śivasūtra, prathama unmeṣa
caitanyam ātmā // SivS_1.1 //
* [<śivasūtravārtika:>
* caitanyaṃ citkriyārūpaṃ śivasya paramasya yat || SivSV_1.1:1 ||
* svātantryam etad evātmā tato 'sau paramaḥ śivaḥ || SivSV_1.1:2 ||
* athavā ko 'yam ātmeti praṣṭ bodhayituṃ śiśūn || SivSV_1.1:3 ||
* nātmā deho na ca prāṇo na manaḥ khaṃ na śūnyabhūḥ || SivSV_1.1:4 ||
* kiṃtu caitanyam evātmety ādiṣṭaṃ parameṣṭhinā || SivSV_1.1:5 ||
* atha caitanyam evaitad ātmā svābhāvikaṃ vapuḥ || SivSV_1.1:6 ||
* viśeṣācodanād asya jagataś cety arūpiṇaḥ || SivSV_1.1:7 ||
* acetyamānaṃ kasyāpi vapuḥ kim api no bhavet || SivSV_1.1:8 ||
* cetyamānaṃ tu cidrūpatādātmyāc cinmayaṃ bhavet || SivSV_1.1:9 ||
* evaṃ śivoktayā nītyā jaṅgamasthāvarātmanaḥ || SivSV_1.1:10 ||
* caitanyam eva viśvasya svarūpaṃ pāramārthikam || SivSV_1.1:11 ||
* nanv evaṃvidhaviśvasya caitanyaṃ ced vapus tadā || SivSV_1.1:12 ||
* kathaṃ bandhasya sambandha iti śaṅkāṃ vyapohitum || SivSV_1.1:13 ||
* praśleṣāśleṣapāṭhābhyāṃ sūtram āha maheśvaraḥ || SivSV_1.1:14 ||]
jñānaṃ bandhaḥ // SivS_1.2 //
* [<śivasūtravārtika:>
* ajñānam iti tatrādyaṃ caitanyasphārarūpiṇi || SivSV_1.2:1 ||
* ātmany anātmatājñānaṃ jñānaṃ punar anātmani || SivSV_1.2:2 ||
* dehādāv ātmamānitvaṃ dvayam apy etad āṇavam || SivSV_1.2:3 ||
* malaṃ svakalpitaṃ svasmin bandhaḥ svecchāvibhāvitaḥ || SivSV_1.2:4 ||
* kim āṇavamalātmaiva bandho 'yaṃ nety udīryate || SivSV_1.2:5 ||]
yonivargaḥ kalāśarīram // SivS_1.3 //
* [<śivasūtravārtika:>
* yonir bhedaprathāhetur māyā vargas tadutthitaḥ || SivSV_1.3:1 ||
* kalādikṣitiparyantatattvarāśis tadātmakaḥ || SivSV_1.3:2 ||
* māyīyākhyaṃ malaṃ tattadbhinnavedyaprathāmayam || SivSV_1.3:3 ||
* kaleti kāyam āviśya paricchedakarī nṛṇām || SivSV_1.3:4 ||
* vyāpṛtiḥ puṇyapāpātmā śarīraṃ yasya tat punaḥ || SivSV_1.3:5 ||
* kārmaṃ ca malam etasmin dvaye bandho 'nuvartate || SivSV_1.3:6 ||
* īśvarapratyabhijñāyām uktam etan malatrayam || SivSV_1.3:7 ||
* svātantryahānir bodhasya svātantryasyāpy abodhatā || SivSV_1.3:8 ||
* dvidhāṇavaṃ malam idaṃ svasvarūpāpahārataḥ || SivSV_1.3:9 ||
* bhinnavedyaprathātraiva māyīyaṃ janmabhogadam || SivSV_1.3:10 ||
* kartary abodhe kārmaṃ tu māyāśaktyaiva tat trayam || SivSV_1.3:11 ||
* ity athaiṣāṃ malānāṃ tu bandhakatvaṃ nirūpyate || SivSV_1.3:12 ||]
jñānādhiṣṭhānaṃ mātṛkā // SivS_1.4 //
* [<śivasūtravārtika:>
* apūrṇam anyatārūpaṃ bhinnavedyaprathātmakam || SivSV_1.4:1 ||
* śubhāśubhātmakāśeṣakarmasaṃskāravigraham || SivSV_1.4:2 ||
* trividhaṃ malam uktaṃ yat tad eva jñānam ucyate || SivSV_1.4:3 ||
* na so 'sti pratyayo loke yaḥ śabdānugamād ṛte || SivSV_1.4:4 ||
* anuviddham iva jñānaṃ sarvaṃ śabdena gamyate || SivSV_1.4:5 ||
* ity uktanītyā jñānasya vividhasyāsya mātṛkā || SivSV_1.4:6 ||
* akārādikṣakārāntapañcāśadvarṇavigrahā || SivSV_1.4:7 ||
* śivādikṣitiparyantatattvagrāmaprasūtibhūḥ || SivSV_1.4:8 ||
* karandhracitimadhyasthā brahmapāśāvalambikāḥ || SivSV_1.4:9 ||
* pīṭheśvaryo mahāghorā mohayanti muhurmuhuḥ || SivSV_1.4:10 ||
* iti śrītimirodghāṭaproktanītyanusārataḥ || SivSV_1.4:11 ||
* svarādivargādhiṣṭhātṛmātṛcakrapariṣkṛtā || SivSV_1.4:12 ||
* apūrṇo 'ham ahaṃ pūrṇo 'haṃ kṛśo 'haṃ kṛśetaraḥ || SivSV_1.4:13 ||
* iti śabdānuvedhena śokaharṣādikārikā || SivSV_1.4:14 ||
* adhiṣṭhānam adhiṣṭhātrī tadadhiṣṭhānato nṛṇām || SivSV_1.4:15 ||
* alabdhāntarmukhasvātmaviśrāntīni nirantaram || SivSV_1.4:16 ||
* bahirmukhāni jñānāni kathyante bandhahetavaḥ || SivSV_1.4:17 ||
* athedṛgbandhasambandhapraśamopāya ucyate || SivSV_1.4:18 ||
* paramopeyaviśrāntisatattvaḥ parameṣṭhinā || SivSV_1.4:19 ||]
udyamo bhairavaḥ // SivS_1.5 //
* [<śivasūtravārtika:>
* yo 'yaṃ vimarśarūpāyāḥ prasarantyāḥ svasaṃvidaḥ || SivSV_1.5:1 ||
* jhaṭity ucchalanākārapratibhonmajjanātmakaḥ || SivSV_1.5:2 ||
* udyamo 'ntaḥparispandaḥ pūrṇāhambhāvanātmakaḥ || SivSV_1.5:3 ||
* sa eva sarvaśaktīnāṃ sāmarasyād aśeṣataḥ || SivSV_1.5:4 ||
* viśvato bharitatvena vikalpānāṃ vibhedinām || SivSV_1.5:5 ||
* alaṃ kavalanenāpīty anvarthād eva bhairavaḥ || SivSV_1.5:6 ||
* athedṛgbhairavāpatter bandhapraśamakāraṇāt || SivSV_1.5:7 ||
* vyutthānaṃ ca bhavec chāntabhedābhāsam itīryate || SivSV_1.5:8 ||]
śakticakrasaṃdhāne viśvasaṃhāraḥ // SivS_1.6 //
* [<śivasūtravārtika:>
* yo 'yam uktaḥ svasaṃvitter udyamo bhairavātmakaḥ || SivSV_1.6:1 ||
* asyāsti mahatī śaktir atikrāntakramākramā || SivSV_1.6:2 ||
* niḥśeṣanijacicchakticakrākramaṇalampaṭā || SivSV_1.6:3 ||
* riktāriktobhayākārāpy anetadrūpiṇī parā || SivSV_1.6:4 ||
* yayaiva svātmacidbhittau prameyollāsanāditaḥ || SivSV_1.6:5 ||
* parapramātṛviśrāntiparyantaspandarūpayā || SivSV_1.6:6 ||
* sṛṣṭisthitilayānākhyābhāsaśaktiprasāraṇāt || SivSV_1.6:7 ||
* prapañcaviṣayaṃ cañcatpañcakṛtyaṃ prapañcitam || SivSV_1.6:8 ||
* tayā prasāritasyāsya śakticakrasya yat punaḥ || SivSV_1.6:9 ||
* saṃdhānam āntarāmnāyāmnātakramavimarśanam || SivSV_1.6:10 ||
* tasmin saty asya viśvasya kālāgnyādikalāvadheḥ || SivSV_1.6:11 ||
* saṃhāraḥ syāt svasaṃvittivahnisadbhāvalakṣaṇaḥ || SivSV_1.6:12 ||
* evaṃ svasaṃvitkālāgnipluṣṭabhedasya yoginaḥ || SivSV_1.6:13 ||
* na syāt samādhivyutthānabhedaḥ ko 'pīti kathyate || SivSV_1.6:14 ||
* jāgratsvapnasuṣuptabhede turyābhogasambhavaḥ || SivSV_1.6:15 ||
* udyamo bhairava iti proktarūpaṃ sphuradvapuḥ || SivSV_1.6:16 ||
* turyaṃ nāma paraṃ dhāma tadābhogaś camatkriyā || SivSV_1.6:17 ||
* bhede 'pi jāgradādīnāṃ yoginas tasya sambhavaḥ || SivSV_1.6:18 ||
* anusyūtiḥ parānandarūpā syād iti śiṣyate || SivSV_1.6:19 ||
* jāgradāditrayaṃ sūtratrayeṇa lakṣyate kramāt || SivSV_1.6:20 ||]
jñānaṃ jāgrat // SivS_1.7 //
svapno vikalpāḥ // SivS_1.8 //
aviveko māyā sauṣuptam // SivS_1.9 //
* [<śivasūtravārtika:>
* jñānaṃ bāhyākṣajaṃ jāgrat sarvasādhāraṇārthakam || SivSV_1.9:1 ||
* svapnaḥ svātmaiva samprokto vikalpāḥ svātmasambhavāḥ || SivSV_1.9:2 ||
* aviveko nijākhyātir māyā mohas tadātmakaḥ || SivSV_1.9:3 ||
* sauṣuptaṃ yoginām etat tritayaṃ dhāraṇādikam || SivSV_1.9:4 ||
* īśvarapratyabhijñāyāṃ jāgarādy api lakṣitam || SivSV_1.9:5 ||
* śūnye buddhyādyabhāvātmany ahaṃtākartṛtāpade || SivSV_1.9:6 ||
* asphuṭārūpasaṃskāramātriṇi jñeyaśūnyatā || SivSV_1.9:7 ||
* sākṣāṇām āntarī vṛttiḥ prāṇādiprerikā matā || SivSV_1.9:8 ||
* jīvanākhyāthavā prāṇe 'haṃtā puryaṣṭakātmikā || SivSV_1.9:9 ||
* tāvan mātrasthitau proktaṃ sauṣuptaṃ pralayopamam || SivSV_1.9:10 ||
* savedyam apavedyaṃ ca māyāmalayutāyutam || SivSV_1.9:11 ||
* manomātrapathe 'py akṣaviṣayatvena vibhramāt || SivSV_1.9:12 ||
* spaṣṭāvabhāsā bhāvānāṃ sṛṣṭiḥ svapnapadaṃ matam || SivSV_1.9:13 ||
* sarvākṣagocaratvena yā tu bāhyatayā sthirā || SivSV_1.9:14 ||
* sṛṣṭiḥ sādhāraṇī sarvapramātṇāṃ sa jāgaraḥ || SivSV_1.9:15 ||
* iti vistarataḥ prokte lokayogyanusārataḥ || SivSV_1.9:16 ||
* jāgarāditraye 'muṣminn avadhānena jāgrataḥ || SivSV_1.9:17 ||
* śakticakrānusaṃdhānād viśvasaṃhārakāraṇāt || SivSV_1.9:18 ||
* turyābhogamayābhedakhyātir akhyātihāriṇī || SivSV_1.9:19 ||
* sphuraty avirataṃ yasya sa taddhārādhirohataḥ || SivSV_1.9:20 ||
* turyātītamayaṃ yogī proktacaitanyam āmṛśan || SivSV_1.9:21 ||]
tritayabhoktā vīreśaḥ // SivS_1.10 //
* [<śivasūtravārtika:>
* jāgarāditrayaṃ proktaśakticakrānusaṃdhitaḥ || SivSV_1.10:1 ||
* turyānandarasāsārāc churitaṃ bhedavarjanāt || SivSV_1.10:2 ||
* ānandarasanirmagnaṃ paramaṃ vyoma bhāvayan || SivSV_1.10:3 ||
* tritayasyāsya yo bhoktā camatkartā sa yogirāṭ || SivSV_1.10:4 ||
* triṣu dhāmasu yad bhogyaṃ bhoktā yaś ca prakīrtitaḥ || SivSV_1.10:5 ||
* vidyāt tad ubhayaṃ yas tu sa bhuñjāno na lipyate || SivSV_1.10:6 ||
* ity uktaniṣpratidvandvisaṃvitsāmrājyavaibhavaḥ || SivSV_1.10:7 ||
* cidghanaḥ svātmavijñānaparamānandanirbharaḥ || SivSV_1.10:8 ||
* vīreśo yena vīrāṇāṃ bhedagrasanakāriṇām || SivSV_1.10:9 ||
* antarbahirvisaratām indriyāṇām adhīśvaraḥ || SivSV_1.10:10 ||
* kim asya paracittattvārohaviśrāntisūcikāḥ || SivSV_1.10:11 ||
* bhūmikāḥ santy ayaṃ yābhir yāti sarvottarāṃ sthitim || SivSV_1.10:12 ||
* ity antevāsihṛcchaṅkāśāntyai santīty udīryate || SivSV_1.10:13 ||]
vismayo yogabhūmikāḥ // SivS_1.11 //
* [<śivasūtravārtika:>
* yathā sātiśayānande kasyacid vismayo bhavet || SivSV_1.11:1 ||
* tathāsya yogino nityaṃ tattadvedyāvalokane || SivSV_1.11:2 ||
* niḥsāmānyaparānandānubhūtistimitendriye || SivSV_1.11:3 ||
* pare svātmany atṛptyaiva yad āścaryaṃ sa vismayaḥ || SivSV_1.11:4 ||
* sa eva khalu yogasya paratattvaikyarūpiṇaḥ || SivSV_1.11:5 ||
* bhūmikās tatkramārohaparaviśrāntisūcikāḥ || SivSV_1.11:6 ||
* īrdṛgvismayavadyogabhūmikārūḍhacetasaḥ || SivSV_1.11:7 ||]
icchā śaktir umā kumārī // SivS_1.12 //
* [<śivasūtravārtika:>
* parabhairavatāṃ yuktyā samāpannasya śāśvatīm || SivSV_1.12:1 ||
* tasyaiva yogino yecchā śaktiḥ saiva bhavaty umā || SivSV_1.12:2 ||
* parā bhaṭṭārikā saiva kumārīti prakīrtitā || SivSV_1.12:3 ||
* sadāśivādikṣityantaviśvasargādilīlayā || SivSV_1.12:4 ||
* kumārī kuṃ mahāmāyābhūmiṃ mārayatīty api || SivSV_1.12:5 ||
* kumārī copabhogyāsya yogino bhairavātmanaḥ || SivSV_1.12:6 ||
* kumārī nānyabhogyā ca bhoktraikātmyena tiṣṭhati || SivSV_1.12:7 ||
* umā kumārī saṃtyaktasarvāsaṅgā maheśituḥ || SivSV_1.12:8 ||
* ārādhanaparā tadvad icchā śaktis tu yoginaḥ || SivSV_1.12:9 ||
* ayam eva sphuṭaḥ pāṭho dṛṣṭo 'nuttaradaiśikaiḥ || SivSV_1.12:10 ||
* vyākhyātaś ca paraiḥ śaktitametipaṭhanāt punaḥ || SivSV_1.12:11 ||
* prakarṣo vyākṛto 'muṣyāḥ śakter jñānakriyātmataḥ || SivSV_1.12:12 ||
* evam īdṛkprabhāvecchāśaktiyuktasya yoginaḥ || SivSV_1.12:13 ||]
dṛśyaṃ śarīram // SivS_1.13 //
* [<śivasūtravārtika:>
* yad yad dṛśyam aśeṣaṃ tac charīraṃ tasya yoginaḥ || SivSV_1.13:1 ||
* aham ity apṛthaktvena pativat pratibhāsanāt || SivSV_1.13:2 ||
* śarīraṃ dehadhīprāṇaśūnyarūpaṃ ghaṭādivat || SivSV_1.13:3 ||
* dṛśyam evāsya paśuvat draṣṭṛtvena na bhāsate || SivSV_1.13:4 ||
* evaṃ dehe ca bāhye ca sarvatraivāsya yoginaḥ || SivSV_1.13:5 ||
* mayūrāṇḍarasanyāyāt pratipattir abhedinī || SivSV_1.13:6 ||
* dṛśyaṃ śarīratām eti śarīraṃ cāpi dṛśyatām || SivSV_1.13:7 ||
* ity uktaṃ yogino yat tan na durghaṭam itīryate || SivSV_1.13:8 ||
* hṛdaye cittasaṃghaṭṭād dṛśyasvāpadarśanam || SivSV_1.13:9 ||
* hṛdayaṃ tad vijānīyād viśvasyāyatanaṃ mahat || SivSV_1.13:10 ||
* ity uktanītyā hṛdayaṃ viśvaviśrāntibhittibhūḥ || SivSV_1.13:11 ||
* svasaṃvit tatra saṃghaṭṭaś cittasya calataḥ sataḥ || SivSV_1.13:12 ||
* tadaikātmyaparāmarśajāgarūkasvabhāvatā || SivSV_1.13:13 ||
* tasmād dṛśyasya viśvasya nīladehādirūpiṇaḥ || SivSV_1.13:14 ||
* svāpasyaitadabhāvasya śūnyasyāpi ca darśanam || SivSV_1.13:15 ||
* svāṅgarūpeṣu bhāveṣu pramātā kathyate patiḥ || SivSV_1.13:16 ||
* iti śrīpratyabhijñoktanītyā patyur iva prabhoḥ || SivSV_1.13:17 ||
* svāṅgakalpatayā tasya yathāvatprathanaṃ bhavet || SivSV_1.13:18 ||
* ukte 'py evaṃ prameye 'sminn upāyāntaram ucyate || SivSV_1.13:19 ||]
śuddhatattvasaṃdhānād vāpaśuśaktiḥ // SivS_1.14 //
* [<śivasūtravārtika:>
* śuddhaṃ tattvaṃ paraṃ vastu yat tat paraśivātmakam || SivSV_1.14:1 ||
* tatsaṃdhānaṃ prapañcasya tanmayatvena bhāvanam || SivSV_1.14:2 ||
* tenaiva yasya paśvākhyā bandhaśaktir na vidyate || SivSV_1.14:3 ||
* tat sadāśivavatso 'pi viśvasya jagataḥ patiḥ || SivSV_1.14:4 ||
* śuddhatattvānusaṃdhānavata evāsya yoginaḥ || SivSV_1.14:5 ||]
vitarka ātmajñānam // SivS_1.15 //
* [<śivasūtravārtika:>
* vitarkaḥ proktasaṃdhānadhvastabandhasya yoginaḥ || SivSV_1.15:1 ||
* viśvātmā śiva evāham asmīty arthavicintanam || SivSV_1.15:2 ||
* etad eva sphuradrūpam ātmano jñānam ucyate || SivSV_1.15:3 ||
* kiṃ cāsya proktavaitarkasvātmavijñānaśālinaḥ || SivSV_1.15:4 ||]
lokānandaḥ samādhisukham // SivS_1.16 //
* [<śivasūtravārtika:>
* lokyaṃ lokayitā ceti lokaś cetyacidātmani || SivSV_1.16:1 ||
* tattadrūpatayā tasmiṃ loke sphurati yoginaḥ || SivSV_1.16:2 ||
* grāhyagrāhakasaṃvittiḥ sāmānyā sarvadehinām || SivSV_1.16:3 ||
* yogināṃ tu viśeṣo 'yaṃ sambandhe sāvadhānatā || SivSV_1.16:4 ||
* ity uktanītyā tat sarvam aham ity anusaṃhiteḥ || SivSV_1.16:5 ||
* ānando yo bhavaty antas tat samādhisukhaṃ smṛtam || SivSV_1.16:6 ||
* yat samādhisukhaṃ tasya svātmārāmasya yoginaḥ || SivSV_1.16:7 ||
* tad eva loke lokānām ānando 'ntarvicinvatām || SivSV_1.16:8 ||
* vibhūtiyogam etasya darśayaty atha yoginaḥ || SivSV_1.16:9 ||]
śaktisaṃdhāne śarīrotpattiḥ // SivS_1.17 //
* [<śivasūtravārtika:>
* icchā śaktir umety ādisūtroktā śaktir asya yā || SivSV_1.17:1 ||
* saṃdhāne yoginas tasyās tanmayībhāvane sati || SivSV_1.17:2 ||
* tadvaśāt tattadicchārhaśarīrotpattir iṣyate || SivSV_1.17:3 ||
* anyāś ca siddhayas tasya sambhavantīty udīryate || SivSV_1.17:4 ||]
bhūtasaṃdhānabhūtapṛthaktvaviśvasaṃghaṭṭāḥ // SivS_1.18 //
* [<śivasūtravārtika:>
* bhūtānāṃ dehadhīprāṇaśūnyānāṃ grāhakātmanām || SivSV_1.18:1 ||
* grāhyāṇāṃ sthāvarāṇāṃ ca saṃdhānaṃ paripoṣaṇam || SivSV_1.18:2 ||
* pṛthaktvam atha viśleṣo vyādhyādikleśaśāntaye || SivSV_1.18:3 ||
* viśvasya deśakālādiviprakṛṣṭasya yat punaḥ || SivSV_1.18:4 ||
* saṃghaṭṭaś cakṣurādyakṣapratyakṣīkaraṇādikam || SivSV_1.18:5 ||
* etat sarvaṃ bhavec chaktisaṃdhāne sati yoginaḥ || SivSV_1.18:6 ||
* yadā parimitāḥ siddhīr anicchan punar icchati || SivSV_1.18:7 ||
* viśvātmatāprathārūpāṃ parāṃ siddhiṃ tadāsya tu || SivSV_1.18:8 ||]
śuddhavidyodayāc cakreśatvasiddhiḥ // SivS_1.19 //
* [<śivasūtravārtika:>
* vaiśvātmyaprathanākāṅkṣī saṃdhatte śaktim ātmanaḥ || SivSV_1.19:1 ||
* yadā yogī tadā tasya sadāśivapadaspṛśaḥ || SivSV_1.19:2 ||
* īśvaro bahir unmeṣo nimeṣo 'ntaḥ sadāśivaḥ || SivSV_1.19:3 ||
* sāmānādhikaraṇyaṃ ca sadvidyāhamidaṃdhiyoḥ || SivSV_1.19:4 ||
* iti nītyā jagat sarvam aham eveti yā matiḥ || SivSV_1.19:5 ||
* sā śuddhā nirmalā vidyā tadīyād udayāt sphuṭam || SivSV_1.19:6 ||
* unmajjanāt sa cicchaktim ātmano nityam āmṛśet || SivSV_1.19:7 ||
* yadā yogī tadā tasya cakreśatvam anuttaram || SivSV_1.19:8 ||
* māheśvaryaṃ samāveśotkarṣāt sidhyati yoginaḥ || SivSV_1.19:9 ||
* viśvātmakataduttīrṇasvātmārāmatvam eva saḥ || SivSV_1.19:10 ||
* icchati svacchacidrūpo yadā yogī tadāsya tu || SivSV_1.19:11 ||]
mahāhradānusaṃdhānān mantravīryānubhavaḥ // SivS_1.20 //
* [<śivasūtravārtika:>
* parā bhaṭṭārikā saṃvidicchāśaktipuraḥsaram || SivSV_1.20:1 ||
* sthūlaprameyaparyantaṃ vamantī viśvam āntaram || SivSV_1.20:2 ||
* pramātrantarbahīrūpahṛṣīkaviṣayātmanām || SivSV_1.20:3 ||
* khecaryādipravāhāṇāṃ bāhyābhyantararūpiṇām || SivSV_1.20:4 ||
* pravartakatvāt svacchatvagambhīratvādidharmataḥ || SivSV_1.20:5 ||
* mahāhrado jagadvyāpī deśakālādyagocaraḥ || SivSV_1.20:6 ||
* antas tasyānusaṃdhānāt tādātmyasyāvamarśanāt || SivSV_1.20:7 ||
* akārādikṣakārāntaśabdarāśiprathātmanaḥ || SivSV_1.20:8 ||
* kṣityādiśivaparyantatattvāntaḥkṣobhakāriṇaḥ || SivSV_1.20:9 ||
* mantravīryasya sarveṣāṃ mantrāṇāṃ prāṇarūpiṇaḥ || SivSV_1.20:10 ||
* parāhaṃtāparāmarśamayasyānubhavaḥ sphuṭam || SivSV_1.20:11 ||
* akhilaṃ vācakaṃ vācyam aham ity avamarśanam || SivSV_1.20:12 ||
* yoginaḥ sāvadhānasya bhavatīty eva śiṣyate || SivSV_1.20:13 ||
* sphuṭīkaromi saṃkṣepāt tat prameyaṃ puroditam || SivSV_1.20:14 ||
* mahāhrada iti proktā śaktir bhagavatī parā || SivSV_1.20:15 ||
* anusaṃdhānam ity uktaṃ tattādātmyavimarśanam || SivSV_1.20:16 ||
* mantravīryam iti proktaṃ pūrṇāhaṃtāvimarśanam || SivSV_1.20:17 ||
* tadīyo 'nubhavas tasya sphuraṇaṃ svātmanaḥ sphuṭam || SivSV_1.20:18 ||
* iti śrīśāmbhavopāyaprakāśanaparāyaṇaḥ || SivSV_1.20:19 ||
* unmeṣaḥ prathamaḥ samyaksvarūponmeṣalakṣaṇaḥ || SivSV_1.20:20 ||]
śivasūtra, dvitīya unmeṣa
cittaṃ mantraḥ // SivS_2.1 //
* [<śivasūtravārtika:>
* cetyate 'nena paramaṃ svātmatattvaṃ vimṛśyate || SivSV_2.1:1 ||
* iti cittaṃ sphurattātmaprāsādādivimarśanam || SivSV_2.1:2 ||
* tad eva mantryate guptam abhedena vimṛśyate || SivSV_2.1:3 ||
* svasvarūpam aneneti mantras tenāsya daiśikaiḥ || SivSV_2.1:4 ||
* pūrṇāhaṃtānusaṃdhyātmasphūrjanmananadharmatā || SivSV_2.1:5 ||
* saṃsārakṣayakṛttrāṇadharmatā ca nirucyate || SivSV_2.1:6 ||
* tanmantradevatāmarśaprāptatatsāmarasyakam || SivSV_2.1:7 ||
* ārādhakasya cittaṃ ca mantras taddharmayogataḥ || SivSV_2.1:8 ||
* asya coktasya mantrasya mananatrāṇadharmiṇaḥ || SivSV_2.1:9 ||]
prayatnaḥ sādhakaḥ // SivS_2.2 //
* [<śivasūtravārtika:>
* uktamantrānusaṃdhānāvaṣṭambhodyantṛtātmakaḥ || SivSV_2.2:1 ||
* prayatno 'ntaḥsvasaṃrambhaḥ sa eva khalu sādhakaḥ || SivSV_2.2:2 ||
* yato mantrayitur mantradevataikyapradaḥ smṛtaḥ || SivSV_2.2:3 ||
* īdṛksādhakasādhyasya mantrasya prathamoditam || SivSV_2.2:4 ||
* vīryaṃ vistarataḥ samyag varṇyate 'tha salakṣaṇam || SivSV_2.2:5 ||]
vidyāśarīrasattā mantrarahasyam // SivS_2.3 //
* [<śivasūtravārtika:>
* vidyeti paramādvaitasampravedanarūpiṇī || SivSV_2.3:1 ||
* śarīraṃ yasya bhagavān śabdarāśiḥ sa ucyate || SivSV_2.3:2 ||
* tasya sattā samastādhvapūrṇāhaṃtāsvarūpiṇī || SivSV_2.3:3 ||
* sphurattā saiva mantrāṇāṃ mananatrāṇadharmiṇām || SivSV_2.3:4 ||
* guptārthatāyā jananaṃ rahasyam iti kathyate || SivSV_2.3:5 ||
* etac chrīkṣemarājena tantrasārāt samuddhṛtaiḥ || SivSV_2.3:6 ||
* saṃvādaiḥ saṃmataiḥ samyagvarṇitaṃ nijavṛttigaiḥ || SivSV_2.3:7 ||
* samyag evaṃvidhaṃ mantravīryaṃ yeṣāṃ yathātatham || SivSV_2.3:8 ||
* mahāhradānusaṃdhānaprakārāveditaṃ tv api || SivSV_2.3:9 ||
* icchayaiva maheśasya hṛdayaṃgamatāṃ dṛḍham || SivSV_2.3:10 ||
* na gacchaty atha tucchāyāṃ cittaṃ siddhau prarohati || SivSV_2.3:11 ||
* bindunādādijātāyāṃ teṣāṃ tu mitayoginām || SivSV_2.3:12 ||]
garbhe cittavikāso 'viśiṣṭavidyāsvapnaḥ // SivS_2.4 //
* [<śivasūtravārtika:>
* garbho 'khyātir mahāmāyā tanmaye siddhisaṃcaye || SivSV_2.4:1 ||
* vikāso nāma cittasya tāvanmātre kṛtārthatā || SivSV_2.4:2 ||
* saivāviśiṣṭā vidyeti kiṃcijjñatvasvarūpiṇī || SivSV_2.4:3 ||
* aśuddhavidyā sā svapno vikalpapratyayāmakaḥ || SivSV_2.4:4 ||
* āgatā api tāḥ siddhīḥ khalīkṛtya yadā punaḥ || SivSV_2.4:5 ||
* avaṣṭabhnāty asau yogī parāṃ siddhiṃ tadāśnute || SivSV_2.4:6 ||]
vidyāsamutthāne svābhāvike khecarī śivāvasthā // SivS_2.5 //
* [<śivasūtravārtika:>
* vidyāyāḥ prāksamākhyātarūpāyāḥ śaṃkarecchayā || SivSV_2.5:1 ||
* svābhāvike samutthāne samullāse svabhāvaje || SivSV_2.5:2 ||
* unmajjane sati kṣudrasiddhimajjanatatpare || SivSV_2.5:3 ||
* avasthā yā śivasyāntaravasthātur abhedinī || SivSV_2.5:4 ||
* sphurattā saiva sampūrṇasvānandocchalanātmikām || SivSV_2.5:5 ||
* mudaṃ rātīty ato mudrā khecarī ca nabhaścarī || SivSV_2.5:6 ||
* vyajyate yogino viśvag viśvottīrṇasvarūpiṇaḥ || SivSV_2.5:7 ||
* evaṃprabhāvayor vīryāsādane mantramudrayoḥ || SivSV_2.5:8 ||]
gurur upāyaḥ // SivS_2.6 //
* [<śivasūtravārtika:>
* samyagjñānakriyāprāṇamantramudrāyathāsthitim || SivSV_2.6:1 ||
* gṛṇāty upadiśaty arthaṃ tadvīryaṃ cety ato guruḥ || SivSV_2.6:2 ||
* sa eva mantramudrāṇāṃ vīryavyāptiprakāśanāt || SivSV_2.6:3 ||
* upāyaḥ kathyate sākṣād upeyaṃ paramaṃ prati || SivSV_2.6:4 ||
* yad vā guruḥ parā śaktir īśvarānugrahātmikā || SivSV_2.6:5 ||
* avakāśapradānena saiva yāyād upāyatām || SivSV_2.6:6 ||
* sa gurur matsamaḥ prokto mantravīryaprakāśakaḥ || SivSV_2.6:7 ||
* ādimāntyavihīnās tu mantrāḥ syuḥ śaradabhravat || SivSV_2.6:8 ||
* guror lakṣaṇam etāvad ādimāntyaṃ ca vedayet || SivSV_2.6:9 ||
* iti śrīmālinīśāstrasiddhātantroktavaibhavāt || SivSV_2.6:10 ||
* akṛtrimāhamāmarśasvarūpādyantavedakāt || SivSV_2.6:11 ||
* parameṣṭhisamāt tasmāt paramopāyato guroḥ || SivSV_2.6:12 ||]
mātṛkācakrasaṃbodhaḥ // SivS_2.7 //
* [<śivasūtravārtika:>
* mantramudrānusaṃdhānasaṃtatodyuktacetasaḥ || SivSV_2.7:1 ||
* bhavaty uktaguroḥ prītāt sādhakasyeti śiṣyate || SivSV_2.7:2 ||
* athādyās tithayaḥ sarve svarā bindvavasānagāḥ || SivSV_2.7:3 ||
* tadantaḥ kālayogena somasūryau prakīrtitau || SivSV_2.7:4 ||
* pṛthivyādīni tattvāni puruṣāntāni pañcasu || SivSV_2.7:5 ||
* kramāt kādiṣu vargeṣu makārānteṣu suvrate || SivSV_2.7:6 ||
* vāyvagnisalilendrāṇāṃ dhāraṇānāṃ catuṣṭayam || SivSV_2.7:7 ||
* tadūrdhve śādi vikhyātaṃ purastād brahmapañcakam || SivSV_2.7:8 ||
* amūlā tatkramāj jñeyā kṣāntā sṛṣṭir udāhṛtā || SivSV_2.7:9 ||
* sarveṣāṃ caiva mantrāṇāṃ vidyānāṃ ca yaśasvini || SivSV_2.7:10 ||
* iyaṃ yoniḥ samākhyātā sarvatantreṣu sarvadā || SivSV_2.7:11 ||
* iti śrītrīśikāśāstraproktanyāyena mātṛkā || SivSV_2.7:12 ||
* akārādivisargāntasvaraṣoḍaśagarbhiṇī || SivSV_2.7:13 ||
* ata evādibindvantadaśapañcatithikramā || SivSV_2.7:14 ||
* tadātmakataduttīrṇabindudvandvavibhūṣitā || SivSV_2.7:15 ||
* ata eva jagat sarvaṃ sṛjaty antar anuttare || SivSV_2.7:16 ||
* tat pañcadaśakasyāntaruddhṛtaiḥ pañcabhiḥ svaraiḥ || SivSV_2.7:17 ||
* a i u ṛ ḷ vinyāsaiḥ kādimāntaṃ ca vācakam || SivSV_2.7:18 ||
* kṣityādipuruṣāntaṃ ca vācyaṃ tattvakadambakam || SivSV_2.7:19 ||
* pañcapañcakabhedena pañcapañcavijṛmbhitam || SivSV_2.7:20 ||
* bahiś cānuttarād eva sṛjatī viśvam īdṛśam || SivSV_2.7:21 ||
* vāyvagnisalilendrāṇāṃ kramād ya ra la vātmanām || SivSV_2.7:22 ||
* anuttarecchonmeṣākhyatritayānyonyasaṃdhitaḥ || SivSV_2.7:23 ||
* kiṃcānuttaraṣaṇḍhākhyadvayasaṃdhivaśād api || SivSV_2.7:24 ||
* utthitānāṃ kalāvidyāmāyārāgābhidhāyinām || SivSV_2.7:25 ||
* svarūpagopanāt sarvakartṛtvādyapasārataḥ || SivSV_2.7:26 ||
* khaṇḍitasya paśoḥ kiṃcitkartṛtvādipradāyinām || SivSV_2.7:27 ||
* māyordhvaśuddhavidyāditattvārohanirodhanāt || SivSV_2.7:28 ||
* mūlād adho 'varohasya nirodhāc ca triśaṇkuvat || SivSV_2.7:29 ||
* madhye saṃsthāpitasyāsya dhāraṇād dhāraṇātmanām || SivSV_2.7:30 ||
* yatis tu bhāvābhāvānāṃ vyavasthodayadāyinī || SivSV_2.7:31 ||
* kālo 'pi tāṃ mahāmāyāṃ svatantrām anuvartate || SivSV_2.7:32 ||
* ityuktyā kālaniyatiyuktatvāt ṣaḍvidhātmanām || SivSV_2.7:33 ||
* sphārayantī vapuḥ paścāt tadūrdhvaṃ śādipañcakam || SivSV_2.7:34 ||
* sadyojātādikeśānaparyantabrahmavigraham || SivSV_2.7:35 ||
* sūkṣmarūpamahīvārivahnivāyunabhomayam || SivSV_2.7:36 ||
* krameṇa śuddhavidyeśasādaśaktiśivātmakam || SivSV_2.7:37 ||
* visphārayantī svāntaḥsthaṃ visargakalayā bahiḥ || SivSV_2.7:38 ||
* kādisāntākṣarāntasthaḥ kṣakāro 'py antimo yataḥ || SivSV_2.7:39 ||
* ato 'kārahakārābhyām aham ity apṛthaktayā || SivSV_2.7:40 ||
* prapaṃcaṃ śivaśaktibhyāṃ kroḍīkṛtya prakāśate || SivSV_2.7:41 ||
* asyās tv evaṃprabhāvāyāś cakraṃ yat tad ihoditam || SivSV_2.7:42 ||
* anuttarecchonmeṣādispandaśaktikadambakam || SivSV_2.7:43 ||
* tatsaṃbodhaś cidānandaghanasvātmānusaṃhitiḥ || SivSV_2.7:44 ||
* athedṛṅmātṛkācakrasaṃbodhodbodhitātmanaḥ || SivSV_2.7:45 ||]
śarīraṃ haviḥ // SivS_2.8 //
* [<śivasūtravārtika:>
* śūnyaṃ dhīḥ prāṇa ity etat sṛjyate kṣīyate 'pi ca || SivSV_2.8:1 ||
* sthairyam asti paraṃ dehāpekṣayā na tu tattvataḥ || SivSV_2.8:2 ||
* ity uktanītyā śūnyādeḥ pramātā tv asya bhittibhūḥ || SivSV_2.8:3 ||
* śarīraṃ sthūlasūkṣmādi cidagnau parayoginaḥ || SivSV_2.8:4 ||
* hūyamānaṃ haviḥ proktaṃ tanmātṛtvanimajjanāt || SivSV_2.8:5 ||
* paripūrṇaprakāśātmapramātrunmajjanapradāt || SivSV_2.8:6 ||
* evaṃ śarīrahavyena jvaladbodhordhvarociṣaḥ || SivSV_2.8:7 ||]
jñānam annam // SivS_2.9 //
* [<śivasūtravārtika:>
* jñānaṃ bandha iti proktaṃ yat prāk tat parayoginaḥ || SivSV_2.9:1 ||
* anātmany ātmatājñaptir annaṃ grasyata ity ataḥ || SivSV_2.9:2 ||
* kiṃ ca yad yat prakāśātmasvarūpāmarśanātmakam || SivSV_2.9:3 ||
* jñānaṃ tatparamāhlādakāritvād annam ucyate || SivSV_2.9:4 ||
* yadā tv avahitaḥ śaśvad yogī naivaṃ bhavaty asau || SivSV_2.9:5 ||
* tadā jñānavato 'py asya samādhānāvalepataḥ || SivSV_2.9:6 ||]
vidyāsaṃhāre tadutthasvapnadarśanam // SivS_2.10 //
* [<śivasūtravārtika:>
* vidyeti jñānavisphārarūpā yā tu puroditā || SivSV_2.10:1 ||
* śuddhavidyātha saṃhāre 'nutthāne 'syā nimajjane || SivSV_2.10:2 ||
* tadutthasya krameṇāñcadvidyāsaṃhārajanmanaḥ || SivSV_2.10:3 ||
* svapnasya bhedaniṣṭhasya vikalpaughasya darśanam || SivSV_2.10:4 ||
* unmajjanaṃ bhavaty asya prāgvyākhyātottamātmanaḥ || SivSV_2.10:5 ||
* avadhāne 'valiptasya sādhakasyeti śiṣyate || SivSV_2.10:6 ||
* iti dvitīya unmeṣaḥ śāktopāyaprakāśakaḥ || SivSV_2.10:7 ||]
śivasūtra, tṛtīya unmeṣa
ātmā cittam // SivS_3.1 //
* [<śivasūtravārtika:>
* viśeṣabhogyaśabdādivāsanāveśarūpitam || SivSV_3.1:1 ||
* tattadadhyavasāyādivyāpārakaraṇonmukham || SivSV_3.1:2 ||
* sattvādivṛttyavaṣṭambhi buddhyahaṃkṛnmanomayam || SivSV_3.1:3 ||
* cittaṃ tat proktacaitanyasvarūpānavamarśanāt || SivSV_3.1:4 ||
* tattatkarmānusāreṇa nānāyonīr anuvrajat || SivSV_3.1:5 ||
* atatīty ata evātmā tataḥ so 'ṇuḥ prakīrtitaḥ || SivSV_3.1:6 ||
* ātmanaś cātanaṃ nāsti saṃvidekasvarūpiṇaḥ || SivSV_3.1:7 ||
* ataś caitanyam ātmeti dhīkriyātmakam ātmanaḥ || SivSV_3.1:8 ||
* viśvasvabhāvabhūtaṃ tat tāttvikaṃ rūpam īritam || SivSV_3.1:9 ||
* idānīm etadīyena svātantryeṇāvabhāsitāt || SivSV_3.1:10 ||
* saṃkocād aṇutāyogāc cittam ātmeti lakṣitam || SivSV_3.1:11 ||
* iti pūrvāparādeśavaiṣamyaṃ nāsti kiṃcana || SivSV_3.1:12 ||
* asya cittasvarūpasya dehāder ātmanas tv aṇoḥ || SivSV_3.1:13 ||]
jñānaṃ bandhaḥ // SivS_3.2 //
* [<śivasūtravārtika:>
* antaḥ sukhādisaṃvedyavyavasāyādivṛttimat || SivSV_3.2:1 ||
* bahis tadyogyanīlādidehādiviṣayonmukham || SivSV_3.2:2 ||
* bhedābhāsātmakaṃ cāsya jñānaṃ bandho 'ṇurūpiṇaḥ || SivSV_3.2:3 ||
* tatpāśitatvād evāsāv aṇuḥ saṃsarati dhruvam || SivSV_3.2:4 ||
* jñānaṃ prakāśakaṃ loke ātmā caiva prakāśakaḥ || SivSV_3.2:5 ||
* anayor apṛthagbhāvāj jñānī jñāne prakāśate || SivSV_3.2:6 ||
* ity uktanītyā jñānaṃ ca svasvarūpaprakāśakam || SivSV_3.2:7 ||
* ātmavat tat kathaṃ tasya bandhakatvaprasaṅgitā || SivSV_3.2:8 ||
* ity āśaṅkyāha yady evaṃ prasannāt parameśvarāt || SivSV_3.2:9 ||
* pratyabhijñā bhavaty eṣā tadā satyaṃ tvadīritam || SivSV_3.2:10 ||
* tanmāyāśaktito naiṣa vimarśo 'sya yadā tadā || SivSV_3.2:11 ||]
kalādīnāṃ tattvānām aviveko māyā // SivS_3.3 //
* [<śivasūtravārtika:>
* antarantaḥsphurat kiṃcitkartṛtvādipradāyinām || SivSV_3.3:1 ||
* kalādikṣitiparyantatattvānāṃ kañcukātmanām || SivSV_3.3:2 ||
* puryaṣṭakamayatvena sthūladehādirūpataḥ || SivSV_3.3:3 ||
* sthitānām avivekas teṣv ātmatvenānusaṃhitiḥ || SivSV_3.3:4 ||
* saiva sammohinī māyā tattvākhyātimayaṃ jagat || SivSV_3.3:5 ||
* ataś caitaj janyamāyāpraśamāyāsya yoginaḥ || SivSV_3.3:6 ||]
śarīre saṃhāraḥ kalānām // SivS_3.4 //
* [<śivasūtravārtika:>
* mahābhūtātmake sthūle sūkṣme puryaṣṭakātmani || SivSV_3.4:1 ||
* mūlādisamanānte ca śarīre yoginaḥ pare || SivSV_3.4:2 ||
* kalānāṃ tatra bhāgānāṃ kāryāṇāṃ kāraṇe nije || SivSV_3.4:3 ||
* saṃhāraḥ saṃvidekāgnisadbhāvo layacintayā || SivSV_3.4:4 ||
* dāhādyāmarśayuktyā vā dhyātavya iti śiṣyate || SivSV_3.4:5 ||
* evaṃ dhyānābhidhāno yaḥ saṃhāropāya īritaḥ || SivSV_3.4:6 ||
* evam etat pradhānāṃś ca prāṇāyāmapuraḥsarān || SivSV_3.4:7 ||
* anyān samādhiparyantān upāyān darśayaty asau || SivSV_3.4:8 ||]
nāḍīsaṃhārabhūtajayabhūtakaivalyabhūtapṛthaktvāni // SivS_3.5 //
* [<śivasūtravārtika:>
* bhāvanīyāni yuktena sādhakeneti śiṣyate || SivSV_3.5:1 ||
* prāṇādivāhināḍīnāṃ saṃhāraḥ prāṇasaṃyamāt || SivSV_3.5:2 ||
* recakādikramotpādād udānadahanātmani || SivSV_3.5:3 ||
* madhyanāḍyāṃ vilīnatvāpādanaṃ tanmayatvataḥ || SivSV_3.5:4 ||
* bhūtānāṃ bhūjalādīnāṃ jayo yaḥ sa udīryate || SivSV_3.5:5 ||
* vāyavī dhāraṇāṅguṣṭhe āgneyī nābhimadhyataḥ || SivSV_3.5:6 ||
* māheyī kaṇṭhadeśe tu vāruṇī ghaṇṭikāśritā || SivSV_3.5:7 ||
* ākāśadhāraṇā mūrdhni sarvasiddhikarī smṛtā || SivSV_3.5:8 ||
* iti svacchandaśāstroktadhāraṇābhir vaśīkṛtiḥ || SivSV_3.5:9 ||
* bhūtebhyaḥ kila kaivalyaṃ cittapratyāhṛtis tataḥ || SivSV_3.5:10 ||
* pṛthaktvaṃ tadanāliptasvacchasvātmaikarūpatā || SivSV_3.5:11 ||
* bhūtasaṃdhāna ityādisūtroktaṃ yat phalaṃ purā || SivSV_3.5:12 ||
* aprayatnena sādhyaṃ tacchāmbhavopāyaśālinaḥ || SivSV_3.5:13 ||
* āṇavopāyasādhyaṃ tu yatneneti viśiṣyate || SivSV_3.5:14 ||
* ity evaṃ dehaśuddhyādyaiḥ samādhyantaiś ca yā bhavet || SivSV_3.5:15 ||
* siddhiḥ sā mohavaraṇān nātmajñānād itīryate || SivSV_3.5:16 ||]
mohāvaraṇāt siddhiḥ // SivS_3.6 //
* [<śivasūtravārtika:>
* moho vimohinī māyā tatkṛtāvaraṇāt kila || SivSV_3.6:1 ||
* pūrvoktadhāraṇādyuktyā siddhiḥ parimitā bhavet || SivSV_3.6:2 ||
* tattattattvopabhogātmā na tv asya paracitprathā || SivSV_3.6:3 ||
* vinaṣṭamohāveśasya samādhau cāgrataḥ punaḥ || SivSV_3.6:4 ||
* madhyamaṃ prāṇam āśritya prāṇāpānapathāntaram || SivSV_3.6:5 ||
* ālambya jñānaśaktiṃ ca tatsthaṃ caivāsanaṃ labhet || SivSV_3.6:6 ||
* prāṇādisthūlabhāvaṃ tu tyaktvā sūkṣmam athāntaram || SivSV_3.6:7 ||
* sūkṣmātītaṃ tu paramaṃ spandanaṃ labhyate yataḥ || SivSV_3.6:8 ||
* prāṇāyāmaḥ sa uddiṣṭo yasmān na cyavate punaḥ || SivSV_3.6:9 ||
* śabdādiguṇavṛttir yā cetasā hy anubhūyate || SivSV_3.6:10 ||
* tyaktvā tāṃ paramaṃ dhāma praviśet tatsvacetasā || SivSV_3.6:11 ||
* pratyāhāra iti prokto bhavapāśanikṛntanaḥ || SivSV_3.6:12 ||
* dhīguṇān samatikramya nirdhyeyaṃ cāvyayaṃ vibhum || SivSV_3.6:13 ||
* dhyātvā dhyeyaṃ svasaṃvedyaṃ dhyānaṃ tac ca vidur budhāḥ || SivSV_3.6:14 ||
* dhāraṇā paramātmatvaṃ dhāryate yena sarvadā || SivSV_3.6:15 ||
* dhāraṇā sā vinirdiṣṭā bhavabandhavināśinī || SivSV_3.6:16 ||
* svaparastheṣu bhūteṣu jagaty asmin samānadhīḥ || SivSV_3.6:17 ||
* śivo 'ham advitīyo 'haṃ samādhiḥ sa paraḥ smṛtaḥ || SivSV_3.6:18 ||
* ity evaṃ mṛtyujittantrabhaṭṭārakanirūpitaiḥ || SivSV_3.6:19 ||
* prāṇasaṃyamanārambhaiḥ samādhyantaiḥ kramair api || SivSV_3.6:20 ||
* paratattvasamāveśo bhavaty eveti kathyate || SivSV_3.6:21 ||]
mohajayād anantābhogāt sahajavidyājayaḥ // SivS_3.7 //
* [<śivasūtravārtika:>
* moho māyā nijākhyātis tajjayāt tatparābhavāt || SivSV_3.7:1 ||
* udyamārkotthito 'nantaḥ saṃskārapraśamāvadhiḥ || SivSV_3.7:2 ||
* ābhogo yasya vistāra īdṛśād darśitātmanaḥ || SivSV_3.7:3 ||
* bhavet sahajavidyāyā jayo lābho yoginaḥ || SivSV_3.7:4 ||
* evaṃ mohajayopāttaśuddhavidyāmahodayaḥ || SivSV_3.7:5 ||]
jāgrad dvitīyakaraḥ // SivS_3.8 //
* [<śivasūtravārtika:>
* bhaktvaivaṃ sahajāṃ vidyāṃ tadekatvāvalambane || SivSV_3.8:1 ||
* jāgarūkaḥ sadā yogī jāgrad ity ayam ucyate || SivSV_3.8:2 ||
* saṃpūrṇāhaṃvimarśātmasvāhaṃtāpekṣayā jagat || SivSV_3.8:3 ||
* dvitīyam idam ākāraṃ karo yasya svadīdhitiḥ || SivSV_3.8:4 ||
* tathābhūto bhavaty eṣa svakarībhūtaviṣṭapaḥ || SivSV_3.8:5 ||
* īdṛśo 'yaṃ sadā svātmavimarśāveśitāśayaḥ || SivSV_3.8:6 ||]
nartaka ātmā // SivS_3.9 //
* [<śivasūtravārtika:>
* nṛtyaty antaḥparicchannasvasvarūpāvalambanāḥ || SivSV_3.9:1 ||
* svecchayā svātmacidbhittau svaparispandalīlayā || SivSV_3.9:2 ||
* jāgarāsvapnasauṣuptarūpās tās tāḥ svabhūmikāḥ || SivSV_3.9:3 ||
* ābhāsayati yat tasmād ātmā nartaka ucyate || SivSV_3.9:4 ||
* evaṃvidhajagannāṭyanartakasyāsya yoginaḥ || SivSV_3.9:5 ||
* bhūmikāgrahaṇasthānaṃ raṅgam āha jagadguruḥ || SivSV_3.9:6 ||]
raṅgo 'ntarātmā // SivS_3.10 //
* [<śivasūtravārtika:>
* rajyate 'smin jagannāṭyakrīḍākautukinātmanā || SivSV_3.10:1 ||
* iti raṅgo 'ntarātmeti jīvaḥ puryaṣṭakātmakaḥ || SivSV_3.10:2 ||
* yogī kṛtapadas tatra svendriyaspandalīlayā || SivSV_3.10:3 ||
* sadāśivādikṣityantajagannāṭyaṃ prakāśayet || SivSV_3.10:4 ||
* dehāntaraṅge raṅge 'smin nṛtyataḥ svāntarātmani || SivSV_3.10:5 ||]
prekṣakāṇīndriyāṇi // SivS_3.11 //
* [<śivasūtravārtika:>
* prekṣakāṇīti saṃsāranāṭyaprākaṭyakṛd vapuḥ || SivSV_3.11:1 ||
* cakṣurādīndriyāṇy antaś camatkurvanti yoginaḥ || SivSV_3.11:2 ||
* ity evaṃ prekṣakībhūtasvākṣacakrasya yoginaḥ || SivSV_3.11:3 ||]
dhīvaśāt sattvasiddhiḥ // SivS_3.12 //
* [<śivasūtravārtika:>
* dhīs tāttvikasvacidrūpavimarśakuśalā matiḥ || SivSV_3.12:1 ||
* tadvaśād eva sattvasya spandasyāntarvivartinaḥ || SivSV_3.12:2 ||
* sphurattārūpiṇaḥ siddhir abhivyaktiḥ sphuṭaṃ bhavet || SivSV_3.12:3 ||
* evaṃ nijasphurattātmasattvāsādanavaibhavāt || SivSV_3.12:4 ||]
siddhaḥ svatantrabhāvaḥ // SivS_3.13 //
* [<śivasūtravārtika:>
* siddhaḥ sampanna evāsya bhavet paramayoginaḥ || SivSV_3.13:1 ||
* svatantrabhāvaḥ sahajajñatvakartṛtvalakṣaṇaḥ || SivSV_3.13:2 ||
* svātantryaṃ vaśino viśvasvavaśīkaraṇakṣamam || SivSV_3.13:3 ||
* svatantrabhāva evāsya svānandabharitātmanaḥ || SivSV_3.13:4 ||]
yathā tatra tathānyatra // SivS_3.14 //
* [<śivasūtravārtika:>
* yatra svābhāvike dehe sphuṭībhūtā svatantratā || SivSV_3.14:1 ||
* yathā tatra tathānyatra dehe bhavati yoginaḥ || SivSV_3.14:2 ||
* sphuṭībhavati yuktasya pūrṇāhaṃtāsvarūpiṇī || SivSV_3.14:3 ||
* na caivam apy udāsīnena bhāvyaṃ yogināpi tu || SivSV_3.14:4 ||]
bījāvadhānam // SivS_3.15 //
* [<śivasūtravārtika:>
* sphurattātmā parā śaktir bījaṃ viśvasya kāraṇam || SivSV_3.15:1 ||
* tatrāvadhānaṃ cittasya bhūyobhūyo niveśanam || SivSV_3.15:2 ||
* yoginā sāvadhānena kartavyam iti śiṣyate || SivSV_3.15:3 ||
* evaṃvidho mahāyogī paraśaktyavadhānavān || SivSV_3.15:4 ||]
āsanasthaḥ sukhaṃ hrade nimajjati // SivS_3.16 //
* [<śivasūtravārtika:>
* āsyate sthīyate yasminn aikātmyeneti cāsanam || SivSV_3.16:1 ||
* śāktaṃ balaṃ yat tatrasthas tadevāntaḥ parāmṛśan || SivSV_3.16:2 ||
* yogī parihṛtadhyānadhāraṇādipariśramaḥ || SivSV_3.16:3 ||
* khecaryādimahāsrotovāhaprasarakāraṇe || SivSV_3.16:4 ||
* svacchatvādiguṇair yukte svānandabharite hrade || SivSV_3.16:5 ||
* saṃplutedaṃpadadvīpe sampūrṇe saṃvidarṇave || SivSV_3.16:6 ||
* nirastasakalopāyo nimajjati yathāsukham || SivSV_3.16:7 ||
* dehādibroḍanenaiva tanmayībhavati sphuṭam || SivSV_3.16:8 ||
* ity evam āṇavopāyāsāditān mohanirjayāt || SivSV_3.16:9 ||
* unmajjacchuddhavidyātmaśāktāveśaprakarṣataḥ || SivSV_3.16:10 ||
* ātmīkṛtaparānandahradagāḍhāvagāhanāt || SivSV_3.16:11 ||
* prasphuracchāmbhavāvaśavaibhavaḥ sādhakottamaḥ || SivSV_3.16:12 ||]
svamātrānirmāṇam āpādayati // SivS_3.17 //
* [<śivasūtravārtika:>
* svasya sambandhinī mātrā caitanyasyoktarūpiṇaḥ || SivSV_3.17:1 ||
* āśyānatā mitātmāṃśo grāhyagrāhakalakṣaṇaḥ || SivSV_3.17:2 ||
* nirmāṇāpādanaṃ tasyā nirmitatvena darśanam || SivSV_3.17:3 ||
* sampādayati yogīndro yatheṣṭaṃ spaṣṭam icchayā || SivSV_3.17:4 ||
* evam īdṛśaśaktyutthaviśvarūpasya yoginaḥ || SivSV_3.17:5 ||
* punarjanmādisambandho na kaścid iti kathyate || SivSV_3.17:6 ||]
vidyāvināśe janmavināśaḥ // SivS_3.18 //
* [<śivasūtravārtika:>
* vidyeti sahajā tasyā avināśaḥ sadodayaḥ || SivSV_3.18:1 ||
* tenaivājñānasahakṛttattatkarmānuṣaṅgiṇaḥ || SivSV_3.18:2 ||
* dehaprāṇamanīṣādisamudāyasya janmanaḥ || SivSV_3.18:3 ||
* vināśo mūlavidhvaṃso bhavaty asyeti śiṣyate || SivSV_3.18:4 ||
* yadā tu śuddhavidyāyāḥ svarūpaṃ tasya majjati || SivSV_3.18:5 ||
* tadā tanmohanāyaiva samuttiṣṭhanti śaktayaḥ || SivSV_3.18:6 ||]
kavargādiṣu māheśvaryādyāḥ paśumātaraḥ // SivS_3.19 //
* [<śivasūtravārtika:>
* kavargādiṣu tiṣṭhantyas tadadhiṣṭhātṛtāṃ gatāḥ || SivSV_3.19:1 ||
* māheśvaryādikāḥ proktakarandhracitimadhyagāḥ || SivSV_3.19:2 ||
* paśūn pramāt ||
āviśya tattatpratyayabhūmiṣu || SivSV_3.19:3 ||
* tattacchabdānuvedhena mohanāt paśumātaraḥ || SivSV_3.19:4 ||
* āvṛṇvānā nijaṃ rūpaṃ cidānandaghanātmakam || SivSV_3.19:5 ||
* atimānaṃ vivṛṇvānāḥ śarīrādau jaḍe 'pi ca || SivSV_3.19:6 ||
* paśuvatsādhakam api pramattaṃ mohayanty amūḥ || SivSV_3.19:7 ||
* tasmād bhāvyaṃ sadānena sāvadhānena yoginā || SivSV_3.19:8 ||
* uktaṃ sāmānyato jñānādhiṣṭhānaṃ mātṛkety ataḥ || SivSV_3.19:9 ||
* idaṃ tu prāptatattvo 'pi pramādyan sādhakaḥ punaḥ || SivSV_3.19:10 ||
* paśvadhiṣṭhānabhūtābhir mohyate mātṛbhis tv iti || SivSV_3.19:11 ||
* yata evam ataḥ śuddhavidyā prāptāpi yuktibhiḥ || SivSV_3.19:12 ||
* bahvībhiḥ sā punar mauḍhyādy athāsya na vinaśyati || SivSV_3.19:13 ||
* tathā sarvāsv avasthāsu yukto bhūyād itīryate || SivSV_3.19:14 ||]
triṣu caturthaṃ tailavad āsecyam // SivS_3.20 //
* [<śivasūtravārtika:>
* triṣv iti proktarūpeṣu jāgarādiṣu tailavat || SivSV_3.20:1 ||
* caturtham iti pūrvoktaṃ śuddhavidyāprathātmakam || SivSV_3.20:2 ||
* turyaṃ dhāma sadāsecyaṃ yathā syāt tanmayaṃ trayam || SivSV_3.20:3 ||
* yathā tailaṃ kramāt svīyam āśrayaṃ vyāpnuyāt tathā || SivSV_3.20:4 ||
* ādyantakoṭyoḥ sphuratā jāgarādeḥ parisphuṭam || SivSV_3.20:5 ||
* turyānandarasenārdrīkuryān madhyadaśām api || SivSV_3.20:6 ||
* jāgrad ityādisūtreṇa pūrvam udyamavattayā || SivSV_3.20:7 ||
* śakticakrānusaṃdhānaśālinaḥ parayoginaḥ || SivSV_3.20:8 ||
* svarasaprasarajjāgratsvapnasauṣuptabhūmiṣu || SivSV_3.20:9 ||
* udīritaḥ svatoniryatturyaprasarasambhavaḥ || SivSV_3.20:10 ||
* tritayetyādisūtreṇa śāmbhavopāyasādhitāt || SivSV_3.20:11 ||
* haṭhapākakramāj jāgratsvapnasauṣuptasaṃhṛtiḥ || SivSV_3.20:12 ||
* darśitānena sūtreṇa tv āṇavopāyayuktitaḥ || SivSV_3.20:13 ||
* dalakalpatayāsthāyi jāgradādipadatrayam || SivSV_3.20:14 ||
* siñcet turyaraseneti viśeṣaḥ samudīritaḥ || SivSV_3.20:15 ||
* atropāyaṃ punaś cāha turyāmṛtaniṣecane || SivSV_3.20:16 ||]
magnaḥ svacittena praviśet // SivS_3.21 //
* [<śivasūtravārtika:>
* prāṇāyāmādikaṃ tyaktvā sthūlopāyaṃ vikalpakam || SivSV_3.21:1 ||
* avikalpakarūpeṇa svacittena svasaṃvidā || SivSV_3.21:2 ||
* antarmukhaparāmarśacamatkārarasātmanā || SivSV_3.21:3 ||
* magnas turyarasenātra svadehādipramātṛtām || SivSV_3.21:4 ||
* majjanena praśamayan praviśet tat samāviśet || SivSV_3.21:5 ||
* itthaṃ parapadāviṣṭabuddher vastusvabhāvataḥ || SivSV_3.21:6 ||
* yadā bhūyaḥ prasaraṇaṃ yogino jāyate tadā || SivSV_3.21:7 ||]
prāṇasamācāre samadarśanam // SivS_3.22 //
* [<śivasūtravārtika:>
* prāṇasya prasphuracchāktasaurabhāveśasaṃskṛtaḥ || SivSV_3.22:1 ||
* samyagvikasitāśeṣagranthyavaṣṭambhadhībalāt || SivSV_3.22:2 ||
* īṣad bahir mandamandaṃ cāre prasaraṇe sati || SivSV_3.22:3 ||
* samaṃ cinmudghanātmatvāt sarvadābhedadarśanam || SivSV_3.22:4 ||
* saṃvedanaṃ bhavaty arthāt sarvāvasthāsu yoginaḥ || SivSV_3.22:5 ||
* turyāvaṣṭambhato labhyaṃ turyātītam anāmṛśan || SivSV_3.22:6 ||
* pūrvāparātmanoḥ koṭyoḥ saṃvedye turyamātrake || SivSV_3.22:7 ||
* āste yogī tadāmuṣya tāvan mātreṇa tuṣyataḥ || SivSV_3.22:8 ||]
madhye 'varaprasavaḥ // SivS_3.23 //
* [<śivasūtravārtika:>
* pūrvasyām aparasyāṃ ca koṭau turyaniṣeviṇaḥ || SivSV_3.23:1 ||
* avadhāne 'valiptasya kadācit tasya yoginaḥ || SivSV_3.23:2 ||
* madhyāyām avaro 'śreṣṭhaḥ kutsitaḥ sarga āpatet || SivSV_3.23:3 ||
* vyutthānātmā tato yogī sāvadhānaḥ sadā bhavet || SivSV_3.23:4 ||
* avaraprasave vṛtte hy evaṃ madhyapade punaḥ || SivSV_3.23:5 ||
* turyāvaṣṭambharasatas turyātītaṃ parāmṛśet || SivSV_3.23:6 ||]
mātrāsv apratyayasaṃdhāne naṣṭasya punar utthānam // SivS_3.24 //
* [<śivasūtravārtika:>
* mātrāḥ padārthāḥ rūpādyās tāsv ebhiś cakṣurādibhiḥ || SivSV_3.24:1 ||
* akṣaiḥ svapratyayo nāma tattatsvagrāhyavedanam || SivSV_3.24:2 ||
* saṃdhānaṃ tu samastaṃ tad aham ity anusaṃhitiḥ || SivSV_3.24:3 ||
* amuṣmin sati naṣṭāya hāritasyoktavargataḥ || SivSV_3.24:4 ||
* turyasya punar utthānaṃ bhūya unmajjanaṃ bhavet || SivSV_3.24:5 ||
* tadaikyasampatpūrṇatvaṃ yogīndrasyeti śiṣyate || SivSV_3.24:6 ||
* evam udyatsamāveśaprakarṣaḥ sādhakarṣabhaḥ || SivSV_3.24:7 ||]
śivatulyo jāyate // SivS_3.25 //
* [<śivasūtravārtika:>
* turyābhyāsaprakarṣeṇa turyātītātmakaṃ padam || SivSV_3.25:1 ||
* samprāptaḥ sādhakaḥ sākṣāt sarvalokāntarātmanā || SivSV_3.25:2 ||
* śivena cinmayasvacchasvacchadānandaśālinā || SivSV_3.25:3 ||
* tulyo 'vigalanād dehakalāyā galane śivaḥ || SivSV_3.25:4 ||
* arjitaṃ dīkṣayā dagdhaṃ bhaviṣyanti yamādibhiḥ || SivSV_3.25:5 ||
* yenedaṃ sādhitaṃ yatra tadbhuktyā vinivartate || SivSV_3.25:6 ||
* anekabhāvikaṃ karma dagdhaṃ bījam ivāgninā || SivSV_3.25:7 ||
* bhaviṣyad api saṃruddhaṃ yenedaṃ tad dhi bhogataḥ || SivSV_3.25:8 ||
* ity uktanītyā prārabdhaprāptabhogopabhogabhūḥ || SivSV_3.25:9 ||
* kalevarasthitis tasya kartavyety upadiśyate || SivSV_3.25:10 ||]
śarīravṛttir vratam // SivS_3.26 //
* [<śivasūtravārtika:>
* evaṃ pūrvoktayā nītyā śivatulyasya yoginaḥ || SivSV_3.26:1 ||
* śaśvacchivātmakasvātmasaparyātatparātmanaḥ || SivSV_3.26:2 ||
* antarullasadacchācchabhaktipīyūṣapoṣitam || SivSV_3.26:3 ||
* bhavatpūjopayogāya śarīram idam astu me || SivSV_3.26:4 ||
* iti lokottaraśrīmadutpalaproktayā diśā || SivSV_3.26:5 ||
* śivabhaktisudhāpūrṇe śarīre vṛttir asya yā || SivSV_3.26:6 ||
* vratam etad anuṣṭheyaṃ na tucchaṃ tasya dhāraṇam || SivSV_3.26:7 ||
* evaṃvidhasya tasyāsya yā yā svālāparūpiṇī || SivSV_3.26:8 ||]
kathā japaḥ // SivS_3.27 //
* [<śivasūtravārtika:>
* mahāmantramayaṃ naumi rūpaṃ te svacchaśītalam || SivSV_3.27:1 ||
* apūrvāmodasubhagaṃ parāmṛtarasolvaṇam || SivSV_3.27:2 ||
* iti śrīpratyabhijñākṛddaiśikaproktayā diśā || SivSV_3.27:3 ||
* akṛtrimāhamāmarśamayasvātmāvamarśinaḥ || SivSV_3.27:4 ||
* yā yā svairābhilāpātmā kathā yāthārthyavādinaḥ || SivSV_3.27:5 ||
* bhūyobhūyaḥ pare bhāve bhāvanā bhāvyate hi yā || SivSV_3.27:6 ||
* japaḥ so 'tra svayaṃ nādo mantrātmā japya īdṛśaḥ || SivSV_3.27:7 ||
* ṣaṭśatāni divārātraṃ sahasrāṇy ekaviṃśatiḥ || SivSV_3.27:8 ||
* japo devyāḥ samuddiṣṭaḥ sulabho durlabho jaḍaiḥ || SivSV_3.27:9 ||
* ity uktanītyā sā sarvasvātmeśāmarśasampadaḥ || SivSV_3.27:10 ||
* janipālanadharmatvāj japa ity abhidhīyate || SivSV_3.27:11 ||
* athedṛgvidhayogīndraviṣayāpi ca yā kathā || SivSV_3.27:12 ||
* japaḥ so 'pi janasyokto janipālanayogataḥ || SivSV_3.27:13 ||
* atha cāsyocyate caryā maryādānuvidhāyinī || SivSV_3.27:14 ||]
dānam ātmajñānam // SivS_3.28 //
* [<śivasūtravārtika:>
* proktacaitanyarūpasya sākṣātkaraṇamātmanaḥ || SivSV_3.28:1 ||
* yat taj jñānaṃ tad evāsya dānaṃ yatnena dīyate || SivSV_3.28:2 ||
* paripūrṇaṃ svarūpaṃ svaṃ dīyate khaṇḍyate bhidā || SivSV_3.28:3 ||
* dāyate śodhyate rūpam ātmīyaṃ dīyate punaḥ || SivSV_3.28:4 ||
* rakṣyate pratyabhijñātaḥ śivātmā svasvabhāvatā || SivSV_3.28:5 ||
* dīyate ceti yatnena svātmajñānam anuttaram || SivSV_3.28:6 ||
* kṛpayā svātmaśiṣyebhyas tad anenaiva dīyate || SivSV_3.28:7 ||
* evaṃ samyagvrataṃ proktaṃ japaṃ caryā ca pālayan || SivSV_3.28:8 ||
* śivatulyaḥ sadā svātmaśivārādhanatatparaḥ || SivSV_3.28:9 ||
* ayam eva mahāyogī mahāmantradhuraṃdharaḥ || SivSV_3.28:10 ||
* antevāsijanasyāntas tattvatas tattvabodhakaḥ || SivSV_3.28:11 ||
* ity āha bhagavān īśo nityānugrahakārakaḥ || SivSV_3.28:12 ||]
yo 'vipastho jñāhetuś ca // SivS_3.29 //
* [<śivasūtravārtika:>
* avīn paśujanān pātīty avipaṃ śaktimaṇḍalam || SivSV_3.29:1 ||
* māheśvaryādikaṃ proktaṃ kavargādyadhidaivatam || SivSV_3.29:2 ||
* adhitiṣṭhati yaḥ svairam avipasthaḥ sa ucyate || SivSV_3.29:3 ||
* jānātīty akhilaṃ tat jñā jñānaśaktir udīryate || SivSV_3.29:4 ||
* tasyā hetus tayā śiṣyān pratibodhayituṃ kṣamaḥ || SivSV_3.29:5 ||
* anyas tu śakticakreṇa paratantrīkṛtatvataḥ || SivSV_3.29:6 ||
* svātmany evāsamarthaḥ san katham anyān prabodhayet || SivSV_3.29:7 ||
* yac chabdāpekṣayā sūtre tac chabdo 'dhyāhṛtaḥ svayam || SivSV_3.29:8 ||
* caśabdo hy arthavācy atra yasmāj jñānaprabodhane || SivSV_3.29:9 ||
* yogī hetus tato dānam ātmajñānam itīritam || SivSV_3.29:10 ||
* ity evam avipasthasya jñāhetor asya yoginaḥ || SivSV_3.29:11 ||]
svaśaktipracayo viśvam // SivS_3.30 //
* [<śivasūtravārtika:>
* śaktayo 'sya jagat kṛtsnaṃ śaktimāṃs tu maheśvaraḥ || SivSV_3.30:1 ||
* ity āgamadiśā viśvaṃ svaśaktipracayo yathā || SivSV_3.30:2 ||
* śivasya tatsamasyāpi tathāsya parayoginaḥ || SivSV_3.30:3 ||
* svasyāḥ svātmāvimuktāyāḥ śakteḥ saṃvedanātmanaḥ || SivSV_3.30:4 ||
* pracayaḥ sphuraṇārūpo vikāso viśvam iṣyate || SivSV_3.30:5 ||
* na paraṃ sṛṣṭyavasthāyām amuṣya parayoginaḥ || SivSV_3.30:6 ||
* svaśaktipracayo viśvaṃ yāvat tatpṛṣṭhapātinau || SivSV_3.30:7 ||]
sthitilayau // SivS_3.31 //
* [<śivasūtravārtika:>
* svaśaktipracayau proktau tāv apīty anuvartate || SivSV_3.31:1 ||
* vikāsitasya viśvasya kriyāmayyā svasaṃvidā || SivSV_3.31:2 ||
* tattatpramātrapekṣātaḥ kiṃcit kālam idaṃtayā || SivSV_3.31:3 ||
* yā sthitiś cinmayāhaṃtāviśrāntyātmā ca yo layaḥ || SivSV_3.31:4 ||
* tāv ubhau yoginas tasya svaśaktipracayātmakau || SivSV_3.31:5 ||
* vikasat saṃkucat sarvaṃ vedyaṃ yat saṃvidātmakam || SivSV_3.31:6 ||
* anyathā tasya vedyasya vedanānupapattitaḥ || SivSV_3.31:7 ||
* nanu sṛṣṭisthitidhvaṃseṣv evam anyonyabhediṣu || SivSV_3.31:8 ||
* anyathātvaṃ samāyātaṃ svasvarūpasya yoginaḥ || SivSV_3.31:9 ||
* ity āśaṅkānivṛttyarthaṃ sūtram āha maheśvaraḥ || SivSV_3.31:10 ||]
tatpravṛttāv apy anirāsaḥ saṃvettṛbhāvāt // SivS_3.32 //
* [<śivasūtravārtika:>
* teṣāṃ sṛṣṭyādibhāvānāṃ pravṛttāv apy anāratam || SivSV_3.32:1 ||
* unmajjane 'pi niṣkampayogāvaṣṭambhaśālinaḥ || SivSV_3.32:2 ||
* avasthāyugalaṃ cātra kāryakartṛtvaśabditam || SivSV_3.32:3 ||
* kāryatā kṣayiṇī tatra kartṛtvaṃ punar akṣayam || SivSV_3.32:4 ||
* kāryonmukhaḥ prayatno yaḥ kevalaṃ so 'tra lupyate || SivSV_3.32:5 ||
* tasmiṃl lupte vilupto 'smīty abudhaḥ pratipadyate || SivSV_3.32:6 ||
* na tu yo 'ntarmukho bhāvaḥ sarvajñatvaguṇāspadam || SivSV_3.32:7 ||
* tasya lopaḥ kadācit syād anyasyānupalambhanāt || SivSV_3.32:8 ||
* iti śrīspandaśāstroktanītyā tasyāsya yoginaḥ || SivSV_3.32:9 ||
* anirāsaḥ svasaṃvettṛbhāvād apracyutir nijāt || SivSV_3.32:10 ||
* udyatturyacamatkārād upalabdhṛsvabhāvataḥ || SivSV_3.32:11 ||
* nirāse tasya sṛṣṭyādeḥ sṛjyasyāpy aprakāśanāt || SivSV_3.32:12 ||
* viśvasṛṣṭisthitidhvaṃseṣv aprakampasya yoginaḥ || SivSV_3.32:13 ||]
sukhāsukhayor bahir mananam // SivS_3.33 //
* [<śivasūtravārtika:>
* uttīrṇadehaprāṇādipramātṛtvasya dhīmataḥ || SivSV_3.33:1 ||
* vedyasparśajayos tasya mananaṃ sukhaduḥkhayoḥ || SivSV_3.33:2 ||
* idaṃtābhāsarūpeṇa nīlapītādivad bahiḥ || SivSV_3.33:3 ||
* ahaṃ sukhīti duḥkhīti lokavan na tv ahaṃtayā || SivSV_3.33:4 ||
* svaśaktipracayo viśvam iti sūtrārthanītitaḥ || SivSV_3.33:5 ||
* ahaṃtācchāditatvena sarvam asya prakāśate || SivSV_3.33:6 ||
* yogino laukikasyeva sukhādy eva na kevalam || SivSV_3.33:7 ||
* atikrāntamahāmohākrāntadehādyahaṃkṛtiḥ || SivSV_3.33:8 ||
* lokavatsukhaduḥkhābhyāṃ kathaṃ spṛśyeta yogirāṭ || SivSV_3.33:9 ||
* udañcaccitpramātṛtvanyañcatpuryaṣṭakasthiteḥ || SivSV_3.33:10 ||
* yato na tatsukhādyantas tata evaiṣa sādhakaḥ || SivSV_3.33:11 ||]
tadvimuktas tu kevalī // SivS_3.34 //
* [<śivasūtravārtika:>
* tābhyāṃ mukto viśeṣeṇa yogīndro yat tayor yataḥ || SivSV_3.34:1 ||
* saṃskāreṇāpy asaṃspṛṣṭaḥ kevalī cinmayaḥ smṛtaḥ || SivSV_3.34:2 ||
* tuśabdo 'ntaram ākhyāti vakṣyamāṇavyapekṣayā || SivSV_3.34:3 ||
* evam uttarasūtrastho 'py etatsūtravyapekṣayā || SivSV_3.34:4 ||
* tad evāha tuśabdoktam antaraṃ candraśekharaḥ || SivSV_3.34:5 ||]
mohapratisaṃhatas tu karmātmā // SivS_3.35 //
* [<śivasūtravārtika:>
* mohaḥ svākhyātir ajñānaṃ tena yaḥ pratisaṃhataḥ || SivSV_3.35:1 ||
* tadekaghanatāṃ prāptas tato duḥkhādyupāśrayaḥ || SivSV_3.35:2 ||
* tata eva sa karmātmā śubhāśubhakalaṅkitaḥ || SivSV_3.35:3 ||
* tasyaivam īdṛśasyāpi tattatkarmātmano yadā || SivSV_3.35:4 ||
* anargalamaheśānaśaktipātāt samunmiṣan || SivSV_3.35:5 ||
* svātantryayogaḥ sahajaḥ prādurasti tadāsya tu || SivSV_3.35:6 ||]
bhedatiraskāre sargāntarakarmatvam // SivS_3.36 //
* [<śivasūtravārtika:>
* bhedasya dehaprāṇādimitāhaṃkṛtijanmanaḥ || SivSV_3.36:1 ||
* kalādivalitabhrāntasakalādyucitātmanaḥ || SivSV_3.36:2 ||
* tiraskāre sthitasyāpi svonmeṣād apahastane || SivSV_3.36:3 ||
* mantramantreśatādātmyasvamāhātmyaprakāśanāt || SivSV_3.36:4 ||
* syāt sargāntarakarmatvam amuṣya parayoginaḥ || SivSV_3.36:5 ||
* yathābhilāṣanirmeyanirmātṛtvaṃ sphuṭaṃ bhavet || SivSV_3.36:6 ||
* na caitad apy asaṃbhāvyaṃ sraṣṭṛtvaṃ yogino yataḥ || SivSV_3.36:7 ||]
karaṇaśaktiḥ svato 'nubhavāt // SivS_3.37 //
* [<śivasūtravārtika:>
* svataḥ svasmād anubhavāt svapnasaṃkalpanādiṣu || SivSV_3.37:1 ||
* karaṇaṃ nijasaṃvedyagrāhyagrāhakanirmitiḥ || SivSV_3.37:2 ||
* śaktis tatkartṛtonmeṣaḥ svasaṃvittyaiva sidhyati || SivSV_3.37:3 ||
* sambhavantīṃ tathā sṛṣṭiṃ yadi dārḍhyena bhāvayet || SivSV_3.37:4 ||
* sarvasādhāraṇāśeṣanirmitiś ca bhavet tadā || SivSV_3.37:5 ||
* yataḥ karaṇaśaktyātra śaktiḥ svātantryarūpiṇī || SivSV_3.37:6 ||
* pramātur bodharūpasya sāraṃ tasmāt svamāyayā || SivSV_3.37:7 ||
* tirohitāyāḥ svātantryaśakter uttejanaṃ prati || SivSV_3.37:8 ||]
tripadādyanuprāṇanam // SivS_3.38 //
* [<śivasūtravārtika:>
* tripadaṃ jāgarāsvapnasauṣuptānām anukramāt || SivSV_3.38:1 ||
* pratyekam ādimadhyāntarūpaṃ bhaṅgyā nirūpitam || SivSV_3.38:2 ||
* bhāvaunmukhyatadāsaktitadekīkaraṇātmakam || SivSV_3.38:3 ||
* sṛṣṭisthitilayākāraṃ turyeṇaiva tadādinā || SivSV_3.38:4 ||
* tattrayāntaś camatkārarasānandaghanātmanā || SivSV_3.38:5 ||
* māyayācchāditenāpi tirodhānasvarūpayā || SivSV_3.38:6 ||
* tattadviṣayabhogeṣu vidyudvatsphuratā kṣaṇam || SivSV_3.38:7 ||
* anuprāṇanam ādadhyād avadhānena sādhakaḥ || SivSV_3.38:8 ||
* tenaiva jīvitenāpi jīvitasya nijātmanaḥ || SivSV_3.38:9 ||
* samyaguttejanaṃ kuryād yenāsau tanmayo bhavet || SivSV_3.38:10 ||
* turyānuprāṇanaṃ proktaṃ jāgarādau purā triṣu || SivSV_3.38:11 ||
* caturtham iti sūtreṇa tripadetyādināmunā || SivSV_3.38:12 ||
* jāgarādyādimadhyāntaparvasv iti viśiṣyate || SivSV_3.38:13 ||
* antarmukhasvarūpāyām avasthāyāṃ na kevalam || SivSV_3.38:14 ||
* tripadādiprāṇanam ity etad uktam athāpi tu || SivSV_3.38:15 ||]
cittasthitivac charīrakaraṇabāhyeṣu // SivS_3.39 //
* [<śivasūtravārtika:>
* anuprāṇanam ity etad ādadyād iti śiṣyate || SivSV_3.39:1 ||
* antarmukhasvarūpāyāṃ yathā cittasthitau tathā || SivSV_3.39:2 ||
* anuprāṇanamuktena turyeṇānandarūpiṇā || SivSV_3.39:3 ||
* kuryād bahirmukhatve 'pi dehākṣaviṣayātmani || SivSV_3.39:4 ||
* tanmayaṃ bhavatīty arthāt tadā sarvaṃ carācaram || SivSV_3.39:5 ||
* evaṃ svānandarūpāsya śaktiḥ svātantryalakṣaṇā || SivSV_3.39:6 ||
* yatheṣṭabhāvanirmāṇakāriṇī bhavati sphuṭam || SivSV_3.39:7 ||
* yadā punar asau yogī proktāṃ turyātmikāṃ daśām || SivSV_3.39:8 ||
* āntarīṃ nāmṛśaty antas tadā dehādyahaṃkṛteḥ || SivSV_3.39:9 ||
* apūrṇamanyatārūpād asyāṇavamalātmanaḥ || SivSV_3.39:10 ||]
abhilāpād bahirgatiḥ saṃvāhyasya // SivS_3.40 //
* [<śivasūtravārtika:>
* tattvaiḥ śaktigaṇākrāntair dharaṇyantaiḥ kalādibhiḥ || SivSV_3.40:1 ||
* yoner yonyantaraṃ neyaḥ saṃvāhyaḥ paśur ucyate || SivSV_3.40:2 ||
* tasyāṇavamalākārāt tattatkarmānusāriṇaḥ || SivSV_3.40:3 ||
* apūrṇamanyatārūpād abhilāṣād bahirgatiḥ || SivSV_3.40:4 ||
* viṣayonmukhataivāsya nāntas tattvānusaṃhitiḥ || SivSV_3.40:5 ||
* yadā punar maheśānaśaktipātavaśonmiṣat || SivSV_3.40:6 ||
* ātmīyam eva vimṛśan nāste rūpaṃ tadāsya tu || SivSV_3.40:7 ||
* abhāvād abhilāṣasya na bahirgatir āpatet || SivSV_3.40:8 ||
* api tūktacarasvātmārāmataiveti kathyate || SivSV_3.40:9 ||]
tadārūḍhapramites tatkṣayāj jīvasaṃkṣayaḥ // SivS_3.41 //
* [<śivasūtravārtika:>
* tad ityuktacare dhāmni saṃvettṛtvasvarūpiṇi || SivSV_3.41:1 ||
* ārūḍhā pramitiḥ saṃvit tadvimarśanatatparā || SivSV_3.41:2 ||
* yasya tasyāsya tad iti proktāṇavamalātmanaḥ || SivSV_3.41:3 ||
* abhilāpasya rūḍhasya kṣayāj jīvasya saṃkṣayaḥ || SivSV_3.41:4 ||
* puryaṣṭakasvabhāvasya praśamas tattvato bhavet || SivSV_3.41:5 ||
* prāpnoti dehapāto 'sya nanv evaṃ jīvasaṃkṣaye || SivSV_3.41:6 ||
* nāsau kadāpi kasyāpi dṛśyate 'trāpi yoginaḥ || SivSV_3.41:7 ||
* tasmāt kathaṃ tadārūḍhapramitiḥ sādhako bhavet || SivSV_3.41:8 ||
* ity āśaṅkyottaraṃ vakti bhagavān viśvadaiśikaḥ || SivSV_3.41:9 ||]
bhūtakañcukī tadā vimukto bhūyaḥ patisamaḥ paraḥ // SivS_3.42 //
* [<śivasūtravārtika:>
* tadety uktābhilāṣasya praśamāj jīvasaṃkṣaye || SivSV_3.42:1 ||
* puryaṣṭakapramātṛtvābhimānagalane 'py asau || SivSV_3.42:2 ||
* dehārambhakarair bhūtair aspṛśadbhir ahaṃpadam || SivSV_3.42:3 ||
* kañcukīva viśeṣeṇa mukto nirvāṇabhāgyataḥ || SivSV_3.42:4 ||
* bhūyo bāhulyataḥ patyā samo 'yaṃ parameśinā || SivSV_3.42:5 ||
* tatsvarūpasamāviṣṭacidānandaghanātmakaḥ || SivSV_3.42:6 ||
* tata eva paraḥ pūrṇaḥ samyak tanmayatāṃ gataḥ || SivSV_3.42:7 ||
* bhūtakañcukitāpy asya tadaiva na nivartate || SivSV_3.42:8 ||
* kasmād ity api śaṅkāyām uttaraṃ vakti śaṃkaraḥ || SivSV_3.42:9 ||]
naisargikaḥ prāṇasambandhaḥ // SivS_3.43 //
* [<śivasūtravārtika:>
* prāṇe pariṇatā saṃvit prāg iti proktayā diśā || SivSV_3.43:1 ||
* nisargāt sahajāt svasya svātantryād anivāritāt || SivSV_3.43:2 ||
* cañcatprapañcavaicitryaprakarṣakaraṇecchayā || SivSV_3.43:3 ||
* saṃkocaṃ parigṛhṇānā saṃvid bhagavatī svayam || SivSV_3.43:4 ||
* prāpnoti saṃkucattattatprāṇagrāhakabhūmikāḥ || SivSV_3.43:5 ||
* uktam arthaṃ dṛḍhīkartuṃ saṃvādaḥ so 'yam atra tu || SivSV_3.43:6 ||
* yā sā śaktiḥ parā sūkṣmā vyāpinī nirmalā śivā || SivSV_3.43:7 ||
* śakticakrasya jananī parānandāmṛtātmikā || SivSV_3.43:8 ||
* mahāghoreśvarī caṇḍā sṛṣṭisaṃhārakārikā || SivSV_3.43:9 ||
* trivahaṃ trividhaṃ triṣṭhaṃ balāt kālaṃ prakarṣati || SivSV_3.43:10 ||
* iti vājasaneyāyām iyam eva citiḥ parā || SivSV_3.43:11 ||
* svātantryeṇāvaruhya prāk prāṇarūpe pramātari || SivSV_3.43:12 ||
* candrabhāskaravahnyātmanāḍītritayavāhinam || SivSV_3.43:13 ||
* antarbahirviśanniryanniśvāsocchvāsalakṣaṇam || SivSV_3.43:14 ||
* atītavartamānāditrividhaṃ kālam ātmani || SivSV_3.43:15 ||
* karṣanty antar bahiś ceti kathyate kālakarṣiṇī || SivSV_3.43:16 ||
* tato naisargikas tasyāḥ prāṇasambandha āgataḥ || SivSV_3.43:17 ||
* sthite 'pi prāṇasambandhe yas tadārūḍha āntarīm || SivSV_3.43:18 ||
* saṃvidaṃ vimṛśann āste sa lokottaratāṃ vrajet || SivSV_3.43:19 ||
* ity upāyopasaṃhāramukhenāha maheśvaraḥ || SivSV_3.43:20 ||]
nāsikāntarmadhyasaṃyamāt kim atra savyāpasavyasauṣumneṣu // SivS_3.44 //
* [<śivasūtravārtika:>
* netrādiromarandhrāntanāḍīnāṃ niviḍātmanām || SivSV_3.44:1 ||
* sarvāsāṃ mukhyabhūteṣu sarvāvaṣṭambhadāyiṣu || SivSV_3.44:2 ||
* savyāpasavyasauṣumnanāḍīmārgeṣu sarvadā || SivSV_3.44:3 ||
* nāḍīnāṃ nāsikā prāṇaśaktiḥ kuṭilavāhinī || SivSV_3.44:4 ||
* antar ity āntarī saṃvit tatsvarūpasya yat punaḥ || SivSV_3.44:5 ||
* madhyaṃ sarvāntaratvena pradhānaṃ viśvabhittikam || SivSV_3.44:6 ||
* parāmarśamayaṃ rūpam uttīrṇaṃ tasya saṃyamāt || SivSV_3.44:7 ||
* nibhālanaprakarṣotthāt svātmabuddhivimarśanāt || SivSV_3.44:8 ||
* kim atra saṃyame vācyam iyam eva samāhitiḥ || SivSV_3.44:9 ||
* dedīpyamānā sarvāsu daśāsv antarnirantaram || SivSV_3.44:10 ||
* nirvyutthānāvadhānena yoginaivānubhūyate || SivSV_3.44:11 ||
* mayy āveśya mano ye māṃ nityayuktā upāsate || SivSV_3.44:12 ||
* śraddhayā parayopetās te me yuktatamā matāḥ || SivSV_3.44:13 ||
* iti śrībhagavadgītāproktanītyanusārataḥ || SivSV_3.44:14 ||
* viśvottīrṇanijāhaṃtāsamāveśitacetasaḥ || SivSV_3.44:15 ||
* paryante yogino yogaphalaṃ samyak pradarśayan || SivSV_3.44:16 ||
* upasaṃharati śrīmān uktaṃ prakaraṇaṃ śivaḥ || SivSV_3.44:17 ||]
bhūyaḥ syāt pratimīlanam // SivS_3.45 //
* [<śivasūtravārtika:>
* punaś ca proktacaitanyasvarūponmīlanātmakam || SivSV_3.45:1 ||
* parayogādhirūḍhasya bhavet paramayoginaḥ || SivSV_3.45:2 ||
* bhūyaḥ syād iti vākyasya sphuṭam evāyam āśayaḥ || SivSV_3.45:3 ||
* yac chivatvam amuṣyoktaṃ nāpūrvaṃ tat tu yoginaḥ || SivSV_3.45:4 ||
* svabhāva eva tanmāyāśaktiprotthāpitān nijāt || SivSV_3.45:5 ||
* nāyaṃ vikalpadaurātmyād bhāsamānam api svataḥ || SivSV_3.45:6 ||
* vimraṣṭuṃ kṣama ity asya proktopāyakrameṇa tat || SivSV_3.45:7 ||
* śivatvaṃ vyaktim etīti śivenodīritaṃ śivam || SivSV_3.45:8 ||
* ity unmeṣas tṛtīyo 'yam āṇavopāyasūcakaḥ || SivSV_3.45:9 ||
* iti śrīśivasūtrāṇāṃ rahasyārthopabṛṃhitam || SivSV_3.45:10 ||
* prāguktavārttikāṃśena sahitaṃ vārttikāntaram || SivSV_3.45:11 ||
* akhaṇḍasaṃvitsāmrājyayauvarājyādhikāriṇām || SivSV_3.45:12 ||
* parākramahaṭhākrāntaṣaṭtriṃśattattvasampadām || SivSV_3.45:13 ||
* madhurājakumārāṇāṃ mahāhaṃtādhirohiṇām || SivSV_3.45:14 ||
* paścimena tadālokadhvastapaścimajanmanā || SivSV_3.45:15 ||
* mayā varadarājena māyāmohāpasārakam || SivSV_3.45:16 ||
* śrīkṣemarājanirṇītavyākhyānādhvānusāriṇā || SivSV_3.45:17 ||
* kṛtinā kṛṣṇadāsena vyañjitaṃ kṛpayāñjasā || SivSV_3.45:18 ||
* anugṛhṇantu nāmaitat santaḥ saṃtoṣam āgatāḥ || SivSV_3.45:19 ||]
- Notes
- Distributed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/)
- Holder of rights
- Göttingen Register of Electronic Texts in Indian Languages (GRETIL), SUB Göttingen
- Citation Suggestion for this Object
- TextGrid Repository (2022). 1_sanskr. tei. sa_zivasUtra-with-vArttika. GRETIL. Göttingen Register of Electronic Texts in Indian Languages (GRETIL), SUB Göttingen. https://hdl.handle.net/21.T11991/0000-001C-94C5-C