Ādyanātha: Anuttaraprakāśapañcāśikā
oṃ namo 'nuttaraprakāśaśaṅkarāya
akṛtrimāhamāmarśaprakāśaikaghanaḥ śivaḥ
śaktyā vimarśavapuṣā svātmano 'nanyarūpayā //
śivādikṣitiparyantaṃ viśvaṃ vapur udañcayan
pañcakṛtyamahānāṭyarasikaḥ krīḍati prabhuḥ //
pṛthagartham arthavattā viśvaviśvaśarīrayoḥ
na viśvaviśvavapuṣor bhinnatā kāpi tāttvikī //
bhede sattāsphurattābhyāṃ bhinnaṃ kiṃ tu jagad bhavet
sattāsphurattāsaṃbandhāt sattā-bhānaṃ ca tan na cet //
asataḥ kiṃ satas tābhyāṃ saṃbandhaḥ so 'yam iṣyate
svarūpalābhasulabhaḥ saṃbandho na hy avastunaḥ //
na labdharūpasaṃbandhe tābhyāṃ kiṃ cid upekṣyate
upekṣāyām avasthānaṃ na syād etasya kiṃ cana //
svabhāvataḥ sphurattā ca sattā ca na vināśinī
vināśānabhupagame jaḍatāpi nivartate //
tato gatyantarābhāvāc cid eva pariśiṣyate
sataś cidaikyaṃ prakṛtaṃ kadā cin na nivartate //
prakāśe 'nanyato bhāvaḥ svātantryollāsakevalaḥ
parichinnātmikā śaktiḥ śambhor viśvātiśāyinaḥ //
yat prakāśātmakaṃ sarvaṃ tamaḥkevalatāṃ gatam
yac ca kiṃ cij jagad etat prakāśād atiricyate //
vimṛśyasaraṇīṃ prāptam ity eṣā tāttvikī matiḥ
avabhāsaikatānānāṃ matir ekātra sākṣiṇī //
kiṃ pramāṇāir varākais taiś cidānuprāṇitātmabhiḥ
na hi vaikartanaṃ jyotir dīpālokam apekṣate //
śaktipātapavitre 'smin dhītattve ca parīkṣyatām
ādarśavimalābhoge na tu sarvaṃ prakāśate //
itthaṃ cidātmakaṃ sarvaṃ ṣaṭtriṃśadbhedatattvataḥ
ādau śuddhātmakaṃ tattvaṃ pañcadhā-tamasaḥ param //
śivaḥ śaktiś ca sādākhyam īśo vidyeti bhidyate
akṣādiśāntavarṇātmāniramāyi śivena tu //
kalāvidyārāgakālaniyatir bandha ucyate
māyāpūrvo vakārādikṣakārāntākṣarātmakaḥ //
pumāñ śaktir mano buddhir ahaṃkārādipañcakam
śrotrādipañcakaṃ tādi ṭādi vāgādipañcakam //
tanmātrapañcakaṃ cādi kādi vyomādipañcakam
sisṛkṣoḥ prathamaspandaḥ śivatattvaṃ vibhoḥ smṛtam //
icchaiva sāparimlānā śaktitattvam udañcayan
svecchayā-sūcitaṃ viśvam ācchādyāhantayā sthitam //
sa eva tattvaṃ sādākhyaṃ sarvānugrahaṇodyatam
sa eveśvaratattvaṃ syāt paśyan viśvam idantayā //
idantāhantayor aikyam iti vidyā nigadyate
svāṅgakalpeṣu bhāveṣu māyātattvaṃ vibhedadhīḥ //
māyāgṛhītasaṃkocaḥ śivaḥ puṃtattvam ucyate
ayam eva hi saṃsārī jīvo bhoktaiva dṛśyate //
jñatvakartṛtvapūrṇatvanityatvānyasya śaktayaḥ
tatsaṃkocāt saṃkucitaḥ kalādyātmatayā mataḥ //
māyātmakaṃ kalā nāma kiṃcitkartṛtvakāraṇam
kālaḥ paricchedakaro niyatiś cedam eva me //
kartavyaṃ nānyad ity eṣā vyavasthā yantraṇākṛitiḥ
prakṛtir guṇasāmyaṃ syād ahaṃkārādijanmabhūḥ //
ahaṃ mamedam ity etad buddhihetur ahaṃkṛtiḥ
buddhir adhyavasāyasya kāraṇaṃ niścayātmanaḥ //
saṃkalpasya vikalpasya bījaṃ mana udīryate
vacanādeś ca śabdāder vāgādiśravaṇādikam //
kāraṇaṃ śravaṇādīnāṃ grāhyaṃ tanmātrapañcakam
ākāśādyavakāśādikāraṇaṃ bhūtapañcakam //
parāparāśaktimaye śuddhe vidyādipañcakam
tadanyad aparāśaktir ity etat tattvam īritam //
iyaṃ devī parā śaktiḥ śuddhāśuddhādhvagarbhiṇī
pṛthivyādīni tattvāni yadā-līnāni kāraṇe //
tadā kāraṇamātrāṇi bahir udvamate vibhuḥ
anuttarecche unmeṣe ānandeśanam ūnatā(?) //
kriyecchājñānaśaktīnāṃ sattā ṣaṭ . . . . .*
iccheśanāntarārūḍhā sphuṭāsphuṭajaganmayī //
Note: *COMM.: anuttaretyāditripadyeṣv arthāsaṃgatyā pāṭhāśuddhiḥ pratibhāti
catvāraḥ parato varṇāḥ ṣaṇḍātmānaḥ pracoditāḥ
anuttarānandaśāktis trikoṇād vṛttiyogataḥ //
tathaivoneṣayogena kriyāśakteḥ sphuṭaṃ vapuḥ
uktaṃ triśaktisaṃghaṭṭāt triśūlaṃ dvaitaghasmaram //
parasparavirodhe tu kāryeṣu pravirohati
na kathaṃcid upādeyam āsāṃ rūpam idaṃ bhavet //
bindur vedyasya saṃskāro vimarśaḥ sarga ity asau
kalāṣoḍaśakākārā śaktir vijayate parā //
tithayaḥ pratipatpūrvāḥ pañcadaśeti māyayā
sūryācandramasau svāntaścarantau sthitihetave //
yathā-vimarśavapuṣaḥ sargasyādyāḥ kalāḥ smṛtāḥ
dvidheyaṃ mātṛkā devī bījayonyātmanā sthitā //
nityapravṛttaśṛṅgāṭavapurviśvasya janmabhūḥ
hṛdayaṃ bījam etasyāṃ sāraṃ yat tat paraṃ mahaḥ //
vaṭabīje yathā vṛkṣas tathātra nihitaṃ jagat
vicāryamāṇe naivedaṃ kāraṇād atiricyate //
mṛdādeḥ kalaśādīnāṃ tattvaṃ nānyan nirūpaṇe
ity āhus tattvavādinyaḥ śrutīnām antimā giraḥ //
idaṃ sarvaṃ sad evāsīd agre iti viniścayāt
sattāvācini bīje 'smin bhāti māyā tv idaṃ jagat //
viluptapratyayākāram etat sa pariśiṣyate
tato jñānakriyāsāravidyeśvarasadāśivāḥ //
śaktitriśūle līyante caturdaśakalātmani
ūrdhvādhaḥ sṛṣṭivapuṣi sarvaṃ līnam ataḥ [param] //
itthaṃ parasyāṃ saṃvittau sarvaṃ saṃkucitaṃ kramāt
athavā manasātīte yatra kvāpi nirañjane //
ṣaṭtriṃśattattvalaharīkalahātītagocare
viśvātmani mahāmantre svabhāve sā vilīyate //
kṛtaś cainmathite dhāmni dīpte kenāpi hetunā
sarvaṃ havir idaṃ juhvan na dāridryeṇa pīḍyate //
pañcapañcātmakaṃ viśvaṃ pañcaspandavijṛmbhitam
saṃkocayatparāmarśāt sāmānyaspandakevalam //
ahami pralayaṃ kurvann idamaḥ pratiyoginaḥ
parākramaparo bhuṅkte svabhāvam aśivāpaham //
iti ṣaḍadhikatriṃśadbhedaprasaktajagattanuḥ prasarati mahāśaktyullekhavicitramahāpaṭī
jayati bahuśaḥ spandākārā parā cid anuttarā vimṛśata janāḥ kiṃ no svabhāvavijṛmbhitam //
iti śrīmadādyanāthaviracitā anuttaraprakāśapañcāśikā samāptā
seyaṃ kāśmīrabhūpālasaṃśritena prakāśitā
satā mukundarāmeṇa sanmude 'stu śive 'rpitā //
- Notes
- Distributed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/)
- Holder of rights
- Göttingen Register of Electronic Texts in Indian Languages (GRETIL), SUB Göttingen
- Citation Suggestion for this Object
- TextGrid Repository (2022). 1_sanskr. tei. sa_AdyanAtha-anuttaraprakAzapaJcAzikA. GRETIL. Göttingen Register of Electronic Texts in Indian Languages (GRETIL), SUB Göttingen. https://hdl.handle.net/21.T11991/0000-001C-937C-1