇalobhena ta eva maṇayo yadi //

api vaṭataroḥ spardhāṃ bījena sarṣapa sāṃprataṃ pariṇamasi yo muṣṭiḥ śākaṃ sati sthalasauṣṭhave /

jaṭharakuharakrīḍadviśvo yadekadalodare pralayaśiśuko devaḥ śiśye pureti ha śuśrumaḥ //

api varṣaśataṃ sthitvā sadā kṛtrimarāgiṇī /

veśyā śukīva niḥśvāsā niḥsaṅgebhyaḥ palāyate //

api vidhiḥ kusumāni tavāśugān smara vidhāya na nirvṛtimāptavān /

adita pañca hi te sa niyamya tāṃs tadapi tairbata jarjaritaṃ jagat //

api vīryotkaṭaḥ śatrur yato bhedena sidhyati /

tasmād bhedaḥ prayoktavyaḥ śatrūṇāṃ vijigīṣuṇā //

api vetti ṣaḍakṣarāṇi ced upadeṣṭuṃ śitikaṇṭhamicchati /

vasanāśanamātramasti ced dhanadādapyatiricyate khalaḥ //

api śāradacandrikā yadīyāṃ tulanāṃ gacchati duṣkaraistapobhiḥ /

na taṭuñjhati mānasaṃ madīyaṃ hasitaṃ khañjanamañjulocanāyāḥ //

api śāstreṣu kuśalā lokācāravivarjitāḥ /

sarve te hāsyatāṃ yānti yathā te mūrkhapaṇḍitāḥ //

api śiśirataropacārayogyaṃ dvitayamidaṃ yugapanna sahyameva /

jaraṭhitaravidīdhitiśca kālo dayitajanena samaṃ ca viprayogaḥ //

api śroṇibharasvairāṃ dhartuṃ tāmaśakanna saḥ /

tadaṅgasaṅgajastambho gajastambhorudorapi //

api saṃtāpaśamanāḥ śuddhāḥ surabhiśītalāḥ /

bhujaṅgasaṅgājjāyante bhīṣaṇāścandanadrumāḥ //

api saṃpūrṇatāyuktaiḥ kartavyāḥ suhṛdo budhaiḥ /

nadīśaḥ paripūrṇo'pi candrodayamapekṣate //

api saṃbhṛtasya satataṃ riktatvaṃ bibhrato visarjanataḥ /

udarasyodārasya ca kevalamākārato bhedaḥ //

api satpathaniṣṭhānām āśāḥ pūrayatāmapi /

agastyavṛttirmeghānāṃ hanta mālinyakāraṇam //

api sa divasaḥ kiṃ syādyatra priyāmukhapaṅkaje madhu madhukarīvāsmaddṛṣṭirvikāsini pāsyati /

tadanu ca mṛdusnigdhālāpakramāhitanarmaṇaḥ suratasacivairaṅgaiḥ saṅgo mamāpi bhaviṣyati //

api sarvavido na rājate vacanaṃ śrotari bodhavarjite /

api bhartari naṣṭalocane viphalaḥ kiṃ na kalatravibhramaḥ //

api sahavasatāmasatāṃ jalaruhajalavadbhavatyasaṃśleṣaḥ /

dūre'pi satāṃ vasatāṃ prītiḥ kumudenduvad bhavati //

api sāgaraparyantā vicetavyā vasundharā /

deśo hyaratnimātro'pi nāsti daivajñavarjitaḥ //

api subhagaṃ tava vadanaṃ paśyati subhage yadā yadā candraḥ /

glāyati hanta pidhatte sapadi mukhaṃ svaṃ payodāntaḥ //

api sthānuvadāsīta śuṣyan parigataḥ kṣudhā /

na tvevānātmasaṃpannād vṛttimīheta paṇḍitaḥ //

api syāt pitṛhā vairī so'pi dānavilobhitaḥ /

gatvā viśvāsabhāvaṃ sa śatrorātmānamarpayet //

api svamasvapnamasūṣupannamī parasya dārānanavaitumeva mām /

svayaṃ duradhvārṇavanāvikāḥ kathaṃ spṛśantu vijñāya hṛdāpi tādṛśīm //

api svalpataraṃ kāryaṃ yadbhavet pṛthivīpateḥ /

tanna vācyaṃ sabhāmadhye provācedaṃ bṛhaspatiḥ //

api svalpamasatyaṃ yaḥ puro vadati bhūbhujām /

devānāṃ ca vināśaḥ syād dhruvaṃ tasya gurorapi //

api svaiḥ sarvasvaiḥ punarapadhanaiḥ kairapi dhanaiḥ paritrāṇaiḥ prāṇairyadapi ca vidheyaṃ parahitam /

tadadyaitacchabdāt parabhṛta bhavatyeva bhavatas tataḥ śabdālasyaṃ kathamapi nirasyaṃ kṣaṇamapi //

apīḍayan balaṃ śatrūñ jigīṣurabhiṣeṇayet /

sukhasādhyaṃ dviṣāṃ sainyaṃ dīrghaprayāṇapīḍitam //

apītakṣībakādambam asaṃmṛṣṭāmalāmbaram /

aprasāditaśuddhāmbu jagadāsīnmanoharam //

aputratvaṃ bhavacchreyo na tu syādviguṇaḥ sutaḥ /

jīvannapyavinīto'sau mṛta eva na saṃśayaḥ //

aputrasya gatirnāsti svargo naiva ca naiva ca /

tasmāt putramukhaṃ dṛṣṭvā bhavet paścāddhi tāpasaḥ //

aputrasya gṛhaṃ śūnyaṃ diśaḥ śūnyāstvabāndhavāḥ /

mūrkhasya hṛdayaṃ śūnyaṃ sarvaśūnyā daridratā //

aputrasya gṛhaṃ śocyaṃ śocyaṃ rājyamarājakam /

nirāhārāḥ prajāḥ śocyā śocyaṃ maithunamaprajam //

apunardehiśabdārtham apratyupakṛtikṣamam /

arthinaṃ kurute kaścit punarāvṛttivarjitam //

apuṣyata ghanāvalī bhuvanajīvanairyatkarair avardhyata sudhārucirbahubudhālisaṃtarpaṇaḥ /

tamandhatamasacchidaṃ ravimavekṣya jājvalyase tvameva ravikāntatāmayasi hanta kiṃ kurmahe //

apūjitaivāstu girīndrakanyā kiṃ pakṣapātena manobhavasya /

yadyasti dūtī sarasoktidakṣā dāsaḥ patiḥ pādatale vadhūnām //

apūjito'tithiryasya gṛhādyāti viniḥśvasan /

gacchanti pitarastasya vimukhāḥ saha daivataiḥ //

apūjyā yatra pūjyante pūjyānāṃ tu vimānanā /

trīṇi tatra pravartante durbhikṣaṃ maraṇaṃ bhayam //

apūjyā yatra pūjyante pūjyānāmapyamānanā /

tava daivakṛto daṇḍaḥ sadyaḥ patati dāruṇaḥ //

apūrṇe naiva martavyaṃ saṃpūrṇe naiva jīvati /

tasmāddhairyaṃ vidhātavyaṃ hantavyā paravāhinī //

apūrvaṃ cauryamabhyastaṃ tvayā cañcalalocane /

divāpi jāgratāṃ puṃsāṃ ceto harasi dūrataḥ //

apūrvaṃ yadvastu prathayati vinā kāraṇakalāṃ jagad grāvaprakhyaṃ nijarasabharāt sārayati ca /

kramāt prakhyopākhyāprasarasubhagaṃ bhāsayati tat sarasvatyāstattvaṃ kavisahṛdayākhyaṃ vijayate //

apūrvaḥ ko'pi kopāgniḥ sajjanasya khalasya ca /

ekasya śāmyati snehād vardhate'nyasya vāritaḥ //

apūrvaḥ ko'pi kośo'yaṃ vidyate tava bhārati /

vyayato vṛddhimāyāti kṣayamāyāti saṃcayāt //

apūrvaḥ ko'pi tanvaṅgyā mama mārgaḥ pradarśitaḥ /

yogaṃ cintayato yena rāga eva vivardhate //

apūrvakarmacaṇḍālam api mugdhe vimuñca mām /

śritāsi candanabhrāntyā durvipākaṃ viṣadrumam //

apūrvadeśādhigame yuvarājābhiṣecane /

putrajanmani vā mokṣo bandhanasya vidhīyate //

apūrvamadhurāmodapramoditadiśastataḥ /

āyayurbhṛṅgamukharāḥ śiraḥ śekharaśālinaḥ //

apūrvayeva tatkālasamāgamasakāmayā /

dṛṣṭena rājan vapuṣā kaṭākṣairvijayaśriyā //

apūrvā rasanāvyālī khalānanabileśayā /

karṇamūle daśatyanyaṃ haratyanyasya jīvitam //

apūrvāhlādadāyinya uccaistarapadāśrayāḥ /

atimohāpahāriṇyaḥ sūktayo hi mahīyasām //

apūrviṇā na kartavyaṃ karma loke vigarhitam /

kṛtapūrviṇastu tyajato mahān dharma iti śrutiḥ //

apūrveyaṃ dhanurvidyā bhavatā śikṣitā kutaḥ /

mārgaṇaughaḥ samāyāti guṇo jāti digantaram //

apūrvo dṛśyate vahniḥ kāminyāḥ stanamaṇḍale /

dūrato dahate gātraṃ gātralagnaḥ suśītalaḥ //

apūrvo bhāti bhāratyāḥ kāvyāmṛtaphale rasaḥ /

carvaṇe sarvasāmānye svāduvit kevalaṃ kaviḥ //

apūrvo'yaṃ kānte jvalati mukhadīpastava ciraṃ tamo draṣṭ ṇāṃ yo janayatitarāṃ yāti sutano /

adhastādyatreyaṃ bata surabhidhūmālakatatir yadīyā vārtaiva jvalayati pataṃgāniva janān //

apūrvo'yaṃ dhanurvedo manmathasya mahātmanaḥ /

śarīramakṣataṃ kṛtvā bhinattyantargataṃ manaḥ //

apūrvo'yaṃ panthāḥ śiva tava vibhutvasya katamo jagadbandho yatte padayugamakāmaṃ praṇamatām /

prayāti pradhvaṃsaṃ na khalu duritaṃ kevalamidaṃ ciropāttaṃ sadyaḥ sukṛtamapi sarvaṃ vigalati //

apūrvo'yaṃ mayā dṛṣṭaḥ kāntaḥ kamalalocane /

śo'ntaraṃ yo vijānāti sa vidvannātra saṃśayaḥ //

apṛcchaṃ putradārādīṃs tairukto'haṃ raghattama /

pāpaṃ tavaiva tatsarvaṃ vayaṃ tu phalabhāginaḥ //

apṛṣṭastasya na brūyād yaśca necchet parābhavam /

eṣa eva satāṃ dharmo viparīto'satāṃ mataḥ //

apṛṣṭastu naraḥ kiṃcid yo brūte rājasaṃsadi /

na kevalamasaṃmānaṃ labhate ca viḍambanām //

apṛṣṭena na vaktavyaḥ sacivena vipaścitā /

nānuśiṣyādapṛcchantaṃ mahadetaddhi sāhasam //

apṛṣṭenāpi vaktavyaṃ sacivenātra kiṃcana /

pṛṣṭena tu viśeṣeṇa vācyaṃ pathyaṃ mahīpateḥ //

apṛṣṭo'trāpradhāno yo brūte rājñaḥ puraḥ kudhīḥ /

na kevalamasaṃmānaṃ labhate ca viḍambanam //

apṛṣṭvaiva bhavenmūḍhajñānaṃ manasi cintanāt /

apūrṇaḥ kurute śabdaṃ na pūrṇaḥ kurute ghaṭaḥ //

apekṣante na ca snehaṃ na pātraṃ na daśāntaram /

sadā lokahitāsaktā ratnadīpā ivottamāḥ //

apetāḥ śatrubhyo vayamiti viṣādo'yamaphalaḥ pratīkārastveṣāmaniśamanusaṃdhātumucitaḥ /

jarāsaṃdhādbhagnaḥ saha halabhṛtā dānavaripur jaghānainaṃ paścānna kimanilasūnuḥ priyasakhaḥ //

apehi hṛdayādvā me vāme darśanamehi vā /

adūravirahotkaṇṭhāduḥkhaṃ duḥkena sahyate //

apyakhilālaṃkārā- nākalayanto'pi rasavidaścitram /

kalayanti sarasakāvye nālaṃkāraṃ kadācidapi //

apyagraṇīrmantrakṛtāmṛṣīṇāṃ kuśāgrabuddhe kuśalī guruste /

yatastvayā jñānamaśeṣamāptaṃ lokena caitanyamivoṣṇaraśmeḥ //

apyatiśayitamanarthaṃ śamayatyarthaṃ samarpayan nṛpatiḥ /

tamanarpayan nirarthaṃ prāṇena samaṃ parityajatyartham //

apyatyucco bhūmisamaḥ pārthivo'pi na pārthivaḥ /

mānārthaṃ jīvitaṃ tasya kṛte māne na jīvati //

apyanārabhamāṇasya vibhorutpāditāḥ paraiḥ /

vrajanti guṇatāmarthāḥ śabdā iva vihāyasaḥ //

apyanāvarjitāḥ svena phalarāgeṇa saṃnatāḥ /

arbhakairapi gṛhyante sādhusaṃtānaśākhinaḥ //

apyanekairupacitair durvinītaiḥ sutairalam /

nidarśanaṃ dhārtarāṣṭrāḥ śataṃ duryodhanādayaḥ //

apyabhīṣṭā na labhyante saṃtyaktā na tyajanti ca /

vāsanā iva saṃsāre mohanaikaparāḥ striyaḥ //

apyaśakyaṃ tvayā dattaṃ duḥkhaṃ śakyantarātmani /

bāṣpo vāhīkanārīṇāṃ vegavāhī kapolayoḥ //

apyākarasamutpannamaṇijātirasaṃskṛtā /

jātarūpeṇa kalyāṇi na hi saṃyogamarhati //

apyātmano vināśaṃ gaṇayati na khalaḥ paravyasanahṛṣṭaḥ /

prāyo mastakanāśe samaramukhe nṛtyati kabandhaḥ //

apyāpatsamayaḥ sādhoḥ prayāti ślāghanīyatām /

vidhorvidhuṃtudāskandavipatkālo'pi sundaraḥ //

apyāmīlitapaṅkajāṃ kamalinīmapyullasatpallavāṃ vāsantīmapi saudhabhittipatitāmātmapraticchāyikām /

manvānaḥ prathamaṃ priyeti pulakasvedaprakampākulaṃ prītyāliṅgati nāsti seti na punaḥ khedottaraṃ mūrcchati //

apyutkaṭe ca raudre ca śatrau yasya na hīyate /

dhairyaṃ prāpte mahīpasya na sa yāti parābhavam //

apyunnatapadārūḍhaḥ pūjyān naivāpamānayet /

nahuṣaḥ śakratāṃ prāpya cyuto'gastyāvamānanāt //

apyunmattāt pralapato bālācca parisarpataḥ /

sarvataḥ sāramādadyād aśmabhya iva kāñcanam //

apyupāyaistribhistāta yo'rthaḥ prāptuṃ na śakyate /

tasya vikramakālāṃstān yuktānāhurmanīṣiṇaḥ //

apyuddāmavyasanasaraṇeḥ saṃgame kāmukānāṃ bhadraṃ bhadre bhuvanajayinastvatkalākaulaśasya /

apyutsāhapracurasuhṛdaḥ kāmakelīnivāsāḥ prauḍhotsāhāstava suvadane svastimanto vilāsāḥ //

apyekavaṃśajanuṣoḥ paśyata pūrṇatvatucchatābhājoḥ /

jyākārmukayoḥ kaścid guṇabhūtaḥ kaścidapi bhartā //

apyetadrajanīmayaṃ jagadatho nidrāmayī sā niśā nidrā svapnamayī bhavedatha ca sa svapno mṛgākṣīmayaḥ /

seyaṃ mānamayī mama priyatamā taccāṭuceṣṭāmayo mādṛk kveti samīhitaikavidhaye saṃkalpa tubhyaṃ namaḥ //

apyeva dahanaṃ spṛṣṭvā vane tiṣṭhanti pādapāḥ /

rājadoṣaparāmṛṣṭās tiṣṭhante nāparādhinaḥ //

apyautsukye mahati dayitaprārthanāsu pratīpāḥ kāṅkṣantyo'pi vyatikarasukhaṃ kātarāḥ svāṅgadāne /

ābādhyante na khalu madanenaiva labdhāntaratvād ābādhante manasijamapi kṣiptakālāḥ kumāryaḥ //

aprakaṭavartitastana- maṇḍalikānibhṛtacakradarśinyaḥ /

āveśayanti hṛdayaṃ smaracaryāguptayoginyaḥ //

aprakaṭīkṛtaśaktiḥ śakto'pi janāt tiraskriyāṃ labhate /

nivasannantardāruṇi laṅghyo vahnirna tu jvalitaḥ //

apragalbhasya yā vidyā kṛpaṇasya ca yaddhanam /

yacca bāhubalaṃ bhīror vyarthametat trayaṃ bhuvi //

apragalbhāḥ padanyāse jananīrāgahetavaḥ /

santyeke bahulālāpāḥ kavayo bālakā iva //

apraṇodyo'tithiḥ sāyaṃ sūryoḍho gṛhamedhinā /

kāle prāptastvakāle vā nāsyānaśnan gṛhe vaset //

apraṇādyo'tithiḥ sāyaṃ sūryoḍho gṛhamedhinām /

pūjayā tasya devatvaṃ prayānti gṛhamedhinaḥ //

apratikṛtyātmānaṃ sahasānartheṣu na pravarteta /

śirasi dhṛte'mṛtakiraṇe viṣamaghasadviṣamanetro'pi //

apratibuddhe śrotari vakturvākyaṃ prayāti vaiphalyam /

nayanavihīne bhartari lāvaṇyamiveha khañjanākṣīṇām //

apratiṣṭhāśca ye kecid adharmaśaraṇāśca ye /

teṣāṃ pratiṣṭhā gaṅgeha śaraṇaṃ śarma varma ca //

apratyakṣāṇi śāstrāṇi vivādastatra kevalam /

pratyakṣaṃ jyautiṣaṃ śāstraṃ candrārkau yatra sākṣiṇau //

apratyākalitaprabhāvavibhave sarvāśrayāmbhonidhau vāso nālpatapaḥphalaṃ yadaparaṃ doṣo'yameko mahān /

śambūko'pi yadatra durlabhatarai ratnairanarghaiḥ saha spardhāmekanivāsakāraṇavaśādekāntato vāñchati //

apradātā samṛddho'sau daridraśca mahāmanāḥ /

aśrutaśca samunnaddhas tamāhurmūḍhacetasam //

apradīpā yathā rātrir anādityaṃ yathā nabhaḥ /

tathāsāṃvatsaro rājā bhramatyandha ivādhvani //

apradhānaḥ pradhānaḥ syāt pārthivaṃ yadi sevate /

pradhāno'pyapradhānaḥ syād yadi sevāvivarjitaḥ //

aprabhūtamatanīyasi tanvī kāñcidhāmni pihitaikataroru /

kṣaumamākulakarā vicakarṣa krāntapallavamabhīṣṭatamena //

apramattaśca yo rājā sarvajño vijitendriyaḥ /

kṛtajño dharmaśīlaśca sa rājā tiṣṭhate ciram //

apramatte'pi puruṣe hitakāryāvalambini /

daivamunmārgarasikam anyathaiva pramadyate //

apramādaśca kartavyas tvayā rājñaḥ samāśraye /

tvadīyasya śarīrasya vayaṃ bhāgyopajīvinaḥ //

aprasannamaparāddhari patyau kopadīptamurarīkṛtadhairyam /

kṣālitaṃ nu śamitaṃ nu vadhūnāṃ drāvitaṃ nu hṛdayaṃ madhuvāraiḥ //

aprasādo'nadhiṣṭhānaṃ deyāṃśaharaṇaṃ ca yat /

kālayāpo'pratīkāras tad vairāgyasya kāraṇam //

aprastāvastutibhiraniśaṃ karṇaśūlaṃ karoti svaṃ dāridryaṃ vadati vasanaṃ darśayatyeva jīrṇam /

chāyābhūtaścalati na puraḥ pārśvayornaiva paścān niḥsvaḥ khedaṃ diśati dhanināṃ vyādhivadduścikitsyaḥ //

aprākṛtaḥ sa kathamastu na vismayāya yasminnuvāsa karuṇā ca kṛtajñatā ca /

lakṣmīśca sāttvikaguṇajvalitaṃ ca tejo dharmaśca mānavinayau ca parākramaśca //

aprākṛtasya cāritātiśayasya bhāvair atyadbhutairmama hṛtasya tathāpyanāsthā /

ko'pyeṣa vīraśiśukākṛtiraprameya- sāmarthyasārasamudāyamayaḥ padārthaḥ //

aprākṛtasyāhavadurmadasya nivāryamasyāstrabalena vīryam /

alpīyaso'pyāmayatulyavṛtter mahāpakārāya riporvivṛddhiḥ //

aprājñena ca kātareṇa ca guṇaḥ syād bhaktiyuktena kaḥ prajñāvikramaśālino'pi hi bhavet kiṃ bhaktihīnāt phalam /

prajñāvikramabhaktayaḥ samuditā yeṣāṃ guṇā bhūtaye te bhṛtyā nṛpateḥ kalatramitare saṃpatsu cāpatsu ca //

aprāptakālaṃ vacanaṃ bṛhaspatirapi bruvan /

labhate buddhyavajñānam avamānaṃ ca bhārata //

aprāptakālavacanaṃ bṛhaspatirapi bruvan /

prāpnuyād buddhiśaithilyam apamānaṃ ca śāśvatam //

aprāptakālo yo mūrkho haset svecchānusārataḥ /

prāpnuyād buddhyavajñānaṃ sabhāyāṃ caiva śāśvatam //

aprāptakelisukhayoratimānaruddha- saṃdhānayo rahasi jātaruṣorakasmāt /

yūnormitho'bhilaṣatoḥ prathamānunītiṃ bhāvāḥ prasādapiśunāḥ kṣapayanti nidrām //

aprāptapuṣpodgamavibhramaiva ruddhā bhujaṅgena tathā yatheyam /

na śakyate spraṣṭumapīhamānair āmodinī candanaśākhikeva //

aprāptaprathamāvakartanaruṣā vyānamramūkībhavad- vakreṣvanyaśiraḥsu yasya dahane chinnaṃ śiro juhvataḥ /

uccārya svayameva mantramakaronnāsyāhamityātmanas tyāgaṃ paṅktimukhaḥ sa vikramasuhṛdvīraḥ kathaṃ varṇyate //

aprāptayauvanā nārī na kāmāya na śāntaye /

saṃprāpte ṣoḍaśe varṣe gardabhī cāpsarāyate //

aprāptavallabhasamāgamanādhikāyāḥ sakhyāḥ puro'tra nijacittavinodabuddhyā /

ālāpaveṣagatihāsyavikatthanādyaiḥ prāṇeśvarānukṛtimākalayanti līlām //

aprāpye'pi yathā kāme dharme cintā na kiṃ tathā /

alābhe'pi dvayorekā bhayadā śivadāparā //

aprāpyeṣurudāsitāsiraśanerārāt kutaḥ śaṅkutaś cakravyutkramakṛt parokṣaparaśuḥ śūlena śūnyā yayā /

mṛtyurdaityapateḥ kṛtaḥ sa sadṛśaḥ pādāṅgulīparvataḥ pārvatyā pratipālyatāṃ tribhuvanaṃ niḥśalyakalyaṃ tayā //

aprāmāṇyaṃ ca vedānāṃ śāstrāṇāṃ cātilaṅghanam /

sarvatra cānavasthānam etannāśanamātmanaḥ //

aprārthanamasaṃsparśam asaṃdarśanameva ca /

puruṣasyeha niyamo bhavedrāgaprahāṇaye //

aprārthitaṃ yathā duḥkhaṃ tathā sukhamapi svayam /

prāṇinaṃ pratipadyeta sarvaṃ niyatiyantritam //

apriyaṃ na hi bhāṣeta na virudhyeta kenacit /

kāryasiddhiṃ samīheta kāryabhraṃśo hi mūrkhatā //

apriyaṃ puruṣa cāpi paradrohaṃ parastriyam /

adharmamanṛtaṃ caiva dūrāt prājño vivarjayet //

apriyaṃ yasya kurvīta bhūyas tasya priyaṃ caret /

acireṇa priyaḥ sa syād yo'priyaḥ priyamācaret //

apriyamuktāḥ puruṣāḥ prayatante dviguṇamapriyaṃ vaktum /

tasmādavācyamapriyam apriyamaśrotukāmena //

apriyavacanadaridraiḥ priyavacanāḍhyaiḥ svadāraparituṣṭaiḥ /

paraparivādanivṛttaiḥ kvacit kvacin maṇḍitā vasudhā //

apriyavacanāṅgārair dagdho'pi na vipriyaṃ vadatyāryaḥ /

kiṃ dahyamānamagaru svabhāvasurabhiṃ parityajati //

apriyasyāpi vacasaḥ pariṇāmāvirodhinaḥ /

vaktā śrotā ca yatrāsti ramante tatra saṃpadaḥ //

apriyāṇyapi kurvantaḥ svārthāyodyata ceṣṭitāḥ /

paṇḍitā nopalabhyante vāyasairiva kokilāḥ //

apriyāṇyapi kurvāṇo niṣṭhurāṇyapi ca bruvan /

cetaḥ prahlādayatyeva sarvāvasthāsu vallabhaḥ //

apriyāṇyapi kurvāṇo yaḥ priyaḥ priya eva saḥ /

dagdhamandirasāre'pi kasya vahnāvanādaraḥ //

apriyāṇyapi pathyāni ye vadanti nṛṇāmiha /

ta eva suhṛdaḥ proktā anye syurnāmadhārakāḥ //

apriyā na bhaviṣyanti priyo me na bhaviṣyati /

ahaṃ ca na bhaviṣyāmi sarvaṃ ca na bhaviṣyati //

apriyaiḥ saha saṃvāsaḥ priyaiścāpi vinābhavaḥ /

asadbhiḥ saṃprayogaśca tadduḥkhaṃ cirajīvinām //

apriyairapi niṣpiṣṭaiḥ kiṃ syāt kleśāsahiṣṇubhiḥ /

ye tadunmūlane śaktā jigīṣā teṣu śobhate //

apriyo'pi hi pathyaḥ syād iti vṛddhānuśāsanam /

vṛddhānuśāsane tiṣṭhan priyatāmupagacchati //

aprītāṃ rogiṇīṃ nārīm antarvatnīṃ dhṛtavratām /

rajasvalāmakāmāṃ ca na kāmeta balāt pumān //

apsu plavante pāṣāṇā mānuṣā ghnanti rākṣasān /

kapayaḥ karma kurvanti kālasya kuṭilā gatiḥ //

apsvātmānaṃ na vīkṣeta nāvagāhet payorayam /

saṃdigdhanāvaṃ nārohen na bāhubhyāṃ nadīṃ taret //

aphalaṃ śrāddham apātre dhanam aphalaṃ yat na dattamarthibhyaḥ /

yauvanamaphalaṃ yaminaś śrutamaphalaṃ durvinītasya //

aphalasyāpi vṛkṣasya chāyā bhavati śītalā /

nirguṇo'pi varaṃ bandhur yaḥ paraḥ para eva saḥ //

aphalāni durantāni samavyayaphalāni ca /

aśakyāni ca kāryāṇi nārabheta vicakṣaṇaḥ //

abandhuṣvapi bandhutvaṃ snehāt samupajāyate /

bandhuṣvapi ca bandhutvam alokajñeṣu hīyate //

abalaḥ pronnataṃ śatruṃ yo yāti madamohitaḥ /

yuddhārthaṃ sa nivarteta śīrṇadanto yathā gajaḥ //

abalasvakulāśino jhaṣān nijanīḍadrumapīḍinaḥ khagān /

anavadyatṛṇārdino mṛgān mṛgayāghāya na bhūbhujāṃ ghnatām //

abalāṃ balinā nītāṃ daśāmimāṃ makaraketunā rakṣa /

āpatpatitoddhṛtaye bhavati hi śubhajanmanāṃ janma //

abalā api vīreśān yatsāhāyyamupāśritāḥ /

parābhavanti dṛkkoṇapātenaiva sa manmathaḥ //

abalāḍhyavigrahaśrīr amartyanatirakṣamālayopetaḥ /

pañcakramoditamukhaḥ pāyāt parameśvaro muhuranādiḥ //

abalābuddhihīnāyā doṣaṃ kṣantuṃ sadārhasi /

mūḍhasya satataṃ doṣaṃ kṣamāṃ kurvanti sādhavaḥ //

abalā yatra prabalā śiśuravanīśo nirakṣaro mantrī /

nahi nahi tatra dhanāśā jīvita āśāpi durlabhā bhavati //

abalāvanapara eko bhuvanatritaye'pi cettadā bharttā /

kathamanyathā sudhākara- candanamukhyāpriyatvaṃ syāt //

abalā viṣaheta kathaṃ dṛḍhaśaktimamuṣya ratirasaprasaram /

madanatulitānurāgo na vidadhyādyadi balādhānam //

abalāsu vilāsino'nvabhūvan nayanaireva navopagūhanāni /

marudāgamavārtayāpi śūnye samaye jāgrati saṃpravṛddha eva //

abaleti parīvādo vṛthā hi hariṇīdṛśām /

yāsāṃ netranipātena naṭavad ghūrṇyate jagat //

abale salile vyavasyatā te mukhabhāvo gamito na paṅkajena /

kathamādimavarṇatāntyajasya dvijarājena kṛtorunigrahasya //

abalo'si na jitakāśī- pratibhaṭarāśīn parāpata kṣitipa /

jātāmbhaḥkaṇapātaḥ kva vinaśyatyanalasaṃghātaḥ //

abālarucire bhruvau na ca marālamandā gatir dṛgañcalamacañcalaṃ hṛdayabhūdabhūto dayā(?) /

sudhā na khalu vākpathātithirathāpi yūnāṃ mano manojaśarajarjjarannayati mohamasyāstanuḥ //

abudhā ajaṃgamā api kayāpi gatyā paraṃ padamavāptāḥ /

mantriṇa iti kīrtyante nayabalaguṭikā iva janena //

abudhaiḥ kṛtamānasaṃvidas tava pārthaiḥ kuta eva yogyatā /

sahasi plavagairupāsitaṃ na hi guñjāphalameti soṣmatām //

abudhairarthalābhāya paṇyastrībhiriva svayam /

ātmā saṃskṛtya saṃskṛtya paropakaraṇīkṛtaḥ //

abuddhimāśritānāṃ ca kṣantavyamaparādhinām /

na hi sarvatra pāṇḍityaṃ sulabhaṃ puruṣeṇa vai //

atha ced buddhijaṃ kṛtvā brūyuste tadabuddhijam /

pāpān svalpe'pi tān hanyād aparādhe tathānṛjūn //

abuddhvā cittamaprāpya viśrambhaṃ prabhaviṣṇuṣu /

na svecchaṃ vyavahartavyam ātmano bhūtimicchatā //

abodhi no hrīnibhṛtaṃ madiṅgitaṃ pratītya vā nādṛtavatyasāviti /

lunāti yūnaḥ sma dhiyaṃ kiyadgatā nivṛtya bālādaradarśaneṣuṇā //

abjaṃ tvajjamathābjabhūstata idaṃ brahmāṇḍamaṇḍāt punar viśvaṃ sthāvarajaṃgamaṃ taditarat tvanmūlamitthaṃ payaḥ /

dhik tvāṃ caura iva prayāsi nibhṛtaṃ nirgatya jālāntarair badhyante vivaśāstvadekaśaraṇāstvāmāśritā jantavaḥ //

abdāyanartuṣvatha māsapakṣa- dināni kārye'pyavadhau vidadhyāt /

hīnāvadhiryena bhavatyasatyaḥ sarvo'pi loke śakuno gṛhītaḥ //

abdebhakumbhe nirbinne vidyutkhaḍgalatāhate /

svacchamuktāphalasthūlā nipetustoyabindavaḥ //

abdairvārijighṛkṣayārṇavagataiḥ sākaṃ vrajantī muhuḥ saṃsargādvaḍavānalasya samabhūdāpannasattvā taḍit /

manye deva tayā krameṇa janito yuṣmatpratāpānalo yenārātivadhūvilocanajalaiḥ sikto'pi saṃvardhate //

abdhinā saha mitratve dāridryaṃ yadi jāyate /

lāñchanaṃ sāgarasyaiva maitrīkarturna lāñchanam //

abdhirna tṛpyati yathā saritāṃ sahasrair no cendhanairiva śikhī bahudhopanītaiḥ /

jīvaḥ samastaviṣayairapi tadvadevaṃ saṃcintya cārudhiṣaṇastyajatīndriyārthān //

abdhiryadyavadhīrito na tu tadā tasmānnipīyāmbudair vāntān yācasi kākubhirjalalavānuttānacañcūpuṭaḥ /

tatte nistrapanīcataivamucitā nirvaktumetat kathaṃ vidmaḥ kena guṇena māniṣu punaḥ sāraṅga saṃgīyate //

abdhī ratnamadho dhatte dhatte vā śirasā tṛṇam /

abdhereva hi doṣo'yaṃ ratnaṃ ratnaṃ tṛṇaṃ tṛṇam //

abdherambhaḥ sthagitabhuvanābhogapātālakukṣeḥ / potopāyā iha hi bahavo laṅghane'pi kṣamante /

āho riktaḥ kathamapi bhavedeṣa daivāt tadānīṃ ko nāma syādavaṭakuharālokane'pyasya kalpaḥ //

abdhau majjanti mīnā iva phaṇina iva kṣauṇirandhraṃ viśanti krāmantyadrīn vihaṅgā iva kapaya iva kvāpyaraṇye caranti /

deva kṣmāpālaśakra prasaradanupamatvaccamūcakravāha- vyūhavyādhūtadhūlīpaṭalahatadṛśaḥ kāndiśīkāḥ kṣitīśāḥ //

abravīcca bhagavan mataṅgajair yadbṛhadbhirapi karma duṣkaram /

tatra nāhamanumantumutsahe moghavṛtti kalabhasya ceṣṭitam //

abhakṣyaṃ bhakṣayennityaṃ suvāsomadyapā gṛhe /

kuṣṭhī bhavati vitteśo veśyādoṣāḥ svabhāvajāḥ //

abhagnavṛttāḥ prasabhād ākṛṣṭā yauvanoddhataiḥ /

cakranduruccakairmuṣṭigrāhyamadhyā dhanurlatā //

abhayaṃ sattvasaṃśuddhir jñānayogavyavasthitiḥ /

dānaṃ damaśca yajñaśca svādhyāyastapa ārjavam //

ahiṃsā satyamakrodhas tyāgaḥ śāntirapaiśunam /

dayā bhūteṣvaloluptvaṃ mārdavaṃ hrīracāpalam //

tejaḥ kṣamā dhṛtiḥ śaucam adroho nātimānitā /

bhavanti saṃpadaṃ daivīm abhijātasya bhārata //

dambho darpo'timānaśca krodhaḥ pāruṣyameva ca /

ajñānaṃ cābhijātasya pārtha saṃpadamāsurīm //

daivī saṃpadvimokṣāya nibandhāyāsurī matā //

abhayaṃ sarvabhūtebhyo dattvā yaścarate muniḥ /

tasyāpi sarvabhūtebhyo na bhayaṃ vidyate kvacit //

abhayaṃ sarvabhūtebhyo yo dadāti dayāparaḥ /

abhayaṃ tasya bhūtāni dadatītyanuśuśrumaḥ //

abhayaṃ sarvabhūtebhyo yo dadāti dayāparaḥ /

tasya dehavimuktasya kṣaya eva na vidyate //

abhayamabhayaṃ deva brūmastavāsilatāvadhūḥ kuvalayadalaśyatmā śatroruraḥsthalaśāyinī /

samayasulabhāṃ kīrtiṃ bhavyāmasūta sutāmasāv api ramayituṃ rāgāndheva bhramatyakhilaṃ jagat //

abhayasya hi yo dātā sa pūjyaḥ satataṃ nṛpaḥ /

satraṃ hi vardhate tasya sadaivābhayadakṣiṇam //

abhayasyaiva yo dātā tasyaiva sumahatphalam /

na hi prāṇasamaṃ dānaṃ triṣu lokeṣu vidyate //

abhavadabhinavaprarohabhājāṃ chaviparipāṭiṣu yaḥ purāṅgakānām /

ahaha virahavaikṛte sa tasyāḥ kraśimani saṃprati dūrvayā vivādaḥ //

abhavyajīvo vacanaṃ paṭhannapi jinasya mithyātvaviṣaṃ na muñcati /

yathā viṣaṃ raudraviṣo'ti pannagaḥ saśarkaraṃ cāru payaḥ pibannapi //

abhāvi sindhvā saṃdhyābhrasadṛgrudhiratoyayā /

hṛte yoddhuṃ janaḥ pāṃśau sa dṛgrudhi rato yayā //

abhāve na narastasmād bhāvaḥ sarvatra kāraṇam /

cittaṃ śodhaya yatnena kimanyairbāhyaśodhanaiḥ //

abhāve paṭṭasūtrasya hāriṇī snāyuriṣyate /

guṇārthamathavā grāhyāḥ snāyavo mahiṣīgavām //

abhigamyāste sadbhir vyapagatamānāvamānadoṣāśca /

ye svagṛhamupagatānāṃ śramamupacārairvyapanayanti //

abhijanavato bhartuḥ ślāghye sthitā gṛhiṇīpade vibhavagarubhiḥ kṛtyairasya pratikṣaṇamākulā /

tanayamacirāt prācīvārkaṃ prasūya ca pāvanaṃ mama virahajāṃ na tvaṃ vatse śucaṃ gaṇayiṣyasi //

abhijātajanavyathāvahā bahaloṣmaprasarā vidāhinaḥ /

prakhalā iva dṛṣṭimāgatā bhuvi tāpāya nidāghavāsarāḥ //

abhitāpasaṃpadamathoṣṇarucir nijatejasāmasahamāna iva /

payasi prapitsuraparāmbunidher adhiroḍhumastagirimabhyapatat //

abhitigmaraśmi ciramāviramā- davadhānakhinnamanimeṣatayā /

vigalanmadhuvratakulāśrujalaṃ nyamimīladabjanayanaṃ nalinī //

abhito nitarāṃ salilaṃ jalade dātuṃ samudyate bhavati /

tadapi bahulamalpaṃ vā pātrādhīnaṃ mataṃ patanam //

abhittāvutthite citre dṛśyate bhittirātatā /

aho vicitrā māyeyaṃ bhagnaṃ tuṇḍaṃ śilāplutā //

abhidroheṇa bhūtānām arjayan gatvarīḥ śriyaḥ /

udanvāniva sindhūnām āpadāmeti pātratām //

abhidhāya tadā tadapriyaṃ śiśupālo'nuśayaṃ paraṃ gataḥ /

bhavato'bhimanāḥ samīhate saruṣaḥ kartumupetya mānanām //

abhidhāvati māṃ mṛtyur ayamudgūrṇamudgaraḥ /

kṛpaṇaṃ puṇḍarīkākṣa rakṣa māṃ śaraṇāgatam //

abhidhyālu parasveṣu neha nāmutra nandati /

tasmādabhidhyā saṃtyājyā sarvadābhīpsatā sukham //

abhinayaśastau hastau pādau paribhūtakisalayau salayau /

aṅgaṃ rañjitaraṅgaṃ nṛttaṃ puṃbhāvaśāli samavṛttam //

abhinayān paricetumivodyatā malayamārutakampitapallavā /

amadayat sahakāralatā manaḥ sakalikā kalikāmajitāmapi //

abhinavaṃ galitāṃśukadarśitaṃ dadhati yatstanayoruparisthitam /

vasanamaṇḍalamaṇḍanamaṅganās tadadhikaṃ pratipakṣamanojvaram //

abhinavakuśasūtraspardhi karṇe śirīṣaṃ kuravakaparidhānaṃ pāṭalādāma kaṇṭhe /

tanusarasajalārdronmīlitaḥ sundarīṇāṃ dinapariṇatijanmā ko'pi veśaścakāsti //

abhinavajavāpuṣpaspardhī tavādharapallavo hasitakusumonmeṣacchāyādaracchuritāntaraḥ /

nayanamadhupaśreṇīṃ yūnāmanāratamāharaṃs taruṇi tanute tāruṇyaśrīrvilāsavataṃsatām //

abhinavanalinīkisalaya- mṛṇālavalayādi davadahanarāśiḥ /

subhaga kuraṅgadṛśo'syā vidhivaśatastvadviyogapavipāte //

abhinavanalinīvinodalubdho mukulitakairaviṇīviyogabhīruḥ /

bhramati madhukaro'yamantarāle śrayati na paṅkajinīṃ kumudvatīṃ vā //

abhinavanavanītaprītamātāmranetraṃ vikacanalinalakṣmīspardhi sānandavaktram /

hṛdayabhavanamadhye yogibhirdhyānagamyaṃ navagaganatamālaśyāmalaṃ kaṃcidīḍe //

abhinavanavanītasnigdhamāpītadugdhaṃ dadhikaṇaparidigdhaṃ mugdhamaṅgaṃ murāreḥ /

diśatu bhuvanakṛcchraccheditāpicchagucchac chavi navaśikhipicchālāñchitaṃ vāñchitaṃ vaḥ //

abhinavapallavaraśanā śiśirataratuṣārajalamaṅgalasnātā /

puṣpavatī cūtalatā priyeva dadṛśe phalābhimukhī //

abhinavapulakālīmaṇḍitā gaṇḍapālī nigadati vinigūḍhānandahindolicetaḥ /

sudati vadati puṇyaiḥ kasya dhanyairmanoja- prasaramasakṛdetaccāpalaṃ locanasya //

abhinavamukhamudraṃ kṣudrakūpopavītaṃ praśithilavipulatvaṃ jvālakocchavāsipālam /

pariṇatiparipāṭivyākṛtenāruṇimnā hataharitimaśeṣaṃ nāgaraṅgaṃ cakāsti //

abhinavayavasaśrīśālini kṣmātale'smin atiśayaparabhāgaṃ bhejire jiṣṇugopāḥ /

kuvalayaśayanīye mugdhamugdhekṣaṇāyā maṇaya iva vimuktāḥ kāmakeliprasaṅgāt //

abhinavavadhūroṣasvādaḥ karīṣatanūnapād asaralajanāśleṣakrūrastuṣārasamīraṇaḥ /

galitavibhavasyājñevādya dyutirmasṛṇā raver virahivanitāvaktraupamyaṃ bibharti niśākaraḥ //

abhinavaviṣavallīpādapadmasya viṣṇor madanamathanamaulermālatīpuṣpamālā /

jayati jayapatākā kāpyasau mokṣalakṣmyāḥ kṣapitakalikalaṅkā jāhnavī naḥ punātu //

abhinavasevakavinayaiḥ prāghuṇakoktairvilāsinīruditaiḥ /

dhūrtajanavacananikarair iha kaścidavañcito nāsti //

abhinaṣati vainateyaṃ cāmarasahitaḥ sasatyabhāmo yaḥ /

nārāyaṇaḥ sa sākṣād vibudhasamarcyaḥ sadā jayatu //

abhinnavelau gambhīrāv amburāśirbhavānapi /

asāvañjanasaṃkāśas tvaṃ tu cāmīkaradyutiḥ //

abhinneṣvapi kāryeṣu bhidyate manasaḥ kriyā /

anyathaiva stanaṃ putraś cintayatyanyathā patiḥ //

abhipatati ghanaṃ śṛṇoti garjāḥ sahati śilāḥ sahate taḍittaraṅgān /

vidhuvati garutaṃ rutaṃ vidhatte jalapṛṣate kiyate'pi cātako'yam //

abhiprāyaṃ yo viditvā tu bhartuḥ sarvāṇi kāryāṇi karotyatandrīḥ /

vaktā hitānāmanurakta āryaḥ śaktijña ātmeva hi so'nukampyaḥ //

vākyaṃ tu yo nādriyate'nuśiṣṭaḥ pratyāha yaścāpi niyujyamānaḥ /

prajñābhimānī pratikūlavādī tyājyaḥ sa tādṛktvarayaiva bhṛtyaḥ //

abhiprāyānusāreṇa prakaṭīkurute priyam /

aho mahāprabhāvānāṃ bhūpatīnāṃ vasuṃdharā //

abhipretārthasiddhyarthaṃ pūjito yaḥ surairapi /

sarvavighnacchide tasmai gaṇādhipataye namaḥ //

abhibhavati manaḥ kadambavāyau madamadhure ca śikhaṇḍināṃ nināde /

jana iva na dhṛteścacāla jiṣṇur na hi mahatāṃ sukaraḥ samādhibhaṅgaḥ //

abhibhūto'pi notsāhaṃ jahyājjātu svasiddhaye /

naṣṭāṅgo'pi grasatyeva saiṃhikeyo muhurdviṣau //

abhibhūto'pyavajñāto yo rājñāṃ dvāri tiṣṭhati /

sa tu rājñāṃ śriyaṃ bhuṅkte nābhimānī kadācana //

abhibhūya vibhūtimārtavīṃ madhugandhātiśayena vīrudhām /

nṛpateramarasragāpa sā dayitorustanakoṭisusthitam //

abhibhūya satāmavasthitiṃ jaḍajeṣu pratipādya ca śriyam /

jagatīparitāpakṛt kathaṃ jaladhau nāvapatedasau raviḥ //

abhimataphaladātā tvaṃ ca kalpadrumaśca prakaṭamiha viśeṣaṃ kaṃcanodāharāmaḥ /

kathamiha madhuroktipremasaṃmānamiśraṃ tulayati suraśākhī deva dānaṃ tvadīyam //

abhimataphalasiddhisiddhamantrā- vali balijitparameṣṭhinorupāsye /

bhagavati madanārināri vande nikhilanagādhipabhartṛdārike tvām //

abhimatamabhitaḥ kṛtāṅgabhaṅgā kucayugamunnativittamunnamayya /

tanurabhilaṣitaṃ klamacchalena vyavṛṇuta vellitabāhuvallarīkā //

abhimatamahāmānagranthiprabhedapaṭīyasī gurutaraguṇagrāmāmbhojasphuṭojjvalacandrikā /

vipulavilasallajjāvallīvidārakuṭhārikā jaṭharapiṭharī duḥpūreyaṃ karoti viḍambanām //

abhimatavastūpahṛtā- vapi gurugarvādanādarastanvyāḥ /

skhalite'pi priyasya saṃ- yamatāḍanamityeva bibbokaḥ //

abhimatasiddhiraśeṣā bhavati hi puruṣasya puruṣakāreṇa /

daivamiti yadapi kathayasi puruṣaguṇaḥ so'pyadṛṣṭākhyaḥ //

abhimantrya śucividhānād ājyāḍhyaṃ hastikarṇajaṃ cūrṇam /

yo'śnāti sa hi naraḥ syād yatheṣṭaceṣṭo'pi dīrghāyuḥ //

abhimānadhanaṃ yeṣāṃ ciraṃ jīvanti te narāḥ /

abhimānavihīnānāṃ kiṃ dhanena kimāyuṣā //

abhimānadhanasya gatvarair asubhiḥ sthāsnu yaśaścicīṣataḥ /

acirāṃśuvilāsacañcalā nanu lakṣmīḥ phalamānuṣaṅgikam //

abhimānavatāṃ puṃsām ātmasāramajānatām /

andhānāmiva dṛśyante patanāntāḥ pravṛttayaḥ //

abhimānavatāṃ brahman yuktāyuktavivekinām /

yujyate'vaśyabhogyānāṃ duḥkhānāmaprakāśanam //

abhimānavato manasvinaḥ priyamuccaiḥ padamārurukṣataḥ /

vinipātanivartanakṣamaṃ matamālambanamātmapauruṣam //

abhimānitabhūtena sānubandharasena tu /

yataḥ sarvendriyaprītiḥ sa kāmaḥ procyate budhaiḥ //

abhimāninamudbhrāntam ātmasaṃbhāvitaṃ śaṭham /

krodhanaṃ caiva nṛpatiṃ vyasane ghnanti vairiṇaḥ //

abhimukhagate yasminneva priye bahuśo vadaty avanatamukhaṃ tūṣṇīmeva sthitaṃ mṛganetrayā /

atha kila balāllīlālolaṃ sa eṣa tathekṣitaḥ kathamapi yathā dṛṣṭyā manye kṛtaṃ śrutilaṅghanam //

abhimukhamadhuratarebhyaḥ parāṅmukhākrośanāt kuśīlebhyaḥ /

abhyantarakaluṣebhyo bhetavyaṃ mitraśatrubhyaḥ //

abhimukhanihatasya satas tiṣṭhatu tāvajjayo'tha vā svargaḥ /

ubhayabalasādhuvādaḥ śravaṇamukho'styeva cātyartham //

abhimukhapatayālubhirlalāṭa- śramasalilairavidhautapatralekhaḥ /

kathayati puruṣāyitaṃ vadhūnāṃ mṛditahimadyutidurmanāḥ kapolaḥ //

abhimukhapatitairguṇaprakarṣād avajitamuddhatimujjvalāṃ dadhānaiḥ /

tarukisalayajālamagrahastaiḥ prasabhamanīyata bhaṅgamaṅganānām //

abhimukhamupayāti māṃ sma kiṃcit tvamabhidadhāḥ paṭale madhuvratānām /

madhusurabhimukhābjagandhalabdher adhikamadhi tvadanena mā nipāti //

abhimukhāgatamārgaṇadhoraṇi- dhvanitapallavitāmbaragahvare /

vitaraṇe ca raṇe ca samudyate bhavati ko'pi paraṃ viralaḥ paraḥ //

abhimukhe mayi saṃhṛtamīkṣitaṃ hasitamanyanimittakṛtodayam /

vinayavāritavṛttiratastayā na vivṛto madano na ca saṃvṛtaḥ //

abhimuni sahasā hṛte parasyā ghanamarutā jaghanāṃśukaikadeśe /

cakitamavasanoru satrapāyāḥ pratiyuvatīrapi vismayaṃ nināya //

abhiyāti naḥ satṛṣa eṣa cakṣuṣo harirityakhidyata nitambinījanaḥ /

na viveda yaḥ satatamenamīkṣate na vitṛṣṇatāṃ vrajati khalvasāvapi //

abhiyuktaṃ balavatā durlabhaṃ hīnasādhanam /

hṛtasvaṃ kāminaṃ coram āviśanti prajāgarāḥ //

abhiyukto balavatā tiṣṭhan durge prayatnavān /

tadbalīyastarāhvānaṃ kurvītātmavimuktaye //

abhiyukto yadā paśyen na kāṃcid gatimātmanaḥ /

yudhyamānastadā prājño mriyate ripuṇā saha //

abhiyoktā balī yasmād alabdhvā na nivartate /

upahārādṛte tasmāt saṃdhiranyo na vidyate //

abhirāme'bhiniveśaṃ vidadhānā vividhalābhanirapekṣā /

upahasyase sumadhye vidagdhavārāṅganāvāraiḥ //

abhilakṣyaṃ sthiraṃ puṇyaṃ khyātaṃ sadbhirniṣevitam /

seveta siddhimanvicchañ ślāghyaṃ vindhyamiveśvaram //

abhilaṣata upāyaṃ vikramaṃ kīrtilakṣmyor asugamamarisainyairaṅkamabhyāgatasya /

janaka iva śiśutve supriyasyaikasūnor avinayamapi sehe pāṇḍavasya smarāriḥ //

abhilaṣati na khalu puruṣaḥ śriyamapi kīrtyā vinākṛtāṃ kuśalaḥ /

kṣaṇikāya vastune kas tyajatīha cirasthiraṃ śreyaḥ //

abhilaṣati padmayonau niḥsvavadhūnāṃ sutān sraṣṭum /

svaṃ svaṃ viśaṅkamānā vepante krakacavarttino lokāḥ //

abhilaṣatoranubhāvān tilottamāyāḥ kilottamānubhayoḥ /

sundopasundayorapi nāśo bhedādudāhriyate //

abhilaṣanti tavādharamādhurīṃ tadiha kiṃ hariṇākṣi mudhā budhāḥ /

surasudhāmadharīkurute yatas tvadadharo'dharatāmagamat tataḥ //

abhilaṣasi yadīndo vaktralakṣmīṃ mṛgākṣyāḥ punarapi sakṛdabdhau majja saṃkṣālayāṅkam /

suvimalamatha bimbaṃ pārijātaprasūnaiḥ surabhaya vada no cet tvaṃ kva tasyā mukhaṃ kva //

abhilaṣitādhikavarade praṇipatitajanārtihāriṇi śaraṇye /

caraṇau namāmyahaṃ te vidyādharadevate gauri //

abhivarṣati yo'nupālayan vidhibījāni vivekavāriṇā /

sa sadā phalaśālinīṃ kriyāṃ śaradaṃ loka ivādhitiṣṭhati //

abhivādanaśīlasya nityaṃ vṛddhopasevinaḥ /

catvāri tasya vardhanta āyuḥ prajñā yaśo balam //

abhivādayeta vṛddham āsanaṃ cāsya darśayet /

kṛtāñjalirupāsīta gacchantaṃ pṛṣṭhato'nviyāt //

abhivādya yathā vṛddhān santo gacchanti nirvṛtim /

evaṃ sajjanamākruśya mūrkho bhavati nirvṛtaḥ //

abhivīkṣya sāmikṛtamaṇḍanaṃ yatīḥ kararuddhanīvigaladaṃśukāḥ striyaḥ /

dadhire'dhibhitti paṭahapratisvanaiḥ sphuṭamaṭṭahāsamiva saudhapaṅktayaḥ //

abhiśaptaḥ puṇyakārye pravṛtto'pi na siddhibhāk /

bhartrānugamanodyuktā reṇukā janamārikā //

abhiśastavat prapaśyanti daridraṃ pārśvataḥ sthitam /

dāridryaṃ pātikaṃ loke kastacchaṃsitumarhati //

abhiṣiṣeṇayiṣuṃ bhuvanāni yaḥ smaramivākhyata lodhrarajaścayaḥ /

kṣubhitasainyaparāgavipāṇḍura- dyutirayaṃ tirayannudabhūddiśaḥ //

abhiṣekārdraśirasā rājā rājyāvalokinā /

sahāyavaraṇaṃ kāryaṃ tatra rājyaṃ pratiṣṭhitam //

yadapyalpataraṃ karma tadapyekena duṣkaram /

puruṣeṇāsahāyena kimu rājyaṃ mahodayam //

abhisaraṇaparā sadā varākī samaramahādhvasu raktapaṅkileṣu /

hṛdi dharaṇibhujāmiyaṃ nṛpaśrīr nihitapadaiva kalaṅkamātanoti //

abhisaraṇamayuktamaṅganānām iti tava sundari mā sma bhūdvitarkaḥ /

nanu patimagamat svayaṃ nadīnāṃ saridapi śaṃbhujaṭāmuhūrtamālā //

abhisaraṇarasaḥ kṛśāṅgayaṣṭer ayamaparatra na vīkṣitaḥ śruto vā /

ahimapi yadiyaṃ nirāsa nāṅghrer nibiḍatanūpuramātmanīnabuddhyā //

abhisāre sarojākṣi yadi gantuṃ samīhase /

samācchādya mukhaṃ yāhi prayatnena priyaṃ prati //

abhihanti hanta kathameṣa mādhavaṃ sukumārakāyamanavagrahaḥ smaraḥ /

acireṇa vaikṛtavivartadāruṇaḥ kalabhaṃ kaṭhora iva kūṭapākalaḥ //

abhihitāpyabhiyogaparāṅmukhī prakaṭamaṅgavilāsamakurvatī /

upari te puruṣāyitumakṣamā navavadhūriva śatrupatākinī //

abhīkṣṇamuccairdhvanatā payomucā ghanāndhakārīkṛtaśarvarīṣvapi /

taḍitprabhādarśitamārgabhūmayaḥ prayānti rāgādabhisārikāḥ striyaḥ //

abhīkṣṇamuṣṇairapi tasya soṣmaṇaḥ surendrabandīśvasitānilairyathā /

sacandanāmbhaḥkaṇakomalaistathā vapurjalārdrāpavanairna nirvavau //

abhīpsāṃ svātmano rakṣā'virataṃ susthiraṃ tathā /

yatnamātiṣṭha dhairyeṇa tataḥ siddhirbhaved dhruvam //

abhīṣṭaphalasaṃsiddhis tuṣṭiḥ kāmyā susaṃpadaḥ /

dvitribhirbahubhi sārdhaṃ bhojanena prajāyate //

abhīṣṭamāsādya cirāya kāle samuddhṛtāśaṃ kamanī cakāśe /

yoṣinmanojanmasukhodayeṣu samuddhṛtāśaṅkamanīcakāśe //

abhuktāyāṃ yasyāṃ kṣaṇamapi na yātaṃ nṛpaśatair bhuvas tasyā lābhe ka iva bahumānaḥ kṣitibhujām /

tadaṃśasyāpyaṃśe tadavayavaleśe'pi patayo viṣāde kartavye vidadhati jaḍāḥ pratyuta mudam //

abhuktvāmalakaṃ pathyaṃ bhuktvā tu badarīphalam /

kapitthaṃ sarvadā pathyaṃ kadalī na kadācana //

abhuñjatāṃścādadatāṃ dhanaṃ caurā haranti hi /

saraghāṇāṃ yathā sarvaṃ mākṣikaṃ vanacāriṇaḥ //

abhūtapūrvaṃ mama bhāvi kiṃ vā sarvaṃ sahe me sahajaṃ ca duḥkham /

kiṃ tu tvadagre śaraṇāgatānāṃ parābhavo nātha na te'nurūpam //

abhūtamāsajya viruddhamīhitaṃ balādalabhyaṃ tava lipsate nṛpaḥ /

vijānato'pi hyanayasya raudratāṃ bhavatyapāye parimohinī matiḥ //

abhūt prācī piṅgā rasapatiriva prāśya kanakaṃ gatacchāyaścandro budhajana iva grāmyasadasi /

kṣaṇāt kṣīṇāstārā nṛpataya ivānudyamaparā na dīpā rājante draviṇarahitānāmiva guṇāḥ //

abhūdambhorāśeḥ saha vasatirāsīt kamalayā guṇānāmādhāro nayanaphalaminduḥ prathayati /

kathaṃ siṃhīsūnustamapi tudati prauḍhadaśanair guṇānāmāsvādaṃ piśunarasanā kiṃ rasayati //

abhūvannadbhutoṣmāṇaḥ śītavyāpte jagattraye /

kucotsaṅgāḥ kṛśāṅgīṇāṃ sthānaṃ manmathatejasaḥ //

abhedenaiva yudhyeran rakṣeyuśca parasparam /

phalgu sainyasya yat kiṃcin madhye vyūhasya tadbhavet //

abhedenopāste kumudamudare vā sthitavato vipakṣādambhojādupagatavato vā madhulihaḥ /

aparyāptaḥ ko'pi svaparaparicaryāparicaya- prabandhaḥ sādhūnāmayamanabhisaṃdhānamadhuraḥ //

abhedyo'nuddhataḥ stabdhaḥ sūnṛtaḥ priyadarśanaḥ /

bahuśrutaḥ kālavedī jitagrantho'rthakarmavit //

abhogasubhagā bhūtir adainyadhavalaṃ kulam /

adarpaviśadā vidyā bhavatyunnatacetasām //

abhoginau maṇḍalinau tatkṣaṇānmuktakañcukau /

varamāśīviṣau spṛṣṭau na tu patnyāḥ payodharau //

abhyaktaṃ rahasi gataṃ vicittamanyena mantrayantaṃ vā /

ucitapraṇayamapi nṛpaṃ sahasāryā nopasarpanti //

abhyaktamiva snātaḥ śuciraśucimiva prabuddha iva suptam /

baddhamiva strairagatir janamiha sukhasaṅginamavaimi //

abhyaghāni municāpalāt tvayā yanmṛgaḥ kṣitipateḥ parigrahaḥ /

akṣamiṣṭa tadayaṃ pramādyatāṃ saṃvṛṇoti khalu doṣamajñatā //

abhyantaragatā bāhyā bāhyāścābhyataraṃ gatāḥ /

yairnarā nidhanaṃ yānti yathā rājā kacadrumaḥ //

abhyarthaye kimapi jīvitajanmatastvām utkaṇṭhatodgati niḥsara tāvadeva /

kānte dṛgantapathalambini jīvatīti yāvanna karṇapathameti janāpavādaḥ //

abhyarthya sapraṇati mandiramabhyupetā devī svayaṃ bhagavatī pṛthageva tāsām /

āsannavallabhasamāgamasūcanāni saṃjīvanāni vacanānyapi vācitāni //

abhyastāḥ sphuṭameva śāstragatayaḥ samyakkavitvodadheḥ pāraṃ cādhigataṃ satāṃ pariṣadi prāptaḥ pratiṣṭhodayaḥ /

nirviṇṇasya mamādhunā nanu paraḥ panthā na dainyaṃ vinā netuṃ vāñchati vāsanā suradhunītīre'nurūpaṃ vayaḥ //

abhyaste'pi nitambabhāraphalake khedālaseyaṃ gatiḥ kiṃcit saṃvalitārdhapakṣmaviralālokā dṛśo'ntargatāḥ /

tanmanye nibhṛtaṃ tvayādya hṛdaye kaściddhṛto vallabho niśvāsāḥ kathamanyathā dviguṇatāmete tavaivaṃ gatāḥ //

abhyaste'pi hi nāma vastuni cirādajñānasaṃbhāvanaṃ śaucāśaucāvivāditā viśakalasmṛtyakṣarāvartanam /

vāraṃ vāramṛṇopaghātakathanaṃ ko'pyeṣa ḍambhātmanāṃ prāyo dagdhadurīśavañcanavidhau jāgartyapūrvaḥ kramaḥ //

abhyasya pavanavijayaṃ vyākhyāya ca śaivasaṃhitāḥ sakalāḥ /

maraṇasamaye gurūṇāṃ pardavadasavo viniṣkrāntāḥ //

abhyasya vedamavadhāya ca pūrvatantram ālakṣya śiṣṭacaritāni pṛthagvidhāni /

adhyāpanādibhiravāpya dhanaṃ ca bhūri karmāṇi mātaralasāḥ kathamācareyuḥ //

abhyasya smaradaṃśakauśalamupādhyāyīrupāsyāvayoḥ krīḍāmnāyarahasyavastuni mitho'pyāsījjigīṣā sakhi /

utkampotpulakāṅgasaṃbhṛtaghanasvedāvilastanmayā sadyo niṣpratibhaḥ sa manmathakathāvaitaṇḍikaḥ khaṇḍitaḥ //

abhyasyādau śrutimatha gṛhaṃ prāpya labdhvā mahārthān iṣṭvā yajñairjanitatanayaḥ pravrajedāyuṣo'nte /

ityācaṣṭe ya iha sa manuryājñavalkyo'pi vā me tāvat kālaṃ pratibhavati cedāyuṣastatpramāṇam //

abhyāyāntaṃ jhaṭiti gilituṃ vāyumapyāyatāsye bhīmākāre prakṛtikuṭile baddhanirvyājavaire /

prāyeṇetthaṃ kṛtaparicaye pāpini krūrasarpe bhadraśrībhiḥ paricitikathā kīdṛśī mādṛśānām //

abhyāvahati kalyāṇaṃ vividhā vāksubhāṣitā /

saiva durbhāṣitā rājann anarthāyopapadyate //

abhyāsaḥ karmaṇāṃ samyag utpādayati kauśalam /

vidhinā tāvadabhyastaṃ yāvat sṛṣṭā mṛgekṣaṇā //

abhyāsakāraṇā vidyā lakṣmīḥ puṇyānusāriṇī /

dānānusāriṇī kīrtir buddhiḥ karmānusāriṇī //

abhyāsarahitā vidyā nirudyogā nṛpaśriyaḥ /

veṣayoṣāśca rāgiṇyo hāsyāyatanamaṅgane //

abhyāsaśchandasāṃ daṇḍo jvaradaṇḍaśca laṅghanam /

yamadaṇḍo viṣṇubhaktiḥ śatrudaṇḍaḥ śubhā gatiḥ //

abhyāsasthitacūtaṣaṇḍagahanasthānādito gehinī grāmaṃ kaṃcidavṛkṣakaṃ virahiṇī tūrṇaṃ vadhūrnīyatām /

atrāyāntyacireṇa kokilakulavyāhārajhaṃkāriṇaḥ panthastrījanajīvitaikaharaṇaprauḍhāḥ puro vāsarāḥ //

abhyāsāttu sthirasvānta ūrdhvaretāśca jāyate /

parānandamayo yogī jarāmaraṇavarjitaḥ //

abhyāsāddhāryate vidyā kulaṃ śīlena dhāryate /

guṇena jñāyate tvāryaḥ kopo netreṇa gamyate //

abhyāsāddhāryate vidyā kulaṃ śīlena dhāryate /

guṇairmitrāṇi dhāryante akṣṇā krodhaśca dhāryate //

abhyāsānusarī vidyā buddhiḥ karmānusāriṇī /

udyogānusarī lakṣmīḥ phalaṃ bhāgyānusāri ca //

abhyāsena sthiraṃ cittam abhyāsenānilacyutiḥ /

abhyāsena parānando hyabhyāsenātmadarśanam //

abhyāsenānyasaṃcāro hyabhyāsenānyarūpatā /

abhyāsena samutkrāntir abhyāsenāṇimādayaḥ //

abhyāso ratihetor bhavati narāṇāṃ na vastusadguṇataḥ /

satyapi māṃsopacaye rāgāya kucau sphijau na punaḥ //

abhyāso hi karmaṇāṃ kauśalamāvahati /

na hi sakṛnnipātamātreṇoda- bindurapi grāvaṇi nimnatāmādadhāti //

abhyukṣito'si salilairna balāhakānāṃ cāṣāgrapakṣasadṛśaṃ bhṛśamantarāle /

mithyaitadānanamidaṃ bhavatastathā hi hemantapadmamiva niṣprabhatāmupaiti //

abhyutthānamupāgate gṛhapatau tadbhāṣaṇe namratā tatpādārpitadṛṣṭirāsanavidhistasyopacaryā svayam /

supte tatra śayīta tatprathamato jahyācca śayyāmiti prācyaiḥ putri niveditaḥ kulavadhūsiddhāntadharmāgamaḥ //

abhyuddhṛtā vasumatī dalitaṃ ripūraḥ krīḍīkṛtā balavatā balirājalakṣmīḥ /

ekatra janmani kṛtaṃ tadanena yūnā janmatraye yadakarot puruṣaḥ purāṇaḥ //

abhyudyatkavalagrahapraṇayinaste śallakīpallavās taccāsphālasahaṃ saraḥ kṣitidhṛtāmityasti ko nihnute /

dantastambhaniṣaṇṇaniḥsahakaraḥ śvāsairatiprāṃśubhir yenāyaṃ virahī tu vāraṇapatiḥ svāmin sa vindhyo bhavān //

abhyunnatastanayugā taralāyatākṣī dvāri sthitā tadupayānamahotsavāya /

sā pūrṇakumbhanavanīrajatoraṇasrak saṃbhāramaṅgalamayatnakṛtaṃ vidhatte //

abhyunnatāṅguṣṭhanakhaprabhābhir nikṣepaṇādrāgamivodgirantau /

ājahratustaccaraṇau pṛthivyāṃ sthalāravindaśriyamavyavasthām //

abhyunnatānāmaṇurapyudāraṃ paścāt prakopaṃ janayedarīṇām /

taṃ cāpramattaḥ prasamīkṣya yāyān- na nāśayed dṛṣṭamadṛṣṭahetoḥ //

abhyunnatā purastād avagāḍhā jaghanagauravāt paścāt /

dvāre'sya pāṇḍusikate padapaṅktirdṛśyate'bhinavā //

abhyunnate'pi jalade jagadekasāra- sādhāraṇapraṇayahāriṇi hā yadete /

ullāsalāsyalalitaṃ taravo na yānti he dāvapāvaka sa tāvaka eva doṣaḥ //

abhyunnatevāṅghrinakhāṅkurāṇāṃ dyutirvireje hariṇī dṛśo'syāḥ /

puṅkhāvalī pañcaśarā yudhānāṃ lāvaṇyadarpadviguṇīkṛteva //

abhyunnato'si salilaiḥ paripūrito'si tvāmarthayanti vihagāstṛṣitāstathaite /

kālaḥ payodhara paropakṛtestavāyaṃ caṇḍānilavyatikare kva bhavān kva te vā //

abhyupayuktāḥ sadbhir gatāgatairaharahaḥ prakhindānāḥ /

kṛpaṇajanasaṃnikarṣaṃ prāpyārthāḥ prasvapantīva //

abhyullasanti vinivāritacandanānām eṇīdṛśāṃ vapuṣi kuṅkumapatralekhāḥ /

abhyāgatāḥ karasarojapadāravinda- saṃrakṣaṇāya kiraṇā iva tigmabhānoḥ //

abhyuṣṇāt saghṛtādannād acchidrāccaiva vāsasaḥ /

aparapreṣyabhāvācca bhūya icchan patatyadhaḥ //

abhyetya yācito'pi tyaktvā lajjāṃ mayā vigatalajjaḥ /

cicchedaiṣa mamāśāṃ sahasā pratiṣedhaśastreṇa //

abhracchāyā khalaprītiḥ samudrānte ca medinī /

alpenaiva vinaśyanti yauvanāni dhanāni ca //

abhracchāyā khalaprītir navasasyāni yoṣitaḥ /

kiṃcitkālopabhogyāni yauvanāni dhanāni ca //

abhracchāyā khalaprītir veśyārāgo vibhūtayaḥ /

mahībhujāṃ prasādaśca pañcaite cañcalāḥ smṛtāḥ //

abhracchāyā tṛṇādagniḥ khalaprītiḥ sthale jalam /

veśyārāgaḥ kumitraṃ ca ṣaḍete budbudopamāḥ //

abhracchāyā tṛṇādagniḥ parādhīnaṃ ca yat sukham /

ajñāneṣu ca vairāgyaṃ kṣiprametad vinaśyati //

abhradhvānairmukharitadiśaḥ śreṇayastoyadānāṃ dhārāsārairdharaṇivalayaṃ sarvataḥ plāvayanti /

tena snehaṃ vahati vipulaṃ matsakhīyuktametat tvam niḥsneho yadasi tadidaṃ nātha me vismayāya //

abhrapuṣpamapi ditsati śītaṃ sārthinā vimukhatā yadabhāji /

stokakasya khalu cañcupuṭena mlānirullasati tadghanasaṃghe //

abhravṛndaṃ viśākhāntaṃ prasūtyantaṃ ca yauvanam /

rājyāntaṃ narakaṃ tadvad yācanāntaṃ hi gauravam //

abhrūvilāsamaspṛṣṭamadarāgaṃ mṛgekṣaṇam /

idaṃ tu nayanadvandvaṃ tava tadguṇabhūṣitam //

amajjadākaṇṭhamasau sudhāsu priyaṃ priyāyā vacanaṃ nipīya /

dviṣanmukhe'pi svadate stutiryā tanmiṣṭatā neṣṭamukhe tvameyā //

amadayanmadhugandhasanāthayā kisalayādharasaṃgatayā manaḥ /

kusumasaṃbhṛtayā navamallikā smitarucā tarucāruvilāsinī //

amanaskaṃ gate citte jāyate karmaṇāṃ kṣayaḥ /

yathā citrapaṭe dagdhe dahyate citrasaṃcayaḥ //

amantramakṣaraṃ nāsti nāsti mūlamanauṣadham /

ayogyaḥ puruṣo nāsti yojakastatra durlabhaḥ //

amantramakṣaraṃ nāsti nāsti mūlamanauṣadham /

nirdhanā pṛthivī nāsti hyāmnāyāḥ khalu durlabhāḥ //

amandataravāryagradhārāhatamahībhṛtaḥ /

citracāpadharā vīrā vidyotante ghanā iva //

amandamaṇinūpurakvaṇanacārucārīkramaṃ jhaṇajjhaṇitamekhalāskhalitatārahāracchaṭam /

idaṃ taralakaṅkaṇāvaliviśeṣavācālitaṃ mano harati subhruvaḥ kimapi kandukakrīḍitam //

amandamattamātaṅga āsārābhyudayānvitaḥ /

ityādilakṣaṇopetaḥ skandhāvāraḥ praśasyate //

amandānandaniṣyandam apāstānyakriyākramam /

jagajjanmotsave tasyāḥ pītāmṛtamivābhavat //

amandānandānāṃ galadalaghusaṃtāpavipadāṃ padāmbhojadvandvaṃ śirasi dadhatāminduśirasaḥ /

kadā naḥ kālindīsalilaśabalairambarasarit taraṅgairaṅgārībhavati bhavabandhendhanacayaḥ //

amanyatāsau kusumeṣu garbhagaṃ parāgamandhaṃkaraṇaṃ viyoginām /

smareṇa mukteṣu purā purāraye tadaṅgabhasmeva śareṣu saṃgatam //

amaratarukusumasaurabha- sevanasaṃpūrṇasakalakāmasya /

puṣpāntaraseveyaṃ bhramarasya viḍambanā mahatī //

amarayuvatigītodgrīvasāraṅgaśṛṅgo- llikhitaśaśisudhāmbhaḥśādvalārāmaramyām /

surapatigajagaṇḍasraṃsidānāmbudhārā prasavasurabhimāśāṃ vāsavīyāṃ namāmi //

amarīmukhasīdhumādhurīṇāṃ laharī kācana cāturī kalānām /

taralīkurute mano madīyaṃ muralīnādaparaṃparā murāreḥ //

amarukakavitvaḍamaruka- nādena vinuhnutā na saṃcarati /

śṛṅgārabhaṇitiranyā dhanyānāṃ śravaṇavivareṣu //

amarairamṛtaṃ na pītamabdher na ca hālāhalamulbaṇaṃ hareṇa /

vidhinā nihitaṃ khalasya vāci dvayametad bahirekamantaranyat //

amarairgataṃ madhukaraiścalitaṃ pravaraiḥ prayātamapi padmadṛśām /

vibhave gate sakalameva gataṃ dhruvamekamañcati yaśaḥ sarasaḥ //

amartyāḥ santu martyā vā cetanāḥ santvacetanāḥ /

dānameva puraskṛtya stūyante bhuvanaistribhiḥ //

amarṣiṇā kṛtyamiva kṣamāśrayaṃ madoddhateneva hitaṃ priyaṃ vacaḥ /

balīyasā tadvidhineva pauruṣaṃ balaṃ nirastaṃ na rarāja jiṣṇunā //

amarṣopagṛhītānāṃ manyusaṃtaptacetasām /

parasparāpakāreṇa puṃsāṃ bhavati vigrahaḥ //

amalamṛṇālakāṇḍakamanīyakapolaruces taralasalīlanīlanalinapratiphulladṛśaḥ /

vikasadaśokaśoṇakarakāntibhṛtaḥ sutanor madalulitāni hanta lalitāni haranti manaḥ //

amalātmasu pratiphalannabhitas taruṇīkapolaphalakeṣu muhuḥ /

visasāra sāndrataramindurucām adhikāvabhāsitadiśāṃ nikaraḥ //

amalīmasamacchidram akrauryamatisundaram /

adeyamapratigrāhyam aho jñānaṃ mahādhanam //

amātyaḥ śūra eva syād yuddhasaṃpanna eva ca /

tasmādapi bhayaṃ rājñaḥ paśya rājyasya yojanam //

amātyarāṣṭradurgāṇi kośo daṇḍaśca pañcamaḥ /

etāḥ prakṛtayastajjñair vijigīṣorudāhṛtāḥ //

amātyādyāḥ prakṛtayo mitrāntā rājyamucyate /

aśeṣarājyavyasanāt pārthivavyasanaṃ guru //

amātye daṇḍa āyatto daṇḍe vainayikī kriyā /

nṛpatau koṣarāṣṭre tu dūte saṃdhiviparyayau //

amātyaiḥ kāmavṛtto hi rājā kāpathamāśritaḥ /

nigrāhyaḥ sarvathā sadbhir na nigrāhyo nigṛhyase //

amātyo yuvarājaśca bhujāvetau mahīpateḥ /

mantrī netraṃ hi tadbhinna etasminnapi tadvadhaḥ //

amātsaryaṃ budhāḥ prāhur dānaṃ dharme ca saṃyamam /

avasthitena nityaṃ ca satyenāmatsarī bhavet //

amānitaṃ hi yudhyeta kṛtamānārthasaṃgraham /

na vimānimatyarthaṃ pradīptakrodhapāvakam //

amānuṣaṃ sattvamantar yoginaṃ praviśedyadi /

vāyvagnidhāraṇā cainaṃ dehasaṃsthaṃ vinirdahet //

amānenāpi bhavatā dānamānādibhirguṇaiḥ /

āśritaḥ sarva evāyaṃ samānaḥ kriyate janaḥ //

amāyayaiva varteta na kathaṃcana māyayā /

budhyetāriprayuktāṃ ca māyāṃ nityaṃ susaṃvṛtaḥ //

amāvāsyāmaṣṭamīṃ ca paurṇamāsīṃ caturdaśīm /

brahmacārī bhavennityam apyṛtau snātako dvijaḥ //

amitaṃ madhu tatkathā mama śravaṇaprāghuṇakīkṛtā janaiḥ /

madanānalabodhane bhavet khaga dhāyyā dhigadhairyadhāriṇaḥ //

amitaḥ samitaḥ prāptair utkarṣairharṣada prabho /

ahitaḥ sahitaḥ sādhuyaśobhirasatāmasi //

amitaguṇo'pi padārtho doṣeṇaikena nindito bhavati /

nikhilarasāyanamahito gandhenogreṇa laśuna iva //

amitadyutirākarāt prasūtiḥ pariśuddhā ca mahāmaṇerviśeṣaḥ /

makuṭe caraṇāṅgulīyake vā viniveśaḥ punarasya śilpitantram //

amitraṃ kurute mitraṃ mitraṃ dveṣṭi hinasti ca /

karma cārabhate duṣṭaṃ tamāhurmūḍhacetasam //

amitraṃ kurute mitraṃ mitraṃ dveṣṭi hinasti ca /

śubhaṃ vettyaśubhaṃ pāpaṃ bhadraṃ daivahato naraḥ //

amitraṃ kurute mitraṃ mitraṃ dveṣṭi hinasti vaḥ /

mitrāṇi tasya naśyanti amitraṃ naṣṭameva ca //

amitraṃ naiva muñceta bruvantaṃ karuṇānyapi /

duḥkhaṃ tatra na kurvīta hanyāt pūrvāpakāriṇam //

amitramapi ceddīnaṃ śaraṇaiṣiṇamāgatam /

vyasane yo'nugṛhṇāti sa vai puruṣasattamaḥ //

amitrapramitā hyetā gataśraddhāḥ sudāruṇaḥ /

mūlapravādena viṣaṃ prayacchanti jighāṃsavaḥ //

amitravyasanānmitram utthitaṃ yadvirajyati /

arivyasanasiddhyā tac chatruṇaiva prasidhyati //

amitrāṇāṃ vadhe yukto mitrāṇāṃ saṃgrahe rataḥ /

trivargaphalabhoktā tu rājā dharmeṇa yujyate //

amitrādunnatiṃ prāpya nonnato'smīti viśvaset /

tasmāt prāpyonnatiṃ naśyet prāvāra iva kīṭakaḥ //

amitrānapi kurvīta mitrānyupacayāvahān /

ahite vartamānāni mitrāṇyapi parityajet //

amitre viśvāsaḥ śvapacakarake saumikarasaḥ kapāle gaṅgāmbhaḥ khalapariṣadaṅke sujanatā /

parikṣīṇācāre śrutamanupanīte ca nigamaḥ svataḥsiddhāṃ śuddhiṃ tyajati viparītaṃ ca phalati //

amitro na vimoktavyaḥ kṛpaṇaṃ bahvapi bruvan /

kṛpā tasmin na kartavyā hanyādevāpakāriṇam //

amitro mitratāṃ yāti mitraṃ cāpi praduṣyati /

sāmarthyayogāt kāryāṇāṃ tadgatyā hi sadā gatiḥ //

amī kārāgāre niviḍanalinīnālanigaḍair nibadhyantāṃ haṃsāḥ prathamavisakandāṅkurabhidaḥ /

nave vāsantīnāmudayini vane garbhakalikā- cchido nirdhāryantāṃ parabhṛtayuvāno madakalāḥ //

amī taṭasamīpanirjharataraṅgariṅgatpayo- jaḍīkṛtapaṭīrabhūruhakuṭīrasaṃcāriṇaḥ /

mano vidhurayanti me malayamekhalāmedurāḥ durāsadavanapriyapriyatamārutā mārutāḥ //

amī tilāḥ tailika nūnametāṃ snehādavasthāṃ bhavatopanītāḥ /

dveṣo'bhaviṣyadyadamīṣu nūnaṃ tadā na jāne kimivākariṣyaḥ //

amī pānakarambhābhāḥ saptāpi jalarāśayaḥ /

tvadyaśorāja haṃsasya pañjaraṃ bhuvanatrayam //

amī purasthāḥ sakalāḥ sunidritā na nūpuraṃ muñca sukhena yāsyasi /

vrajatyapi śrīpatiraṅghrimāśritaṃ hare tavākhyātiriyaṃ bhaviṣyati //

amī pṛthustambabhṛtaḥ piśaṅgatāṃ gatā vipākena phalasya śālayaḥ /

vikāsi vaprāmbhasi gandhasūcitaṃ namanti nighrātumivāsyatotpalam //

amībhiḥ saṃsiktestava kimu phalaṃ vāridaghaṭe yadete'pekṣante salilamavaṭebhyo'pi taravaḥ /

ayaṃ yukto vyaktaṃ nanu sukhayituṃ cātakaśiśur yadeṣa grīṣme'pi spṛhayati na pāthastvadaparān //

amībhirākaṇṭhamabhoji tadgṛhe tuṣāradhārāmṛditeva śakarā /

hayadviṣadvaṣkayaṇīpayaḥ sutaṃ sudhāhradāt paṅkamivoddhṛtaṃ dadhi //

amī vyarthārambhā duradhigamabhūbhṛtparisare viṣaktā lakṣyante vayamiva hatāśā jaladharāḥ /

mamevāntaśceṣṭāviphalavipulākāravibhavāḥ svabhūmau yāntīmāḥ pariṇatimasaṃkhyāśca saritaḥ //

amī śirīṣaprasavāvataṃsāḥ prabhraṃśino vārivihāriṇīnām /

pāriplavāḥ srotasi nimnagāyāḥ śaivālalolāṃśchalayanti mīnān //

amīṣāṃ jantūnāṃ katipayanimeṣasthitijuṣāṃ viyoge dhīrāṇāṃ ka iha paritāpasya viṣayaḥ /

kṣaṇādutpadyante vilayamapi yānti kṣaṇamamī na ke'pi sthātāraḥ suragiripayodhiprabhṛtayaḥ //

amīṣāṃ prāṇānāṃ tulitabisinīpatrapayasāṃ kṛte kiṃ nāsmābhirvigalitavivekairvyavasitam /

yadāḍhyānāmagre draviṇamadaniḥsaṃjñamanasāṃ kṛtaṃ vītavrīḍairnijaguṇakathāpātakamapi //

amīṣāṃ mañjuśrīruciravadanaśrīkṛtarucāṃ śrutaṃ no nāmāpi kva nu khalu himāṃśuprakṛtayaḥ /

mamābhyarṇe dhārṣṭyāccarati punarindīvaramiti krudhevedaṃ prāntāruṇamavatu vo locanayugam //

amīṣāṃ maṇḍalābhogaḥ stanānāmeva śobhate /

yeṣāmupetya sotkampā rājāno'pi karapradāḥ //

amīṣāṃ mohādvā dharaṇidharacūḍāñcalabhuvām abhāgyādvā kaiścinmarakatamaṇiścenna gaṇitaḥ /

tathāsau rathyāyāmapi nipatitaḥ kiṃ na kurute samunmīlannīladyutilahariliptā iva diśaḥ //

amīṣāmāmodapraṇayasubhagaṃ saṃgatamabhūt prasūnairunnidraiḥ saha bahubhireva prativanam /

udanyā na kvāpi vyaramadaravinde paramamī pibanti svacchandaṃ rasamudarapūraṃ madhulihaḥ //

amīṣāmārūḍhaprasavavivarāṇāṃ madhulihāṃ dhvaniḥ pānthastrīṇāṃ prasarati viyogajvara iva /

drumālīnāṃ yūnormana iva sarāgaṃ kisalayaṃ parāgaḥ puṣpāṇāṃ patati madanasyeva viśikhaḥ //

amīṣāmuṣṇāṃśoḥ kiraṇanikarāṇāṃ paricayāt sarastīkṣṇaṃ mābhūstava kila nisargaḥ śiśirimā /

durātmāno hyete katipayapayobindurasikān nirasyantaḥ pānthāṃstvayi kimapi śoṣaṃ vidadhati //

amī samuddhūtasarojareṇunā hṛtā hṛtāsārakaṇena vāyunā /

upāgame duścaritā ivāpadāṃ gatiṃ na niścetumalaṃ śilīmukhāḥ //

amī hi vastrāntaniruddhavaktrāḥ prayānti me dūrataraṃ vayasyāḥ /

paro'pi bandhuḥ sukhasaṃsthitasya mitraṃ na kaścid viṣamasthitasya //

amī hi vṛkṣāḥ phalapuṣpaśobhitāḥ kaṭhoraniṣpandalatopaveṣṭitāḥ /

nṛpājñayā rakṣijanena pālitā narāḥ sadārā iva yānti nirvṛtim //

amī helonmeṣavyasaniṣu palāśeṣu paritaḥ pibanti svacchandaṃ madhu madhuliho mādyati janaḥ /

ayaṃ ca pratyagraṃ daśati sahakāraṃ parabhṛto yadīdaṃ marmāntarvidalati ka eṣa vyatikaraḥ //

amuṃ kālakṣepaṃ tyaja jalada gambhīramadhuraiḥ kimebhirnirghoṣaiḥ sṛja jhaṭiti jhātkāri salilam /

aye paśyāvasthāmakaruṇasamīravyatikara- sphuraddāvajvālāvalijaṭilamūrterviṭapinaḥ //

amuṃ puraḥ paśyasi devadāruṃ putrīkṛto'sau vṛṣabhadhvajena /

yo hemakumbhastananiḥsṛtānāṃ skandasya mātuḥ payasāṃ rasajñaḥ //

amuṃ sahāsaprahitekṣaṇāni vyājārdhasaṃdarśitamekhalāni /

nālaṃ vikartuṃ janitendraśaṅkaṃ surāṅganāvibhramaceṣṭitāni //

amuktāṃ bhūṣayantu svāṃ tanuṃ saṃsārasindhugaiḥ /

maṇikarṇī tāmraparṇī muktimuktāphalairjanāḥ //

amudrakumudatviṣaḥ sphuritaphenalakṣmīspṛśo marālakulavibhramāḥ śapharaphālalīlābhṛtaḥ /

jayanti girijāpatestaralamaulimandākinī- taraṅgacayacumbinastuhinadīdhiteraṃśavaḥ //

amudro'pi varaṃ kūpaḥ samudreṇāpi tena kim /

susvādu salilaṃ yatra pīyate pathikaiḥ pathi //

amunā marukūpena ke ke nāma na vañcitāḥ /

rudatpathikanetrāmbupicchilaprāntabhūminā //

amunā yamunājalakelikṛtā sahasā tarasā parirabhya bhṛtā /

hariṇā hariṇī mṛganetravatī navayauvanayauvanabhāravatī //

amunaiva kaṣāyitastanī subhagena priyagātrabhasmanā /

navapallavasaṃstare yathā racayiṣyāmi tanuṃ vibhāvasau //

amunaiva pathāgatāgataṃ kṛtavānadya manoharo hariḥ /

sakhi durjanabhītayā mayā hatayā hanta ciraṃ na vīkṣitaḥ //

amuṣminnārāme tarubhirabhirāme viṭapinaḥ sphuṭaṃ nṛtyadbhṛṅgī vividhanavasaṃgītakalanāt /

parānandaiḥ pūrṇāḥ ka iva tava varṇāvalipada- kramaśrotā vettā dvijavara śuka śrāmyasi kutaḥ //

amuṣminnudyānadrumakuharanīrandhrabharite tamaḥkhaṇḍe piṇḍīkṛtabahalakālāyasaghane /

yatāmadyāsmākaṃ kathamapi puronyastacaraṇaṃ nimeṣe'pyunmeṣe nahi nahi viśeṣo nayanayoḥ //

amuṣminnudyāne vihagakhala eṣa pratikalaṃ vilolaḥ kākolaḥ kvaṇati khalu yāvat kaṭutaram /

sakhe tāvat kīra draḍhaya hṛdi vācaṃ ca sakalāṃ na maunena nyūno bhavati guṇabhājāṃ guṇagaṇaḥ //

amuṣmin pañceṣostribhuvanajigīṣoḥ sahacare mukhaṃ rātreratrestanubhuvi rahaścumbati sati /

jvalantīrṣyāroṣodayamayatayevoṣadhilatāḥ patadbhṛṅgībhaṅgyā dadhati kumudinyaḥ kaluṣatām //

amuṣmin saṃnaddhe jalamuci samabhyasya katicit kakārān paryantadviguṇamatarephaprasavinaḥ /

sa mādyandātyūhaścalavipulakaṇṭhaḥ prasarati kramodañcattāraḥ kramavaśanamanmandamadhuraḥ //

amuṣmin saṃsāre parikalitasāretaratayā tadā vidyotkarṣaḥ pariṇatimupaiti śrutividām /

yadā mandākinyā madhuravamarālīkalakala- praṇālīvācāle parisarataṭe yānti divasāḥ //

amuṣmiṃllāvāṇyāmṛtasarasi nūnaṃ mṛgadṛśaḥ smaraḥ śarvapluṣṭaḥ pṛthujaghanabhāge nipatitaḥ /

yadaṅgāṅgārāṇāṃ prathamapiśunā nābhikuhare śikhā dhūmasyeyaṃ pariṇamati romāvalivapuḥ //

amuṣmai caurāya pratinihatamṛtyupratibhiye prabhuḥ prītaḥ prādāduparitanapādadvayakṛte /

suvarṇānāṃ koṭīrdaśa daśanakoṭikṣatagirīn gajendrānapyaṣṭau madamuditakūjanmadhulihaḥ //

amuṣya dorbhyāmaridurgaluṇṭhane dhruvaṃ gṛhītārgaladīrghapīnatā /

uraḥśriyā tatra ca gopurasphurat- kapāṭadurdharṣatiraḥprasāritā //

amuṣya dhīrasya jayāya sāhasī tadā khalu jyāṃ viśikhaiḥ sanāthayan /

nimajjayāmāsa yaśāṃsi saṃśaye smarastrilokīvijayārjitānyapi //

amuṣya muṣitā lakṣmīś cakṣuṣeti na nūtanam /

na vedmi kathayatyasyāḥ karṇe lagnaṃ kimutpalam //

amuṣya vidyā rasanāgranartakī trayīva nītāṅgaguṇena vistaram /

agāhatāṣṭādaśatāṃ jigīṣayā navadvayadvīpapṛthagjayaśriyām //

amuṣyāṃ saṃkrāntau tava taruṇi tāruṇyataraṇe smaro dātā devastrivalitaṭinītīranikaṭe /

amū te vakṣojau sakhi sughaṭitau hāṭakaghaṭau mahādānaṃ kasmai vada bhavatu sāraṅganayane //

amuṣyā lāvaṇyaṃ mṛdulamṛdulānapyavayavān manolaulyaṃ dhātuḥ karakaṭhinatāṃ me vimṛśati /

padaṃ citte dhatte matiriti purā paṅkajabhuvā dhruvaṃ kalyāṇīyaṃ kalitasukṛtaireva racitā //

amuṣyorvībharttuḥ prasṛmaracamūsindhurabhavair avaimi prārabdhe vamathubhiravaśyāyasamaye /

na kampantāmantaḥ pratinṛpabhaṭā mlāyatu na tad vadhūvaktrāmbhojaṃ bhavatu na sa teṣāṃ kudivasaḥ //

amūni gacchanti yugāni na kṣaṇaḥ kiyat sahiṣye na hi mṛtyurasti me /

sa māṃ na kāntaḥ sphuṭamantarujjhitā na taṃ manastacca na kāyavāyavaḥ //

amūrkho yo manuṣyāṇāṃ manyusaṃtaptacetasām /

parasparopakāreṇa puṃsāṃ bhavati vigrahaḥ //

amūrhi bhittvā jaladāntarāṇi paṅkāntarāṇīva mṛṇālasūcyaḥ /

patanti candravyasanādvimuktā divo'śrudhārā iva vāridhārāḥ //

amūlyasya mama svarṇatulākoṭidvayaṃ kiyat /

iti kopādivātāmraṃ pādayugmaṃ mṛgīdṛśaḥ //

amṛtaṃ kirati himāṃśur viṣameva phaṇī samudgirati /

guṇameva vakti sādhur doṣamasādhuḥ prakāśayati //

amṛtaṃ caiva mṛtyuśca dvayaṃ dehe pratiṣṭhitam /

mṛtyumāpadyate mohāt satyenāpadyate'mṛtam //

amṛtaṃ tadadharabimbe vacaneṣvamṛtaṃ vilokane'pyamṛtam /

amṛtabhṛtau kucakumbhau satyaṃ sā sṛṣṭiraparaiva //

amṛtaṃ durlabhaṃ n ṇāṃ devānāmudakaṃ tathā /

pit ṇāṃ durlabhaḥ putras takraṃ śakrasya durlabham //

amṛtaṃ nāma yat santo mantrajihveṣu juhvati /

śobhaiva mandarakṣubdhakṣubhitāmbhodhivarṇanā //

amṛtaṃ bhujyate vidye bhavatīmāśritaiḥ param /

anye tu bata dūyante saṃsaranta itastataḥ //

amṛtaṃ śiśire vahnir amṛtaṃ kṣīrabhojanam /

amṛtaṃ guṇavadbhāryā amṛtaṃ bālabhāṣitam //

amṛtaṃ śiśire vahnir amṛtaṃ priyadarśanam /

amṛtaṃ rājasaṃmānam amṛtaṃ kṣīrabhojanam //

amṛtaṃ śiśire vahnir amṛtaṃ bālabhāṣaṇam /

amṛtaṃ svapriyā bhāryā hyamṛtaṃ svāmigauravam //

amṛtaṃ śiśire vahnir amṛtaṃ svāmigauram /

bhāryāmṛtaṃ guṇavatī dhāroṣṇamamṛtaṃ payaḥ //

amṛtaṃ sadguṇā bhāryā amṛtaṃ bālabhāṣitam /

amṛtaṃ rājasaṃmānam amṛtaṃ mānabhojanam //

amṛtajaladheḥ pāyaṃ pāyaṃ payāṃsi payodharaḥ kirati karakāstārākārā yadi sphaṭikāvanau /

tadiha tulanāmānīyante kṣaṇaṃ kaṭhināḥ punaḥ satatamamṛtasyandodgārā giraḥ pratibhāvatām //

amṛtadravamādhurīdhurīṇāṃ giramākarṇya kuraṅgalocanāyāḥ /

muhurabhyasanaṃ kaṣāyakaṇṭhī kalakaṇṭhī kurute kuhūrutena //

amṛtadravairvidadhadabjadṛśām apamārgamoṣadhipatiḥ sma karaiḥ /

parito visarpi paritāpi bhṛśaṃ vapuṣo'vatārayati mānaviṣam //

amṛtanidhānaṃ ruciraṃ saṃtāpanivartate sadā niratam /

candramukhaṃ tava sundari susmitabhāsā vikāsate paritaḥ //

amṛtamadhuraiḥ kāñcīnādaiḥ kṛtābhayaḍiṇḍime trivalilaharīlāvaṇyāmbhaḥkaṇotkarakarbure /

viṣamanayanajvālājālāvalīḍhaparākramo luṭhati madanastanvaṅgīnāṃ nitambaśilātale //

amṛtamamṛtaṃ kaḥ saṃdeho madhūnyapi nānyathā madhuramadhikaṃ cūtasyāpi prasannarasaṃ phalam /

sakṛdapi punarmadhyasthaḥ san rasāntaravijjano vadatu yadihānyatsvādu syāt priyādaśanacchadāt //

amṛtamamṛtaṃ candraṃ candraṃ ratiṃ ca ratiṃ tathā prathitamatayaḥ kāmaṃ brūyurmadhūni madhūnyapi /

yadi na subhagāsparśāmodaṃ vinā pramude tataḥ sakalamakalaṃ teṣāṃ vyūhaṃ bravīmi punaḥ priye //

amṛtamamṛtaṃ candraścandrastathāmbujamambujaṃ ratirapi ratiḥ kāmaḥ kāmo madhūni madhūnyapi /

iti na bhajate vastu prāyaḥ parasparasaṃkaraṃ tadiyamabalā dhatte lakṣmīṃ kathaṃ sakalātmikām //

amṛtamayamanaṅgakṣmāruhasyālavālaṃ mṛtadivasakapālaṃ kālakāpālikasya /

jayati makaraketoḥ śāṇacakraṃ śarāṇām amarapurapurandhrīdarpaṇaḥ śvetabhānuḥ //

amṛtarasavisaravitaraṇa- maraṇottāritasure sati payodhau /

kasya sphuranti hṛdaye grīṣmataḍākā bhuvi varākāḥ //

amṛtarasasārabhūtaḥ sakalakalo makaraketusarvasvam /

akhilajananayanasukhakṛt kathamindurvāsare'bhyuditaḥ //

amṛtavacanalīlāvibhramairannapānaṃ racaya catura kīra bhrāntacitteṣu teṣu /

akalitaparasevātāpapāpaḥ piko'sau bhajatu vipinavāṭīmeṣa pīyūṣakaṇṭhaḥ //

amṛtasiktamivāṅgamidaṃ yadi bhavati tanvi tavādbhutavīkṣitaiḥ /

adharamindukarādapi śubhrayanty aruṇayantyaruṇādapi kiṃ dṛśam //

amṛtasyandikiraṇaś candramā nāmato mataḥ /

anya evāyamarthātmā viṣaniṣyandidīdhitiḥ //

amṛtasyandinaṃ kaścit kṛṣṇameghaṃ dvijaḥ smaran /

udanyayā na veśantam udanvantaṃ ca vīkṣate //

amṛtasya pravāhaiḥ kiṃ kāyakṣālanasaṃbhavaiḥ /

cirānmitrapariṣvaṅgo yo'sau mūlyavivarjitaḥ //

amṛtasyeva kuṇḍāni sukhānāmiva rāśayaḥ /

rateriva nidhānāni yoṣitaḥ kena nirmitāḥ //

amṛtasyeva tṛpyeta apamānasya yogavit /

viṣavacca jugupseta saṃmānasya sadā dvijaḥ //

amṛtasyeva saṃtṛpyed avamānasya vai dvijaḥ /

sukhaṃ hyavamataḥ śete yo'vamantā sa naśyati //

amṛtāṃśoḥ kiraṇebhyo- 'jāyata vṛddhirmahodadherudare /

kathayanti hāramaṇayo hṛdi tāpamuṣaḥ spṛśanto'pi //

amṛtātmani padmānāṃ dveṣṭari snigdhatārake /

mukhendau tava satyasmin apareṇa kimindunā //

amṛtādamṛtaṃ na tāvakād aparaṃ yat tripurārirādarāt /

avalambya śiraḥsthalena tad dhṛtahālāhāla eṣa jīvati //

amṛtādhmātajīmūtasnigdhasaṃhananasya te /

pariṣvaṅgīya vātsalyād ayamutkaṇṭhate janaḥ //

amṛtāpyāyināṃ n ṇāṃ saṃtoṣo naiva jāyate /

gāvastṛṇamivāraṇye prārthayanti navaṃ navam //

amṛtāyatāmiti vadet pīte bhukte kṣute ca śataṃ jīva /

choṭikayā saha jṛmbhā- samaye syātāṃ cirāyurānandau //

amṛtā vigataprāṇā sāntaḥ śalyākṛtavraṇā /

abaddhā niścalevāste kūṭasaṃsthe mṛge mṛgī //

amṛtotprekṣaṇe cārur aśeṣajanasajjanaḥ /

kavirgaruḍavanmānya indravajrādivṛttakṛt //

amṛtonmathitaiḥ suvarṇacūrṇair mṛdamutpādya nidhāya nābhicakre /

akaronnavaromarājiyaṣṭyā kucakumbhau kusumeṣukumbhakāraḥ //

amedhyapūrṇe kṛmijālasaṃkule svabhāvadurgandhini śaucavarjite /

kalevare mūtrapurīṣabhājane ramanti mūḍhā viramanti paṇḍitāḥ //

ameyo mitalokastvam anarthī prārthanāvahaḥ /

ajito jiṣṇuratyantam avyakto vyaktakāraṇam //

amoghakrodhaharṣasya svayaṃ kṛtyānvavekṣiṇaḥ /

ātmapratyayakośasya vasudheyaṃ vasuṃdharā //

amoghā vāsare vidyud amoghaṃ niśi garjitam /

amoghā munīnāṃ vāṇī amoghaṃ devadarśanam //

amauktikamasauvarṇaṃ brāhmaṇānāṃ vibhūṣaṇam /

devatānāṃ pit ṇāṃ ca bhāgo yena pradīyate //

ambaraṃ vinayataḥ priyapāṇer yoṣitaśca karayoḥ kalahasya /

vāraṇāmiva vidhātumabhīkṣṇaṃ kakṣyayā ca valayaiśca śiśiñje //

ambaraṃ stimitamambudhārayā vyakta eṣa paritaḥ payodharaḥ /

prāvṛṣā kimapi lajjamānayā mīlite ravividhūvilocane //

ambaramanūrulaṅghyaṃ vasuṃdharā sāpi vāmanaikapadā /

abdhirapi potalaṅghyaḥ satāṃ manaḥ kena tulyaṃ syāt //

ambaramapanaya mugdhe vrajatu vikāśaṃ digambaratā /

hārāvalisurataṭinī nakhaśaśimaṇḍalasya kucaśambhoḥ //

ambaramambuni patramarātiḥ pītamahīnagaṇasya dadāha /

yasya vadhūstanayaṃ gṛhamabjā pātu sa vo haralocanavahniḥ //

ambarameṣa ramaṇyai yāminyai vāsaraḥ preyān /

adhikaṃ dadau nijāṅkād atha saṃkucitaḥ svayaṃ tasthau //

ambaravipinamidānīṃ timiravarāho'vagāhate jaladheḥ /

romasu yadasya lagnās tārakajalabindavo bhānti //

ambarāntamavalambitukāmam andhyayā samabhivīkṣya tu kāmam /

andhakāramatha gamya tanūnaṃ lajjayeva niragamyata nūnam //

ambare'mbubharalambipayode mattabarhirucire'drinitambe /

puṣpadhāmani kadambakadambe kā gatiḥ pathika kālavilambe //

amba śrāmyasi tiṣṭha gorasamahaṃ mathnāmi manthānakaṃ prālambya sthitamīśvaraṃ sarabhasaṃ dīnānano vāsukiḥ /

sāsūyaṃ kamalālayā suragaṇaḥ sānandamudyadbhayaṃ rāhuḥ praikṣata yaṃ sa vo'stu śivado gopālabālo hariḥ //

ambā kupyati tāta mūrdhni vidhṛtā gaṅgeyamutsṛjyatāṃ vidvan ṣaṇmukha kā gatirmama ciraṃ mūrdhni sthitāyā vada /

kopāveśavaśādaśeṣavadanaiḥ pratyuttaraṃ dattavān ambhodhirjaladhiḥ payodhirudadhirvārāṃ nidhirvāridhiḥ //

ambā tuṣyati na mayā na snuṣayā sāpi nāmbayā na mayā /

ahamapi na tayā na tayā vada rājan kasya doṣo'yam //

ambāmathārghajalapātrabhṛtaṃ nirīkṣya dūrādapāsaradasau janatā vihastā /

pūrṇādivāndhatamasāni tuṣārakānter āryāt pṛthagjanaśatāni hi saṃbhramanti //

ambāyāśca pituśca sadguṇagaṇo yasminnabhivyajyate tasmin svapratibimbiteva nikhilā saivākṛtiḥ sā dyutiḥ /

sā vāṇi vinayaḥ sa eva sahajaḥ puṇyānubhāvaḥ sa ca ślāghāyāḥ sadanaṃ sukhasya vasatistenaiva putrī pitā //

ambā yena sarasvatī sutavatī tasyārpayantī rasān nānācāṭumukhī sa durlaḍitavān khelābhirucchṛṅkhalaḥ /

jihvādurvyasanairupadravarujaḥ kurvanti ye duḥsutām tān dṛṣṭvārthamitastato nikhanati svaṃ niḥsvamātanvatī //

ambā śete'tra vṛddhā pariṇatavayasāmagraṇīratra tāto niḥśeṣāgārakarmaśramaśithilatanuḥ kumbhadāsī tatheha /

asmin pāpāhamekā katipayadivasaproṣitaprāṇanāthā pānthāyetthaṃ yuvatyā kathitamabhimataṃ vyāhṛtivyājapūrvam //

ambujamambuni jātaṃ nahi dṛṣṭaṃ jātamambujādambu /

adhunā tadviparītaṃ caraṇasarojādvinirgatā gaṅgā //

ambujamambuni magnaṃ trāsādākāśamāśritaścandraḥ /

samprati kaḥ paripanthī yaṃ prati kopāruṇaṃ vadanam //

ambudaḥ kṛtapado nabhastale toyapūraparipūritodadhiḥ /

goṣpadasya bharaṇe'pmaśaktimān ityasatyamabhidhīyate katham //

ambudherudagamadvidhubhaṅgyā nūnamaurvaśikhibhāsmanapiṇḍaḥ /

yatkilāsya ghaṭate nahi tṛptiḥ khaṇḍitājanadṛgambusaridbhiḥ //

ambeyaṃ neyamambā nahi kharakapiśaṃ śmaśru tasyā mukhārdhe tāto'yaṃ naiṣa tātaḥ stanamurasi piturdṛṣṭavānnāhamatra /

keyaṃ ko'yaṃ kimetadyuvatiratha pumān vastu kiṃ syāt tṛtīyaṃ śaṃbhoḥ saṃvīkṣya rūpādapasarati guhaḥ śaṅkitaḥ pātu yuṣmān //

ambhaḥ kardamatāmupaiti sahasā paṅkadravaḥ pāṃśutāṃ pāṃśurvāraṇakarṇatālapavanair dikprāntanīhāratām /

nimnatvaṃ girayaḥ samaṃ viṣamatāṃ śūnyaṃ janasthānakaṃ niryāte tvayi rājyapāla bhavati tyaktasvabhāvaṃ jagat //

ambhaḥ kumbhāmbhoruha- cāmarabhṛṅgārahemarūpyāṇi /

phalatāmbūlavarāmbara- madirāmīnājyabhojyāni //

ambhaḥsaṃbhṛtimantharāmbudaravaiḥ śālūragarjābhara- prārabdhapriyaviprayuktayuvatījīvagrahe bhīṣaṇāḥ /

vidyuddanturitāndhakārapaṭalā gāmbhīryabaddhārava- sthairyonmūlanaśaktayaḥ kathamamī niryānti varṣāniśāḥ //

ambhasaḥ parimāṇena unnataṃ kamalaṃ bhavet /

svasvāminā balavatā bhṛtyo bhavati garvitaḥ //

ambhasaḥ prasṛtīraṣṭau ravāvanudite pibet /

vātapittakaphān hatvā jīvedvarṣaśataṃ sukhī //

ambhasā bhidyate setus tathā mantro'pyarakṣitaḥ /

paiśunyād bhidyate sneho vāgbhirbhidyeta kātaraḥ //

ambhasā śamamāyāti muṣṭimeyaśikhaḥ śikhī /

pravṛddho'dhaḥsthitaiḥ paścāt saṃtaptaireva dṛśyate //

ambhasi taraṇisutāyāḥ stambhitataraṇiḥ sa devakīsūnuḥ /

ātaravirahitagopyāḥ kātaramukhamīkṣate smeraḥ //

ambhastattvaṃ bhūmitattvaṃ ca vāyos tattvaṃ tejastattvamākāśatattvam /

pañcaitāni prāṇavāyuṃ militvā nāḍīyugme prāṇināṃ saṃcaranti //

ambhāṃsi jalajantūnāṃ durgaṃ durganivāsinām /

svabhūmiḥ śvāpadādīnāṃ rājñāṃ sainyaṃ paraṃ balam //

ambhojagarbhasukumāratanustadāsau kaṇṭhagrahe prathamarāgaghane vilīya /

sadyaḥ patanmadanamārgaṇarandhramārgair manye mama priyatamā hṛdayaṃ praviṣṭā //

ambhojapatrāyatalocanānām ambhodhidīrghāsviha dīrghikāsu /

samāgatānāṃ kuṭilairapāṅgair anaṅgabāṇaiḥ prahatā yuvānaḥ //

ambhojaprakaro'tha ketakakulaṃ kundotkaraḥ kairava- vrāto malligaṇo'tha campakacayo jātīgaṇo vāthavā /

no cedādaramātanoti pika tatkhedaṃ vṛthā mā kṛthā yasmāt kvāpi kadāpi ko'pi bhavitā yastvadguṇaṃ jñāsyati //

ambhojākṣyāḥ puravanalatā dhāmni saṃketabhājaś cetonāthe cirayati bhṛśaṃ mohanidrāṃ gatāyāḥ /

svacchaṃ nābhihradavalayitaṃ kāntaratnāṃśujālaṃ toyabhrāntyā pibati hariṇī vismayaṃ ca prayāti /

ambhojāni ghanāghanavyavahito'pyullāghayatyaṃśumān dūrastho'pi payodharo'tiśiśirasparśaṃ karotyātapam /

śaktiḥ kāpyaparikṣatāsti mahatāṃ svairaṃ daviṣṭhānyaho yanmāhātmyavaśena yānti ghaṭanāṃ kāryāṇi niryantraṇām //

ambhojinīvanavilāsanivāsameva haṃsasya hanti nitarāṃ kupito vidhātā /

na tvasya dugdhajalabhedavidhau prasiddhāṃ vaidagghyakīrtimapahartumasau samarthaḥ //

ambhodastanitaṃ niśamya kariṇāṃ bṛṃheti raṃhoyutas sadyastyaktamahīdhrakandaragṛhaḥ kautūhalī nirgataḥ /

etasmin kṣaṇa eva caṇḍamaśanerākarṇya śabdaṃ krudhā taṃ pratyutpatati svagarjitajitaṃ dhīro mṛgāṇāṃ patiḥ //

ambhodhiḥ sthalatāṃ sthalaṃ jaladhitāṃ dhūlīvalaḥ śailatāṃ merurmṛtkaṇatāṃ tṛṇaṃ kuliśatāṃ vajraṃ tṛṇaklībatām /

vahniḥ śītalatāṃ himaṃ dahanatāmāyāti yasyecchayā līlādurlalitādbhutavyasanine daivāya tasmai namaḥ //

ambhodhikṣiptamuktāruciharicaraṇodgīrṇagaṅgāmbutulyaṃ kālindīphenakāntisphuritaphaṇadharonmuktanirmokarociḥ /

karṇāṭīkuntalāntarvigalitasumanodāmaramyaṃ samantāc chrīkhaṇḍālepalakṣmīmupanayati yaśo yasya khaḍgaprasūtam //

ambhodhīnāṃ tamālaprabhavakisalayaśyāmavelāvanānām ā pārebhyaścaturṇāṃ caṭulatimikulakṣobhitāntarjalānām /

mālevāmlānapuṣpā tava nṛpatiśatairuhyate yā śirobhiḥ sā mayyeva skhalantī kathayati vinayālaṃkṛtaṃ te prabhutvam //

ambhodhereva jātāḥ kati jagati na te hanta santīha śaṅkhā yān saṃgṛhya bhramanti pratibhavanamamī bhikṣavo jīvanāya /

ekaḥ śrīpāñcajanyo hariharakamalakroḍahaṃsāyamāno yasyādhvānairamānairasuravaravadhūvargagarbhā galanti //

ambhodherjalayantramandiraparispande'pi nidrāṇayoḥ śrīnārāyaṇayorghanaṃ vighaṭayatyūṣmā samāliṅganam /

kiṃ cottaptaviyatkapālaphalake kaṅkālaśeṣaśriyaṃ candraṃ marmarayanti parpaṭamiva krūrā raveraṃśavaḥ //

ambhodhervaḍavāmukhānalajhalājvālopagūḍhāntarā vyāmohādapibannapaḥ sphuṭamamī tarṣeṇa paryāvilāḥ /

uddeśasphuradindracāpavalayajvālāpadeśādaho dahyante kathamanyathārdhamalināṅgāradyutastoyadāḥ //

ambhodhau viharantamantarahitaiḥ kīrtiṃ vahantaṃ guṇais taṃ mainākamavajragarvaviṣayau pakṣau dadhānaṃ numaḥ /

āsanne suralokamānuṣajagatpātālapārātyaye yaḥ pāthonidhilaṅghinaḥ pathi marutsūnorvyanaiṣīt klamam //

ambhonidheranavagītaguṇaikarāśer uccaiḥśravaprabhṛtiṣu prasabhaṃ hṛteṣu /

āśvāsanaṃ yadavakṛṣṭamabhūnmaharṣe toyaṃ tvayā tadapi niṣkaruṇena pītam //

ambho'pi pravahatsvabhāvamaśanairāśyānamaśmāyate grāvāmbhaḥ sravati dravatvamuditodrekeṣu cāveyuṣaḥ /

kālasyāskhalitaprabhāvarabhasaṃ bhāti prabhutve'dbhute kasyāmutra vidhātṛśaktighaṭite mārge nisargaḥ sthiraḥ //

ambhobindugrahaṇarabhasāṃścātakān vīkṣamāṇāḥ śreṇībhūtāḥ parigaṇanayā nirdiśanto valākāḥ /

tvāmāsādya stanitasamaye mānayiṣyanti siddhāḥ sotkampāni priyasahacarīsaṃbhramāliṅgitāni //

ambho bhajasva ciramasya yathābhilāṣam etanna tāṇḍavaya sairibha kānanaṃ ca /

duśceṣṭitena yadanena bhṛśaṃ tavaiṣa dhvastāśayo bhavati niṣkaluṣastaḍāgaḥ //

ambhobhistanakumbhayostava ghanaśleṣāt samutkīrṇatāṃ yātāyā śukavakrimapraṇayinī seyaṃ na luptā lipiḥ /

kiṃ caitāṃ kusumeṣu kuñjaraśironakṣatramālāṃ tiro- dhitsurniṣphalameva majjasi nabhaḥ svacche sarovāriṇi //

ambhomucāṃ salilamudgiratāṃ niśīthe tāḍīvaneṣu nibhṛtasthitakarṇatālāḥ /

ākarṇayanti kariṇo'rdhanimīlitākṣā dhārāravaṃ daśanakoṭiniṣaṇṇahastāḥ //

ambhorāśirivāsi sattvanilayo no mandarakṣo bhavān kalyāṇaprakṛtiḥ sumeruriva kiṃ devaḥ surāpāśrayaḥ /

sacchāyo na tu rūḍhadustaralatastvaṃ kalpavṛkṣo yathā taiḥ kurvanti tulāṃ tathāpi bhavato mūḍhāḥ kavīnāṃ dhiyaḥ //

ambhoruhaṃ vadanamambakamindukāntaḥ pāthonidhiḥ kusumacāpabhṛto vikāraḥ /

prādurbabhūva subhaga tvayi dūrasaṃsthe caṇḍālacandradhavalāsu niśāsu tasyāḥ //

ambhoruhamaye snātvā vāpīpayasi kāminī /

dadāti bhaktisaṃpannā puṣpasaubhāgyakāmyayā //

ambhoruhākṣi śaṃbhoś caraṇāvārādhitau kena /

yasmai vicalitavadanā madanākūtaṃ vibhāvayasi //

ambhovāhamuradviṣo nivasanaṃ dhvāntādridivyauṣadhī kandarpasya vilāsacampakadhanurvarṣālatāmañjarī /

lekhā vyomakaśopale viracitā cāmīkarasya sphurad dhāmnaḥ pānthivilāsinījanamanaḥ kampāya śampābhavat //

amlānapaṅkajā mālā kaṇṭhe rāmasya sītayā /

mudhā budhā bhramantyatra pratyakṣe'pi kriyāpade //

amlānamālyābharaṇāmbarasya varāṅganānandanamandirasya /

nityaprakāśotsavasevitasya svargasya vittasya ca ko viśeṣaḥ //

amlānastabakanti kuntalabhare sīmantasīmāsvimāḥ sindūranti kapolabhittiṣu milanmaireyarāganti ca /

prauḍherṣyādyutiviśramanti nayanopānte kuraṅgīdṛśaḥ bimboṣṭhe kṣitipāla bālataraṇerlākṣārasanti tviṣaḥ //

amlānirāmodabharaśca divyaḥ puṣpeṣu bhūyādbhavadaṅgasaṅgāt /

dṛṣṭaṃ prasūnopamayā mayānyan na dharmaśarmobhayakarmaṭhaṃ yat //

amlāno balavāñśūraś chāyevānugataḥ sadā /

satyavādī mṛdurdāntaḥ sa rājavasatiṃ vaset //

ayaṃ kanakanirmitaḥ sakalabhūdharādunnataḥ sahasranayanāśrayaḥ sapadi labdhabhāgyodayaḥ /

kucopari parisphurattaruṇicārucelāñcalaṃ manāgapi nivāraya tyajatu garvamurvīdharaḥ //

ayaṃ kāṇaḥ śukro viṣamacaraṇaḥ sūryatanayaḥ kṣatāṅgo'yaṃ rāhurvikalamahimā śītakiraṇaḥ /

ajānānasteṣāmapi niyatakarmasvakaphalaṃ grahagrāmagrastā vayamiti jano'yaṃ pralapati //

ayaṃ kāmo nijāmo vā tvayā kimavadhāritam /

iti dṛṣṭiriva praṣṭuṃ śrutiṃ śrayati subhruvām //

ayaṃ khalu mṛṇālinīnavavilāsavaihāsikas tviṣāṃ vitapate patiḥ sapadi dṛśyamānā nijāḥ /

stanau pulakayanti cotpaladṛśāṃ priyoraḥsthale viparyasitavṛttayo ghusṛṇapaṅkapatrāṅkurāḥ //

ayaṃ ca suratajvālaḥ kāmāgniḥ praṇayendhanaḥ /

narāṇāṃ yatra hūyante yauvanāni dhanāni ca //

ayaṃ jyotsnājānistava vadanadūno'mbaraguhāṃ praviṣṭastatrāpi prasṛtamidamenaṃ dṛḍhatamaḥ /

iti trāsodrekakramagalitasattvaḥ kṣayagadī vidhirdagdho dīnaṃ vyathayati nidānaṃ hi mṛdutā //

ayaṃ tasyā rathakṣobhād aṃsenāṃso nipīḍitaḥ /

ekaḥ kṛtī śarīre'smiñ śeṣamaṅgaṃ bhuvo bharaḥ //

ayaṃ tāvad bāṣpastruṭita iva muktāmaṇisaro visarpan dhārābhirluṭhati dharaṇīṃ jarjarakaṇaḥ /

niruddho'pyāvegaḥ sphuradadharanāsāpuṭatayā pareṣāmunneyo bhavati ca bharādhmātahṛdayaḥ //

ayaṃ te vidrumacchāyo marumārga ivādharaḥ /

karoti kasya no bāle pipāsākulitaṃ manaḥ //

ayaṃ trayāṇāṃ grāmāṇāṃ nidhānaṃ madhuradhvaniḥ /

rekhātrayamitīvāsyāḥ sūtritaṃ kaṇṭhakandale //

ayaṃ daridro bhaviteti vaidhasīṃ lipiṃ lalāṭe'rthijanasya jāgratīm /

mṛṣā na cakre'lpitakalpapādapaḥ praṇīya dāridryadaridratāṃ nalaḥ //

ayaṃ dūtārthasaṃkṣepaḥ pratyarthaniyatā giraḥ /

prayojanaṃ kriyotpādi kiyacchakyeta bhāṣitum //

ayaṃ dūrabhrāntaḥ paṭutarapipāsākulamanāḥ kapole te mattadvipa nipatitaḥ ṣaṭpadayuvā /

tvamapyetāṃ pīnaśravaṇadaradolāvyasanitāṃ vimuñca svācchandyādapanayatu tāvat tṛṣamimām //

ayaṃ dvīpī priyāṃ leḍhi jihvāgreṇa punaḥ punaḥ /

prītimāyāti ca tayā lihyamānaḥ svakāntayā //

ayaṃ dhārāvāhastaḍidiyamiyaṃ dagdhakarakā sa cāyaṃ nirghoṣaḥ sa ca ravavaśo bhekanicayaḥ /

itīva pratyaṅgaprathitamadanāgniṃ kṛśatanur ghanaśvāsotkṣepairjvalayati muhurmṛtyuvaśinī //

ayaṃ dhūrto māyāvinayamadhurādasya caritāt sakhi pratyūṣi tvaṃ prakṛtisarale paśyasi na kim /

kapole yallākṣārasabahalarāgapraṇayinīm imāṃ dhatte mudrāmanaticiravṛttāntapiśunām //

ayaṃ nijaḥ paro veti gaṇanā laghucetasām /

udāracaritānāṃ tu vasudhaiva kuṭumbakam //

ayaṃ netrādatrerajani rajanīvallabha iti bhramaḥ ko'yaṃ prajñāparicayaparādhīnamanasām /

sudhānāmādhāraḥ sa khalu ratibimbādharasudhā- rasāsekasnigdhādajani nayanāt puṣpadhanuṣaḥ //

ayaṃ paṭaḥ sūtradaridratāṃ gato hyayaṃ paṭaśchidraśatairalaṃkṛtaḥ /

ayaṃ paṭaḥ prāvarituṃ na śakyate hyayaṃ paṭaḥ saṃvṛta eva śobhate //

ayaṃ paṭo me pituraṅgabhūṣaṇaṃ pitāmahādyairupabhuktayauvanaḥ /

alaṃkariṣyatyatha putrapautrakān mayādhunā puṣpavadeva dhāryate //

ayaṃ padmāsanāsīnaś cakravāko virājate /

yugādau bhagavān vedhā vinirmitsuriva prajāḥ //

ayaṃ pīnastanābhogasaubhāgyavibhavocitaḥ /

draviṇopārjanasyaiva kālaḥ kuvalayekṣaṇe //

ayaṃ puraḥ pārvaṇaśarvarīśaḥ kiṃ darpaṇo'yaṃ rajanīramaṇyāḥ /

yatastadīyaṃ pratibimbamasmin saṃlakṣyate lāñchanakaitavena //

ayaṃ prabhurayaṃ bhṛtya iti yā jagataḥ sthitiḥ /

phalaṃ vijayate tatra śrīprasādāprasādayoḥ //

ayaṃ bandhuḥ paraścāyaṃ mamāyamayamanyataḥ /

iti brahmanna jānāmi tena jīvāmyanāmayaḥ //

ayaṃ mandadyutirbhāsvān astaṃ prati yiyāsati /

udayaḥ patanāyeti śrīmato bodhayan narān //

ayaṃ mama dahatyaṅgam ambhojadalasaṃstaraḥ /

hutāśanapratinidhir dāhātmā nanu yujyate //

ayaṃ mārtaṇḍaḥ kiṃ sa khalu turagaiḥ saptabhiritaḥ kṛśānuḥ kiṃ sarvāḥ prasarati diśo naiṣa niyatam /

kṛtāntaḥ kiṃ sākṣānmahiṣavahano'sāviti ciraṃ samālokyājau tvāṃ vidadhati vikalpān pratibhaṭāḥ //

ayaṃ mukhasaroruhabhramaravibhramaḥ subhruvāṃ kucasthalakuraṅgakaḥ pṛthunitambalīlāśikhī /

na yauvanamadodayaścarati cārukānticchaṭā- kulatrivalikūlinīpulinarājahaṃsaściram //

ayaṃ mṛgaḥ samāyāti mṛgāt siṃhaḥ palāyate /

tato vegāt palāyasva tvaritaistvaritaiḥ padaiḥ //

ayaṃ meghavyūhe balini paripanthinyapasṛte śarajjanyāḥ svairaṃ hasitamiva harṣādaviratam /

payaḥpūrabhraṃśakramajanitasopānasikate nadītīre dhīraṃ carati viśadaḥ khañjanagaṇaḥ //

ayaṃ me vāggumpho viśadapadavaidagdhyamadhuraḥ sphuradbandho vandhyaḥ parahṛdi kṛtārthaḥ kavihṛdi /

kaṭākṣo vāmākṣyā daradalitanetrāntagalitaḥ kumāre niḥsāraḥ sa tu kimapi yūnaḥ sukhayati //